Ζούσαμε στο σκοτάδι, κοιμόμασταν στα δέντρα και πίναμε νερό από τα ρυάκια, μέχρι που ήρθαν, ηθελημένα ή άθελα τους, κάποιοι άνθρωποι με μερικές έξυπνες ιδέες και εφευρέσεις και άλλαξαν – προς το καλύτερο – τη ζωή μας.
Οδοντόκρεμα
Ακούγεται ανατριχιαστικό το σενάριο του να πλένεις τα δόντια σου με κιμωλία και ξύσμα τούβλου. Και όμως οι άνθρωποι πριν την εφεύρεση της οδοντόκρεμας κάπως έτσι διατηρούσαν καθαρή την στοματική τους κοιλότητα. Και πάλι καλά να λέμε δηλαδή που βρέθηκε κι αυτός ο αμερικανός γιατρός, ο Ουάσινγκτον Σέφιλντ, που το 1892 έβαλε σε ένα σωληνάριο το μείγμα που κατασκεύασε στο γιατρείο-χημείο του και μας έσωσε από το ενδεχόμενο να βουρτσίζουμε ακόμη τα δόντια μας με κάρβουνο.
Laser
Ακρωνύμιο του «Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation», όταν ο Θίοντορ Μέινμαν, επιστήμονας του Hughes Research Laboratories, εφηύρε την μέθοδο που από το 1961 αποτελεί το δεξί χέρι σε όλες τις τεχνολογικές ανακαλύψεις της εποχής μας, από την εξερεύνηση του διαστήματος μέχρι την ιατρική και από την πυρηνική φυσική μέχρι την δορυφορική τηλεόραση.
Πίτσα
Το 1889 ο Ιταλός Ραφαέλε Εσπόζιτο, μάγειρας της βασιλικής οικογένειας της Σαβόιας, αναλαμβάνει να κατασκευάσει ένα έδεσμα προς τιμήν της βασίλισσας Μαργαρίτας. Πάνω σε μια βάση από αλεύρι, έβαλε ντομάτα, μοτσαρέλα και βασιλικό (δηλαδή αντίστοιχα κόκκινο, λευκό και πράσινο, τα χρώματα της ιταλικής σημαίας) δίνοντας στην δημιουργία του το όνομα «Πίτσα Μαργαρίτα» και μένοντας στην ιστορία για κάτι τόσο απλό, που έπρεπε να βρεθεί ένας πανούργος Ναπολιτάνος για να το σκεφτεί πρώτος.
Η πρώτη αλυσίδα delivery
Στην πολιτεία του Μίσιγκαν υπάρχει μια πόλη που την ιδρύσαν φιλέλληνες και οι οποίοι είχαν την φαεινή ιδέα να την ονομάσουν «Υψηλάντη», προς τιμήν του ομώνυμου στρατηγού του 1821. Και που δεν θα την μαθαίναμε ποτέ, αν από εκεί δεν ξεκινούσε το πρώτο ντελιβεράδικο της ιστορίας το 1960, όταν η αλυσίδα Domino’s Pizza αποφάσισε εκτός από το να φτιάχνει, να διανέμει και πίτσες στα σπίτια των κατοίκων της κωμόπολης.
Στιγμιαίος καφές
Μπορεί η Nescafé να λάνσαρε εμπορικά τον πρώτο στιγμιαίο καφέ το 1938, αλλά η εφεύρεσή του πηγαίνει τέσσερεις σχεδόν δεκαετίες πίσω, όταν το 1901 ο Σατόρι Κάτο, ένας μονομανής και εκκεντρικός ιάπωνας επιστήμονας, απομονωμένος στο εργαστήρι του, στο Σικάγο, παρασκεύασε στιγμιαίο καφέ. Η συνταγή χάθηκε σε μια φωτιά γι’ αυτό και πήρε άλλα 37 χρόνια στην Nescafé για να τον κυκλοφορήσει στο εμπόριο.
Πιστωτική κάρτα
Παρόλο που το 1914 η αρχική ιδέα της τράπεζας Western Union να μοιράζει πιστωτικές κάρτες στους πελάτες της ναυάγησε, έπρεπε να φτάσουμε μέχρι το 1950 οπότε ο Ραλφ Σνάιντερ κι ο Φρανκ Μακναμάρα εφεύραν το πρώτο πλαστικό χρήμα της ιστορίας και κατόπιν πούλησαν την πατέντα στην Diners, η οποία λάνσαρε τις πιστωτικές κάρτες στην αμερικανική αγορά το 1954.
GPS
Μέχρι να χαρτογραφηθεί η – ως είθισται, ασθμαίνουσα σε θέματα τεχνολογίας – Ελλάδα και να μπει και αυτή στο σύστημα GPS πέρασαν πολλά χρόνια, αλλά το Global Positioning System, έτσι όπως το εφεύραν οι επιστήμονες του Υπουργείου Άμυνας των Η.Π.Α. το 1993, είναι πλέον ένα χρήσιμο πολυεργαλείο εφάμιλλο του ελβετικού σουγιά.
Post-it
Ο Αρτ Φράι και ο Σπένσερ Σίλβερ, δυο υπάλληλοι της 3M, άρχισαν το 1968 να κυκλοφορούν αρχικά μέσα στο μικρό γραφείο τους και κατόπιν σε όλο τον κόσμο το πιο χρήσιμο εξάρτημα του σύγχρονου workaholic: τα χαρτάκια Post-it βρίσκονται πλέον κάπου πολύ κοντά σας αυτή τη στιγμή που διαβάζετε τις γραμμές αυτές.
Τσιπς
Hats off στο παλαιότερο σνακ όλων των εποχών, που πλέον μπαίνει αισίως στον 170ο χρόνο της ζωής του. Το καλοκαίρι του 1853 ο Τζορτζ «Κραμ» Σπεκ, μάγειρας του ξενοδοχείου Moon Lake Lodge στην Σαρατόγκα της Νέας Υόρκης, είχε μια ξαφνική επιφοίτηση μετά από ένα μακρύ ξενύχτι με μπέρμπον: έκοψε τις αγαπημένες του πατάτες τηγανιτές σε ομοιόμορφες φέτες, τις τηγάνισε σε λάδι για λίγα δευτερόλεπτα, τις βάφτισε «τσιπς» και τις σέρβιρε στον πρόεδρο των Η.Π.Α. Τόμας Τζέφερσον. Ο ίδιος ο εφευρέτης όμως ήταν αρκετά απερίσκεπτος ώστε να μην κατοχυρώσει νομικά την ονομασία τους.
Τηλεκοντρόλ
Μόνο τιμή στον άνθρωπο που βάφτισε το πρώτο τηλεκοντρόλ «Lazy Bones» («Τεμπέλικα Κόκαλα»), το οποίο ερχόταν ως συνοδευτικό αξεσουάρ στις τηλεοράσεις «Zenith», που ήταν οι πρώτες που κυκλοφόρησαν συνοδεία τηλεχειριστηρίου το 1953. Τρία χρόνια μετά ο Ρόμπερτ Αντλερ τελειοποίησε το ασύρματο κοντρόλ «Zenith Space Command» με δυο μόνο κουμπιά (up-down σε κανάλια και ένταση φωνής).
Σελοτέιπ
Ακόμη μια εμφάνιση της εταιρείας 3M στην λίστα. Ο Ρίτσαρντ Ντρου, κάνοντας πειράματα σε μια νέα πατέντα που είχε ανακαλύψει το 1930, γύρισε νευριασμένος και είπε στους συναδέλφους του «πάρτε αυτή την ηλίθια αυτοκόλλητη ταινία και πηγαίνετέ την στα αφεντικά σας να τη εγκρίνουν». Το σελοτέιπ εξακολουθεί να ονομάζεται «Scotch Tape» στις αγγλοσαξονικές χώρες επειδή τα αφεντικά της εταιρίας 3Μ κατάγονταν από τα σκωτσέζικα Highlands.
Φλας αυτοκινήτου
Το 1913 μια νεαρή ηθοποιός του Χόλυγουντ, η Φλόρενς Λόρενς, βαριόταν να πρέπει να βγάζει το χέρι της έξω από το παράθυρο για να ειδοποιεί αν θα στρίψει δεξιά ή αριστερά και εφηύρε τα φλας, για στροφή και στάση.
Φακοί επαφής
Ο τσέχος χημικός Οτο Βίχτερλε δημοσίευσε το 1959 στην ιατρική επιθεώρηση «Nature» ένα άρθρο του σχετικά με φακούς επαφής –σε μια πρώιμη έστω εκδοχή τους σε μορφή υδρόφιλου ζελέ. Οι πρώτοι φακοί ονόματι «Soflens» βγήκαν στο εμπόριο το 1971 και ήταν τόσο σκληροί που ήταν σχεδόν αδύνατο να μείνουν πάνω στο μάτι για παραπάνω από λίγες ώρες.
Προφυλακτικά
Οι Αμερικανοί πρωτοφόρεσαν προφυλακτικό το 1855, κατόπιν ευγενικής χορηγίας του βιομήχανου Τσαρλς Γκούντγιαρ (που το πρωί έφτιαχνε λάστιχα και το βράδυ προφυλακτικά). Έπρεπε να περάσουν όμως 80 χρόνια μέχρι να κηρυχθούν εντός νόμου και η διακίνηση τους να είναι νόμιμη, με απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των Η.Π.Α. το 1936.
Βιντεοπαιχνίδια
Ο Νόλαν Μπούσνελ, ο άνθρωπος που έφτιαξε το πρώτο βιντεοπαιχνίδι μαζικής παράγωγης, το «Pong» και ιδρυτής της Atari αξίζει ένα τεράστιο respect απ’ όλους εμάς που μεγάλωσαν τη δεκαετία του ’80 με Tetris, Arcanoid και Pac Man. Κατασκεύασε το πρώτο του ηλεκτρονικό παιχνίδι, «Computer Space», το 1970, την επόμενη χρονιά ακολούθησε το «Pong» και η ίδρυση της εταιρίας Atari το ’72.
Ιντερνέτ
Ο Τιμ Μπέρνερς Λι μεταξύ των ετών 1989-1991 κατασκεύασε την τεχνολογική πλατφόρμα του World Wide Web, τελειοποιώντας τις ημιτελείς προσπάθειες συναδέλφων του από τα μέσα της δεκαετίας του ’70. Το πρώτο ιντερνετικό site βγήκε στην επιφάνεια του Διαδικτύου το καλοκαίρι του 1991.
Κινητό τηλέφωνο
Παρόλο που η αμερικανική ιστορία των εφευρέσεων αναφέρει την «Πατέντα Νο. 887357 για Ασύρματο Τηλέφωνο» (1908) του Νέιθαν Στάμπλφιλντ ως την πρώτη, εμβρυακή προσπάθεια κυκλοφορίας ενός προσωπικού τηλεφώνου, μας πήρε λίγες δεκαετίες παραπάνω μέχρι να φτάσουμε να έχουμε κινητό. Τον Απρίλιο του 1973 ο υπάλληλος της Motorola, Μάρτιν Κούπερ, έκανε την πρώτη κλήση από το κινητό του τηλέφωνο.
Ψωμί σε φέτες
Ο πανούργος Οτο Ρόβεντερ από το Ντάβενπορτ της Αιόβα είχε το 1928 την φαεινή ιδέα να περάσει τις φραντζόλες του από έναν κόφτη ώστε να σερβίρει στα νοικοκυριά της εποχής εκείνης εύκολα και έτοιμα κομμένο άρτο δια πάσα χρήση.
Τσίχλα
Κλείνει σχεδόν 100 χρόνια ζωης η τσίχλα καθώς το 1928 κατατέθηκε από τον Walter Diemer [που τότε εργαζόταν για την Frank H. Fleer Gum Company] στο αμερικανικό υπουργείο εμπορίου η πατέντα Νο. 1.771.506 με τον τίτλο «Μέθοδος Κατασκευής Τσίχλας για Μάσημα». Η τσίχλα ονομάστηκε Dubble Bubble. Το ροζ ήταν το μόνο διαθέσιμο χρώμα εκείνη την εποχή και η Dubble Bubble παρέμεινε ροζ από τότε.
Σουτιέν
Η κυρία που έκανε τη ζωή εκατομμύρια γυναικών ευκολότερη είναι η Μαίρη Φελπς Tζέικομπ που στις 13 Νοεμβρίου του 1914 παρουσίασε στο αμερικανικό κοινό το πρώτο σουτιέν.
Ζούσαμε στο σκοτάδι, κοιμόμασταν στα δέντρα και πίναμε νερό από τα ρυάκια, μέχρι που ήρθαν, ηθελημένα ή άθελα τους, κάποιοι άνθρωποι με μερικές έξυπνες ιδέες και εφευρέσεις και άλλαξαν – προς το καλύτερο – τη ζωή μας.
Οδοντόκρεμα
Ακούγεται ανατριχιαστικό το σενάριο του να πλένεις τα δόντια σου με κιμωλία και ξύσμα τούβλου. Και όμως οι άνθρωποι πριν την εφεύρεση της οδοντόκρεμας κάπως έτσι διατηρούσαν καθαρή την στοματική τους κοιλότητα. Και πάλι καλά να λέμε δηλαδή που βρέθηκε κι αυτός ο αμερικανός γιατρός, ο Ουάσινγκτον Σέφιλντ, που το 1892 έβαλε σε ένα σωληνάριο το μείγμα που κατασκεύασε στο γιατρείο-χημείο του και μας έσωσε από το ενδεχόμενο να βουρτσίζουμε ακόμη τα δόντια μας με κάρβουνο.
Laser
Ακρωνύμιο του «Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation», όταν ο Θίοντορ Μέινμαν, επιστήμονας του Hughes Research Laboratories, εφηύρε την μέθοδο που από το 1961 αποτελεί το δεξί χέρι σε όλες τις τεχνολογικές ανακαλύψεις της εποχής μας, από την εξερεύνηση του διαστήματος μέχρι την ιατρική και από την πυρηνική φυσική μέχρι την δορυφορική τηλεόραση.
Πίτσα
Το 1889 ο Ιταλός Ραφαέλε Εσπόζιτο, μάγειρας της βασιλικής οικογένειας της Σαβόιας, αναλαμβάνει να κατασκευάσει ένα έδεσμα προς τιμήν της βασίλισσας Μαργαρίτας. Πάνω σε μια βάση από αλεύρι, έβαλε ντομάτα, μοτσαρέλα και βασιλικό (δηλαδή αντίστοιχα κόκκινο, λευκό και πράσινο, τα χρώματα της ιταλικής σημαίας) δίνοντας στην δημιουργία του το όνομα «Πίτσα Μαργαρίτα» και μένοντας στην ιστορία για κάτι τόσο απλό, που έπρεπε να βρεθεί ένας πανούργος Ναπολιτάνος για να το σκεφτεί πρώτος.
Η πρώτη αλυσίδα delivery
Στην πολιτεία του Μίσιγκαν υπάρχει μια πόλη που την ιδρύσαν φιλέλληνες και οι οποίοι είχαν την φαεινή ιδέα να την ονομάσουν «Υψηλάντη», προς τιμήν του ομώνυμου στρατηγού του 1821. Και που δεν θα την μαθαίναμε ποτέ, αν από εκεί δεν ξεκινούσε το πρώτο ντελιβεράδικο της ιστορίας το 1960, όταν η αλυσίδα Domino’s Pizza αποφάσισε εκτός από το να φτιάχνει, να διανέμει και πίτσες στα σπίτια των κατοίκων της κωμόπολης.
Στιγμιαίος καφές
Μπορεί η Nescafé να λάνσαρε εμπορικά τον πρώτο στιγμιαίο καφέ το 1938, αλλά η εφεύρεσή του πηγαίνει τέσσερεις σχεδόν δεκαετίες πίσω, όταν το 1901 ο Σατόρι Κάτο, ένας μονομανής και εκκεντρικός ιάπωνας επιστήμονας, απομονωμένος στο εργαστήρι του, στο Σικάγο, παρασκεύασε στιγμιαίο καφέ. Η συνταγή χάθηκε σε μια φωτιά γι’ αυτό και πήρε άλλα 37 χρόνια στην Nescafé για να τον κυκλοφορήσει στο εμπόριο.
Πιστωτική κάρτα
Παρόλο που το 1914 η αρχική ιδέα της τράπεζας Western Union να μοιράζει πιστωτικές κάρτες στους πελάτες της ναυάγησε, έπρεπε να φτάσουμε μέχρι το 1950 οπότε ο Ραλφ Σνάιντερ κι ο Φρανκ Μακναμάρα εφεύραν το πρώτο πλαστικό χρήμα της ιστορίας και κατόπιν πούλησαν την πατέντα στην Diners, η οποία λάνσαρε τις πιστωτικές κάρτες στην αμερικανική αγορά το 1954.
GPS
Μέχρι να χαρτογραφηθεί η – ως είθισται, ασθμαίνουσα σε θέματα τεχνολογίας – Ελλάδα και να μπει και αυτή στο σύστημα GPS πέρασαν πολλά χρόνια, αλλά το Global Positioning System, έτσι όπως το εφεύραν οι επιστήμονες του Υπουργείου Άμυνας των Η.Π.Α. το 1993, είναι πλέον ένα χρήσιμο πολυεργαλείο εφάμιλλο του ελβετικού σουγιά.
Post-it
Ο Αρτ Φράι και ο Σπένσερ Σίλβερ, δυο υπάλληλοι της 3M, άρχισαν το 1968 να κυκλοφορούν αρχικά μέσα στο μικρό γραφείο τους και κατόπιν σε όλο τον κόσμο το πιο χρήσιμο εξάρτημα του σύγχρονου workaholic: τα χαρτάκια Post-it βρίσκονται πλέον κάπου πολύ κοντά σας αυτή τη στιγμή που διαβάζετε τις γραμμές αυτές.
Τσιπς
Hats off στο παλαιότερο σνακ όλων των εποχών, που πλέον μπαίνει αισίως στον 170ο χρόνο της ζωής του. Το καλοκαίρι του 1853 ο Τζορτζ «Κραμ» Σπεκ, μάγειρας του ξενοδοχείου Moon Lake Lodge στην Σαρατόγκα της Νέας Υόρκης, είχε μια ξαφνική επιφοίτηση μετά από ένα μακρύ ξενύχτι με μπέρμπον: έκοψε τις αγαπημένες του πατάτες τηγανιτές σε ομοιόμορφες φέτες, τις τηγάνισε σε λάδι για λίγα δευτερόλεπτα, τις βάφτισε «τσιπς» και τις σέρβιρε στον πρόεδρο των Η.Π.Α. Τόμας Τζέφερσον. Ο ίδιος ο εφευρέτης όμως ήταν αρκετά απερίσκεπτος ώστε να μην κατοχυρώσει νομικά την ονομασία τους.
Τηλεκοντρόλ
Μόνο τιμή στον άνθρωπο που βάφτισε το πρώτο τηλεκοντρόλ «Lazy Bones» («Τεμπέλικα Κόκαλα»), το οποίο ερχόταν ως συνοδευτικό αξεσουάρ στις τηλεοράσεις «Zenith», που ήταν οι πρώτες που κυκλοφόρησαν συνοδεία τηλεχειριστηρίου το 1953. Τρία χρόνια μετά ο Ρόμπερτ Αντλερ τελειοποίησε το ασύρματο κοντρόλ «Zenith Space Command» με δυο μόνο κουμπιά (up-down σε κανάλια και ένταση φωνής).
Σελοτέιπ
Ακόμη μια εμφάνιση της εταιρείας 3M στην λίστα. Ο Ρίτσαρντ Ντρου, κάνοντας πειράματα σε μια νέα πατέντα που είχε ανακαλύψει το 1930, γύρισε νευριασμένος και είπε στους συναδέλφους του «πάρτε αυτή την ηλίθια αυτοκόλλητη ταινία και πηγαίνετέ την στα αφεντικά σας να τη εγκρίνουν». Το σελοτέιπ εξακολουθεί να ονομάζεται «Scotch Tape» στις αγγλοσαξονικές χώρες επειδή τα αφεντικά της εταιρίας 3Μ κατάγονταν από τα σκωτσέζικα Highlands.
Φλας αυτοκινήτου
Το 1913 μια νεαρή ηθοποιός του Χόλυγουντ, η Φλόρενς Λόρενς, βαριόταν να πρέπει να βγάζει το χέρι της έξω από το παράθυρο για να ειδοποιεί αν θα στρίψει δεξιά ή αριστερά και εφηύρε τα φλας, για στροφή και στάση.
Φακοί επαφής
Ο τσέχος χημικός Οτο Βίχτερλε δημοσίευσε το 1959 στην ιατρική επιθεώρηση «Nature» ένα άρθρο του σχετικά με φακούς επαφής –σε μια πρώιμη έστω εκδοχή τους σε μορφή υδρόφιλου ζελέ. Οι πρώτοι φακοί ονόματι «Soflens» βγήκαν στο εμπόριο το 1971 και ήταν τόσο σκληροί που ήταν σχεδόν αδύνατο να μείνουν πάνω στο μάτι για παραπάνω από λίγες ώρες.
Προφυλακτικά
Οι Αμερικανοί πρωτοφόρεσαν προφυλακτικό το 1855, κατόπιν ευγενικής χορηγίας του βιομήχανου Τσαρλς Γκούντγιαρ (που το πρωί έφτιαχνε λάστιχα και το βράδυ προφυλακτικά). Έπρεπε να περάσουν όμως 80 χρόνια μέχρι να κηρυχθούν εντός νόμου και η διακίνηση τους να είναι νόμιμη, με απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των Η.Π.Α. το 1936.
Βιντεοπαιχνίδια
Ο Νόλαν Μπούσνελ, ο άνθρωπος που έφτιαξε το πρώτο βιντεοπαιχνίδι μαζικής παράγωγης, το «Pong» και ιδρυτής της Atari αξίζει ένα τεράστιο respect απ’ όλους εμάς που μεγάλωσαν τη δεκαετία του ’80 με Tetris, Arcanoid και Pac Man. Κατασκεύασε το πρώτο του ηλεκτρονικό παιχνίδι, «Computer Space», το 1970, την επόμενη χρονιά ακολούθησε το «Pong» και η ίδρυση της εταιρίας Atari το ’72.
Ιντερνέτ
Ο Τιμ Μπέρνερς Λι μεταξύ των ετών 1989-1991 κατασκεύασε την τεχνολογική πλατφόρμα του World Wide Web, τελειοποιώντας τις ημιτελείς προσπάθειες συναδέλφων του από τα μέσα της δεκαετίας του ’70. Το πρώτο ιντερνετικό site βγήκε στην επιφάνεια του Διαδικτύου το καλοκαίρι του 1991.
Κινητό τηλέφωνο
Παρόλο που η αμερικανική ιστορία των εφευρέσεων αναφέρει την «Πατέντα Νο. 887357 για Ασύρματο Τηλέφωνο» (1908) του Νέιθαν Στάμπλφιλντ ως την πρώτη, εμβρυακή προσπάθεια κυκλοφορίας ενός προσωπικού τηλεφώνου, μας πήρε λίγες δεκαετίες παραπάνω μέχρι να φτάσουμε να έχουμε κινητό. Τον Απρίλιο του 1973 ο υπάλληλος της Motorola, Μάρτιν Κούπερ, έκανε την πρώτη κλήση από το κινητό του τηλέφωνο.
Ψωμί σε φέτες
Ο πανούργος Οτο Ρόβεντερ από το Ντάβενπορτ της Αιόβα είχε το 1928 την φαεινή ιδέα να περάσει τις φραντζόλες του από έναν κόφτη ώστε να σερβίρει στα νοικοκυριά της εποχής εκείνης εύκολα και έτοιμα κομμένο άρτο δια πάσα χρήση.
Τσίχλα
Κλείνει σχεδόν 100 χρόνια ζωης η τσίχλα καθώς το 1928 κατατέθηκε από τον Walter Diemer [που τότε εργαζόταν για την Frank H. Fleer Gum Company] στο αμερικανικό υπουργείο εμπορίου η πατέντα Νο. 1.771.506 με τον τίτλο «Μέθοδος Κατασκευής Τσίχλας για Μάσημα». Η τσίχλα ονομάστηκε Dubble Bubble. Το ροζ ήταν το μόνο διαθέσιμο χρώμα εκείνη την εποχή και η Dubble Bubble παρέμεινε ροζ από τότε.
Σουτιέν
Η κυρία που έκανε τη ζωή εκατομμύρια γυναικών ευκολότερη είναι η Μαίρη Φελπς Tζέικομπ που στις 13 Νοεμβρίου του 1914 παρουσίασε στο αμερικανικό κοινό το πρώτο σουτιέν.
