Στην θεωρία, τα ενέσιμα ανοσοθεραπευτικά φάρμακα είναι εφικτό να παρασκευαστούν, αλλά η βαρύτητα εμποδίζει τη σωστή κρυσταλλοποίησή τους. Μια startup πιστεύει ότι η λύση θα μπορούσε να βρίσκεται ακριβώς πάνω από το κεφάλια μας.
Η ανοσοθεραπεία είναι ένας από τους πιο υποσχόμενους νέους τρόπους για την καταπολέμηση του καρκίνου, ωστόσο είναι υπερβολικά χρονοβόρα. Λειτουργεί μιμούμενη ή προκαλώντας την ανοσολογική άμυνα του οργανισμού για να απομονώσει και να επιτεθεί στα καρκινικά κύτταρα. Αλλά τα φάρμακα που το κάνουν αυτό συνήθως χορηγούνται ενδοφλέβια – διοχετεύονται στο αίμα με βελόνες, μέσω μιας μακροχρόνιας και επεμβατικής διαδικασίας. Οι ασθενείς περνούν ώρες σε ένα νοσοκομείο καθώς οι εγχύσεις διοχετεύονται στις φλέβες τους.
Θα ήταν πολύ πιο απλό και λιγότερο επώδυνο αν τα φάρμακα μπορούσαν να χορηγούνται ενέσιμα απευθείας στο δέρμα από την άνεση του σπιτιού του ασθενούς. Αλλά αυτό θα απαιτούσε φάρμακα με πολύ υψηλότερη περιεκτικότητα, με αποτέλεσμα μια παχύρρευστη σύνθεση που θα ήταν υπερβολικά παχύρρευστη για να εγχυθεί.
Ωστόσο, υπάρχουν λύσεις: Αν αντ’ αυτού κρυσταλλοποιήσετε τις πρωτεΐνες του φαρμάκου, μπορείτε να έχετε υψηλή περιεκτικότητα σε μικρότερο όγκο, και ένα διάλυμα αυτών των μικροσκοπικών κρυστάλλων προκύπτει χωρίς όλη την παχύρρευστη μορφή. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι είναι σχεδόν αδύνατο να γίνει αυτό στη Γη. Αν το επιχειρήσετε, οι κρύσταλλοι που θα παραχθούν θα είναι ελαττωματικοί και θα προκύπτουν ακανόνιστα, σε τυχαία μεγέθη. Στο Διάστημα, όμως, χωρίς την παρεμβολή της βαρυτικής έλξης του πλανήτη, οι κρυσταλλωμένες πρωτεΐνες θα μπορούσαν να παράγονται άψογα.
Εδώ είναι που έρχεται η BioOrbit. Η ιδρύτριά της εταιρίας, Katie King, είναι διδάκτωρ νανοϊατρικής του Πανεπιστημίου του Cambridge, αλλά ανέκαθεν είχε εμμονή με το Διάστημα. Κατά τη διάρκεια των σπουδών της, απογοητεύτηκε από τον κυνισμό των φίλων της απέναντι στην “Μπεζοποίηση” του Διαστήματος, καθώς εταιρείες όπως η Blue Origin και η SpaceX το εμπορευματοποίησαν και το μετέτρεψαν σε παιδική χαρά για δισεκατομμυριούχους. «Πάντα είχα την πεποίθηση ότι το Διάστημα πρέπει να χρησιμοποιείται για να βοηθάει όσους κατοικούν στη Γη», λέει η King.
Αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές της στο Cambridge, η King άρχισε να ψάχνει για μια θέση επιστημονικού συνεργάτη στον κλάδο του Διαστήματος, αποφασισμένη να αποδείξει ότι οι φίλοι της έκαναν λάθος. Όμως δεν τα κατάφερε να βρει καμία. Έτσι, αντ’ αυτού, το 2022, ξεκίνησε ένα δίμηνο θερινό πρόγραμμα στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Διαστήματος, έναν διεθνή οργανισμό με έδρα τη Γαλλία που προσφέρει μεταπτυχιακή εκπαίδευση σε όσους επιθυμούν να εργαστούν στον κλάδο.
Κατά τη διάρκεια του προγράμματος, η King ήταν μέλος μιας ομάδας που είχε αναλάβει να προσδιορίσει μια έρευνα που θα μπορούσε να διεξαχθεί στο Διάστημα με τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα για την ανθρωπότητα. Η ομάδα της κατέληξε στην ιδέα της κρυσταλλοποίησης φαρμάκων σε συνθήκες μικροβαρύτητας. Στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό συγκεντρώθηκαν δεδομένα που αποδείκνυαν τη δυνατότητα «να φέρουν την απόλυτη επανάσταση στη θεραπεία του καρκίνου», λέει η King. «Είναι επιτακτικό αυτό να υλοποιηθεί στο μέγιστο βαθμό και τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή».
Η εταιρία BioOrbit, η οποία ιδρύθηκε από την King το 2023, σχεδιάζει να επεκτείνει και να εμπορευματοποιήσει την παραγωγή φαρμάκων αυτού του τύπου στο Διάστημα.
Αφότου εξασφαλίσει χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος, στις αρχές του επόμενου έτους, σχεδιάζει να δοκιμάσει τη διαδικασία στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό ώστε να βεβαιωθεί ότι λειτουργεί. Και μεταγενέστερα το 2025, σχεδιάζουν μια δεύτερη αποστολή, η οποία ιδανικά θα γίνει σε συνεργασία με έναν φαρμακευτικό εταίρο.
Η King δεν είναι η πρώτη που στέλνει φάρμακα στο Διάστημα για να καρπωθεί τα οφέλη που προσφέρει η μικροβαρύτητα. Οι μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες επίσης δοκιμάζουν κάπως πιο διστακτικά την διαδικασία: Εταιρείες όπως η Bristol Myers Squibb και η Merck διεξάγουν εδώ και χρόνια έρευνα στο Διάστημα για την ανάπτυξη και την παραγωγή φαρμάκων. «Αυτό που κάνει την BioOrbit ξεχωριστή είναι ότι προσπαθεί να βελτιστοποιήσει την μέθοδο, αναφέρει η Li Shean Toh, επίκουρη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Nottingham με ειδίκευση στην αστροφαρμακευτική. Η King ωστόσο, θέλει να το αναπτύξει σε εμπορική κλίμακα.
Αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν εμπόδια. Οι ουρές για να εξασφαλίσει κανείς θέση σε έναν πύραυλο που θα μεταφέρει υλικό στον ISS είναι ατελείωτες, και όπως είναι αναμενόμενο είναι πανάκριβο. Οι κανονισμοί αποτελούν ένα επιπλέον εμπόδιο: Θα ισχύουν οι κανόνες και οι κανονισμοί της Γης στο Διάστημα; Εάν ένα από τα φάρμακα της BioOrbit βλάψει έναν ασθενή, ποιανού δικαιοδοσία θα ισχύει; «Πολλοί άνθρωποι σκέφτονται την τεχνολογία, αλλά ο κόσμος παρακάμπτει το πώς θα διασφαλίσουμε την ποιότητα», λέει η Toh. Αυτός είναι ένας παράγοντας που η ίδια ερευνά: Έχει προτείνει μια υγειονομική παραλλαγή της Συνθήκης για το Διάστημα, ένα σύνολο αρχών που βασίζονται στο Διεθνές Διαστημικό Δίκαιο.
Η King είναι ικανοποιημένη που το εγχείρημα της ομάδας της θα χρησιμεύσει ως πειραματόζωο για το πώς μπορεί να λειτουργήσει όλο αυτό, επειδή η ίδια θέλει πολύ να λειτουργήσει.
«Υπάρχουν τόσα πολλά οφέλη που μπορεί να προσφέρει η μικροβαρύτητα στην έρευνα της βιοεπιστήμης, στην ανάπτυξη φαρμάκων, στην έρευνα για τον καρκίνο – και πολλά άλλα που απλώς δεν γνωρίζουμε ακόμη», λέει η King.
Ο απώτερος στόχος της για την BioOrbit είναι να έχει μια μόνιμη εγκατάσταση στο Διάστημα που θα προορίζεται αποκλειστικά για την επιστήμη, την έρευνα και την παραγωγή. Τα φαρμακευτικά εργοστάσια μπορεί σύντομα να γίνουν λίγο πιο… εξωγήινα. Μια μέρα, ίσως πολλά από τα φάρμακά σας να έχουν ταξιδέψει για λίγο στο Διάστημα.
