«Βρες το πάθος σου!», «Αν δεν βρεις το πάθος σου, δεν θα είσαι ευτυχισμένος». Αυτές τις φράσεις, τις έχουμε ακούσει ουκ ολίγες φορές είτε από τους γονείς μας, είτε από τους δασκάλους μας, είτε από ομιλητές σε διαλέξεις που προσπαθούν να μας ωθήσουν να βρούμε τον “αυτοσκοπό” μας.
Οι γονείς μας -οι δικοί μου τουλάχιστον- δεν με έστελναν σε δεκάδες δραστηριότητες ανά τα χρόνια προσπαθώντας να με βοηθήσουν να ανακαλύψω τον εαυτό μου. Κάποιες φορές προσπαθούσαν να δουν που πάει η φάση μου μέσω της συζήτησης στο σπίτι και πάντα έπαιρναν την ίδια απάντηση, «θέλω να ασχοληθώ με τη δημοσιογραφία». Κατάλαβαν ότι έχω βρει τι θέλω να κάνω στη ζωή μου, οπότε με άφησαν σύντομα στην ησυχία μου.
Κανείς δεν μου είπε τι να κάνω, απλά το έκανα. Ωστόσο, έτσι έκανα και κάνουν οι περισσότεροι από εμάς, όχι μόνο εγώ. Η διαρκής μας ενασχόληση με κάποιο αντικέιμενο, η περιέργεια και ο ενθουσιασμός μας οδήγησαν εδώ που έχουμε φτάσει σήμερα. Είμαστε πολλοί αυτοί οι προαναφερθέντες “εμείς”;
Η “εύρεση” ενός πάθους υπονοεί ότι αυτό υπάρχει ήδη πλήρως διαμορφωμένο και απλώς περιμένει να το ανακαλύψουμε. Δυστυχώς, αυτή η ιδέα δεν συμβαδίζει με όσα μας λέει η επιστήμη. Αντίθετα, τα πάθη, όπως και τα ενδιαφέροντα, αναπτύσσονται. Συχνά ξεκινούν με κάτι που ξαφνικά μας κίνησε το ενδιαφέρον και σιγά σιγά άρχισε να μας εξάπτει την περιέργεια. Αυτό σημαίνει ότι προσπαθούσαμε συνεχώς να επανατοποθετούμε τον εαυτό μας σε αυτή τη συνθήκη που μας δημιούργουσε αυτή την εσωτερική έξαψη που αναδυόταν μέσα από άλλα θετικά συναισθήματα. Αρχίσαμε να επενδύουμε όλο και περισσότερο προσωπικό χρόνο ώστε να διευρύνουμε τις γνώσεις μας με αποτέλεσμα το ενδιαφέρον να μεγαλώνει. Ενδιαφέρον υπήρχε και στην αρχή, όμως στη συνέχεια μεταλλάχθηκε σε “πάθος”.
Κατά πόσο η προτροπή «πρέπει να βρεις το πάθος σου», είναι τελικά βοηθητική για τον άλλον; Πολλοί δεν ξέρουν από που να ξεκινήσουν, ποια βήματα πρέπει να ακολουθήσουν ή ακόμα και τη σημασία του “πάθους“. Η παραπάνω προτροπή σε συνοδεία με -το γνωστό σε όλους μας- “πρέπει”, δείχνει πόσο απαραίτητη είναι η πραγματοποίησή της. Αμέσως ο άλλος στον οποίο γίνεται απεύθυνση θα νιώσει το βάρος να τον πλακώνει.
Υπάρχει μία παραδοχή ότι τα πάθη είναι αναλλοίωτα και απαραίτητα, αντί να υπάρχει η πεποίθηση ότι χρειάζονται συνεχή καλλιέργεια και “πότισμα”, όπως τα φυτά. Αυτό το “απαραίτητα” λοιπόν μπορεί να κάνει κάποιους ανθρώπους να μπλοκάρουν ή να πανικοβληθούν. Έχω ακούσει πολλούς να μου λένε με τρομερό άγχος «έχω φτάσει την τάδε ηλικία, κι ακόμα δεν ξέρω τι μ’ αρέσει πραγματικά». Ωστόσο, ποτέ δεν έχω μπορέσει να τους κατευθύνω προς κάποια κατεύθυνση, γιατί φοβάμαι μήπως του πάρω στον λαιμό μου. Ναι, μπορεί να μην την ακολουθήσει, όμως είναι ένας δρόμος που πρέπει να ανακαλύψει μόνος του.
Αν ξέρεις αυτός τι θέλει, πώς να το ξέρω εγώ; Το παράδειγμα που έφερα πριν με τις δραστηριότητες που κάνουν τα παιδιά και δοκιμάζουν πράγματα, το ίδιο μπορεί να γίνει και στην ενήλικη ζωή. Ειδικά όταν είσαι στη δεκαετία 20 – 30, έχεις αρκετό χρόνο να πειραματιστείς ώστε να παρατηρήσεις τον εαυτό σου σε τι είναι καλός και τι σου αρέσει.
Η παγίδα στην οποία πέφτουμε είναι ότι μας κυνηγάει ο χρόνος και νομίζουμε ότι πρέπει να τα κάνουμε όλα τώρα. Νιώθουμε ότι μένουμε πίσω σε σχέση με τους άλλους που ξέρουν τι θέλουν να κάνουν και το αίσθημα της αποτυχίας μπορεί να μας κυριεύσει εύκολα. Το να μην ξέρεις τι να κάνεις είναι φυσιολογικό, αυτό από μόνο σε οδηγεί στην διερεύνηση και να κάνεις κάτι. Αν υπάρχει λοιπόν κάποιος δρόμος που πρέπει να ακολουθήσουμε είναι αυτός της πράξης και της δοκιμής.
Ακόμα και οι δουλειές που κάνουμε μόνο για να βιοποριστούμε και όχι επειδή μας αρέσουν μπορούν να μας οδηγήσουν στο πάθος μας. Σίγουρα κάνοντας μία τέτοια δουλειά μετά από κάποιο χρονικό διάστημα έχεις αναρωτηθεί «τι κάνω εδώ;» ή «γιατί το κάνω αυτό στον εαυτό μου;». Αυτό είναι το καμπανάκι που θα βοηθήσει στην πιο ουσιαστική αναζήτηση.
Αυτό που κανείς δεν έχει σκεφτεί είναι ότι κάποιος μπορεί να ασχολείται ήδη με το “πάθος“, αλλά να μην το έχει συνειδητοποιήσει. Αν υποθέσουμε ότι κοιμόμαστε 8 ώρες, τις υπόλοιπες 16 τι κάνεις; Πέρα από δουλειές του σπιτιού και την επικοινωνία με τον κοντινό σου περίγυρο, σίγουρα γεμίζεις και με κάτι άλλο τον ελεύθερό σου χρόνο, είτε το επιδιώκεις συνειδητά είτε ο εαυτός σου έλκεται από μόνος του σαν μαγνήτης.
Μπορεί να είναι η ενασχόληση με τις μηχανές ή τα αυτοκίνητα. Μπορεί να είναι το σκιτσάρισμα ή τα κοσμήματα. Μπορεί να σου αρέσει να περιτριγυρίζεσαι από ανθρώπους και να επικοινωνείς. Τα “μπορεί” είναι ατελείωτα, όπως και οι δυνατότητες που έχει ο καθένας από εμάς. Άρα ποιο είναι το πρόβλημα;
Το πρόβλημα είναι ότι έχουμε μάθει ότι το πάθος μας πρέπει να είναι τουλάχιστον κερδοφόρο ή να μας οδηγήσει στον πλουτισμό. Κάπως έτσι οδηγούμαστε στο να μιμούμαστε τους “επιτυχημένους” γνωστούς μας, φτάνοντας στον τελικό μας προορισμό, τη δυστυχία. Το πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη πάθους για κάτι. Το πρόβλημα είναι ότι φοβόμαστε τι θα πουν οι υπόλοιποι για τις επιλογές μας.
Πόσα άνετα θα λέγατε στους γονείς σας ότι θέλετε να γίνετε μηχανικός μοτοσυκλέτας ή κινηματογραφιστής; Κανένα από τα δύο επαγγέλματα δεν θα σας οδηγήσουν στον πολυπόθητο πλουτισμό που επιθυμούν για εσάς οι γονείς σας. Όποιο επάγγελμα δεν σας αποφέρει άμεσα πολλά χρήματα ή δεν έχει κάποια αίγλη ή κύρος, αυτόματα είναι μία μη ρεαλιστική επιλογή.
Πράγματι είναι κάποια επαγγέλματα που μπορεί να μην σας επιτρέπουν καν να βιοποριστείτε όχι να πλουτίσετε, ειδικά στην Ελλάδα. Από την άλλη ακόμα κι αν ακολουθήσετε επαγγελματικά αυτό με το παθιάζεστε, δεν σημαίνει ότι κάθε δευτερόλεπτο θα το αντιμετωπίζετε με την ίδια θέρμη. Όποιος λέει ότι απολαμβάνει κάθε λεπτό της δουλειάς του κάθε μέρα, θα τολμήσω να πω ότι είναι ψεύτης ή ότι ωραιοποιεί την κατάσταση. Άλλο απολαμβάνω τη δουλειά μου κι άλλο μου αρέσει κάθε λεπτό.
Σίγουρα θα έρθει μία αναποδιά ή ένας τσακωμός ή μία μέρα που δεν θα είναι καλά τα πράγματα στη δουλειά του και δεν θα του επιτρέψει να γουστάρει το ίδιο. Ακόμα και η πιο ιδανική δουλειά έχεις μέρες που θα την κάνουν να φαίνεται άσχημη, έστω και προσωρινά.
Αν το πάθος σας δεν σας επιτρέπει να βιοποριστείτε, δεν σημαίνει ότι πρέπει να το εγκαταλείψετε. Μπορείτε να βρείτε μία έργασία κοντά στα ενδιαφέροντά σας ή ακόμα κι αν δεν βρείτε (γιατί ζούμε στην Ελλάδα που τίποτα δεν είναι ιδανικό στην εργασία), μπορείτε να συνεχίσετε να κυνηγάτε το πάθος στον ελεύθερό σας χρόνο είτε ως χόμπι είτε ως ένα εξτραδάκι, το οποίο θα σας βοηθάει και ψυχολογικά και οικονομικά.
Ξέρετε τι “πρέπει” να κάνετε; Θα φέρετε τον κόσμο ανάποδα κι όχι το αντίστροφο. Δεν πρέπει να αφήνετε τον κόσμο να αναποδογυρίζει τον εαυτό και τις επιθυμίες σας. Η κοινωνία σιγά σιγά μας αποστραγγίζει και μας κάνει να μένουμε χωρίς ενδιάφεροντα. Βέβαια αυτό γίνεται και με τη δική μας βοήθεια, επειδή παρατάμε το “πάθος” και τα όνειρά μας που δεν είναι κερδοφόρα. Οτιδήποτε δεν είναι κερδοφόρο, αυτόματα καθίσταται άχρηστο. Μπορεί να είναι άχρηστο για τον τραπεζικό μας λογαριασμό, αλλά σίγουρα δεν είναι για ένα κομμάτι του εαυτού μας.
Το πάθος μας θα μας βοηθήσει να επιβιώσουμε, σε διαφορετική περίπτωση θα πεθαίνετε κάθε μέρα όλο και πιο βασανιστικά. Αυτό που πρέπει να ξαναπούμε είναι ότι καμία δουλειά δεν είναι ιδανική και σίγουρα θα υπάρχουν μέρες που μπορεί να σας φαίνεται χάλια. Ακόμα κι αν ακολουθήσετε το πάθος σας, είναι στο χέρι σας να το κάνετε επικερδές, αν σκεφτείτε ότι έχουμε ένα εξαιρετικά πολύτιμο εργαλείο στην κατοχή μας, το ίντερνετ. Μην ξεχνάτε ότι ο μόνος που μπορεί να σας πει ότι θα αποτύχετε είναι ο εαυτός σας. Ναι μπορεί να ακούγεται cheesy, αλλά είναι πέρα για πέρα πραγματικό.
«Βρες το πάθος σου!», «Αν δεν βρεις το πάθος σου, δεν θα είσαι ευτυχισμένος». Αυτές τις φράσεις, τις έχουμε ακούσει ουκ ολίγες φορές είτε από τους γονείς μας, είτε από τους δασκάλους μας, είτε από ομιλητές σε διαλέξεις που προσπαθούν να μας ωθήσουν να βρούμε τον “αυτοσκοπό” μας.
Οι γονείς μας -οι δικοί μου τουλάχιστον- δεν με έστελναν σε δεκάδες δραστηριότητες ανά τα χρόνια προσπαθώντας να με βοηθήσουν να ανακαλύψω τον εαυτό μου. Κάποιες φορές προσπαθούσαν να δουν που πάει η φάση μου μέσω της συζήτησης στο σπίτι και πάντα έπαιρναν την ίδια απάντηση, «θέλω να ασχοληθώ με τη δημοσιογραφία». Κατάλαβαν ότι έχω βρει τι θέλω να κάνω στη ζωή μου, οπότε με άφησαν σύντομα στην ησυχία μου.
Κανείς δεν μου είπε τι να κάνω, απλά το έκανα. Ωστόσο, έτσι έκανα και κάνουν οι περισσότεροι από εμάς, όχι μόνο εγώ. Η διαρκής μας ενασχόληση με κάποιο αντικέιμενο, η περιέργεια και ο ενθουσιασμός μας οδήγησαν εδώ που έχουμε φτάσει σήμερα. Είμαστε πολλοί αυτοί οι προαναφερθέντες “εμείς”;
Η “εύρεση” ενός πάθους υπονοεί ότι αυτό υπάρχει ήδη πλήρως διαμορφωμένο και απλώς περιμένει να το ανακαλύψουμε. Δυστυχώς, αυτή η ιδέα δεν συμβαδίζει με όσα μας λέει η επιστήμη. Αντίθετα, τα πάθη, όπως και τα ενδιαφέροντα, αναπτύσσονται. Συχνά ξεκινούν με κάτι που ξαφνικά μας κίνησε το ενδιαφέρον και σιγά σιγά άρχισε να μας εξάπτει την περιέργεια. Αυτό σημαίνει ότι προσπαθούσαμε συνεχώς να επανατοποθετούμε τον εαυτό μας σε αυτή τη συνθήκη που μας δημιούργουσε αυτή την εσωτερική έξαψη που αναδυόταν μέσα από άλλα θετικά συναισθήματα. Αρχίσαμε να επενδύουμε όλο και περισσότερο προσωπικό χρόνο ώστε να διευρύνουμε τις γνώσεις μας με αποτέλεσμα το ενδιαφέρον να μεγαλώνει. Ενδιαφέρον υπήρχε και στην αρχή, όμως στη συνέχεια μεταλλάχθηκε σε “πάθος”.
Κατά πόσο η προτροπή «πρέπει να βρεις το πάθος σου», είναι τελικά βοηθητική για τον άλλον; Πολλοί δεν ξέρουν από που να ξεκινήσουν, ποια βήματα πρέπει να ακολουθήσουν ή ακόμα και τη σημασία του “πάθους“. Η παραπάνω προτροπή σε συνοδεία με -το γνωστό σε όλους μας- “πρέπει”, δείχνει πόσο απαραίτητη είναι η πραγματοποίησή της. Αμέσως ο άλλος στον οποίο γίνεται απεύθυνση θα νιώσει το βάρος να τον πλακώνει.
Υπάρχει μία παραδοχή ότι τα πάθη είναι αναλλοίωτα και απαραίτητα, αντί να υπάρχει η πεποίθηση ότι χρειάζονται συνεχή καλλιέργεια και “πότισμα”, όπως τα φυτά. Αυτό το “απαραίτητα” λοιπόν μπορεί να κάνει κάποιους ανθρώπους να μπλοκάρουν ή να πανικοβληθούν. Έχω ακούσει πολλούς να μου λένε με τρομερό άγχος «έχω φτάσει την τάδε ηλικία, κι ακόμα δεν ξέρω τι μ’ αρέσει πραγματικά». Ωστόσο, ποτέ δεν έχω μπορέσει να τους κατευθύνω προς κάποια κατεύθυνση, γιατί φοβάμαι μήπως του πάρω στον λαιμό μου. Ναι, μπορεί να μην την ακολουθήσει, όμως είναι ένας δρόμος που πρέπει να ανακαλύψει μόνος του.
Αν ξέρεις αυτός τι θέλει, πώς να το ξέρω εγώ; Το παράδειγμα που έφερα πριν με τις δραστηριότητες που κάνουν τα παιδιά και δοκιμάζουν πράγματα, το ίδιο μπορεί να γίνει και στην ενήλικη ζωή. Ειδικά όταν είσαι στη δεκαετία 20 – 30, έχεις αρκετό χρόνο να πειραματιστείς ώστε να παρατηρήσεις τον εαυτό σου σε τι είναι καλός και τι σου αρέσει.
Η παγίδα στην οποία πέφτουμε είναι ότι μας κυνηγάει ο χρόνος και νομίζουμε ότι πρέπει να τα κάνουμε όλα τώρα. Νιώθουμε ότι μένουμε πίσω σε σχέση με τους άλλους που ξέρουν τι θέλουν να κάνουν και το αίσθημα της αποτυχίας μπορεί να μας κυριεύσει εύκολα. Το να μην ξέρεις τι να κάνεις είναι φυσιολογικό, αυτό από μόνο σε οδηγεί στην διερεύνηση και να κάνεις κάτι. Αν υπάρχει λοιπόν κάποιος δρόμος που πρέπει να ακολουθήσουμε είναι αυτός της πράξης και της δοκιμής.
Ακόμα και οι δουλειές που κάνουμε μόνο για να βιοποριστούμε και όχι επειδή μας αρέσουν μπορούν να μας οδηγήσουν στο πάθος μας. Σίγουρα κάνοντας μία τέτοια δουλειά μετά από κάποιο χρονικό διάστημα έχεις αναρωτηθεί «τι κάνω εδώ;» ή «γιατί το κάνω αυτό στον εαυτό μου;». Αυτό είναι το καμπανάκι που θα βοηθήσει στην πιο ουσιαστική αναζήτηση.
Αυτό που κανείς δεν έχει σκεφτεί είναι ότι κάποιος μπορεί να ασχολείται ήδη με το “πάθος“, αλλά να μην το έχει συνειδητοποιήσει. Αν υποθέσουμε ότι κοιμόμαστε 8 ώρες, τις υπόλοιπες 16 τι κάνεις; Πέρα από δουλειές του σπιτιού και την επικοινωνία με τον κοντινό σου περίγυρο, σίγουρα γεμίζεις και με κάτι άλλο τον ελεύθερό σου χρόνο, είτε το επιδιώκεις συνειδητά είτε ο εαυτός σου έλκεται από μόνος του σαν μαγνήτης.
Μπορεί να είναι η ενασχόληση με τις μηχανές ή τα αυτοκίνητα. Μπορεί να είναι το σκιτσάρισμα ή τα κοσμήματα. Μπορεί να σου αρέσει να περιτριγυρίζεσαι από ανθρώπους και να επικοινωνείς. Τα “μπορεί” είναι ατελείωτα, όπως και οι δυνατότητες που έχει ο καθένας από εμάς. Άρα ποιο είναι το πρόβλημα;
Το πρόβλημα είναι ότι έχουμε μάθει ότι το πάθος μας πρέπει να είναι τουλάχιστον κερδοφόρο ή να μας οδηγήσει στον πλουτισμό. Κάπως έτσι οδηγούμαστε στο να μιμούμαστε τους “επιτυχημένους” γνωστούς μας, φτάνοντας στον τελικό μας προορισμό, τη δυστυχία. Το πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη πάθους για κάτι. Το πρόβλημα είναι ότι φοβόμαστε τι θα πουν οι υπόλοιποι για τις επιλογές μας.
Πόσα άνετα θα λέγατε στους γονείς σας ότι θέλετε να γίνετε μηχανικός μοτοσυκλέτας ή κινηματογραφιστής; Κανένα από τα δύο επαγγέλματα δεν θα σας οδηγήσουν στον πολυπόθητο πλουτισμό που επιθυμούν για εσάς οι γονείς σας. Όποιο επάγγελμα δεν σας αποφέρει άμεσα πολλά χρήματα ή δεν έχει κάποια αίγλη ή κύρος, αυτόματα είναι μία μη ρεαλιστική επιλογή.
Πράγματι είναι κάποια επαγγέλματα που μπορεί να μην σας επιτρέπουν καν να βιοποριστείτε όχι να πλουτίσετε, ειδικά στην Ελλάδα. Από την άλλη ακόμα κι αν ακολουθήσετε επαγγελματικά αυτό με το παθιάζεστε, δεν σημαίνει ότι κάθε δευτερόλεπτο θα το αντιμετωπίζετε με την ίδια θέρμη. Όποιος λέει ότι απολαμβάνει κάθε λεπτό της δουλειάς του κάθε μέρα, θα τολμήσω να πω ότι είναι ψεύτης ή ότι ωραιοποιεί την κατάσταση. Άλλο απολαμβάνω τη δουλειά μου κι άλλο μου αρέσει κάθε λεπτό.
Σίγουρα θα έρθει μία αναποδιά ή ένας τσακωμός ή μία μέρα που δεν θα είναι καλά τα πράγματα στη δουλειά του και δεν θα του επιτρέψει να γουστάρει το ίδιο. Ακόμα και η πιο ιδανική δουλειά έχεις μέρες που θα την κάνουν να φαίνεται άσχημη, έστω και προσωρινά.
Αν το πάθος σας δεν σας επιτρέπει να βιοποριστείτε, δεν σημαίνει ότι πρέπει να το εγκαταλείψετε. Μπορείτε να βρείτε μία έργασία κοντά στα ενδιαφέροντά σας ή ακόμα κι αν δεν βρείτε (γιατί ζούμε στην Ελλάδα που τίποτα δεν είναι ιδανικό στην εργασία), μπορείτε να συνεχίσετε να κυνηγάτε το πάθος στον ελεύθερό σας χρόνο είτε ως χόμπι είτε ως ένα εξτραδάκι, το οποίο θα σας βοηθάει και ψυχολογικά και οικονομικά.
Ξέρετε τι “πρέπει” να κάνετε; Θα φέρετε τον κόσμο ανάποδα κι όχι το αντίστροφο. Δεν πρέπει να αφήνετε τον κόσμο να αναποδογυρίζει τον εαυτό και τις επιθυμίες σας. Η κοινωνία σιγά σιγά μας αποστραγγίζει και μας κάνει να μένουμε χωρίς ενδιάφεροντα. Βέβαια αυτό γίνεται και με τη δική μας βοήθεια, επειδή παρατάμε το “πάθος” και τα όνειρά μας που δεν είναι κερδοφόρα. Οτιδήποτε δεν είναι κερδοφόρο, αυτόματα καθίσταται άχρηστο. Μπορεί να είναι άχρηστο για τον τραπεζικό μας λογαριασμό, αλλά σίγουρα δεν είναι για ένα κομμάτι του εαυτού μας.
Το πάθος μας θα μας βοηθήσει να επιβιώσουμε, σε διαφορετική περίπτωση θα πεθαίνετε κάθε μέρα όλο και πιο βασανιστικά. Αυτό που πρέπει να ξαναπούμε είναι ότι καμία δουλειά δεν είναι ιδανική και σίγουρα θα υπάρχουν μέρες που μπορεί να σας φαίνεται χάλια. Ακόμα κι αν ακολουθήσετε το πάθος σας, είναι στο χέρι σας να το κάνετε επικερδές, αν σκεφτείτε ότι έχουμε ένα εξαιρετικά πολύτιμο εργαλείο στην κατοχή μας, το ίντερνετ. Μην ξεχνάτε ότι ο μόνος που μπορεί να σας πει ότι θα αποτύχετε είναι ο εαυτός σας. Ναι μπορεί να ακούγεται cheesy, αλλά είναι πέρα για πέρα πραγματικό.
