Υπάρχει μια σκηνή γνώριμη σχεδόν σε όλους: ξυπνάς μετά από μια βραδιά γεμάτη ποτά, με το κεφάλι βαρύ, το στόμα στεγνό, το στομάχι ανακατεμένο και την ενοχή να σου ψιθυρίζει ότι “δεν έπρεπε να πιεις τόσο”. Το hangover είναι η τιμωρία του οργανισμού για την υπερβολή, ένα είδος βιολογικού “λογαριασμού” που έρχεται πάντα την επόμενη μέρα. Η βιομηχανία των συμπληρωμάτων και των “μαγικών λύσεων” υπόσχεται εδώ και καιρό ότι μπορούμε να τον αποφύγουμε: με χάπια, σκόνες, ποτά και προβιοτικά που υπόσχονται πως θα σε αφήσουν να διασκεδάσεις χωρίς συνέπειες. Όμως η αλήθεια είναι πιο περίπλοκη και μάλλον λιγότερο ροζ από τις διαφημίσεις στο Instagram. 

Τα τελευταία χρόνια εμφανίστηκε μια νέα κατηγορία προϊόντων: αυτά που λαμβάνονται πριν ή μετά το ποτό, υποτίθεται για να προλάβουν το hangover. Κυκλοφορούν σε μορφή καψουλών, ποτών ή σκονών και περιέχουν ένα μείγμα ηλεκτρολυτών, βιταμινών, αντιοξειδωτικών, ακόμα και προβιοτικών. Οι εταιρείες τα παρουσιάζουν ως το αντίδοτο στην αλκοολική “κόπωση”, τον πονοκέφαλο και την αφυδάτωση. 

Η ZBiotics, για παράδειγμα, πουλάει ένα “προ-αλκοολικό προβιοτικό ποτό” που υπόσχεται να διασπά την ακεταλδεΰδη, το τοξικό παραπροϊόν του μεταβολισμού του αλκοόλ. Άλλα σκευάσματα, όπως το Capsulyte Pregame στηρίζονται σε φυτικά εκχυλίσματα και αντιοξειδωτικά όπως η διυδρομυρικετίνη (DHM) και η N-ακετυλοκυστεΐνη, ενώ προϊόντα όπως το WaterBoy επικεντρώνονται απλώς στους ηλεκτρολύτες για καλύτερη ενυδάτωση. 

Ακούγονται ελκυστικά, σχεδόν “επιστημονικά”. Όμως η πραγματικότητα απέχει από την πρώτη ματιά. Όπως λέει ο καθηγητής ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Brown, Robert Swift κανένα από αυτά τα προϊόντα δεν έχει αποδείξει την αποτελεσματικότητά του με τον “χρυσό κανόνα” της ιατρικής: ελεγχόμενες, διπλά τυφλές κλινικές δοκιμές. Με απλά λόγια: δεν ξέρουμε αν δουλεύουν. 

Ορισμένα συστατικά έχουν λογική βάση. Οι βιταμίνες Β βοηθούν τον οργανισμό να μεταβολίσει πιο γρήγορα το αλκοόλ. Η DHM και άλλα φλαβονοειδή έχουν αντιφλεγμονώδη δράση, άρα θεωρητικά μπορούν να μειώσουν τον πονοκέφαλο. Τα προβιοτικά ίσως να καταφέρνουν να μειώσουν την ακεταλδεΰδη στο στομάχι. Όμως όπως εξηγούν οι ειδικοί, ακόμη κι αν αυτό είναι αληθές το τοξικό παραπροϊόν συνεχίζει να συσσωρεύεται στο συκώτι και στον εγκέφαλο. Δεν μπορείς να το αποφύγεις με ένα χαπάκι. 

Και φυσικά πολλοί από τους ισχυρισμούς δεν έχουν μελετηθεί με τρόπο συστηματικό. Όπως παραδέχεται ο ίδιος ο Swift, το γεγονός ότι κάποιοι άνθρωποι δηλώνουν ότι “τους βοήθησε” δεν σημαίνει ότι υπάρχει πραγματικό αποτέλεσμα. Οι μαρτυρίες στο TikTok ή οι διαφημίσεις σε podcasts δεν αντικαθιστούν την επιστήμη. 

Ακόμη κι αν υποθέσουμε ότι κάποιο από αυτά τα προϊόντα λειτουργεί μερικώς, υπάρχει μια πιο ανησυχητική διάσταση: το hangover όσο επώδυνο κι αν είναι λειτουργεί ως φυσικό φρένο στην υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Είναι το σώμα που σου λέει «αρκετά». Αν καταφέρουμε να εξαφανίσουμε αυτή την προειδοποίηση, ανοίγουμε τον δρόμο για πιο βαριά και πιο συχνή κατανάλωση. 

Νέοι ενήλικες που χρησιμοποιούν όλα αυτά τα σκευάσματα για το hangover εμφανίζουν πιο προβληματικά πρότυπα κατανάλωσης, όπως η κατάχρηση μεγάλων ποσοτήτων. Με άλλα λόγια τα “μαγικά χάπια” μπορεί να ενθαρρύνουν ακριβώς αυτό που υποτίθεται ότι θέλουμε να αποφύγουμε. 

Οι ειδικοί επαναλαμβάνουν κάτι που γνωρίζουμε εδώ και δεκαετίες: ο καλύτερος τρόπος να αποφύγεις το hangover είναι να μην πιεις. Ο δεύτερος καλύτερος; Να πιεις με μέτρο και να φροντίσεις να μείνεις ενυδατωμένος. Εναλλαγή αλκοολούχων με μη αλκοολούχα ποτά, κατανάλωση νερού στη διάρκεια της βραδιάς, αποφυγή ζαχαρούχων ποτών που επιβαρύνουν τον μεταβολισμό κι ίσως πιο σημαντικό να μην πίνεις με άδειο στομάχι. Ένα χορταστικό γεύμα πριν το ποτό επιβραδύνει την απορρόφηση του αλκοόλ και μειώνει τις συνέπειες. 

Το ζήτημα αγγίζει και κάτι βαθύτερο: την εμμονή της εποχής μας με το “shortcut”. Θέλουμε να διασκεδάσουμε χωρίς συνέπειες, να πιούμε χωρίς να πονέσουμε, να δουλέψουμε σκληρά χωρίς να κουραστούμε, να τρώμε ό,τι θέλουμε χωρίς να παχύνουμε. Η βιομηχανία συμπληρωμάτων πατάει ακριβώς σε αυτή την επιθυμία για εύκολες λύσεις. 

Όμως η ζωή, όπως και το αλκοόλ έχει τον δικό της λογαριασμό. Το hangover είναι απλώς ένας από αυτούς. 

Μπορούμε να προλάβουμε το hangover; Η ειλικρινής απάντηση είναι: όχι εντελώς. Μπορούμε όμως να το μειώσουμε, να το κάνουμε πιο ήπιο, να αποφύγουμε το χειρότερο και αυτό δε γίνεται με “μαγικές φόρμουλες”, αλλά με επίγνωση, μέτρο και σεβασμό στο σώμα μας. 

Αντί να ψάχνουμε το τέλειο χάπι που θα εξαφανίσει τον πονοκέφαλο της επόμενης μέρας, ας ξαναβρούμε την αξία της απλής αυτοσυγκράτησης. Να πίνουμε για να χαρούμε, όχι για να ξεχάσουμε. Να ξυπνάμε την επόμενη μέρα χωρίς τύψεις και χωρίς την πλάνη ότι υπάρχει τρόπος να εξαπατήσουμε τον οργανισμό μας, γιατί το πραγματικό hangover δεν είναι ο πονοκέφαλος της Κυριακής. Είναι η συνήθεια της υπερβολής κι αυτό κανένα συμπλήρωμα δεν μπορεί να το θεραπεύσει. 

*Με πληροφορίες από το ΤΙΜΕ.

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.