Υπάρχουν στιγμές στη ζωή όπου μια αδιόρατη αίσθηση έλλειψης ή απουσίας μας κατακλύζει. Είναι εκείνη η στιγμή που νιώθουμε ότι κάτι λείπει, κάτι βαθύ και θεμελιώδες που μας αφήνει με θλίψη, μοναξιά ή άγχος. Αυτή η εμπειρία, αν και κοινή για όλους, συχνά μοιάζει με ένα αξεπέραστο εμπόδιο. Από πού όμως προέρχεται αυτή η αίσθηση; Και πώς μπορούμε να την κατανοήσουμε σε βάθος, ώστε να τη μετατρέψουμε σε εργαλείο εσωτερικής ανακάλυψης;

Από τη γέννησή μας κουβαλάμε μέσα μας έναν άγνωστο τόπο, ένα είδος αχαρτογράφητης περιοχής, που στην αρχή δεν έχει κανένα σχήμα ή μορφή. Οι πρώτες αισθήσεις και ερεθίσματα που δεχόμαστε αρχίζουν σιγά-σιγά να διαμορφώνουν αυτή την εσωτερική περιοχή. Μετασχηματίζονται σε συναισθήματα, σκέψεις, φαντασιώσεις και αναμνήσεις. Ωστόσο, δεν καταφέρνουν όλα τα ερεθίσματα να ενταχθούν σε αυτή τη διαδικασία. Κάποια μένουν ξένα, σαν κομμάτια που δεν ταιριάζουν σε ένα παζλ. Αυτά τα ανεπεξέργαστα κομμάτια είναι που δημιουργούν μια αίσθηση εσωτερικής ανισορροπίας, ένα βάρος που δεν ξέρουμε πώς να εξηγήσουμε.

Η εμπειρία της έλλειψης συνδέεται συχνά με την απώλεια. Είτε πρόκειται για την απουσία ενός αγαπημένου προσώπου είτε για τη ματαίωση ενός ονείρου, η απώλεια αφήνει πίσω της ένα αίσθημα κενού που δύσκολα γεμίζει. Είναι σαν ένα χάσμα που ανοίγει μέσα μας και μας φέρνει αντιμέτωπους με το γεγονός ότι δεν έχουμε πάντα τον έλεγχο. Αυτή η κατάσταση μας υποχρεώνει να δούμε κατάματα ό,τι έχουμε χάσει ή φοβόμαστε να αντιμετωπίσουμε.

Η ανάγκη να γεμίσουμε αυτή την απουσία γίνεται συχνά ακατανίκητη. Πολλοί αναζητούν ανακούφιση μέσα από νέες δραστηριότητες ή σχέσεις, προσπαθώντας να καλύψουν το κενό που αφήνει η απώλεια. Ωστόσο, αυτές οι προσπάθειες συνήθως δεν φέρνουν τη λύτρωση που επιθυμούμε. Το χάσμα παραμένει, τραβώντας μας βαθύτερα σε μια εσωτερική αναζήτηση που προκαλεί άγχος ή ακόμα και πανικό.

Όταν το άγχος κυριαρχεί

Το άγχος που συνοδεύει αυτή την εσωτερική αναταραχή προκύπτει από την αδυναμία μας να κατανοήσουμε ή να ελέγξουμε αυτό που νιώθουμε. Η αίσθηση της έλλειψης λειτουργεί σαν ένας καθρέφτης που μας αναγκάζει να δούμε όσα μας λείπουν, να αναγνωρίσουμε τα συναισθήματά μας και να αναμετρηθούμε με τους φόβους μας. Σε ακραίες περιπτώσεις, αυτή η ένταση μπορεί να προκαλέσει πανικό, μια έντονη αντίδραση μπροστά στο άγνωστο που βρίσκεται μέσα μας.

Ο πανικός δεν είναι τίποτα άλλο από μια προσπάθεια του εγκεφάλου μας να αποφύγει τη βύθιση σε αυτό το εσωτερικό χάος. Είναι ένας μηχανισμός άμυνας που ενεργοποιείται όταν η αίσθηση του «τίποτα» γίνεται αβάσταχτη. Ωστόσο, ο πανικός ποτέ δεν ήταν και ποτέ δεν είναι λύση. Αντίθετα, μας εμποδίζει να ανακαλύψουμε τις βαθύτερες πτυχές του εαυτού μας που κρύβονται μέσα σε αυτή την εσωτερική άβυσσο.

Μέσα από τη θεραπευτική διαδικασία – είτε μέσω της ψυχοθεραπείας είτε μέσα από τις ουσιαστικές σχέσεις μας με άλλους – μπορούμε να αρχίσουμε να κατανοούμε το κάθε εσωτερικό κενό που μας ταλαιπωρεί. Μαθαίνουμε να μην το αποφεύγουμε, αλλά να το παρατηρούμε, να το δεχόμαστε ως μέρος του εαυτού μας. Αυτή η διαδικασία αποκαλύπτει ότι το εσωτερικό χάσμα δεν είναι μόνο σύμβολο απώλειας αλλά και ένα δυναμικό πεδίο δημιουργίας.

Η αποδοχή της έλλειψης μας δίνει την ευκαιρία να επανεξετάσουμε τις προτεραιότητες μας, να αναζητήσουμε νέες πηγές νοήματος και να επαναπροσδιορίσουμε την ταυτότητά μας. Όσο περισσότερο συμφιλιωνόμαστε με αυτή την κατάσταση, τόσο λιγότερη δύναμη έχει να μας τραβά προς τον πανικό και την ανασφάλεια.

Κάθε εσωτερική έλλειψη που νιώθουμε, όταν γίνει αποδεκτή, μετατρέπεται σε έναν χώρο γαλήνης. Δεν είναι πλέον κάτι που πρέπει να αποφύγουμε, αλλά ένας τόπος όπου μπορούμε να σταθούμε και να ανασυγκροτηθούμε. Είναι μια ευκαιρία να αφουγκραστούμε τη σιωπή, να απομακρυνθούμε από τη συνεχή αναζήτηση εξωτερικών επιβεβαιώσεων και να βρούμε την αλήθεια μας.

Διότι αυτό το «άδειο» δεν είναι πραγματικά άδειο. Είναι γεμάτο με δυνατότητες, ένας ανοιχτός καμβάς όπου μπορούμε να ζωγραφίσουμε και να αναδιαμορφώσουμε το μέλλον μας. Είναι μια υπενθύμιση ότι η ζωή μας δεν περιορίζεται στις απώλειες ή τις απογοητεύσεις μας. Η ζωή είναι μια διαδικασία συνεχούς εξέλιξης, όπου κάθε τέλος ενός κεφαλαίου σηματοδοτεί μια νέα αρχή.

Αντί να βλέπουμε το οποιοδήποτε κενό μέσα μας ως εχθρό ή εμπόδιο, μπορούμε να το αναγνωρίσουμε ως έναν αναπόσπαστο μέρος της ύπαρξής μας. Είναι ένα σημάδι ότι ζούμε, ότι προσπαθούμε να δώσουμε νόημα στον κόσμο μας και ότι έχουμε τη δυνατότητα να αλλάξουμε. Η ζωή ποτέ δεν ήταν και ποτέ δεν θα είναι μια σταθερή γραμμική πορεία, αλλά μια δυναμική ροή γεμάτη από ανατροπές και επανεκκινήσεις.

Η κάθε απώλεια μάς προσκαλεί να αμφισβητήσουμε τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας και τις σχέσεις μας με τους άλλους. Είναι η αφορμή για να ανακαλύψουμε ποιοι είμαστε πραγματικά, πέρα από τις κοινωνικές μας ταυτότητες ή τις υλικές μας επιδιώξεις.

Η αίσθηση της απουσίας και το κάθε εσωτερικό μας κενό, αν και δύσκολες καταστάσεις, είναι αναπόφευκτες πτυχές της ανθρώπινης εμπειρίας. Η κάθε απώλεια που νιώθουμε να μας πανικοβάλλει, μπορεί και να μας υπενθυμίζει ότι είμαστε όντα με όρια, με ελλείψεις, αλλά και με αστείρευτη δυνατότητα για ανανέωση. Αντί να την καταπολεμούμε, μπορούμε να την αγκαλιάσουμε, να την κάνουμε μέρος του ταξιδιού μας. Μέσα από την αποδοχή της, μπορούμε να βρούμε όχι μόνο γαλήνη αλλά και τη δύναμη να ξαναχτίσουμε τη ζωή μας, ανακαλύπτοντας ταυτόχρονα την πιο αυθεντική πλευρά του εαυτού μας.

 

➳ Διαβάστε επίσης: Το «σήμερα» είναι η κορυφή όλων των χθες