Ανά διαστήματα έχουμε καταγράψει στο newspaper του Olafaq τις ειδήσεις που αφορούν τις δολοφονίες στο Μεξικό, αυτές που (σχεδόν) πάντα, συνδέονται με τον πόλεμο των καρτέλ της κοκαΐνης. Στην τελευταία επίθεση, οι νεκροί ήταν 20, ανάμεσά τους και ο δήμαρχος Conrado Mendoza Almeda, της πόλης San Miguel Totolapan. Ο βασικός ύποπτος για αυτή την επίθεση, είναι το CJNG και ο αρχηγός του, Nemesio Oseguera Cervantes, ή αλλιώς “El Mencho”.

Ποιος είναι ο El Mencho

Γεννήθηκε στις 17 Ιουλίου του 1966, στη μικρή αγροτική πόλη Aguililla της δυτικής πολιτείας Michoacán. Το βαπτιστικό του όνομα ήταν Rubén, όπου αργότερα υιοθέτησε το όνομα Nemesio για να τιμήσει τον νονό του. Για το ψευδώνυμο του “El Mencho” υπάρχουν λίγα στοιχεία και κυρίως φήμες εντός κύκλου καρτέλ.

Σε αντίθεση με ηγέτες άλλων καρτέλ που κληρονόμησαν τις θέσεις τους απ’ τις οικογενειακές αυτοκρατορίες, ο El Mencho αναρριχήθηκε μόνος του στην κορυφή, αφού οι γονείς του ήταν απλοί αγρότες στην Aguililla [σ.σ. θεωρείται παγκόσμια πρωτεύουσα του αβοκάντο]. Ο Nemesio εγκατέλειψε το σχολείο μετά την έκτη τάξη για να μαζεύει αβοκάντο.

Το 1985, σε ηλικία 19 ετών, αυτός, ο αδελφός και άλλοι φίλοι τους, πήγαν στο San Francisco, χρησιμοποιώντας την Bay Area ως κέντρο επιχειρήσεων για διακίνηση ναρκωτικών. Η τοπική αστυνομία τον συνέλαβε το 1986, όταν προσπαθούσε να πουλήσει μικρές ποσότητες κρυσταλλικής μεθαμφεταμίνης στον δρόμο, και έτσι απελάθηκε στο Μεξικό. Μετά από λίγους μήνες επέστρεψε ξανά στις Η.Π.Α. αλλά κατέληξε πάλι στην φυλακή το 1989. Το 1992, ο El Mencho και ο αδερφός του, Abraham Oseguera Cervantes, πούλησαν ηρωίνη αξία 9.500 δολαρίων σε δύο μυστικούς αστυνομικούς. Και οι δύο οδηγήθηκαν σε ομοσπονδιακή φυλακή και εξέτισε σχεδόν τέσσερα χρόνια, πριν απελαθεί ξανά.

Ο El Mencho σε φωτογραφία κράτησης του το 1986 σε μια φυλακή του San Francisco.

Γιατί θεωρείται επικίνδυνος

Τα μέλη του καρτέλ που διοικεί, το CJNG, εικάζεται πως απαριθμεί περίπου 5.000 μέλη που είναι διασκορπισμένα σε όλη την Αμερική. Οι ενέργειες του καρτέλ μέχρι στιγμής, περιλαμβάνουν απαγωγές, βασανιστήρια, δολοφονίες, κανιβαλισμό και εξάπλωση της φαιντανύλης – η οποία έχει ξεπεράσει την ηρωίνη ως το πιο θανατηφόρο παράνομο ναρκωτικό στην Αμερική.

Επίσης, το καρτέλ CJNG κατηγορείται για συχνές επιθέσεις κατά της αστυνομίας, συμπεριλαμβανομένης της ενέδρας και της σφαγής 13 αστυνομικών στις 14 Οκτωβρίου στο Michoacán. Απ’ την στιγμή που ο βασικός του αντίπαλος, ο El Chapo, ηγέτης του καρτέλ της Sinaloa, καταδικάστηκε το καλοκαίρι του 2019 σε ισόβια κάθειρξη σε ομοσπονδιακή φυλακή των Η.Π.Α., η προσοχή στράφηκε επάνω του.

Με μεθόδους που ισορροπούν μεταξύ παρανομίας και νόμιμου, το CJNG αγοράζει εκτάσεις και σπίτια σε πόλεις μεσαίου μεγέθους, όπως το Kansas, το Lexington στο Kentucky και το Axton της Virginia. Αυτές οι περιοχές λειτουργούν ως δούρειος ίππος του ναρκωτικού φαιντανύλης στις Η.Π.Α.

Χάπια φαιντανύλης (πηγή: Drug Enforcement Administration / DEA)

Το χτίσιμο της αυτοκρατορίας

O El Mencho πηγαίνοντας στην Tijuana, επέκτεινε την επιχείρηση λαθρεμπορίας και στο San Diego, το όνομά του συνδέθηκε με την παρανομία και την διακίνηση. Είχε πάει στο κατάλληλο σημείο για να ξεκινήσει την καριέρα του, αφού τα σύνορα εκεί ήταν και θα είναι, η ιδανική τοποθεσία για εξαγωγές ναρκωτικών προς τις Η.Π.Α. απ’ τη Λατινική Αμερική.

Όμως το καρτέλ του Arellano Félix [σ.σ. τον υποδύεται ο Manuel Masalva στην σειρά “Narcos” του Netlix] με έδρα την Tijuana, προβληματίστηκε με τις δραστηριότητες του El Mencho αφού έβλεπαν πως γίνεται πολύ ισχυρός. Πράκτορες της αμερικανικής υπηρεσίας δίωξης ναρκωτικών στο Μεξικό (DEA), υποστηρίζουν πως εύκολα θα μπορούσαν να τον είχαν δολοφονήσει, αλλά τελικά, προτίμησαν να συνάψουν μαζί του μια συμφωνία, με την προϋπόθεση πως θα εγκατέλειπε την περιοχή.

O Nemesio όντως έφυγε απ’ την Tijuana και παρόλο το «λερωμένο» ποινικό του μητρώο, εντάχθηκε στην αστυνομία του Tomatlan, μιας μικρής πόλης νότια του Puerto Vallarta, στη δυτική πολιτεία Jalisco. Μετά από εκεί επέστρεψε στην γενέτειρά του, το Michoacán, και εντάχθηκε στο καρτέλ Milenio. Μια εγκληματική οργάνωση που η δραστηριότητάς της ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Παράλληλα, ο δαιμόνιος Nemesio έκανε μια στρατηγική κίνηση και παντρεύτηκε την Rosalinda González Valencia, σφραγίζοντας έτσι την συμμαχία του με το καρτέλ Los Cuinis, παρακλάδι του Milenio. Μέσα από εκεί, δημιούργησε ισχυρούς δεσμούς με Κολομβιανούς προμηθευτές κοκαϊνης, έτσι ώστε να διακινούν το εμπόρευμα με προορισμό τις Η.Π.Α. Με την πάροδο του χρόνου, ο El Mencho απέκτησε αρκετό πλούτο και δύναμη και σύμφωνα με εκθέσεις του Υπουργείου Δικαιοσύνης των Η.Π.Α., οι Κολομβιανοί χρηματοδότησαν το χτίσιμο της αυτοκρατορίας του.

Σύντομα όμως ο πόλεμος των καρτέλ έγινε έντονος στις περιοχές που δρούσε το Milenio, και έτσι το καρτέλ μεταφέρθηκε στην Guadalajara, την δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας. Εκεί, ο El Mencho ανέλαβε αρκετές δραστηριότητες για το καρτέλ Milenio – όπως του να ηγεθεί της εξολόθρευσης του αντίπαλου καρτέλ Los Zetas, αλλά δεν ανταμείφθηκε όπως περίμενε. Όταν κάποιοι ηγέτες του καρτέλ συνελήφθησαν το 2008 και το 2009 [σ.σ. αποκορύφωμα ο αρχήγος Oscar Nava Valencia ή αλλιώς “El Lobo”], ο El Mencho δεν πήρε προαγωγή και αυτό πυροδότησε έναν νέο πόλεμο.

Ο Nemesio και οι αρχηγοί του Los Cuinis, εξοργισμένοι πλέον, είχαν ένα σχέδιο εκδίκησης για την νέα ηγεσία του Milenio. Σε αυτό που ονομάστηκε “La Resistencia” (Η αντίσταση), ο El Mencho ηγήθηκε του πραξικοπήματος και έτσι η διάσπαση του Milenio σε δύο φατριές ήταν αναπόφευκτη. Αυτός ο εμφύλιος κράτησε μέχρι το 2011, ώσπου η πλευρά του El Mencho επικράτησε και έτσι αναδείχθηκε νικητής. Το όνομα Milenio εξαφανίστηκε και το νέο κεφάλαιο είχε τίτλο “Cártel Jalisco Nueva Generación” (CJNG), δηλαδή η νέα γενιά του καρτέλ της Jalisco.

Για να τα καταφέρει όλα αυτά, χρειαζόταν πειθαρχία. Μακρία απ’ τις συνήθειες και το lifestyle των προκατόχων του ή των αντιπάλων του, ο El Mencho δεν έκανε χρήση ναρκωτικών, ούτε έπινε αλκοόλ και γυμναζόταν καθημερινά σε βουνά προκειμένου η φυσική του κατάσταση να είναι πάντα η πρέπουσα για να «τρέξει» αν χρειαστεί. Δεν σπαταλούσε τα λεφτά και τον χρόνο του σε clubs κάνοντας επίδειξη, αλλά του άρεσε να ιππεύει και να μένει σε ράντζα της επαρχίας.

Βέβαια, το σημαντικότερο σημείο «κλειδί», ήταν και είναι η βία. Ξεπερνώντας τα όρια της ακρότητας καταγεγραμμένων δολοφονιών, χρησιμοποιούσε οξύ, αποκεφάλιζε, ενώ έχουν υπάρξει αναφορές και για κανιβαλισμό. Σε κάποιες περιπτώσεις, βίντεο με βασανιστήρια και δολοφονίες του είχαν δημοσιευθεί στο YouTube, ενώ απειλές προς αντιπάλους μεταδίδονταν και μέσω Twitter ή Facebook.

Εννέα πτώματα έμειναν κρεμασμένα σε πολυσύχναστο τμήμα αυτοκινητόδρομου κοντά στη Nueva Laredo του Μεξικό. Το CJNG κρέμασε ένα πανό, στα δεξιά, αναλαμβάνοντας τα εύσημα. Η φωτογραφία δημοσιεύθηκε στα social media.

To παρόν και το μέλλον

Τα τελευταία χρόνια, το CJNG του El Mencho με διάφορους αιματοβαμμένους τρόπους, έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον των αρχών στις Η.Π.Α. αλλά και αυτών του Μεξικό. Η εγκληματική του ομάδα έχει κατάλαβει εδάφη σε αρκετές περιοχές και ελέγχει την διακίνηση κοκαΐνης, μαριχουάνας, μεθαμφεταμίνης και φαιντανύλης. Επίσης, έχει υψηλά έσοδα από εκβιασμούς, παραγωγή αβοκάντο και λαθρεμπόριο ανθρώπων.

Και ενώ ο πόλεμος των καρτέλ στο Μεξικό αναβιώνει παλαιότερες εποχές – όχι ότι σταμάτησε ποτέ, δεν υπάρχει η αίσθηση ότι το CJNG θα σταματήσει να υφίσταται σύντομα. Σε μερικές περιπτώσεις, η παύση λειτουργίας ενός καρτέλ απαιτεί την πλήρη εξόντωσή όλων των μελών του ή έστω του αρχηγού του.

O El Mencho αγνοείται και αυτό αυξάνει τις φήμες ότι μπορεί να έχει πεθάνει. Φέτος τον Φεβρουάριο, υπήρξαν αναφορές στον μεξικανικό Τύπο πως ο El Mencho έχει σκοτωθεί σε ανταλλαγή πυροβολισμών. Αν και δεν υπήρξαν αποδείξεις σχετικά με αυτή την θεωρία, είναι γνωστό πως αντιμετώπιζε προβλήματα υγείας. Γι’ αυτό μερικοί υποστηρίζουν πως τον Ιούλιο του 2022, έχτισε μια κλινική στην αγροτική περιοχή της Jalisco, όπου εκεί, κάτω απ’ τα βλέμματα των αντιπάλων του και των αρχών, θα μπορούσε να θεραπευτεί από τα μακροχρόνια προβλήματα στα νεφρά του. Μια άλλη φήμη που κυκλοφορεί, είναι πως ο El Mencho πέθανε από νεφρική ανεπάρκεια σε νοσοκομείο της Guadalajara. Όσο οι φήμες πληθαίνουν και ο El Mencho δεν εμφανίζεται, η αβεβαιότητα εντός καρτέλ είναι το κυρίαρχο συναίσθημα. Οι Mezcales, ένα παρακλάδι του CJNG στην περιοχή της Colima, τερμάτισαν δημοσίως την υποταγή τους στον El Mencho υποστηρίζοντας πως έχει πεθάνει.

Απ’ τον Οκτώβριο του 2018, η αμερικανική υπηρεσία δίωξης ναρκωτικών (DEA) προσφέρει αμοιβή ύψους 10 εκατομμυρίων δολαρίων για πληροφορίες που θα οδηγήσουν στη σύλληψή του.

Όλο αυτό το διάστημα η κυβέρνηση του Μεξικό κάνει τις απαραίτητες έρευνες σχετικά με την θέση του El Mencho, αλλά δεν έχει βρει πειστικές πληροφορίες που να επιβεβαιώνουν είτε τις φήμες περί θανάτου είτε εκείνες που λένε πως ο Nemesio έχει κρυφτεί τόσο καλά, που αν έπαιζε κρυφτό με τον Pablo Escobar, ο πιο διάσημος ναρκέμπορος όλων των εποχών θα έχανε πριν καν μετρήσει ως το 100.