Ο τρόπος ζωής μας είναι μια οδυνηρή υπενθύμιση του που έχουμε καταλήξει ως κοινωνία. Τρέχουμε σε έναν ηδονικό διάδρομο που τροφοδοτείται από τον καταναλωτισμό. Ό,τι κι αν κάνουμε (ή δεν κάνουμε) δεν μπορούμε να βγούμε από αυτόν τον διάδρομο και το χειρότερο είναι ότι επιταχύνει τον ρυθμό του μετά από κάθε λεπτό που περνάει.

Ζούμε για να εκπληρώνουμε τις ατελείωτες επιθυμίες μας που τελικά μας κάνουν να νιώθουμε χειρότερα από πριν. Και αυτός ο θλιβερός τρόπος ζωής οδηγεί σε συνήθειες που καταλήγουν να βλάπτουν την υγεία του εγκεφάλου, καθώς αυτή η ζωή με τους γρήγορους ρυθμούς θα συντρίψει και θα κάψει τον εγκέφαλό σας.

Εδώ είναι οι τέσσερις κορυφαίες θανατηφόρες συνήθειες για την υγεία του εγκεφάλου που έχουμε εξομαλύνει στην καθημερινότητα μας.

1. Καταστρέφουμε την πρώτη πρωινή μας ώρα

Οι ατελείωτες επιθυμίες απαιτούν να κάνετε κάθε λεπτό της ημέρας σας παραγωγικό. Είμαστε παγιδευμένοι στη χρυσή εποχή της παραγωγικότητας που πρεσβεύει την ταλαιπωρία με κάθε κόστος. Η σκληρή δουλειά είναι απαραίτητη για να ζήσετε μια ικανοποιητική ζωή, αλλά χρειάζεται κάτι περισσότερο από απλή δουλειά για να σας κάνει πραγματικά ευτυχισμένους. Ζείτε αυτή την αλήθεια κάθε μέρα όταν είστε θαμμένοι κάτω από έναν σωρό απολογισμών.

Έτσι, έχουμε συνηθίσει να εργαζόμαστε στον αυτόματο πιλότο από τη στιγμή που θα ανοίξουμε τα μάτια μας. Η πρώτη εργασία το πρωί είναι να ενεργοποιήσουμε το laptop ή να κάνουμε scroll στο τηλέφωνο, πριν ακόμα σηκωθούμε από το κρεβάτι. Δεν είναι απλώς μια συνήθεια αλλά ένα αντανακλαστικό, είτε ελέγχετε το τηλέφωνό σας είτε ανοίγετε το φορητό σας υπολογιστή μόλις ξυπνήσετε. Αυτή η φαινομενικά ανόητη συνήθεια είναι θανατηφόρα για την υγεία του εγκεφάλου σας. Ρίχνετε πληροφορίες στον εγκέφαλό σας πριν καν αυτός μπορέσει να κατανοήσει οτιδήποτε.

Επηρεάζει τη γνωστική σας λειτουργία και οδηγεί σε εγκεφαλική ομίχλη, η οποία μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα και την παραγωγικότητα της εργασίας σας. Επιπλέον, θα σας αποσπάσει την προσοχή και θα σταματήσει μια προσεκτική πρωινή ρουτίνα που χρειάζεστε για την καλύτερη υγεία του εγκεφάλου. Θα φάει τον χρόνο του πρωινού σας πριν καν συνειδητοποιήσετε πόση ώρα κάνετε scrolling. Είναι ο πιο σίγουρος τρόπος για να εξασφαλίσετε μια καθόλου παραγωγική μέρα.

⇨︎ Να τι πρέπει να κάνετε αντ’ αυτού:

Μια πρωινή ρουτίνα είναι δύσκολο να διαμορφωθεί και ακόμα πιο δύσκολο να ακολουθηθεί, αλλά υπάρχει μια εύκολη συνήθεια που μπορείτε να κάνετε καθημερινά για καλύτερη ψυχική υγεία. Το πρωινό φως είναι απαραίτητο για τη διατήρηση ενός καλά συντονισμένου ρυθμού που εξασφαλίζει έναν καλό βραδινό ύπνο. Ιδανικά, πρέπει να απολαμβάνετε το πρωινό φως μέσα σε 10-15 λεπτά μετά το ξύπνημα, οπότε να έχετε χρόνο μόνο για μια γρήγορη επίσκεψη στην τουαλέτα κάθε πρωί πριν βγείτε στο πραγματικό φως της ημέρας.

Αυτή η απλή συνήθεια θα βελτιώσει την ποιότητα του ύπνου σας, τη διάθεση και την παραγωγικότητά σας. Απελευθερώνει νορεπινεφρίνη και επινεφρίνη, τις ορμόνες που ενισχύουν την προσοχή, την ορμή και τα κίνητρα, όλα όσα χρειάζεστε για να κάνετε καλύτερη δουλειά.

2. Ζούμε τις ζωές μας στον αυτόματο πιλότο

Οι ερευνητές δημιούργησαν μια κάρτα βαθμολογίας για τη φροντίδα του εγκεφάλου που κρίνει την υγεία του εγκεφάλου σας με βάση τα στοιχεία που δίνετε, περιέχει παράγοντες του τρόπου ζωής και κοινωνικές συνήθειες που μπορούμε να εκπαιδεύσουμε για να βελτιώσουμε την υγεία του εγκεφάλου. Και ένας αναπόσπαστος παράγοντας για την καλύτερη υγεία του εγκεφάλου είναι ο «σκοπός της ζωής». Οι φιλόσοφοι βασανίζουν το μυαλό τους για να βρουν «το νόημα της ζωής», οπότε μην επιβαρύνετε τον εαυτό σας με αυτό, αντίθετα βρείτε το νόημα της «δικής σας» ζωής.

Η ζωή μας περιστρέφεται γύρω από τη δουλειά από το πρωί μέχρι το βράδυ όλη την ημέρα, προγραμματίζετε τη μέρα σας σύμφωνα με τη δουλειά, οπότε αυτή θα πρέπει να είναι ένας από τους λόγους που σηκώνεστε από το κρεβάτι. Αλλά δυστυχώς αυτό δεν ισχύει, καθώς οι περισσότεροι άνθρωποι μισούν τη δουλειά τους. Την κάνουν για να επιβιώσουν. Έχει να κάνει με την ικανότητά τους περισσότερο παρά με τα ενδιαφέροντά τους ή τα πάθη τους.

Ο σκοπός της ζωής μας θα πρέπει να είναι αναγνωρίσιμος στη δουλειά μας. Το γιατί κάνουμε αυτό που κάνουμε, είναι μια ερώτηση στην οποία θα πρέπει να είμαστε πάντα όλοι έτοιμοι να απαντήσουμε. Το να είσαι ειδικός στο Excel είναι μια καλή δεξιότητα, αλλά ποτέ δεν θα ικανοποιήσει το πάθος σου. Πρέπει να κάνετε τις βαρετές εργασίες στη δουλειά σας, αλλά αυτό δεν πρέπει να είναι το μόνο πράγμα που κάνετε. Η δουλειά σας θα πρέπει να σας προκαλεί και να σας ενθουσιάζει, θα πρέπει να γαργαλάει τους δημιουργικούς σας μύες. Έτσι, πρέπει να γνωρίζετε το κίνητρο της δουλειάς σας, διαφορετικά θα αρχίσετε να την αντιμετωπίζετε σαν μια ακατάπαυστη αγγαρεία.

⇨︎ Να τι πρέπει να κάνετε αντ’ αυτού:

Το να βρει κανείς τον σκοπό της ζωής του δεν είναι εύκολη υπόθεση, χρειάζεται μια ολόκληρη ζωή για να είναι κάποιος σίγουρος γι’ αυτόν. Έτσι, ασχοληθείτε με τα χόμπι σας αντί να βρείτε έναν σκοπό. Όσο περισσότερο ασχολείστε με τα χόμπι σας, τόσο πιο κοντά έρχονται στο να γίνουν ο σκοπός της ζωής σας. Έτσι, επενδύστε χρόνο και ενέργεια για να εξελίξετε το χόμπι σας.

Χρειάζεται χρόνος για να γίνετε καλοί σε κάτι, αλλά μόλις το πετύχετε αυτό, θα δημιουργήσετε το σκοπό της ζωής σας γύρω από αυτό το χόμπι. Δοκιμάστε λοιπόν νέα χόμπι που πάντα θέλατε να μάθετε, να είστε συνεπείς σε αυτά και ίσως καταλήξετε να βρείτε τον σκοπό της ζωής σας. Αν όχι, τότε μπορείτε τουλάχιστον να βγάλετε μερικά χρήματα από αυτά.

3. Η αποτυχία του “escapism”

Το binge-watching είναι η πιο διαδεδομένη μορφή διαφυγής, καθώς τα τελευταία χρόνια έχει υψηλή απόδοση επένδυσης. Τι σημαίνει αυτό; Μπορείτε να κάνετε streaming κινηματογραφικού περιεχομένου από ατελείωτες επιλογές σε μια μικρή ονομαστική τιμή. Είναι εύκολο, φθηνό και διασκεδαστικό, ο τέλειος συνδυασμός για καθημερινή απόδραση. Αποδεικνύεται όμως ότι αποτυγχάνουμε και σε αυτή την αποχαυνωτική για το μυαλό δραστηριότητα.

Υπάρχει μια νέα επικρατούσα πρακτική που ονομάζεται «δεύτερη προβολή» και κάνει το binge-watching ακόμα πιο θανατηφόρο για την εστίασή σας. Και είμαστε απολύτως σίγουροι ότι είμαστε πολύ ένοχοι (και κακομαθημένοι) γι’ αυτό. Η διάρκεια της προσοχής μας είναι μικρότερη από ποτέ: όποτε βαριόμαστε κάποιο επεισόδιο, αποσπάμε την προσοχή μας με τα κινητά μας τηλέφωνα, κάνοντας scrolling σε άλλο άσχετο και ατελείωτο περιεχόμενο. Με αυτόν τον τρόπο παρακολουθούμε τηλεόραση εδώ και χρόνια. Είναι τόσο συνηθισμένο που οι σεναριογράφοι κάθε σειράς πλέον είναι ενημερωμένοι ώστε να γράφουν περιεχόμενο φιλικό προς μια δεύτερη οθόνη.

Είμαστε τόσο χαμένοι στην κανονική και την ψηφιακή ζωή μας που χρειαζόμαστε μια διέξοδο από τη φυγή μας. Αυτή η συμπεριφορά αποδυναμώνει τη συγκέντρωσή σας και καταστρέφει την προσοχή, αλλά δυστυχώς αυτό τείνει να είναι ο κανόνας. Σύμφωνα με το Stanford Health, οι ψηφιακοί multitaskers έχουν συχνά λιγότερη φαιά ουσία στον εγκέφαλό τους που βοηθά στον έλεγχο των σκέψεων και των συναισθημάτων.

⇨︎ Να τι πρέπει να κάνετε αντ’ αυτού:

Η χρήση πολλαπλών οθονών είναι ένα πρόβλημα πιο συνηθισμένο από ό,τι θέλουμε να παραδεχτούμε. Το κάνουμε συνεχώς όταν εργαζόμαστε, βλέπουμε τηλεόραση, ακόμη και όταν κάνουμε ένα διάλειμμα στο Facebook ή το Instagram ή το TikTok και δεχόμαστε επίθεση από τα reels. Βλέπετε κάτι χαριτωμένο και σας πιάνει η επιθυμία να ελέγξετε την τιμή εκείνη τη στιγμή και δεν υπάρχει καμία ελπίδα πια όταν πρόκειται να παρακολουθήσετε τηλεόραση, επειδή θα σας τρώει η όρεξη να ελέγξετε το τηλέφωνό σας για μια ακόμη τελευταία φορά.

Βέβαια, μπορείτε να το βελτιώσετε ακολουθώντας μερικά εύκολα πρωτόκολλα.

• Ακολουθήστε τον κανόνα του ενός παραθύρου κάθε φορά όταν εργάζεστε, μπορείτε να έχετε πολλαπλές καρτέλες ανοιχτές, αλλά μόνο όσες αφορούν την τρέχουσα εργασία σας.
• Χρησιμοποιήστε μόνο μία οθόνη κάθε φορά, αν βαρεθείτε αυτό που παίζει στην τηλεόραση, τότε διακόψτε την, κάνετε pause, πριν χρησιμοποιήσετε το τηλέφωνο. Αν περάσετε πάνω από 10 λεπτά στο τηλέφωνό σας, τότε θα πρέπει να κλείσετε τελείως την οθόνη της τηλεόρασης ή του προγράμματος που βλέπετε.
• Αποφύγετε τις επαναλήψεις, καθώς είναι η ιδανικότερη δικαιολογία για περισσότερο θόρυβο στο παρασκήνιο, πράγμα που πραγματικά αποδυναμώνει τον εγκέφαλό σας.
• Να έχετε μεγαλύτερη αυτογνωσία κατά την εργασία και τη χαλάρωση, συγκεντρώνοντας την προσοχή σας σε μια εργασία.

4. Δεν υπάρχει χρόνος για επανεκκίνηση του εγκεφάλου 

Η μέρα σας είναι συνήθως γεμάτη με καθήκοντα, εκκρεμότητες και πολλαπλές ρηχές εργασίες. Δεν μπορείτε να ξεφύγετε από αυτόν τον κύκλο, όσο σκληρά κι αν προσπαθείτε. Και ακόμα κι αν καταφέρετε να βρείτε λίγο ελεύθερο χρόνο ανάμεσα σε αυτές, καταλήγετε να καταναλώνετε όλο και περισσότερο άσχετο περιεχόμενο. Έτσι, ο εγκέφαλός σας καταλήγει να είναι υπερφορτωμένος με πληροφορίες, τις περισσότερες από τις οποίες δεν χρειάζεστε.

Αυτό το ταραχώδες πρόγραμμα ρηχής εργασίας και υπερβολικής παρακολούθησης δεν αφήνει χρόνο για να επεξεργαστείτε τις πληροφορίες, καταναλώνετε και μετά ξεχνάτε. Χάνετε ένα αναπόσπαστο συστατικό της καλύτερης απόδοσης του εγκεφάλου όταν είστε απασχολημένοι με το να τσεκάρετε το ένα κουτάκι μετά το άλλο ή να παρακολουθείτε μια σειρά που πραγματικά δεν σας “κρατάει”

Η ονειροπόληση είναι ένας απαραίτητος παράγοντας για τη βέλτιστη λειτουργία του εγκεφάλου. Είναι το μυστικό όπλο του Αϊνστάιν για τη δημιουργικότητα και την παραγωγικότητα.

Αυτός ο μικρός χρόνος μιας σύντομης βαρεμάρας είναι μια καθημερινή προϋπόθεση για την ονειροπόληση, αλλά οι περισσότεροι από εμάς αποφεύγουμε την πλήξη, καθώς είναι τόσο εύκολο να καταναλώνουμε τόσο περιεχόμενο στις μέρες μας. Έτσι, δεν έχουμε πλέον χρόνο για ονειροπολήσεις, οι οποίες ενεργοποιούν διάφορα μέρη του εγκεφάλου τα οποία βοηθούν στην εκτελεστική επίλυση προβλημάτων.

Όποιος είναι ονειροπόλος, γνωρίζει ότι μπορεί να επιβεβαιώσει αυτά τα οφέλη, παίρνει καλύτερες στροφές το μυαλό του, κατεβάζει ιδέες περισσότερες όταν δίνει χρόνο στον εαυτό του για να σκεφτεί. Αυτό ενισχύει τη δημιουργικότητα και την παραγωγικότητά του.

⇨︎ Να τι πρέπει να κάνετε αντ’ αυτού:

Ένα σφιχτό χρονοδιάγραμμα οδηγεί ελάχιστα στη φαντασία, καθώς έχετε όλες τις εργασίες προγραμματισμένες εκ των προτέρων. Από την άλλη πλευρά, μια λίστα εργασιών είναι μια καλύτερη ιδέα, ξέρετε τι πρέπει να γίνει, αλλά έχετε επίσης την ευελιξία να το κάνετε στον δικό σας χρόνο. Σας δίνει την ελευθερία καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας να σκέφτεστε με ηρεμία. Ονειροπολείτε για να βγείτε από αγχωτικές καταστάσεις αλλά και για να γεμίσετε τις ψυχικές σας μπαταρίες.

Συμπέρασμα

Ο ψηφιακός τρόπος ζωής επηρεάζει την υγεία μας περισσότερο απ’ ό,τι αντιλαμβανόμαστε, μικρές συνήθειες με την πάροδο του χρόνου αθροίζονται και τελικά καταστρέφουν την εστίασή μας. Είναι πιο πιθανό να χάνουμε την προσοχή μας αν είμαστε χαμένοι μέσα σε δεκάδες οθόνες, τις οποίες είναι δύσκολο να τις αποφύγουμε στην σημερινή εποχή. Αλλά το να συνειδητοποιήσει κανείς αυτές τις καθημερινές παγίδες μπορεί να τον βοηθήσει να ανακτήσει μια πολύ σωστή και (πιο οικονομική για τον εγκέφαλο) διάρκεια προσοχής, γι’ αυτό προσπαθήστε να εγκαταλείψετε αυτές τις συνήθειες κομματιασμένης προσοχής για μια καλύτερη παραγωγικότητα και συγκέντρωση, ευεργετική για αυτό το πολύτιμο και σπουδαίο όργανο του σώματός μας.