Το Breathwork είναι μια γενική έννοια η οποία αναφέρεται στη χρήση της αναπνοής ως εργαλείο για την ανασκόπηση της συναισθηματικής ενέργειας, όπως αυτή αποθηκεύεται στο σώμα μας κατά τη διάρκεια εμπειριών που μπορεί να θεωρηθούν μικρές ή μεγάλες προκλήσεις. Ο Νεοζηλανδός Paul Jones γνωρίστηκε με το Rebirthing Breathwork το 1987, και από τότε έχει συνεργαστεί με μερικούς από τους κορυφαίους Rebirthing Breathworkers διεθνώς, και έχει καθοδηγήσει εκατοντάδες ανθρώπους στη διαδικασία επανασύνδεσης και απελευθέρωσης των βαθύτερων τραυμάτων τους. Σε αυτό το ταξίδι, όπως λέει και ο ίδιος είχε την ευλογία να δουλέψει και με τα δικά του τραύματα.

Ως Εκπαιδευτής αναγνωρίζει ότι η συναισθηματική ενέργεια, παρά τις διάφορες ονομασίες που της δίνουμε στην καθημερινή ζωή, όπως θυμός, ζήλια, φόβος, λύπη, επιθυμία κ.λπ., παραμένει στην ουσία μια μορφή ενέργειας που, όπως κάθε άλλη, χρειάζεται να κινηθεί, να μετακινηθεί, να απελευθερωθεί – ειδικά σε αυτήν την περίπτωση, από το εσωτερικό μας προς το εξωτερικό. Αυτό που καθιστά το Breathwork εξαιρετικά συναρπαστική επιλογή για την απελευθέρωση συσσωρευμένης συναισθηματικής ενέργειας είναι η χρήση της ίδιας “τεχνολογίας” που χρησιμοποιεί ο εγκέφαλος μας, αλλά με αντίθετη κατεύθυνση. Κατά τη διάρκεια ενός τραυματικού γεγονότος, το αμφίβιο εγκεφαλικό σύστημα, δηλαδή η περιοχή που σχετίζεται με την επιβίωση, χρησιμοποιεί την αναπνοή για να αποθηκεύσει την έντονη συναισθηματική ενέργεια που συνδέεται με το εν λόγω τραύμα. Αυτό συμβαίνει προκειμένου να επεξεργαστεί αυτήν την ενέργεια σε μεταγενέστερο χρόνο, όταν ο κίνδυνος έχει περάσει. Η τεχνική του Breathwork, μέσω της Συνειδητής Κυκλικής Αναπνοής, εξερευνά το σώμα, κερδίζοντας πρόσβαση σε αυτήν τη συναισθηματική ενέργεια, επιτρέποντας σταδιακά και την ασφαλή απελευθέρωσή της.

«Μέχρι να γίνω είκοσι τριών ετών», αναφέρει χαρακτηριστικά στην ιστοσελίδα του, «είχα δουλέψει στη γη, ως κουρέας, ως διευθυντής χρυσωρυχείου, είχα πράσινη ζώνη στο καράτε, έκανα μοτοσικλέτες, έπαιζα ντραμς, είχα ξεκινήσει το δρόμο για το ιδιωτικό δίπλωμα πιλότου και την άδεια ηλεκτρολόγου και μηχανολόγου μηχανικού, είχα παντρευτεί και είχα αποκτήσει μια όμορφη κόρη. Ήμουν συνεχώς απασχολημένος. Κάπου εκείνο το διάστημα, έκανα και την πρώτη μου συνεδρία αναπνοής και μέχρι τη στιγμή που είχα ολοκληρώσει τις πρώτες δεκατέσσερις συνεδρίες, η ζωή μου είχε γίνει, χωρίς καν να το καταλάβω. Η δέσμευσή μου να θέλω να κάνω τη ζωή μου καλύτερη και να αναλάβω την ευθύνη για τις επιλογές μου μεγάλωσε. Και κάπου εκεί συνέβη μια μεγάλη αλλαγή: τα περιοριστικά μοτίβα σκέψης άρχισαν να βγαίνουν από μέσα μου και κατάφερα να δω πόσο περισσότερες δυνατότητες μπορούσα να επιτρέψω στον εαυτό μου. Η διάγνωση του καρκίνου του λαιμού ήταν σίγουρα η πιο ενδιαφέρουσα καμπύλη μάθησης από όλες. Σαν μια τελευταία υπενθύμιση, με κάλεσε να δω πώς παρήγαγε όλα όσα ήθελα να αποφύγω ασκώντας υπερβολική πίεση στον εαυτό μου, μη λέγοντας την αλήθεια μου, μη ακούγοντας και μη εκφράζοντας τις ανάγκες μου. Ξέρω τώρα ότι αν δεν είχα κάνει όλη αυτή τη δουλειά προσωπικής ανάπτυξης, δεν θα ήμουν σε θέση να πάω σε εκείνο το σημείο, όπου θα μπορούσα να αποκτήσω πλήρως αυτό που συνέβη, να παραδοθώ σε αυτό και να το αγαπήσω. Η στιγμή που το αγάπησα, ήταν η στιγμή που θεραπεύτηκα».

– Μπορείτε να μας πείτε με λίγα λόγια τι είναι το Breathwork;
Το Breathwork είναι ένας όρος-ομπρέλα, o oποίος περιλαμβάνει πολλές διαφορετικές πρακτικές της “Συνειδητής Συνδεδεμένης Αναπνοής”, από το Rebirthing μέχρι το Holotropic και το Pranayama. Ο στόχος είναι να μάθουμε να χρησιμοποιούμε την αναπνοή μας είτε για να φτάσουμε σε συγκεκριμένες νοητικές, σωματικές, συναισθηματικές και πνευματικές καταστάσεις κατ’ απαίτηση είτε για να εξερευνήσουμε μνήμες αποθηκευμένες στο σώμα, στις οποίες ο συνειδητός νους μπορεί να μην έχει πρόσβαση, π.χ. γέννηση ή κάποια τραυματικά γεγονότα.

– Πώς είναι δυνατόν η αναπνοή να έχει τόσες πολλές επιπτώσεις; Θέλω να πω, όλοι γνωρίζουμε ότι χωρίς αυτήν δεν μπορούμε να ζήσουμε, αλλά η διάσταση που εσείς δίνετε είναι άγνωστη στους περισσότερους από εμάς. Μπορείτε να μας εξηγήσετε τι συμβαίνει στο σώμα μας όταν ακολουθούμε συγκεκριμένα μοτίβα αναπνοής;
Όλα τα κύρια λειτουργικά συστήματα του σώματος ελέγχονται από το αυτόνομο νευρικό σας σύστημα. Οι πνεύμονές σας, η καρδιά σας, το συκώτι σας, το πάγκρεάς σας θα συνεχίσουν να λειτουργούν είτε τους δίνετε προσοχή είτε όχι, χωρίς να έχετε τη δυνατότητα να αλληλεπιδράσετε με τη λειτουργία τους. Το αναπνευστικό σύστημα, από την άλλη, είναι ένα ανοιχτό σύστημα. Είναι το μόνο που θα συνεχίσει να λειτουργεί για εσάς, είτε του δίνετε προσοχή είτε όχι, ενώ ταυτόχρονα θα σας παρέχει τη δυνατότητα να αλληλεπιδράσετε μαζί του, όποτε θέλετε. Αν το σκεφτείτε, αυτή είναι μια εκπληκτική δύναμη! Όχι μόνο μπορείτε να αλληλεπιδράσετε με την αναπνοή σας προκειμένου να γίνετε πιο χαλαροί ή πιο συγκεντρωμένοι ή πιο ενεργητικοί, αλλά μπορείτε να εισχωρήσετε τόσο βαθιά ώστε να αλληλεπιδράσετε με την αναπνοή και να αλλάξετε εντελώς την κατάσταση της συνείδησής σας. Έτσι, λοιπόν, τίθεται ένα ερώτημα: Γιατί να μας δώσει η φύση αυτή την ικανότητα, αν όχι για να τη χρησιμοποιήσουμε με σύνεση, ώστε να μπορέσουμε να θεραπευτούμε και να υπερβούμε τον εαυτό μας; Όταν, λοιπόν, αρχίζετε να δίνετε προσοχή στην αναπνοή σας, καταλαβαίνετε ότι αλλάζοντας το χρόνο, τον όγκο και την αίσθηση της αναπνοής σας, επηρεάζετε τη βιολογία και τη χημεία του αίματος, δηλαδή τα επίπεδα του οξυγόνου και του διοξειδίου του άνθρακα. Το πιο απλό παράδειγμα που επηρεάζει άμεσα τη βιοχημεία σας βασίζεται στο γεγονός ότι κάθε εισπνοή ενεργοποιεί το συμπαθητικό νευρικό σύστημα (κατάσταση πράξης, μάχης, φυγής) και κάθε εκπνοή το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα (κατάσταση ανάπαυσης, πέψης, χαλάρωσης), οπότε όταν επιλέγουμε να δώσουμε έμφαση στην εισπνοή μας, μπορούμε να ενεργοποιούμε τον εαυτό μας και όταν δίνουμε έμφαση στην εκπνοή μας, μπορούμε να χαλαρώνουμε.

– Γνωρίζουμε ότι η αναπνοή είναι πολύ σημαντική στη γιόγκα. Υπάρχουν άλλες πρακτικές ή γνώσεις προηγούμενων πολιτισμών σχετικά με τη δύναμη της αναπνοής;
Είναι αλήθεια ότι η αναπνοή είναι πρωταρχικό στοιχείο της γιόγκα και οι πρώτες γνωστές καταγραφές των γιόγκι στην Ινδία περιλάμβαναν μόνο τεχνικές αναπνοής, οι οποίες αργότερα εξελίχθηκαν σε αναπνοή και κίνηση. Είναι επίσης αρκετά διαδεδομένο ως γεγονός το ότι σε πολλές γλώσσες, οι λέξεις για το πνεύμα και την αναπνοή είναι ένα και το αυτό, δηλαδή η σανσκριτική Prana, η εβραϊκή Ruach, η ελληνική Pneuma, η λατινική Spiritus κ.λπ. Γνωρίζω με βεβαιότητα ότι στο δικό μου μέρος του κόσμου, πολλοί πολυνησιακοί πολιτισμοί χρησιμοποιούσαν την αναπνοή ως πνευματική πρακτική. Οι ιθαγενείς της Νέας Ζηλανδίας, οι Μαορί χαιρετιούνται μεταξύ τους με ένα χόνγκι: πιέζοντας τις μύτες και τα μέτωπα μεταξύ τους. Η σημασία του χόνγκι είναι το μοίρασμα της αναπνοής και συμβολίζει την ένωση δύο ανθρώπων.

– Πώς και επιλέξατε την Ελλάδα; Πώς θα περιγράφατε αυτή τη βαθιά σύνδεση με την ενέργεια του τόπου και των ανθρώπων εδώ, και πώς επηρεάζει πιθανά, όλο αυτό, την εμπειρία σας;
Η Ελλάδα είναι η αντανάκλαση των ανθρώπων της. Στο πνεύμα των Ελλήνων υπάρχει κάτι μαγικό. Κάτι που αψηφά την καταπίεση, κάτι που γιορτάζει τη ζωή και την ευχαρίστηση. Κατά κάποιο τρόπο νιώθω ότι θέλω να αγκαλιάσω αυτές τις ιδιότητες μέσα μου. Το έχω ξαναπεί και θα το ξαναπώ: για μένα η Ελλάδα μοιάζει με τη μητρική αγάπη και όταν βρίσκομαι εδώ, νιώθω ότι είμαι σπίτι μου.

– Εξηγήστε μας λίγο ποια είναι η εκπαίδευση Breathwork που προσφέρετε; Τι μαθαίνει κανείς σε αυτήν και πώς μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτή τη γνώση;
Η εκπαίδευση Breathwork “Pure Awareness Level I” αφορά την επιστροφή στον εαυτό μας. Μαθαίνουμε τη βιολογία και την ψυχολογία της αναπνοής μας και πώς να τη χρησιμοποιούμε προκειμένου να επιτύχουμε συγκεκριμένες νοητικές/συναισθηματικές καταστάσεις κατά παραγγελία, αποκτούμε επίγνωση του δικού μας προκαθορισμένου μηχανισμού αναπνοής και πώς αυτός αντανακλά την άποψη για τον εαυτό μας και ταξιδεύουμε στο σώμα μας συνδεόμενοι με βαθιά κρυμμένες σωματικές μνήμες. Αυτή η εκπαίδευση είναι ανοιχτή σε όλους όσους θα ήθελαν να μάθουν την τέχνη της αναπνοής και να εξισορροπήσουν την ευφυΐα του νου τους με τη σοφία του σώματός τους. Στο “Pure Awareness Level II”, οι συμμετέχοντες αποκτούν πολύ βαθύτερες εμπειρίες στις πρακτικές της αναπνοής μαζί με θεωρητικά και πρακτικά εργαλεία σχετικά με την ανατομία, τη φυσιολογία, τη συμβουλευτική και την επικοινωνία, έτσι ώστε να μπορέσουν να γίνουν και εκείνοι πιστοποιημένοι επαγγελματίες θεραπευτές της αναπνοής.

– Πώς μπορεί μια ίδια χρήση “τεχνολογίας” με τον εγκέφαλο, αλλά αντίστροφη, κάνει το Breathwork μια ενδιαφέρουσα μέθοδο για την απελευθέρωση της συσσωρευμένης συναισθηματικής ενέργειας;
Το νευρικό μας σύστημα χρησιμοποιεί την αναπνοή με συγκεκριμένους τρόπους για την αποθήκευση των συναισθημάτων. Διδάσκουμε τους ιδιώτες πελάτες μας και τους συμμετέχοντες στην εκπαίδευσή μας να αποκτήσουν επίγνωση αυτού του μηχανισμού και να τους δώσουμε τη δυνατότητα να αλληλεπιδράσουν με ασφάλεια μαζί του ώστε να έχουν ένα διαφορετικό αποτέλεσμα. Όταν πρόκειται για τα συναισθήματα, γνωρίζουμε ότι η καταπίεση ή η προβολή τους δεν είναι ο σωστός τρόπος. Προτείνουμε μια μέση οδό, έναν διαφορετικό τρόπο, που συνεπάγεται τη χρήση της αναπνοής μας για να τα βιώσουμε και να τα αφήσουμε να ακολουθήσουν τη φυσική τους πορεία μέσα μας. Δείχνουμε στους ανθρώπους έναν τρόπο να χρησιμοποιούν την αναπνοή τους για να αυτορρυθμίζουν το νευρικό τους σύστημα, αλλάζοντας την άποψή τους για τα συναισθήματα ως εχθρούς σε συναισθήματα ως συμμάχους και φορείς πληροφοριών. Και λαμβάνοντας υπόψη ότι είμαστε όλοι όμορφα διαφορετικοί, στόχος μας είναι να υποστηρίξουμε τον καθένα από εσάς να κατανοήσει τον δικό του μηχανισμό αναπνοής και να περάσει τη σωματική και ψυχική του προετοιμασία με απαλότητα και αποδοχή.

– Υπάρχει μια απλή τεχνική αναπνοής που θα μπορούσατε να μοιραστείτε μαζί μας και η οποία θα μας κάνει να αισθανόμαστε πιο ήρεμοι και να διαχειριζόμαστε καλύτερα το καθημερινό μας άγχος;
Όταν εστιάζουμε την προσοχή μας στην αναπνοή μας και κάνουμε βαθιά, διαφραγματική ή μαλακή αναπνοή, επιτρέπουμε να ξεκινήσει ένας εσωτερικός μετασχηματισμός. Γινόμαστε πιο ζωντανοί στην παρούσα στιγμή και πιο ήσυχοι και γαλήνιοι εσωτερικά. Αναπνέοντας από τη μύτη, τοποθετήστε τα χέρια σας στην κοιλιά σας. Βεβαιωθείτε ότι αναπνέετε μόνο στην κοιλιά σας, με απαλό τρόπο, παρακολουθώντας τα χέρια σας να ανεβοκατεβαίνουν και να πέφτουν, και όχι στο πάνω μέρος του στήθους. Με τον καιρό, δείτε αν μπορείτε να επιμηκύνετε απαλά την εκπνοή σας. Εισπνέοντας μέχρι το 2 ή το 3 και εκπνέοντας μέχρι το 3 ή περισσότερο, χωρίς να κρατάτε, να πιέζετε, να εξαναγκάζετε ή να σταματάτε την κίνηση της αναπνοής. Κάντε το αυτό για έως και 10-15 λεπτά. Αυτή η πρακτική είναι πολύ αποτελεσματική για το μέσο καθημερινό άγχος αλλά και για τη διατήρηση ενός ρυθμισμένου νευρικού συστήματος μακροπρόθεσμα. Για τους ανθρώπους που βρίσκονται σε αυξημένες καταστάσεις φόβου και πανικού, είναι σημαντικό για εμάς να παρέχουμε πιο εξατομικευμένες συμβουλές και καθοδήγηση, προκειμένου να τους υποστηρίξουμε με ασφάλεια και ακεραιότητα.

– Σας ευχαριστώ πολύ γι’ αυτήν την ενδιαφέρουσα συζήτηση.
Κι εγώ σας ευχαριστώ.

➳ Περισσότερες πληροφορίες για την εκπαίδευση Breathwork εδώ. 

➳ Το Breathwork και η τέχνη της αναπνοής αποτελούν σημαντικό κομμάτι του συνεδρίου Life Project, το μεγαλύτερο event αυτογνωσίας στην Ελλάδα | 18 Νοεμβρίου, Ωδείο Αθηνών

➳ Περισσότερες πληροφορίες για το Life Project εδώ.