Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μία γενικότερη αίσθηση πως οι ανοιξιάτικες αλλεργίες βρίσκονται σε έξαρση και ταλαιπωρούν ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Βασικά, δεν πρόκειται για «αίσθηση» αλλά για μία πραγματικότητα, η οποία επιβεβαιώνεται και από σχετική πρόσφατη έρευνα.

Με επικεφαλής τον William Anderegg της Σχολής Βιολογικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Γιούτα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επιμήκυνση της περιόδου γύρης και μερικό ρόλο στην αύξηση της ποσότητας γύρης. Η έρευνά τους, που χρηματοδοτήθηκε εν μέρει από το Εθνικό Ινστιτούτο Τροφίμων και Γεωργίας του USDA, δημοσιεύθηκε στο Proceedings of the National Academy of Sciences και έδειξε πως η εποχή της γύρης αρχίζει πλέον 20 ημέρες νωρίτερα και διαρκεί 10 ημέρες περισσότερο απ’ ό,τι στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Επίσης, η γύρη στην ατμόσφαιρα έχει αυξηθεί κατά 21%.

Αν, μέχρι πρότινος, για πολλούς η εποχή της άνοιξης ήταν απλώς μια περίοδος που θα την ξεπερνούσαν με κάποια σχετική δυσκολία, πλέον φαντάζει μαρτύριο κάθε φορά που ξεκινάει καθώς ξέρουν ότι θα ταλαιπωρηθούν με όλα τα συμπτώματα που φέρνει η σχετική αλλεργία στην γύρη.

Τι είναι η γύρη

Η γύρη είναι η ουσία που συλλέγουν οι μέλισσες από τα άνθη διαφόρων φυτών και τη μεταφέρουν στις κυψέλες τους, όπου και την αποθηκεύουν. Κατά τη διάρκεια αυτής της μεταφοράς, η γύρη, αναμειγνύεται με άλλες ουσίες που παράγουν οι μέλισσες όπως νέκταρ και σάλιο. Η γύρη περιέχει έναν πλούτο θρεπτικών συστατικών και αποτελεί τη βασική πηγή τροφής των μελισσών, με την οποία θα τραφούν οι γόνοι τους.

Όπως σημειώνουν οι επιστημονικές συνεργάτιδες του Med Nutrition, Δέσποινα Γκακνή, Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, M.Sc., και Μαρία-Ευρυδίκη Σταθακάρου, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, εξαιτίας της πληθώρας των θρεπτικών συστατικών που περιέχει, η γύρη, δεν χρησιμοποιείται αποκλειστικά ως βασικό συστατικό της διατροφής των μελισσών. Η χρήση της είναι διαδεδομένη και στον άνθρωπο ως φυτικό συμπλήρωμα διατροφής με πολλά και σημαντικά οφέλη για την υγεία του.

Εποχικές αλλεργίες

Σύμφωνα με το Allerga στην περίπτωση εποχικής αλλεργίας, τα υπεύθυνα αλλεργιογόνα είναι συνήθως η γύρη, που απελευθερώνεται από διαφορετικά είδη φυτών κατά την ανθοφορία. Οι αλλεργίες στη γύρη περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, την αλλεργία στα αγρωστώδη, την ελιά, τα κυπαρισσοειδή και το περδικάκι, καθώς και σε άλλα φυτά που βρίσκονται στην Ελληνική επικράτεια, είτε αστική είτε επαρχιακή.

Η αλλεργία στη γύρη μπορεί να εκδηλωθεί με πολλαπλά συμπτώματα, ειδικά σε ρινικό και οφθαλμικό επίπεδο, όπως στην εποχική αλλεργική ρινίτιδα και στην εποχική αλλεργική επιπεφυκίτιδα. Όταν εκδηλώνονται ταυτόχρονα, μιλάμε για εποχική αλλεργική ρινοεπιπεφυκίτιδα.

Συμπτώματα αλλεργικής ρινίτιδας:

• Ρινική συμφόρηση (μπουκωμένη μύτη)
• Ρινική καταρροή (μύτη που “τρέχει”)
• Ρινικός κνησμός (φαγούρα στη μύτη)
• Φτάρνισμα
• Οφθαλμικός κνησμός (φαγούρα στα μάτια)
• Ερυθρότητα στα μάτια (κόκκινα μάτια)
• Δακρύρροια/ υγρά μάτια

Ενέργειες για μειωμένη έκθεση στην γύρη

Στο σπίτι

Αν αγνοούσατε τις αλλεργίες σας και ελπίζατε να περάσουν γρήγορα και μόνες τους, έχετε συνειδητοποιήσει πλέον πως αυτό δεν είναι πλέον εφικτό.

Πρώτα απ’ όλα, η γύρη προέρχεται από το εξωτερικό περιβάλλον οπότε κάντε ό,τι μπορείτε για να την κρατήσετε εκεί. Αντί να ανοίγετε τα παράθυρα μια ωραία ανοιξιάτικη μέρα, κρατήστε τα κλειστά και βασιστείτε στο σύστημα εξαερισμού του σπιτιού σας (αν διαθέτετε). Αν ανοίξετε τα παράθυρα για τον αερισμό του σπιτιού, φροντίστε να μην έχετε τραβήξει τις κουρτίνες σας. Στο αυτοκίνητο, το κουμπί της ανακυκλοφορίας του αέρα της καμπίνας θα κρατήσει τον εξωτερικό αέρα (άρα και την γύρη) έξω.

Εκτός από τον αέρα, η γύρη μπορεί επίσης να μπει στο σπίτι σας από τα ρούχα, τα παπούτσια, τα μαλλιά και το τρίχωμα των κατοικίδιων σας. Για αυτές τις περιπτώσεις, το Αμερικανικό Ίδρυμα Άσθματος και Αλλεργίας συνιστά τα εξής:

• Βγάλτε τα παπούτσια σας όταν μπαίνετε μέσα
• Αλλάξτε και πλύνετε τα ρούχα σας αφού έχετε βγει για λίγο έξω
• Να κάνετε ντους και να λούζετε τα μαλλιά σας πριν από τον ύπνο
• Να σκουπίζετε τα κατοικίδια ζώα όταν μπαίνουν μέσα στο σπίτι
• Πλένετε τα κλινοσκεπάσματά σας μία φορά την εβδομάδα

Αφού καταγράψαμε τις «εύκολες» ενέργειες που πρέπει να κάνουμε, ίσως ήρθε η ώρα να εξετάσουμε και πιο δύσκολες αποφάσεις. Τα χαλιά, για παράδειγμα, μπορούν να παγιδεύσουν τη γύρη, ενώ μπορούν επίσης να φιλοξενήσουν άλλα αλλεργιογόνα, όπως η σκόνη και τα ακάρεα της σκόνης. Αν παλεύετε πολλά χρόνια με τις αλλεργίες σας, οι ειδικοί προτείνουν να αντικαταστήσετε το δάπεδο του σπιτιού σας με σκληρό ξύλο (παρκέ).

Επίσης ο τακτικός καθαρισμός είναι αρκετά βοηθητικός και απαραίτητος. Συνηθίστε να σκουπίζετε με ηλεκτρική σκούπα, ιδανικά με μια ηλεκτρική σκούπα που διαθέτει φίλτρο HEPA για να παγιδεύει τα μικρά σωματίδια. Απομακρύνετε τα πράγματα που δεν μπορείτε εύκολα να καθαρίσετε και ορίστε ένα πρόγραμμα καθαρισμού για να βεβαιωθείτε ότι δεν παραμελείτε τον καθαρισμό.

Τοποθετήστε καλύμματα στα μαξιλάρια και στα στρώματα καθώς αυτά θα εμποδίσουν τα αλλεργιογόνα των ακάρεων της σκόνης να εισχωρήσουν εκεί όπου δεν μπορούν να καθαριστούν. Τα ακάρεα της σκόνης δεν είναι εποχιακά όπως η γύρη, αλλά αν είστε αλλεργικοί και στα δύο, θα πρέπει να πάρετε άμεσα κάποια μέτρα.

Εξετάστε επίσης το ενδεχόμενο ενός καθαριστή αέρα. Αυτές οι συσκευές φιλτράρουν τα αλλεργιογόνα από τον αέρα και μερικοί άνθρωποι έχουν διαπιστώσει ότι βοηθούν στη μείωση των συμπτωμάτων εποχικής γρίπης και αλλεργιών από γύρη.

Μετρήσεις γύρης

Για να μάθετε πότε η γύρη στην ατμόσφαιρα θα είναι σε υψηλά επίπεδα, συμβουλευτείτε κάποιο site ή κάποια εφαρμογή στο κινητό σας που διαθέτει πληροφορίες για την τοπική πρόγνωση καιρού. Αυτές οι μετρήσεις βασίζονται στους αεροβιολογικούς σταθμούς. Το Meteo αναφέρει πως τα δεδομένα προέρχονται από την ευρωπαϊκή Yπηρεσία Παρακολούθησης της Ατμόσφαιρας – Copernicus.

Στην Ελλάδα έχουν τεθεί κατά καιρούς σε λειτουργία σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, όπως σε Αθήνα, Βόλο, Ηράκλειο, Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Λάρισα, Μύκονο, Πτολεμαΐδα, Ρόδο, Χαλκιδική κ.α. Λίγοι όμως από αυτούς παρέμειναν ενεργοί για αρκετά χρόνια. Στο Pollen Info αναφέρεται πως ο αεροβιολογικός σταθμός της Θεσσαλονίκης διατηρεί τη μεγαλύτερη βάση δεδομένων στη χώρα και το γεγονός αυτό επιτρέπει ικανοποιητικές προβλέψεις για την τοπική συγκέντρωση των ανεμομεταφερόμενων κόκκων γύρης και σπορίων μυκήτων με μεγάλο ποσοστό ακρίβειας και σε ποικίλες κλίμακες.

Η περισσότερη γύρη βρίσκεται στον αέρα νωρίς το πρωί και κοντά στο σούρουπο της ημέρας. Εάν πρόκειται να βγείτε έξω σε περιόδους με υψηλή γύρη, σκεφτείτε να φορέσετε γυαλιά ηλίου ή ακόμη και μάσκα, καθώς οι μάσκες N95 είναι εξαιρετικές στο να εμποδίζουν τη γύρη.

Συμβουλευτείτε έναν γιατρό

Τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα μπορούν να σας βοηθήσουν να ανακουφιστείτε από τα συμπτώματα της αλλεργίας, αλλά αν εξακολουθείτε να ταλαιπωρήστε ακόμα και όταν τα παίρνετε, ίσως ήρθε η ώρα για επαγγελματική βοήθεια. Επισκεφτείτε έναν αλλεργιολόγο για να μάθετε αν κάποια άλλα φάρμακα ή προσεγγίσεις στην αντιμετώπιση μπορεί να είναι κατάλληλες για εσάς, καθώς και να ελέγξετε το άσθμα σας, αν έχετε.

Αν έχετε την υποψία πως είστε αλλεργικοί σε «κάτι», ένα τεστ αλλεργίας μπορεί να σας βοηθήσει να προσδιορίσετε ποιοι είναι ακριβώς οι παράγοντες που σας επηρεάζουν. Όσα περισσότερα γνωρίζετε γι’ αυτά που σας προκαλούν εποχική (ή και μη) αλλεργία, τόσο πιο στοχευμένη αντιμετώπιση θα έχετε στο πρόβλημα που σας απασχολεί συγκεκριμένες περιόδους. Τα συγκεκριμένα τεστ πραγματοποιούνται σε αρκετές ιδιωτικές κλινικές αλλά και στη Μονάδα Αλλεργιολογίας του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου «ΑΤΤΙΚΟΝ».