Έχει πάει η ώρα 15:00, δουλεύεις remote ή σε βραδινή βάρδια και μόλις έχεις φάει το μεσημεριανό σου. Οι συνθήκες είναι εξαιρετικές για έναν χαλαρό, μεσημεριανό ύπνο. Όχι τίποτα σπουδαίο, ίσα ίσα να ξεκουράσεις λίγο τα βλέφαρα σου. «Έναν υπνάκο! Το βασίλειό μου για έναν υπνάκο». Ή μήπως δεν πρέπει; Δε θες να ξυπνήσεις ώρες μετά ζαλισμένος ή να σηκωθείς πιο κουρασμένος από πριν. Μήπως δεν αξίζει καν να κοιμηθείς;

Ο πολύωρος ύπνος έχει συνδεθεί με υψηλότερο κίνδυνο παχυσαρκίας και ο συντομότερος ύπνος (το nap στα αγγλικά) με μειωμένο κίνδυνο υψηλής αρτηριακής πίεσης.

Σε μια πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Obesity, μια ομάδα επιστημόνων από το Brigham and Women’s Hospital στη Βοστώνη ασχολήθηκε περαιτέρω με τη μελέτη του ύπνου. Οι επιστήμονες αξιολόγησαν περισσότερους από 3.000 ενήλικες στην Ισπανία. Η χώρα δεν επιλέχθηκε τυχαία, αφού εκεί οι μεσημεριανοί ύπνοι -γνωστοί ως «siestas» δεν είναι απλά συνηθισμένοι, αλλά δομικό κομμάτι του πολιτισμού και της καθημερινότητάς τους. Στην Ισπανία (αλλά και σε άλλες χώρες του κόσμου) τα περισσότερα καταστήματα κλείνουν κατά τις μεσημεριανές ώρες, ώστε να μπορού οι εργαζόμενοι να κοιμηθούν.

Τι έδειξε η έρευνα; Πώς θα κάνεις τον τέλειο μεσημεριανό ύπνο

Οι ερευνητές εξέτασαν τη σχέση του μεσημεριανού ύπνου, της παχυσαρκίας και του μεταβολικού συνδρόμου. Το μεταβολικό σύνδρομο είναι ένα σύνολο μεταβολικών διαταραχών, με κοινό χαρακτηριστικό την αντίσταση στην ινσουλίνη. Οι ασθενείς που έχουν διαγνωστεί με μεταβολικό σύνδρομο, έχουν τουλάχιστον τρία από τα ακόλουθα ευρήματα: υπέρταση, αυξημένα επίπεδα ζαχάρου, αυξημένα τριγλυκερίδια, χαμηλή καλή χοληστερίνη.

Τα αποτελέσματα της έρευνάς τους ρίχνουν φως στη σχέση μεταξύ διάρκειας ύπνου και τοποθεσίας. Εν ολίγοις, υπάρχει ο τέλειος ύπνος κι αυτό κρίνεται από του πού και το πότε.

Η μελέτη διαπίστωσε ότι όσοι κοιμούνταν για μεγάλη διάρκεια το μεσημέρι- περισσότερο από 30 λεπτά – είχαν 2% υψηλότερο δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) από εκείνους που δεν κοιμόντουσαν.Ο δείκτης μάζας σώματος θεωρείται ως ο πιο ενδεδειγμένος τρόπος για την μέτρηση της παχυσαρκίας ανδρών και γυναικών. Υπολογίζεται διαιρώντας το βάρος (σε κιλά) με το τετράγωνο του ύψους (σε μέτρα).

Επιπλέον, όσοι κοιμούνταν πάνω από μισή ώρα τα μεσημέρια είχαν επίσης 23% υψηλότερο κίνδυνο παχυσαρκίας και 40% υψηλότερο κίνδυνο μεταβολικού συνδρόμου,υψηλότερη αρτηριακή πίεση και άλλα συμπτώματα και ασθένειες που σχετίζονται με καρδιακές παθήσεις και διαβήτη σε σύγκριση με άτομα που δεν κοιμούνταν καθόλου το μεσημέρι.

«Δεν είναι όλες οι σιέστες ίδιες», δήλωσε η Δρ Marta Garaulet, ανώτερη συγγραφέας της μελέτης και καθηγήτρια στο Τμήμα Διαταραχών Ύπνου στο Brigham and Women’s Hospital. «Η χρονική διάρκεια, η στάση του σώματος κατά τον ύπνο και άλλοι συγκεκριμένοι παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν την υγεία ενός μεσημεριανού ύπνου».

Οι ερευνητές παρατήρησαν επίσης ότι ο σύντομος ύπνος είναι ακόμη πιο ευεργετικός -ειδικά για την βελτίωση της αρτηριακής πίεσης- όταν κοιμόμαστε σε μια πολυθρόνα ή στον καναπέ και όχι στο κρεβάτι.

Τα θετικά του «power nap»

Τα παραπάνω ευρήματα δείχνουν να συμφωνούν με όλα όσα ακούμε τα τελευταία χρόνια για τις θετικές ιδιότητες του λεγόμενου «power nap». Το power nap είναι ένα ειδος σύντομου ύπνου που τερματίζει πριν από την μετάβαση στον βαθύ ύπνο ή ύπνο βραδέων κυμάτων (SWS), με σκοπό να αναζωογονήσει γρήγορα το σώμα. Η έκφραση επινοήθηκε από τον κοινωνικό ψυχολόγο James Maas, από το Πανεπιστήμιο Κορνέλ.

Ο power nap ύπνος θεωρείται ότι μεγιστοποιεί την απόδοσή του σε σχέση με το χρόνο. Είναι συμπληρωματικό της ολοκληρωμένης ξεκούρασης όταν υπάρχει συσσωρευμένο έλλειμμα ύπνου.

Συνιστάται σε ποικίλες διάρκειες, ξεκινώντας από τα 6 φτάνοντας μέχρι και τα 30 λεπτά. Η μικρή διάρκειά του, είναι για να μην εισαχθούμε στο φυσιολογικό κύκλο ύπνου, χωρίς να προλάβουμε να τον ολοκληρώσουμε.

Ο σύντομος αυτός ύπνος επαναφέρει το σώμα σε εγρήγορση, προωθεί τις επίδοσεις και τη μάθηση. Ακόμα και 30 λεπτά ύπνου μπορεί να είναι σε θέση να αντιστρέψουν την ορμονική επίδραση μιας νύχτα με κακό ύπνο ή να απαλείψουν τη ζημία από τη στέρηση ολοκληρωμένου ύπνου. Μια μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Ντίσελντορφ διαπίστωσε ότι υπάρχει αξιοθαύμαστη ανάκληση μνήμης όταν ένα άτομο είχε φθάσει μόνο μέχρι 6 λεπτά ύπνου, γεγονός που υποδηλώνει ότι η έναρξη του ύπνου μπορεί να εκκινήσει διεργασίες παγίωσης της μνήμης.

Άρα; Κοιμηθείτε λιγότερο από 30 λεπτά και όχι στο κρεβάτι!