Όλοι έχουμε πει κάποια στιγμή «δεν έχω κουράγιο για γυμναστήριο σήμερα, θα κάτσω να δω μια ταινία». Αλλά τι θα έλεγες αν σου λέγαμε πως αυτό, μπορεί να έχει τα ίδια αποτελέσματα; Μια νέα έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο του Westminster, αποκαλύπτει ότι βλέποντας μια ταινία τρόμου διάρκειας 90 λεπτών, μπορείς να κάψεις σχεδόν όσες θερμίδες όσο με έναν 30λεπτο περίπατο. Ναι, καλά διάβασες, το να ουρλιάζεις στον καναπέ ή να τεντώνεσαι και να διπλώνεσαι από το σασπένς μπορεί να είναι σαν το σώμα σου να κάνει μια βόλτα στο πάρκο.

Η επιστήμη πίσω από τον «τρόμο»

Η μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Westminster βασίστηκε σε πραγματικά δεδομένα όπου οι ερευνητές παρακολούθησαν τη θερμιδική κατανάλωση συμμετεχόντων που παρακολουθούσαν δημοφιλείς ταινίες τρόμου, όπως το The Shining, το Paranormal Activity και το Jaws.

Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά: Κατά μέσο όρο, οι συμμετέχοντες έκαιγαν 113 έως 184 θερμίδες ανά ταινία περίπου 150 θερμίδες συνολικά και αυτό ισοδυναμεί με μια μισάωρη βόλτα σε μέτριο ρυθμό ή περίπου 20 λεπτά ήπιου jogging. Ο λόγος είναι ότι οι έντονες στιγμές τρόμου προκαλούν αύξηση καρδιακών παλμών, αδρεναλίνη και μεγαλύτερη κατανάλωση οξυγόνου, κάνοντας το σώμα μας να νομίζει πως κάνει ελαφριά σωματική άσκηση.

Όταν η καρδιά «τρέχει» από φόβο

Ο οργανισμός μας δεν καταλαβαίνει τη διαφορά μεταξύ ενός πραγματικού κινδύνου και ενός κινηματογραφικού. Όταν λοιπόν πετάγεσαι από τον καναπέ σου γιατί ο δολοφόνος εμφανίστηκε ξαφνικά πίσω από την πόρτα, ο εγκέφαλος ενεργοποιεί τη λειτουργία «fight or flight», το ένστικτο της επιβίωσης. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι η καρδιά χτυπάει πιο γρήγορα, το οξυγόνο αυξάνεται, οι μύες προετοιμάζονται για δράση και το σώμα καίει ενέργεια για να αντιδράσει στον υποτιθέμενο κίνδυνο. Ουσιαστικά, κάθε αίσθημα έντονου φόβου το λεγόμενο «jump scare» είναι ένα μικρό σπριντ, μόνο που δεν κουνήθηκες καθόλου.

Ο φόβος ως φυσικό pre-workout

Η αδρεναλίνη είναι το κλειδί σε αυτό το φαινόμενο αφού όταν εκκρίνεται, το σώμα ανεβάζει πίεση, θερμοκρασία και ρυθμό αναπνοής, δηλαδή ότι κάνει και όταν γυμνάζεσαι. Οι ειδικοί λένε ότι η ενεργοποίηση του νευρικού συστήματος από τον φόβο μοιάζει με «light cardio mode» με απλά λόγια ο οργανισμός ξυπνά, το αίμα κυκλοφορεί πιο γρήγορα, και το σώμα καταναλώνει ενέργεια για να επανέλθει στην ηρεμία. Το αποτέλεσμα είναι μια θερμιδική καύση χωρίς φυσική άσκηση ή όπως το αποκαλούν μερικοί στα social media, «the horror gym effect».

Όσο πιο τρομακτικό, τόσο το καλύτερο

Οι ερευνητές μάλιστα διαπίστωσαν και κάτι ακόμα πιο ενδιαφέρον, πως όσο πιο τρομακτική θεωρείται η ταινία, τόσο περισσότερες είναι και οι θερμίδες που καίγονται. Οι συμμετέχοντες που παρακολουθούσαν ψυχολογικά θρίλερ με έντονα jump scares είχαν αυξημένο καρδιακό ρυθμό για πολλή ώρα μετά το τέλος της προβολής. Μερικοί μάλιστα έκαιγαν θερμίδες ακόμα και στη φάση της χαλάρωσης, καθώς ο οργανισμός επανερχόταν σταδιακά από την ένταση. Αν είσαι από αυτούς που ιδρώνουν με το Hereditary ή το The Conjuring, συγχαρητήρια, μόλις έκανες το πιο περίεργο 30λεπτο workout της ζωής σου.

Φυσικά, αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να αντικαταστήσεις τη γυμναστική κάνοντας μαραθώνιους με ταινίες τρόμου. Οι ερευνητές το λένε ξεκάθαρα: η καύση θερμίδων είναι δευτερεύουσα συνέπεια, όχι μορφή άσκησης. Επιπλέον, η συνεχής έκθεση σε περιεχόμενο τρόμου μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα άγχους, ειδικά σε άτομα με ευαίσθητο νευρικό σύστημα ή διαταραχές ύπνου. Ο οργανισμός μπορεί να μένει σε κατάσταση εγρήγορσης για ώρες, κάτι που δεν έχει καμία σχέση με τα οφέλη μιας κανονικής προπόνησης. Με άλλα λόγια μπορεί ο τρόμος να καίει θερμίδες, αλλά δεν κάνει καλό στη συνολική μας υγεία.

Υπάρχει λόγος που αγαπάμε τις ταινίες τρόμου γιατί η ψυχολογία λέει ότι απολαμβάνουμε τον φόβο υπό έλεγχο και την αίσθηση ότι αντιμετωπίζουμε κάτι επικίνδυνο χωρίς πραγματικό ρίσκο. Αυτή η αντίφαση προκαλεί μία μέγαλη εκκρίση ενδορφινών, κάτι σαν «φυσικό high» και αφού περάσει τη φάση του τρόμου, ο εγκέφαλος απελευθερώνει ντοπαμίνη και σεροτονίνη, οδηγώντας μας σε μια περίεργη ευφορία. Είναι το ίδιο αίσθημα ανακούφισης που νιώθεις μετά από μια δυνατή προπόνηση ή μια μεγάλη ένταση. Ίσως, γι’ αυτό το horror έχει γίνει τόσο δημοφιλές και όχι γιατί μας τρομάζει, αλλά γιατί μας κάνει να νιώθουμε ζωντανοί.

Το cardio του μέλλοντος

Η έρευνα του Westminster έχει ήδη ανοίξει κουβέντα για το πώς οι συναισθηματικές εμπειρίες επηρεάζουν τον μεταβολισμό. Οι επιστήμονες υποθέτουν ότι τα έντονα συναισθήματα όπως ο φόβος, ο ενθουσιασμός ή η αγωνία μπορούν να ενεργοποιήσουν παρόμοιους μηχανισμούς καύσης ενέργειας με την ήπια άσκηση. Φυσικά, κανείς δεν προτείνει να πετάξεις τα αθλητικά σου και να επενδύσεις σε ταινίες από βιβλία του Stephen King. Αλλά η ιδέα ότι ο κινηματογράφος μπορεί να προκαλέσει μετρήσιμη σωματική αντίδραση είναι η απόδειξη του πόσο στενά συνδέεται το σώμα με τα συναισθήματά μας.

Αν λοιπόν αυτό το φθινόπωρο αποφασίσεις να κάνεις ένα μαραθώνιο τρόμου, μπορείς να το κάνεις χωρίς ενοχές, σίγουρα δε θα αντικαταστήσεις τη γυμναστική, αλλά τουλάχιστον θα έχεις μια καλή δικαιολογία. Ο φόβος, τελικά, μπορεί να σε κάνει να «ιδρώσεις» λίγο, ακόμα και αν δεν έχεις σηκωθεί από τον καναπέ, απλώς φρόντισε μετά την ταινία να περπατήσεις κιόλας, γιατί η υγεία δεν είναι μόνο θέμα θερμίδων, αλλά ρυθμού καρδιάς και ηρεμίας μυαλού.

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.