Θυμάστε καθόλου τα Άρλεκιν; Διαβάσατε κάποιο Άρλεκιν ποτέ; Μήπως έχει η μαμά ή η γιαγιά σας στην βιβλιοθήκη ή στο κομοδίνο μερικά;

Τα Άρλεκιν είναι μικρά βιβλία τσέπης, αισθηματικών ιστοριών, που δεν ξεπερνούν τις διακόσιες σελίδες. Ελαφριές, φθηνές σελίδες χαρτιού, μικρή γραμματοσειρά συνήθως. Οι ιστορίες τους δεν θεωρούνται λογοτεχνία. Από ποιους άραγε; Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο, ιδίως γυναίκες, αλλά όχι μόνο λάτρεψαν τα Άρλεκιν και τα έκαναν μέρος της ζωής τους: συνήθως, πρωταγωνιστής είναι ένας άντρας δυναμικός, πλούσιος, ικανός να κάνει τα πάντα προκειμένου να κερδίσει την καρδιά της αγαπημένης του. Αυτή είναι μια καλλίγραμη, νεαρότατη, ευαίσθητη θεά που κάτι την κρατά πίσω από το να αφεθεί στα χέρια του καλού της. Κάποιος κακός θείος, κάποια μαύρη μοίρα, κάτι, τέλος πάντων, που κάλλιστα θα ενέπνεε τον Φώσκολο να γυρίσει σήριαλ χιλιάδων επεισοδίων. Το happy end συνήθως έρχεται για να ανακουφίσει τον αναγνώστη που δεν έχει κλείσει μάτι όλη νύχτα διαβάζοντας, ελαφρώς ερεθισμένος κιόλας από τις λιγότερο ή περισσότρο soft πορνογραφικές αφηγήσεις.

Για μένα, και για πολλούς άλλους, η ανάγνωση Άρλεκιν, περιστασιακά, αποτελούσε μια ένοχη απόλαυση, μια ανάπαυλα από άλλα βιβλία, μια εναλλακτική αντί χαζέματος στην τηλεόραση. Να, δείτε μια υπόθεση Άρλεκιν λίγο πιο μοντέρνα, έτσι όπως είναι γραμμένη στο οπισθόφυλλο:

Οι Όροι του Μεγιστάνα, της Natalie Anderson

Πρώτα η… διασκέδαση και μετά η δουλειά! Ο διαβόητος μεγιστάνας Τζακ Γουλφ ζει και αναπνέει για να κλείνει συμφωνίες δισεκατομμυρίων. Γι’ αυτό και εκπλήσσεται όσο κανείς άλλος όταν η επαγγελματική του συνάντηση με την πιο δημοφιλή μπλόγκερ της Αυστραλίας παίρνει τελείως διαφορετική τροπή!Εκείνος θέλει να αγοράσει το μπλογκ της Στέφι αλλά, γοητευμένος από την αισθησιακή αύρα της και την κοφτερή γλώσσα της, καταλήγει να της κάνει μια εντελώς διαφορετική πρόταση…Η Στέφι δεν έχει την πολυτέλεια να χάσει την οικονομική προσφορά του Τζακ, όμως το άγγιγμά του πυροδοτεί μέσα της μια επιθυμία τόσο ακατανίκητη όσο και εθιστική! Δέχεται την πρότασή του να δραπετεύσουν μαζί σ’ ένα ακριβό θέρετρο, αλλά είναι αρκετά δυνατή ώστε να κάνει συμφωνία με το διάβολο και να βγει αλώβητη;

Στην Ελλάδα, τα συγκεκριμένα βιβλία άρχισαν να κυκλοφορούν στις αρχές της δεκαετίας του ’80. Σήμερα, μήνα Απρίλη του 2024, ανακοινώθηκε το επίσημο τέλος τους από τον επικεφαλής των εκδόσεων ΧΑΡΛΕΝΙΚ, Χάρη Νικολακάκη, ο οποίος μάς ενημέρωσε ότι η παύση ξεκινά από τον Ιούνιο. Ανέφερε τα εξής ο εκδότης στο αποχαιρετιστήριο σημείωμα που ανέβασε στο FB:

«Σήμερα ανακοινώσαμε το τέλος των Άρλεκιν με τη μορφή που κυκλοφορούν εδώ και 45 χρόνια στην Ελλάδα. Και μπορεί να το κάναμε με βαριά καρδιά, καθώς δεν νομίζω ότι διαφωνεί κανείς (είτε τα λατρεύει είτε τα… αποστρέφεται) με τη διαπίστωση ότι τα μικρά αυτά βιβλία τσέπης είναι συνώνυμα με τις ιστορίες αγάπης, αλλά είναι μια κίνηση-μονόδρομος. Η επιτυχία των Άρλεκιν βασίστηκε από την αρχή στο τρίπτυχο μικρές ιστορίες αγάπης, οικονομική τιμή, διανομή αποκλειστικά στα περίπτερα. Ήταν δηλαδή περιοδικός Τύπος με τη μορφή μικρών βιβλίων. Όπως όλοι έχουμε διαπιστώσει, τα τελευταία αρκετά χρόνια, ο Τύπος έχει πληγεί ανεπανόρθωτα. Οι κυκλοφορίες όλων των εντύπων δυστυχώς κατέρρευσαν -όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά παγκοσμίως-, ενώ, ειδικά στη χώρα μας, έκλεισαν περισσότερα από τα μισά περίπτερα που υπήρχαν στις γειτονιές, και μόνο το 1/3 από αυτά που έμειναν διαθέτει πια Τύπο. Η γενιά μου μεγάλωσε διαβάζοντας περιοδικά, κόμικς, εφημερίδες (αμέτρητα έντυπα και χιλιάδες “βόλτες” στο περίπτερο της γειτονιάς). Τα Aρλεκιν, όπως είπαμε, είναι περιοδικός Τύπος. Γι’ αυτό και δεν μπορεί κανείς να τα βρει αλλού (π.χ. στα βιβλιοπωλεία). Και η συνεχής πτώση στις πωλήσεις, σε συνάρτηση με τον διπλασιασμό (κυριολεκτικά) στο κόστος παραγωγής τους, μας έδειξε ότι ήρθε η στιγμή να γυρίσουμε σελίδα. Άρλεκιν (με τη μορφή του περιοδικού Τύπου) τέλος από τον Ιούνιο. Η συνεργασία με τη Harlequin, αλλά και άλλους εκδοτικούς οίκους του εξωτερικού που ειδικεύονται στην αισθηματική λογοτεχνία, συνεχίζεται και ετοιμάζουμε διάφορα για το 2025. Όπως συνεχίζεται, φυσικά, και η #1 στην Ελλάδα σειρά αισθηματικής και ερωτικής λογοτεχνίας, αυτή των SILK. Κλείνω το μικρό αυτό σημείωμα με ένα μεγάλο “ευχαριστώ” από όλους μας στη ΧΑΡΛΕΝΙΚ ΕΛΛΑΣ, στις αναγνώστριες και στους αναγνώστες για την αγάπη και την εμπιστοσύνη που έδειξαν στα Άρλεκιν όλα αυτά τα χρόνια».

Μήπως πρόκειται για μια αλλαγή πλεύσης;

Ο Χάρης Νικολακάκης εξηγεί στο Olafaq ότι η παύση στην έκδοση των Άρλεκιν δυσκόλεψε εκείνον και τους συνεργάτες τους κυρίως για συναισθηματικούς λόγους. «Όπως και να το κάνουμε τα Άρλεκιν είναι ένα σημαντικό κεφάλαιο στη σύγχρονη ποπ κουλτούρα. Δεν είναι λίγο το γεγονός ότι η ονομασία αυτή, το Άρλεκιν, έχει μπει στην καθημερινότητά μας –κι ας τη χρησιμοποιούν πολλοί για να εκφράσουν το «ελαφρύ», το «μελό», «τον τέλειο έρωτα που δεν υπάρχει»”, λέει και συνεχίζει: ”Δεν θεωρώ πως η παύση της κυκλοφορίας των Άρλεκιν έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία. Ήταν κάτι που το βλέπαμε να έρχεται και κάναμε ό,τι περνούσε από το χέρι μας για να το καθυστερήσουμε. Τον τελευταίο χρόνο όμως τα κόστη παραγωγής διπλασιάστηκαν (κυριολεκτικά) και με τις πωλήσεις στα ίδια περίπου με τα περσινά επίπεδα, ήταν φανερό ότι το κεφάλαιο «Άρλεκιν», με τη μορφή που κυκλοφορούν εδώ και 45 χρόνια (μικρές ιστορίες που μπορεί κανείς να τις βρει μόνο στα περίπτερα και στα κέντρα τύπου) έπρεπε να κλείσει. Ο εκδοτικός οίκος μας (η ΧΑΡΛΕΝΙΚ ΕΛΛΑΣ) έχει μακρά ιστορία στην αισθηματική λογοτεχνία και το τέλος στα Άρλεκιν με τη μορφή του περιοδικού τύπου σηματοδοτεί ένα ακόμη νέο κεφάλαιο, μια νέα κατεύθυνση στην πορεία μας. Συνεχίζουμε και δυναμώνουμε την εξαιρετικά επιτυχημένη σειρά αισθηματικής και ερωτικής λογοτεχνίας SILK, ενώ η συνεργασία μας με τη Harlequin (τη «μαμά» εταιρεία των Άρλεκιν) μετατοπίζεται πια μόνο στα βιβλιοπωλεία, αρχικά με τη σειρά βιβλίων PLUS και στη συνέχεια με νέες, διαφορετικές εκδόσεις που θα έρθουν μέσα στην επόμενη χρονιά. Συνεπώς δεν το βλέπουμε σαν ένα τέλος, αλλά σαν αλλαγή πλεύσης».

Εσείς ξέρατε ότι κυκλοφορεί ήδη το πρώτο γκέι άρλεκιν; Απλώς… όχι στα περίπτερα.

Ναι, στη λογική του Άρλεκιν γράφτηκε  το «Α’ στον έρωτα» του Γιώργου Αγγελίδη, μια ιστορία για την ερωτική αφύπνιση του Ορέστη και του Σπύρου, δυο έφηβων. Οι ανομολόγητοι πόθοι, τα αισθήματα ενοχής, η δύσκολη πορεία προς τη συνειδητοποίηση και την απελευθέρωση, η κοινωνική κατακραυγή, το σχολικό μπούλινγκ, το «κρυφτούλι» με την οικογένεια, τους φίλους και τους συμμαθητές, όσα είναι πολύ πιθανό να νιώσει ή να αντιμετωπίσει ένα γκέι αγόρι όταν αρχίζει να καταλαβαίνει τον εαυτό του είναι όλα εκεί, στο βιβλίο του Αγγελίδη, ενός συγγραφέα που έχει αναμετρηθεί και με το είδος του φανταστικού, αλλά με το θεατρικό έργο. Το ”Α’ στον έρωτα” είναι το πρώτο μιας νέας σειράς των εκδόσεων Χαρλένικ Ελλάς με την ονομασία «Eros Pride».

Ποιος να το περίμενε αυτό: όχι μόνο ”να ξεχνιέσαι” διαβάζοντας ένα Άρλεκιν (όπως ήταν το επί σειρά ετών διαφημιστικό μότο), αλλά και να αφυπνίζεσαι. Μια νέα σελίδα στην ιστορία των Άρλεκιν άρχισε μόλις να γράφεται. Για να δούμε τι και πώς, λοιπόν…