Η μετάσταση, το πιο θανατηφόρο και διαβόητο χαρακτηριστικό του καρκίνου, προσφέρει στην ασθένεια τη δυνατότητα να εξαπλώνεται σε όλο το σώμα, συχνά καταβάλλοντας το ανοσοποιητικό σύστημα και νικώντας σαρωτικά ακόμη και τις καλύτερες θεραπείες.
Παρά το γεγονός ότι αποτελεί την κύρια αιτία θανάτων από καρκίνο, υπάρχουν πολλά για τη μετάσταση που δεν γνωρίζουμε ακόμα. Τώρα όμως οι ερευνητές του βρετανικού ινστιτούτου έρευνας του Πανεπιστημίου του Cambridge για τον καρκίνο ανακάλυψαν τον μηχανισμό που κρύβεται πίσω από τη διαδικασία της μετάστασης.
«Η ανάπτυξη αντιμεταστατικών θεραπειών έχει αποδειχθεί δύσκολη υπόθεση, γιατί έχει αποδειχθεί δύσκολο να βρεθούν τα στοιχεία των πρωτογενών όγκων που οδηγούν σε μετάσταση» εξηγεί στο Freethink ο Eric Rahrmann, μεταδιδακτορικός στο εργαστήριο του επικεφαλής της μελέτη, Richard Gilbertson.
Η ικανότητα του όγκου να λειτουργεί σαν χαμαιλέοντας, καθώς και το προστατευτικό του μικροπεριβάλλον -μια ασπίδα που υπάρχει γύρω του, τον βοηθά να αναπτύσσεται και εμποδίζει την ικανότητα του σώματος να αντεπιτίθεται- βοηθούν τη μετάσταση και τους μηχανισμούς της να μας διαφεύγουν.
Η νέα έρευνα, η οποία δημοσιεύτηκε στο Nature Genetics, εντόπισε μια πρωτεϊνική κυτταρική δομή που ονομάζεται NALCN ως τον «βασικό ρυθμιστή» της μετάστασης. Πρόκειται για κάποια κανάλια που βρίσκονται στις κυτταρικές μεμβράνες και ελέγχουν τη ροή του νατρίου μέσα και έξω από το κύτταρο. Το μπλοκάρισμα της δραστηριότητας του NALCN σε ποντίκια με καρκίνο «αύξησε σημαντικά τον αριθμό των κυκλοφορούντων καρκινικών κυττάρων (CTCs) και των μεταστάσεων» τόνισαν οι ειδικοί στην έκθεσή τους.
Επιπλέον, η μελέτη ανατρέπει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμασταν μέχρι σήμερα τη μετάσταση, δηλαδή πως είναι ένα κόλπο μόνο του καρκίνου: όπως αποδεικνύεται, τα υγιή κύτταρα επίσης μπορούν να κυκλοφορούν από όργανο σε όργανο. Όταν ανέκοψαν τη δραστηριότητα του NALCN σε ποντίκια που ποτέ δεν εμφάνισαν καρκίνο, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι απελευθερώθηκαν και υγιή κύτταρα και κυκλοφορούσαν σε όλο το σώμα. Συγκεκριμένα, παρατήρησαν πως τα υγιή παγκρεατικά κύτταρα μεταναστεύουν στα νεφρά και στη συνέχεια μετατρέπονται σε υγιή νεφρικά κύτταρα.
«Τα μοντέλα μας έχουν καταδείξει πως ακόμη κι αν δεν υπάρχει όγκος, όταν σταματά να λειτουργεί το NALCN απ’ ότι φαίνεται απελευθερώνονται στην κυκλοφορία του αίματος και υγιή, φυσιολογικά κύτταρα που μοιάζουν με επιθηλιακά βλαστοκύτταρα» λέει ο Rahrmann. «Αυτά είναι από τα πιο σημαντικά ευρήματα που έχουν βγει από το εργαστήριό μου εδώ και τρεις δεκαετίες» σχολίασε και ο Gilbertson. «Όχι μόνο εντοπίσαμε έναν από τους πλέον άπιαστους παράγοντες που οδηγούν σε μετάσταση, αλλά ανατρέψαμε και μια κοινή αντίληψη αποδεικνύοντας πώς ο καρκίνος οικειοποιείται τις διαδικασίες των υγιών κυττάρων προκειμένου να αναπτυχθεί ο ίδιος».
Αν περαιτέρω έρευνα επιβεβαιώσει αυτή την ανακάλυψη, θα καταστεί δυνατό να σταματήσουμε ή τουλάχιστον να επιβραδύνουμε τις μεταστάσεις. Την ίδια ώρα θα ανοίξει ο δρόμος ώστε να αξιοποιήσουμε τα κύτταρά μας για να αποκαταστήσουμε κατεστραμμένα όργανα.
