Είναι φυσικό να θέλεις να σε σέβονται. Άλλωστε, οι άνθρωποι είμαστε κοινωνικά ζώα και θέλουμε να μας εκτιμούν και να μας συμπεριλαμβάνουν οι άλλοι στην ομάδα και στον κύκλο τους. Έτσι, είναι φυσικό ότι η κριτική μπορεί να μας ενοχλήσει και να προκαλέσει συναισθηματικό πόνο.

Ερευνητές σε μια πρόσφατη μελέτη εξέτασαν προσεκτικά τις απαντήσεις τόσο σε βίντεο υποστηρικτικά αλλά και απόρριψης που περιλαμβάνουν κοινωνική αξιολόγηση. Οι ερευνητές ανέλυσαν τη δραστηριότητα 37 συμμετεχόντων ενώ παρακολούθησαν βίντεο στα οποία οι άνθρωποι εξέφραζαν θετικές, αρνητικές και ουδέτερες δηλώσεις που έμπαιναν σε βασικά συναισθήματα. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι «η κριτική πλήγωσε τους πάντες».

Ενώ ορισμένα σχόλια ή ενέργειες είναι στην πραγματικότητα προσβλητικά, αν διαπιστώσετε ότι τα συναισθήματά σας πληγώνονται πολύ συχνά ή τείνετε να υποθέτετε ότι κάποιος είχε σκοπό να σας προσβάλει ή να σας θίξει, είναι πιθανό να είστε επιρρεπείς στο να παίρνετε τα πράγματα πολύ προσωπικά.

Πώς όμως θα εκπαιδευτούμε να μην παίρνουμε τοις μετρητοίς ό,τι συμβαίνει; Να μην μας πληγώνει και καταρρακώνει συναισθηματικά ακόμα και το πιο μικρό σχόλιο;

Τι κάνει τους ανθρώπους να παίρνουν τα πράγματα προσωπικά;

Είναι φυσιολογικό να νοιαζόμαστε για το τι σκέφτονται οι άλλοι για εμάς, αλλά όχι σε σημείο που να μας κάνει την καθημερινότητα δύσκολη. Οι αιτίες για τις οποίες παίρνουμε τα πράγματα προσωπικά προέρχονται από διάφορους παράγοντες:

Έντονη αυτοκριτική. Μπορεί να λέμε συνεχώς στον εαυτό μας ότι δεν είμαστε αρκετά καλοί ή ότι πάντα φταίμε εμείς. Έτσι, μπροστά στα άσχημα σχόλια, θα πιστεύουμε εύκολα ότι τα αρνητικά πράγματα που λέγονται αφορούν εμάς.

Παιδικό τραύμα. Η έλλειψη συναισθηματικής υποστήριξης στην παιδική ηλικία και η έντονη κριτική ως παιδί από τους γονείς μπορεί να συμβάλει στην καλλιέργεια της αντίληψης ότι αξίζουμε να μας κοροϊδεύουν ή να να μας ταπεινώνουν.

Κακή αυτοεκτίμηση. Τα άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση μερικές φορές ανησυχούν πάρα πολύ για το τι σκέφτονται οι άλλοι. Μπορεί κάλλιστα να παίρνουν τα πράγματα πολύ προσωπικά.

Αγχώδεις διαταραχές. Όσοι έχουν κοινωνικό άγχος φοβούνται εξαιρετικά μήπως κριθούν και ντροπιαστούν.

Τελειομανία. Οι τελειομανείς δυσκολεύονται όταν οι άλλοι μιλούν για τα ελαττώματά τους καθώς έχουν μη ρεαλιστικά πρότυπα για το τι πρέπει να είναι.

Στρες ή κόπωση. Όταν δεν έχετε την καλύτερη διάθεση, μπορεί να είστε πιο επιρρεπείς στην παρερμηνεία των σχολίων κάποιου.

Συναισθηματική ευαισθησία. Εάν είστε πολύ ευαίσθητο άτομο, μπορεί να πάρετε τα πράγματα πιο προσωπικά.

Πώς να αναγνωρίζετε πότε παίρνετε κάτι πολύ προσωπικά:

Συχνά παραβλέπουμε τα κομπλιμέντα που λαμβάνουμε όπως: «Ω, είσαι πολύ όμορφ@ σήμερα». Μερικές φορές ξοδεύουμε υπερβολική ενέργεια για τις ελλείψεις και τα αρνητικά για τα οποία μιλούν οι άνθρωποι, και προσπερνάμε τα θετικά. Για παράδειγμα, μπορεί να έχετε αναστατωθεί αφού το αφεντικό σας είπε ότι δεν είστε ακόμη έτοιμοι να χειριστείτε ένα μεγαλύτερο έργο. Με μια διαφορετική οπτική, θα μπορούσατε να επαναπροσδιορίσετε αυτό που είπε ως εποικοδομητική κριτική.

Σημάδια ότι μπορεί να παίρνετε τα πράγματα πολύ προσωπικά:

• Βασίζεστε στην έγκριση των άλλων για να σας κάνουν ευτυχισμένους.
• Ζητάτε άσκοπα συγγνώμη και θέλετε να είστε πάντα ευχάριστοι στον κόσμο.
• Δεν βάζετε ή διατηρείτε όρια ως κανόνα.
• Φοβάστε να πείτε «όχι» σε αιτήματα.
• Πιστεύετε σε όλα τα σκληρά σχόλια για τον εαυτό σας και σας επηρεάζουν βαθιά.
• Θεωρείτε ένα λάθος ως ελάττωμα του δικού σας χαρακτήρα.
• Κρατάτε μόνιμα άμυνες ή σας πλημμυρίζει εύκολα ο θυμός.

Με τον μηρυκασμό, εμμένετε πολύ καιρό σε μια κριτική ή μία συζήτηση για εσάς. Για μερικούς, η επανάληψη αυτού που συνέβη τους δίνει τη δυνατότητα να φανταστούν ότι δίνουν μια διαφορετική απάντηση. Για άλλους, ο μηρυκασμός τους θυμίζει τη δική τους αδυναμία. Η υπερβολική σκέψη μπορεί να μας αποδυναμώσει. Ο μηρυκασμός μπορεί να είναι συχνότερος με καταστάσεις όπως η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή.

Σύμφωνα με μια μελέτη, ο μηρυκασμός των σκέψεων μπορεί να μεγεθύνει και να παρατείνει τις αρνητικές διαθέσεις και να παρεμβαίνει στην επίλυση προβλημάτων, επηρεάζοντας τα επίπεδα του άγχους και της κατάθλιψης των ανθρώπων. Μπορεί επίσης να επηρεάσει και να περιορίσει την αποτελεσματικότητα των ψυχολογικών παρεμβάσεων. Ο μηρυκασμός αποδείχθηκε επίσης ότι επιδεινώνει τα επίπεδα άγχους των ανθρώπων.

Πώς να σταματήσετε να παίρνετε τα πράγματα προσωπικά

Αν βρεθείτε σε μία κατάσταση που κάποιος σας προσβάλει, μπορείτε να ακολουθήσετε μερικές τεχνικές για να μην επιστρέψετε στο σπίτι σας αναστατωμένοι και να μην απορροφήσετε όλη την αρνητικότητα μέσα σας:

• Εξασκηθείτε στη συναισθηματική ανθεκτικότητα. Προσπαθείστε κάθε φορά να λογικοποιείτε τις καταστάσεις και να μην μεγαλοποιείτε τα λεγόμενα των άλλων.
• Δώστε στους ανθρώπους το πλεονέκτημα της αμφιβολίας γιατί είναι πιθανό να παρεξηγήσατε τι έλεγαν.
• Ζητήστε από το άτομο να διευκρινίσει τι έχει πει.
• Σταματήστε να ανησυχείτε για το τι σκέφτονται οι άλλοι για εσάς. Δεν εξαρτάται πάντα από εσάς.
• Δώστε στον εαυτό σας εύσημα για τις δυνάμεις σας. Σκεφτείτε όσα έχετε καταφέρει και όλα αυτά για τα οποία αγωνίζεστε. Έτσι θα ενισχύσετε την αυτοπεποίθησή σας.
• Δοκιμάστε την ενσυνειδητότητα για να μπορείτε να μείνετε στο παρόν. Μην μυρηκάζετε σκέψεις και γεγονότα που έχουν περάσει.
• Επαναλάβετε θετικές σκέψεις και αξίες στον εαυτό σας.
• Και το σημαντικότερο αν η κατάσταση είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί με  μικρά βήματα από εμάς τους ίδιους: Αναζητήστε βοήθεια από κάποιον ειδικό

Είναι λογικό να μας επηρεάζουν πράγματα στην καθημερινότητά μας. Ωστόσο, όταν αυτό επηρεάζει πλέον την ποιότητα ζωής μας, και αισθανόμαστε διαρκώς αναστατωμένοι ή προσβεβλημένοι από τα σχόλια άλλων ανθρώπων, σταδιακά, η ψυχική μας υγεία θα κλονιστεί.

Επομένως, είναι σημαντικό να μάθουμε πώς να αναγνωρίζουμε πότε η αντίδρασή μας είναι δυσανάλογη με ένα σχόλιο και να προσπαθήσουμε να αντιμετωπίσουμε με μεγαλύτερη ψυχραιμία την κατάσταση. Φυσικά, εάν αντιμετωπίζετε λεκτική κακοποίηση ή παρατηρήσετε ότι κάποιος προσπαθεί πραγματικά να πληγώσει τα συναισθήματά σας, είναι καιρός να επαναξιολογήσετε τη σχέση σας με αυτό το άτομο. Εάν πάλι χρειάζεστε βοήθεια για να διακρίνετε τις μικρές επικρίσεις ή τη συναισθηματική κακοποίηση, αναζητήστε βοήθεια από έναν θεραπευτή.

Πηγή: Very Well Mind