Περίπου το 4% των ενηλίκων αντιμετωπίζει προβλήματα με εφιάλτες. Μια πρόσφατη μελέτη εξέτασε την αποτελεσματικότητα μιας θεραπείας που περιελάμβανε την εκπαίδευση των ασθενών να συνδέουν έναν ήχο που ακούνε κατά τη διάρκεια του ύπνου με θετικά συναισθήματα. Τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι η λεγόμενη «στοχευμένη ενεργοποίηση» της μνήμης θα μπορούσε να βοηθήσει στη θεραπεία ατόμων που βλέπουν συχνά εφιάλτες.
Ο όρος εφιάλτης χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα όνειρο που προκαλεί μια δυνατή δυσάρεστη αισθηματική αντίδραση σε αυτόν που το βιώνει. Η αντίδραση συνήθως είναι φόβος ή τρόμος, προκαλεί ακόμα και αισθήματα πόνου, πνιγμού και θανάτου, ενώ πολλές φορές δημιουργεί την αίσθηση ότι κάποιος πέφτει από μεγάλο υψόμετρο. Τέτοια όνειρα οφείλονται σε σωματικές διαταραχές όπως υψηλό πυρετό, ή και σε ψυχολογικές διαταραχές όπως ψυχολογικό τραύμα και άγχος, ωστόσο τις περισσότερες φορές η εμφάνιση τους δεν έχει κάποια φανερή αιτία. Αν κάποιο άτομο έχει βιώσει μια ψυχολογικά τραυματική εμπειρία στη ζωή του, για παράδειγμα, εάν έχει βασανιστεί σωματικά τότε αυτή η εμπειρία θα επανέλθει στα όνειρά του προκαλώντας εφιάλτη. Αυτοί που βιώνουν ένα εφιάλτη συνήθως ξυπνούν με αίσθημα έντονου άγχους και είναι δύσκολο να πάνε για ύπνο για πολλή ώρα. Μπορεί επίσης να προσβληθεί από κακή διάθεση ή από πίεση στην καθημερινή σας ζωή.
Οι περισσότεροι από εμάς βλέπουμε εφιάλτες περιστασιακά. Ωστόσο, μια μικρή μειοψηφία ενηλίκων βλέπει περισσότερους από έναν την εβδομάδα και αυτό θεωρείται παθολογικό. Η διαταραχή των εφιαλτών, γνωστή και ως διαταραχή του άγχους των ονείρων, επηρεάζει περίπου το 4% των ενηλίκων και όχι μόνο διαταράσσει τον ύπνο, αλλά επηρεάζει και τη λειτουργικότητά τους κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Η διαταραχή των εφιαλτών αντιμετωπίζεται συνήθως με μια άσκηση εικονικής θεραπείας, κατά την οποία ο ασθενής καλείται να αντικαταστήσει μια αρνητική ιστορία από τον εφιάλτη του με μια θετική και να την αναπαράγει κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αυτό σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να μειώσει αποτελεσματικά τη συχνότητα των εφιαλτών, αλλά δυστυχώς στο ένα τρίτο των περιπτώσεων αποδεικνύεται αναποτελεσματικό.
Μια πρόσφατη μελέτη δείχνει τώρα ότι ο χειρισμός του συναισθηματικού περιεχομένου των ονείρων μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται «στοχευμένη επανενεργοποίηση» της μνήμης μπορεί να κάνει τη θεραπεία αυτή πιο αποτελεσματική.
Artwork: Γιάννης Παπαϊωάννου / Olafaq
Στοχευμένη επανενεργοποίηση της μνήμης
Η Sophie Schwartz, ερευνήτρια του Πανεπιστημίου της Γενεύης και οι συνεργάτες της επέλεξαν 36 άτομα που είχαν διαγνωστεί ότι έπασχαν από διαταραχές εφιαλτών. Τους χώρισαν σε δύο ομάδες και στη συνέχεια τους υπέβαλαν σε πρόβες που περιλάμβαναν εικονικές θεραπείες για κάθε βράδυ επί δύο εβδομάδες.
Η μία ομάδα εκτέθηκε σε έναν απλό ήχο, τον οποίο εκπαιδεύτηκαν να συνδέουν με θετικά συναισθήματα στο ονειρικό σενάριο που είχαν δημιουργήσει. Η ιδέα ήταν όταν ξανακούσουν τον ήχο κατά τη διάρκεια του ύπνου θα ενεργοποιούσε εκ νέου τα θετικά συναισθήματα.
Για τις επόμενες δύο εβδομάδες, όλοι οι συμμετέχοντες φορούσαν ένα στήριγμα κεφαλής που αναγνώριζε αυτόματα τα στάδια του ύπνου τους και τους έπαιζε τον ίδιο ήχο κάθε 10 δευτερόλεπτα κατά τη διάρκεια του σταδίου του ύπνου με ταχεία κίνηση των ματιών, γνωστό και ως REM, κατά τη διάρκεια του οποίου πραγματοποιούνται συνήθως τα όνειρα.
Και οι δύο ομάδες αντιμετώπισαν λιγότερους εφιάλτες κατά τη διάρκεια των δύο εβδομάδων, λιγότερο φόβο και αγωνία στα όνειρά τους, καλύτερη ποιότητα ύπνου και γενικότερα καλύτερη διάθεση. Αλλά τα οφέλη αυτά ήταν ακόμη μεγαλύτερα στην ομάδα που υποβλήθηκε επιπλέον σε στοχευμένη επανενεργοποίηση της μνήμης. Οι συγκεκριμένοι συμμετέχοντες ανέφεραν επίσης ότι έκαναν περισσότερα όνειρα που περιείχαν θετικά συναισθήματα. Επιπλέον, τα οφέλη της παρέμβασης παρέμειναν ενεργά για τουλάχιστον τρεις μήνες.
Τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι η στοχευμένη επανενεργοποίηση της μνήμης σε συνδυασμό με την πρόβα εικονικής θεραπείας μπορεί να ωφελήσει τους ασθενείς που αντιμετωπίζουν διαταραχές εφιαλτών περισσότερο από ό,τι η εικονική θεραπεία από μόνη της και ότι η στοχευμένη επανενεργοποίηση της μνήμης μπορεί να αυξήσει το θετικό συναισθηματικό περιεχόμενο των ονείρων.
Οι ερευνητές επισημαίνουν, ωστόσο, ότι από τη μελέτη τους απουσίαζε μια ομάδα ασθενών που να μην είχε υποστεί πρόβα εικονικής θεραπείας ή που δεν εκτίθετο σε ήχο κατά τη διάρκεια του ύπνου. Έτσι, δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο τα βελτιωμένα αποτελέσματα να οφείλονται σε άλλους παράγοντες, όπως οι προσδοκίες των ασθενών -ή το φαινόμενο placebo.
Παρόλα αυτά, τα νέα ευρήματα υποστηρίζουν μερικές προηγούμενες μελέτες που δείχνουν ότι ο ύπνος REM παίζει σημαντικό ρόλο στην εδραίωση θετικών αναμνήσεων και υποδηλώνουν επίσης ότι η στοχευμένη επανενεργοποίηση της μνήμης θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως μια νέα θεραπεία ύπνου για τη θεραπεία του άγχους, των διαταραχών της διάθεσης και άλλων ψυχιατρικών καταστάσεων που περιλαμβάνουν συναισθηματική δυσλειτουργία.
Δέκα κορυφαίοι διατροφολόγοι των ΗΠΑ απαντούν στην ερώτηση «ποιος είναι ο διατροφικός μύθος που θα θέλατε να εξαφανιστεί άπαξ και δια παντός από την σφαίρα του δημόσιου λόγου;»
Δέκα κορυφαίοι διατροφολόγοι των ΗΠΑ απαντούν στην ερώτηση «ποιος είναι ο διατροφικός μύθος που θα θέλατε να εξαφανιστεί άπαξ και δια παντός από την σφαίρα του δημόσιου λόγου;»
Εμείς και οι συνεργάτες μας αποθηκεύουμε ή/και έχουμε πρόσβαση σε πληροφορίες σε μια συσκευή, όπως cookies και επεξεργαζόμαστε προσωπικά δεδομένα, όπως μοναδικά αναγνωριστικά και τυπικές πληροφορίες που αποστέλλονται από μια συσκευή για εξατομικευμένες διαφημίσεις και περιεχόμενο, μέτρηση διαφημίσεων και περιεχομένου, καθώς και απόψεις του κοινού για την ανάπτυξη και βελτίωση προϊόντων.
Με την άδειά σας, εμείς και οι συνεργάτες μας ενδέχεται να χρησιμοποιήσουμε ακριβή δεδομένα γεωγραφικής τοποθεσίας και ταυτοποίησης μέσω σάρωσης συσκευών. Μπορείτε να κάνετε κλικ για να συναινέσετε στην επεξεργασία από εμάς και τους συνεργάτες μας όπως περιγράφεται παραπάνω. Εναλλακτικά, μπορείτε να αποκτήσετε πρόσβαση σε πιο λεπτομερείς πληροφορίες και να αλλάξετε τις προτιμήσεις σας πριν συναινέσετε ή να αρνηθείτε να συναινέσετε.
Λάβετε υπόψη ότι κάποια επεξεργασία των προσωπικών σας δεδομένων ενδέχεται να μην απαιτεί τη συγκατάθεσή σας, αλλά έχετε το δικαίωμα να αρνηθείτε αυτήν την επεξεργασία. Οι προτιμήσεις σας θα ισχύουν μόνο για αυτόν τον ιστότοπο. Μπορείτε πάντα να αλλάξετε τις προτιμήσεις σας επιστρέφοντας σε αυτόν τον ιστότοπο ή επισκεπτόμενοι την πολιτική απορρήτου μας.
Εμείς και οι συνεργάτες μας αποθηκεύουμε ή έχουμε πρόσβαση σε πληροφορίες σε συσκευές, όπως cookies και επεξεργαζόμαστε προσωπικά δεδομένα, όπως μοναδικά αναγνωριστικά και τυπικές πληροφορίες που αποστέλλονται από μια συσκευή για τους σκοπούς που περιγράφονται παρακάτω. Μπορείτε να κάνετε κλικ για να συναινέσετε στην επεξεργασία από εμάς και τους συνεργάτες μας για τους εν λόγω σκοπούς. Εναλλακτικά, μπορείτε να κάνετε κλικ για να αρνηθείτε να συναινέστε ή να αποκτήσετε πρόσβαση σε πιο λεπτομερείς πληροφορίες και να αλλάξετε τις προτιμήσεις σας πριν συναινέσετε. Οι προτιμήσεις σας θα ισχύουν μόνο για αυτόν τον ιστότοπο. Λάβετε υπόψη ότι κάποια επεξεργασία των προσωπικών σας δεδομένων ενδέχεται να μην απαιτεί τη συγκατάθεσή σας, αλλά έχετε το δικαίωμα να αρνηθείτε αυτήν την επεξεργασία. Μπορείτε πάντα να αλλάξετε τις προτιμήσεις σας επιστρέφοντας σε αυτόν τον ιστότοπο ή επισκεπτόμενοι την πολιτική απορρήτου μας.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. These cookies ensure basic functionalities and security features of the website, anonymously.
Cookie
Duration
Description
cookielawinfo-checkbox-advertisement
1 year
Set by the GDPR Cookie Consent plugin, this cookie is used to record the user consent for the cookies in the "Advertisement" category .
cookielawinfo-checkbox-analytics
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
cookielawinfo-checkbox-functional
11 months
The cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
cookielawinfo-checkbox-necessary
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
cookielawinfo-checkbox-others
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
cookielawinfo-checkbox-performance
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
CookieLawInfoConsent
1 year
Records the default button state of the corresponding category & the status of CCPA. It works only in coordination with the primary cookie.
viewed_cookie_policy
11 months
The cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
Functional cookies help to perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collect feedbacks, and other third-party features.
Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.
Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.
Cookie
Duration
Description
_ga
2 years
The _ga cookie, installed by Google Analytics, calculates visitor, session and campaign data and also keeps track of site usage for the site's analytics report. The cookie stores information anonymously and assigns a randomly generated number to recognize unique visitors.
_gat_gtag_UA_222713851_1
1 minute
Set by Google to distinguish users.
_gid
1 day
Installed by Google Analytics, _gid cookie stores information on how visitors use a website, while also creating an analytics report of the website's performance. Some of the data that are collected include the number of visitors, their source, and the pages they visit anonymously.
CONSENT
2 years
YouTube sets this cookie via embedded youtube-videos and registers anonymous statistical data.
Advertisement cookies are used to provide visitors with relevant ads and marketing campaigns. These cookies track visitors across websites and collect information to provide customized ads.
Cookie
Duration
Description
advanced_ads_browser_width
1 month
This cookie is set by Advanced ads plugin.This cookie is used to measure and store the user browser width for adverts.
VISITOR_INFO1_LIVE
5 months 27 days
A cookie set by YouTube to measure bandwidth that determines whether the user gets the new or old player interface.
YSC
session
YSC cookie is set by Youtube and is used to track the views of embedded videos on Youtube pages.
yt-remote-connected-devices
never
YouTube sets this cookie to store the video preferences of the user using embedded YouTube video.
yt-remote-device-id
never
YouTube sets this cookie to store the video preferences of the user using embedded YouTube video.