Παρατηρώντας τον εαυτό μου τελευταία, παρατήρησα ότι η διάθεσή μου συνεχώς είναι πεσμένη. Εύκολα θα μπορούσα να κατηγορήσω όσους συναναστρέφομαι καθημερινά, την κοινωνία και (εννοείται) τον τραπεζικό μου λογαριασμό που είναι στα τάρταρα. Ναι αυτοί θα μπορούσαν να είναι από μόνοι τους καθοριστικοί παράγοντες ώστε να νιώσω δυσφορία.

Με την παρατήρηση, λοιπόν, κατάλαβα ότι την πραγματική ευθύνη για την τρέχουσα ψυχολογική μου κατάσταση δεν την έχει κάποιος άλλος παρά μόνο εγώ. Εντάξει, μπορεί να συνέβαλε ότι ήμουν άρρωστη, ωστόσο αυτή η πτώση της ψυχολογίας δεν είναι ένα πρωτόγνωρο φαινόμενο που συνέβη μόνο υπό αυτές τις συνθήκες.

Οι μικρές συνήθειες τις οποίες έχω υιοθετήσει τα τελευταία χρόνια είναι στην πραγματικότητα αυτές που με ρίχνουν σε τόσο μεγάλο βαθμό. Όσο κλισέ κι αν ακουστεί, μόνο εμείς μπορούμε να μας κάνουμε χαρούμενους, τις περισσότερες φορές. Ναι, η χαρά is a state of mind, όπως είναι και η γκρίνια άλλωστε.

Ποιες είναι αυτές οι μικρές συνήθειες που μας τρώνε μέρα με τη μέρα τη ψυχή;

1. Δίνουμε πολλή (μα πολλή) σημασία σε όλα

Η ενέργεια που καταναλώνουμε δίνοντας υπερβολική σημασία, δεν μας αφήνει να δώσουμε σημασία στον εαυτό μας. Η μόνη φροντίδα που του παρέχουμε είναι να φροντίσουμε για τις βασικές του ανάγκες κι αυτό δεν το κάνουμε πάντα με τον κατάλληλο τρόπο.

Όχι, δεν έχει πάντα τόση σημασία ο τόνος που θα μιλήσει κάποιος ή αν κάποιος δεν έβγαλε φλας ή αν δεν βρίσκεται θέση πάρκινγκ κοντά στο σπίτι σας ή όποιο άλλο μικροσυμβάν μπορεί να θεωρήσετε σημαντικό ώστε να σας επηρεάσει τη διάθεση, αντί να το ξεχάσετε στα επόμενα πέντε λεπτά.

2. Netflix and Misery

Την τελευταία εβδομάδα έχω ξεκινήσει το “Young Sheldon” στο Netflix. Με το έχω ξεκινήσει εννοώ ότι είμαι στα μισά του 3ου κύκλου. Καταλαβαίνετε σε τι κατάσταση έχω βρεθεί. Κάθε φορά που ανοίγω την πλατφόρμα λέω με απόλυτη αυτοπέποιθηση «θα δω δύο επεισόδια για να χαλαρώσω», 7 επεισόδια (να ενημερώσω ότι είναι 20λεπτα πριν με κρίνετε) μετά καταλαβαίνω ότι το τεράστιο λάθος που έχω κάνει και θα με οδηγήσει στο να κλείνω το ένα ξυπνητήρι μετά το άλλο το πρωί.

Η γρήγορη δράση που υπάρχει στην πλοκή κάθε επεισοδίου σε συνδυασμό με τον ίδιο χαρακτήρα του Sheldon -που όπως λέει κι ο ίδιος είναι αξιαγάπητος- με απορροφούν όλο και περισσότερο κάθε φορά, ενώ την ίδια στιγμή με ρουφά όλο και περισσότερο το στρώμα του κρεβατιού. Μετά τα τρία πρώτα επεισόδια όλα μου φταίνε, αλλά στην πραγματικότητα μου φταίω εγώ που δεν μπορώ να βγω από το εθιστικό Netflix.

3. Social Media και ψυχολογική καταχνιά

Άλλο ένα παράδειγμα κακής συνήθειας που έχει γίνει πλέον μάστιγα. Το Facebook και το Instagram έχουν αρχίσει να ξεχνιούνται πια, αφού η προσοχή των περισσοτέρων είναι στραμμένη στο νέο πρωταθλήτη των social media, το TikTok. Προς το παρόν οι χρήστες κατά μέσο όρο καταναλώνουν από τη πλατφόρμα 1,5 ώρα περιεχόμενο σε ημερήσια βάση.

Ο αλγόριθμος είναι με τέτοιο τρόπο φτιαγμένος ώστε οι χρήστες να κάνουν scroll down, όσο το δυνατόν περισσότερη ώρα γίνεται. Έχω πέσει κι εγώ στην παγίδα αρκετές φορές. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα μετά από κάποιο χρονικό διάστημα να έχω ένα συνεχές poker face, αφού είχα χάσει κάθε επιθυμία και όρεξη να κάνω οτιδήποτε. Τώρα μπορεί να ακουστώ σαν τους γονείς μας, αλλά να ξέρετε το TikTok μας κυβερνά, γι’ αυτό αντισταθείτε όσο μπορείτε.

4. Συγκρίνουμε τον εαυτό μας με τους άλλους

Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε στόχους και επιθυμίες που κάποιες φορές δεν εκπληρώνονται στο χρονικό πλαίσιο που είχαμε θέσει αρχικά. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι πρέπει να καταβάλουμε περισσότερη προσπάθεια ή ότι τα χρήματα που διαθέτουμε δεν μας αφήνουν να ξεκινήσουμε εκείνη τη δραστηριότητα που είχαμε θέση ως στόχο κάποιους μήνες πριν.

Την ίδια στιγμή πολλοί από τον περίγυρό μας μπορεί να κατάφεραν όσα δεν μπορέσαμε εμείς, με αποτέλεσμα η ψυχολογία μας να κατρακυλήσει στα τάρταρα. Η ζήλεια και το αίσθημα της αδικίας μας κυριεύουν, η αυτοπεποίθεση πέφτει και το άγχος μας χτυπάει με δύναμη την πόρτα. Δεν έχουμε όλοι τις ίδιες δυνατότητες και σε καμία περίπτωση δεν έχουμε την ίδια οικονομική βοήθεια ώστε να καταφέρουμε να πάμε εκείνο το ταξίδι στο εξωτερικό που τόσο θέλαμε.

5. Έχουμε την τάση να ικανοποιήσουμε τους άλλους

Στα αγγλικά είναι γνωστό ως people pleaser και χρησιμοποιείται με αυτή τη μορφή και στην Ελλάδα για να περιγράψουμε κάποιον που του αρέσει να ευχαριστεί τους άλλους. Υπήρξα για καιρό σε αυτή τη θέση, μέχρι που έφτασα στο σημείο να ξεχάσω τον ευχαριστήσω τον εαυτό μου.

Έτρεχα συνεχώς να προλάβω ό,τι μου είχε ζητηθεί, όλες οι ημέρες μου ήταν πάντα γεμάτες από την προηγούμενη εβδομάδα και ακροβατώντας ανάμεσα στο αίσθημα της ικανοποίησης των άλλων και το ατελείωτο κηνυγητό που έπαιζα με τους δείκτες του ρολογιού, ένιωσα να χάνω τον εαυτό μου.

6. Πιστεύουμε ότι μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο

Ο κόσμος θα αλλάξει όταν αυτός το αποφασίσει, ό,τι κι αν κάνετε εσείς το πιο πιθανό είναι να μην αποδώσει καρπούς. Δεν θα σταματήσει να είναι κάποιος σεξιστής, επειδή σας συνάντησε στο μπαρ και έτυχε να μιλήσετε. Δεν θα σταματήσει ο επικίνδυνος οδηγός να παραβιάζει τους ερυθρούς σηματοδότες επειδή του επισημάνατε ότι αυτό που κάνει είναι λάθος ή επειδή τον βρίσατε.

Δεν ξέρουμε αν «αυτός ο κόσμος δεν θα αλλάξει ποτέ». Αυτό που ξέρουμε είναι ότι κάποιος άγνωστος δεν θα καταφέρει να αλλάξει τις συνήθειες ή την κοσμοθεωρία με κάποιο σχόλιο ή μέσα από μία ολιγόλεπτη συζήτηση. Διοχετεύστε την ενέργειά σας κάπου που θα ξέρετε a priori ότι θα δείτε κάποιο αποτέλεσμα.

7. Δεν μιλάμε όμορφα στον εαυτό μας

Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι ίσως νιώθουμε ότι δεν αξίζουμε την επιβράβευση. Αν έχουμε μάθει να δεχόμαστε συνεχώς κριτική και το αίσθημα της ηττοπάθειας ξυπνάει κάθε μέρα με την ανατολή του ηλίου, είναι πολύ πιθανό να αυτομαστιγώνεστε καθημερινά. Λέτε στον εαυτό σας ότι είστε αποτυχημένοι ή ότι δεν είστε αρκετά καλοί ή ότι δεν αξίζετε όσα έχετε σήμερα; Ίσως να φταίτε εσείς που είστε συνεχώς με το πρόσωπο στραμμένο προς τα κατώ, ή αλλιώς με τα μούτρα κατεβασμένα μέχρι το πάτωμα.

Αυτές οι σκέψεις μπορεί να σας οδηγήσουν σε έλλειψη κινήτρων και στο διαρκές αίσθημα της αποτυχίας -που νιώθετε να παραμονεύει παντού-, κάτι που μπορεί να σας κάνει να παραλύσετε συναισθηματικά. Αρχίστε να επιβραβεύετε τον εαυτό σας όταν καταφέρνει να εκπληρώσει κάποιο στόχο και σιγά σιγά θα τονωθεί η ψυχολογία σας. Ένα “πατ πατ” στον ώμο ποτέ δεν βλάπτει.

8. Δεν υπερασπιζόμαστε τον εαυτό μας

Πολύ φοβούνται ή δεν αντέχουν να βλέπουν τον εαυτό τους εμπλέκονται σε διαπληκτισμούς. Ναι, μπορεί να νιώθετε ότι έτσι διασφαλίζετε την ψυχική σας ηρεμία, αλλά με αυτό τον τρόπο μπορεί να μην διεκδικείτε τη θέση που σας αξίζει επαγγελματικά ή να αφήνετε τους άλλους να καταπατούν ελεύθερα τα όριά σας.

Εκείνη τη στιγμή μπορεί να σας φαίνεται ανώφελη οποιαδήποτε προσπάθεια για την υπεράσπιση του εαυτού σας, όμως αυτή την απραξία θα την βρείτε πολύ σύντομα μπροστά σας και θα έχει ως αποτέλεσμα μία επόμενη καταπάτηση ορίων που θα επιφέρει και κάποια ψυχολογική πτώση, αφού είναι πολύ πιθανό να νιώσετε ως θύμα. Ωστόσο, εσείς αφήσατε να σας φέρουν σε αυτή τη θέση.