Θέλετε και εσείς να αποφύγετε την ετήσια ιατρική εξέταση; Οι περισσότεροι σίγουρα. Για κάποιους, ένα τσεκ-απ με γιατρό πρωτοβάθμιας περίθαλψης , για παράδειγμα έναν γενικό Παθολόγο, δεν είναι κάτι σπουδαίο. Μερικές εξετάσεις, κάποιες σημειώσεις και μία επιβράβευση της επίσκεψης στο ιατρείο με ένα συνοδευτικό «Τα λέμε του χρόνου!», είναι η συνηθισμένη ρουτίνα.
Αλλά για εκατομμύρια ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένου των ενηλίκων που εμπίπτουν στην κατηγορία της “παχυσαρκίας” με βάση τα δυνητικά ανακριβή πρότυπα του δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) – το ποσοστό των Αμερικανών αγγίζει το 42%, μια επίσκεψη στον γιατρό μπορεί να φέρει μερικές δυσάρεστες στιγμές.
Φυσικά και δεν τα «βάζουμε» με τους γιατρούς, καθώς γνωρίζουμε ότι πολλοί αντιμετωπίζουν τους ασθενείς με συμπόνια, στοχευμένες συμβουλές και αντιμετωπίζουν το σώμα με πνεύμα ουδετερότητας, αποφεύγοντας το body shaming. Αλλά αυτό δεν είναι ο κανόνας, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2022 στο περιοδικό Family Practice. Σε αυτήν, οι ερευνητές λένε ότι στην πλειονότητα των περιπτώσεων, οι γιατροί δίνουν στους ασθενείς συμβουλές απώλειας βάρους που είναι περισσότερο «αφηρημένες παρά εφαρμόσιμες, πολύ ασαφείς για να είναι ωφέλιμες και δεν υποστηρίζονται πάντα από την επιστήμη».
Μια ομάδα εμπειρογνωμόνων του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης στην Αγγλία, διερεύνησε 159 ηχητικές καταγραφές διαβουλεύσεων μεταξύ γενικών ιατρών και των ασθενών τους που είχαν ΔΜΣ, εντός των ορίων, που θεωρούνται «παχύσαρκοι». Οι επιφανειακές συμβουλές ήταν «συνηθισμένες», συμπεριλαμβανομένης της παρότρυνσης ότι ο εξεταζόμενος θα πρέπει να «αλλάξει λίγο τον τρόπο ζωής του». Όμως, μόνο το 20% των γιατρών παρείχαν συμβουλές για το πώς να επιτευχθεί στην πραγματικότητα η απώλεια βάρους που συνιστούσαν.
Παρακάτω, οι συνήθεις γενικές και αόριστες συμβουλές, οι οποίες στην πραγματικότητα δεν υποστηρίζονται από την τρέχουσα επιστήμη και σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι προφανώς ψευδείς:
- Τρώτε λιγότερο, κινηθείτε περισσότερο
- Πηγαίνετε από τις σκάλες
- Προσέξτε τι τρώτε
- Μειώστε τους υδατάνθρακες
- Χρησιμοποιήστε μια εφαρμογή για την παρακολούθηση των θερμίδων που καταναλώνετε
- Ασκηθείτε όσο περισσότερο σας το επιτρέπουν οι αρθρώσεις σας
- Φτιάξτε το δικό σας αλεύρι χωρίς γλουτένη, αφού δεν θα έχει ζάχαρη (κάτι που είναι εντελώς ψευδές – η γλουτένη είναι μια πρωτεΐνη, στο κάτω κάτω)
«Η ανάλυσή μας εντοπίζει ότι οι κλινικοί γιατροί ως επί το πλείστον δεν παρέχουν αποτελεσματικές συμβουλές και έτσι, ακόμη και αν οι ασθενείς ακολουθούσαν τις συμβουλές, θα ήταν απίθανο να χάσουν βάρος», γράφουν οι ερευνητές στο περιοδικό Family, σημειώνοντας ότι η προτροπή «τρώτε λιγότερο, κινηθείτε περισσότερο» ήταν η εφεδρική σύσταση όταν δεν υπήρχε κάτι άλλο ουσιαστικό να πουν.
Η εξατομικευμένη και διαφοροποιημένη συμβουλευτική γραμμή των γενικών ιατρών είναι πρόκληση, δεδομένου ότι το σημερινό μας ιατρικό σύστημα είναι επικεντρωμένο στη θεραπεία και την ασθένεια, και όχι στην πρόληψη, ενώ οι ερευνητές αναφέρουν πως πολύ λίγος χρόνος κατά τη διάρκεια του προγράμματος σπουδών στις ιατρικές σχολές αφιερώνεται στη διατροφή και τη σωματική δραστηριότητα.
Γι’ αυτό, σημειώνουν, πως είναι «πολύ σημαντικό να συμβουλεύεστε ειδικούς που είναι εξειδικευμένοι σε αυτούς τους τομείς, όπως οι εγγεγραμμένοι διαιτολόγοι και οι φυσικοθεραπευτές». Επιπλέον, οι γιατροί πολύ συχνά δεν έχουν τον απαραίτητο χρόνο – ή δεν τον αφιερώνουν – για να γνωρίσουν πραγματικά έναν ασθενή τους και τις συνήθειές του, οι οποίες μπορεί να επηρεάζουν την συνολική ευεξία και κατάσταση του σώματος/οργανισμού.
«Οι γιατροί χρειάζονται σαφείς κατευθυντήριες γραμμές για το πώς να μιλούν στους ασθενείς που ανήκουν στην κατηγορία της παχυσαρκίας για την απώλεια βάρους», αναφέρει σε δελτίο τύπου η Madeleine Tremblett, Ph.D., επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και ποιοτική ερευνήτρια στο Τμήμα Nuffield Department of Primary Care Health Sciences του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης στην Αγγλία. «Με αυτόν τον τρόπο, θα αποφύγουμε την ενίσχυση των στερεοτύπων και θα δοθεί αποτελεσματική βοήθεια στους ασθενείς που θέλουν να χάσουν βάρος».
Ενώ χρειάζονται πολύ περισσότερες έρευνες και μεγαλύτερες συζητήσεις γύρω από το πρόγραμμα σπουδών των ιατρικών σχολών – και τη στρατηγική της βιομηχανίας της υγειονομικής περίθαλψης γενικότερα, η έρευνα αυτή φωτίζει την ανάγκη να ξεκινήσει μια συζήτηση σχετικά με το «τι μπορεί να είναι πραγματικά υποστηρικτικό και γόνιμο» για όσους επιδιώκουν να χάσουν βάρος.
Δεδομένου ότι η παχυσαρκία είναι πολυπαραγοντική και η απλή τήρηση μιας περιοριστικής δίαιτας δεν είναι αποτελεσματική, μια εξατομικευμένη προσέγγιση είναι η καλύτερη, λένε οι ερευνητές. Αντ’ αυτού, προτείνουν μια θεραπευτική στρατηγική που περιλαμβάνει:
- Διατροφική συμβουλευτική με εγγεγραμμένο διαιτολόγο
- Τροποποιήσεις συμπεριφοράς που εστιάζονται σε τομείς όπως η διαχείριση του στρες και ο ύπνος
- Αλλαγές στον τρόπο ζωής, συμπεριλαμβανομένων προσαρμοσμένων συμβουλών σωματικής δραστηριότητας
Με πληροφορίες από: Eating Well
