Με όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας, είναι δυνατόν να φτάσουμε μέχρι τα 100 μας χρόνια; Και ομως οι επιστήμονες προβλέπουν ότι ο αριθμός των αιωνόβιων ανθρώπων θα αυξηθεί κατακόρυφα μέσα στις επόμενες δεκαετίες, την ίδια στιγμή που προ ημερών έφυγε από τη ζωή ο γηραιότερος άνθρωπος στον κόσμο, σε ηλικία 118 ετών.

Όπώς επισημαίνοιν οι ειδικοί, μπορεί όντως η γενετική και το DNA του καθενός από εμάς να παίζει καθοριστικό ρόλο στην γήρανση, αλλά επίσης σημαντικοί παράμετροι ως προς την μακροζωία είναι η σωματική δραστηριότητα, η κοινωνική στήριξη και η τοποθεσία όπου ζεις.

Όπως αναφέρει η Washington Post, «η αδελφή Αντρέ, μια γαλλίδα καθολική καλόγρια που ήταν ο γηραιότερος άνθρωπος στον πλανήτη, πέθανε πρόσφατα στα 118. Τώρα οι γηραιότεροι άνθρωποι εν ζωή είναι μία Ισπανίδα που ζει στις ΗΠΑ και είναι 115 ετών και μια επίσης 115χρονη Γιαπωνέζα που ζει στη Οσάκα, αλλά είναι 52 ημέρες νεότερη από την Ισπανίδα».

Την ίδια στιγμή, με βάση την σχετική εκτίμηση που δημοσιεύθηκε το 2022 από τον ΟΗΕ, υπάρχουν 593.000 αιωνόβιοι σε όλη την υφήλιο. Μιλάμε για ένα πολύ γρήγορα αναπτυσσόμενο ηλικιακό γκρουπ, το οποίο, σύμφωνα με τις προβλέψεις των Ηνωμένων Εθνών, ενδεχομένως να ξεπεράσει τα 3,7 εκατομμύρια ανθρώπους μέχρι το 2050.

Οι ειδικοί της μακροζωίας επιβεβαιώνουν την ευρέως διαδεδομένη άποψη ότι η βάση μιας υγιούς γήρανσης είναι το DNA – τα γονίδια που ο καθένας μας κληρονομεί από τους γονείς του. «Οσο περισσότερα χρόνια ζουν οι γονείς σου, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχεις να φθάσεις σε βαθιά γεράματα», λέει ο Λουίτζι Φερούτσι, επιστημονικός διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Γήρανσης των ΗΠΑ.

«Δεν μπορείς να πας μακριά αν δεν έχεις κερδίσει… στη γενετική λοταρία», συμφωνεί ο Τζέι Οσλάνσκι, καθηγητής δημόσιας υγείας στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόι, στο Σικάγο.

Ο Νιλ Μπαρτζιλάι, διευθυντής του Ινστιτούτου Ηλικιακής Ερευνας του Ιατρικού Κολλεγίου «Αλμπερτ Αϊνστάιν» στο Μπρονξ της Νέας Υόρκης, συμφωνεί και αυτός με την σειρά του ότι «τα παιδιά των αιωνόβιων είναι τουλάχιστον δέκα χρόνια πιο υγιείς. Ανθρωποι με συγκεκριμένη μετάλλαξη στην ορμόνη ανάπτυξής τους, για παράδειγμα, είναι πιθανότερο να ζήσουν περισσότερο, γιατί τα κύτταρά τους ξοδεύουν μεγαλύτερη ενέργεια για να διατηρήσουν τα υπάρχοντα κύτταρα, παρά για να δημιουργήσουν καινούργια».

Περιβάλλον και εντοπιότητα

Κάποιοι άλλοι ειδικοί διαφωνούν, ωστόσο, σχετικά με το ποσοστό της γονιδιακής επίδρασης στη μακροζωία, θεωρώντας ότι στην πραγματικότητα παίζει ρόλο ο τρόπος ζωής. «Κάποιες μελέτες δείχνουν πως τα γονίδια ευθύνονται μόνο για το 25% στις περιπτώσεις μακροζωίας. Το υπόλοιπο 75% αφορά το lifestyle των ανθρώπων. Ο τρόπος ζωής που επηρεάζει τη μακροζωία αφορά τη διατροφή, τη συχνότητα της φυσικής άσκησης, τον τόπο διαμονής και το σύστημα υποστήριξης που διαθέτει ο καθένας, μέσα από τους κύκλους των φίλων και της οικογένειάς του», επισημαίνει η Τζέιμι Τζάστις, καθηγήτρια Γεροντολογίας στο Πανεπιστήμιο Wake Forrest, πεοσθέτοντας εμφατικά ότι «πραγματική σημασία έχει η ποιότητα της ζωής μας, που είναι σημαντικότερη και από την μακροζωία. Και φυσικά ένα σύστημα υγείας που να φροντίζει εμπράκτως τους πολίτες του: «Αν διαθέτεις ένα εξαιρετικό σύστημα δημόσιας υγείας στη χώρα σου, ή στην περιοχή σου, αυτομάτως αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής σου», λέει χαρακτηριστικά.

Τέλος, σημαντικό ρόλο παίζει και ο τόπος που επιλέγεις να ζεις. «Δεν είναι τυχαίο ότι οι περισσότεροι αιωνόβιοι κατοικούν σε απομακρυσμένες περιοχές», σημειώνει η έρευνα, προσθέτοντας με νόημα, ως προς τα άγχη που έχουμε όλοι μας καθημερινά, ότι «Οι ερευνητές ανακάλυψαν πρόσφατα ότι το στρες της καθημερινότητας επηρεάζει κάποιους από τους βιολογικούς μηχανισμούς της γήρανσης».

Τελικά, όμως, οι επιστήμονες παρατηρούν ότι οι αιωνόβιοι – και κυρίως οι υπεραιωνόβιοι – έχουν μια μορφή «βιολογικής ανθεκτικότητας» που τους επιτρέπει να ζουν πολλά χρόνια, ακόμα και αν οι εξωγενείς συνθήκες… κάνουν πόλεμο εναντίον τους. «Υπάρχει η κλασική καμπύλη θνητότητας του γενικού πληθυσμού και μετά υπάρχουν κάποια άτομα που διαθέτουν μοναδικές ιδιομορφίες», καταλήγει ο δρ.  Λουίτζι Φερούτσι. «Και αυτό είναι το τεράστιο βιολογικό μυστικό στις ημέρες μας».