Ο γιος του Τσάρλι Τσάπλιν και εγγονός του Ευγένιου Ο’ Νηλ, Γιουτζήν Τσάπλιν, έρχεται στην Ελλάδα για να αφηγηθεί την ιστορία του πατέρα του με όχημα τις συγκλονιστικές μουσικές του, την προβολή σπάνιου οπτικού υλικού, ανέκδοτες ιστορίες και προσωπικές αναμνήσεις. Ένα μοναδικό και συγκινητικό ταξίδι στην ατμόσφαιρα της εποχής των διαχρονικών αριστουργημάτων της έβδομης τέχνης μέσα από την εξίσου σπάνια μουσική ιδιοφυΐα του Τσάρλι Τσάπλιν. Στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, το Σάββατο 27 Ιανουαρίου και μόνο για μία παράσταση, στις 18.30.

Τον Τσάρλι Τσάπλιν τον έχουμε συνδέσει με τον Σαρλώ, το σινεμά, το πηγαίο χιούμορ και την πλαστικότητά του-αποτελεί, από μόνος του, μια ολόκληρη, σπουδαιότατη σχολή σινεμά, αλλά και υποκριτικής. Κι όμως, έγραφε μουσική κι αυτή είναι μια σχετικά άγνωστη πτυχή του. Ο γιος του, λοιπόν, έρχεται στο ατμοσφαιρικό Μέγαρο Μουσικής για να μεταφέρει στους θεατές την πτυχή του Τσάπλιν ως συνθέτη. Έτσι, υφαίνεται μια μουσική αφήγηση βαθιά συγκινητική μέσα από αναμνήσεις και ανέκδοτες ιστορίες που σχετίζονται με την κινηματογραφική κληρονομιά του Τσάρλι Τσάπλιν αναδεικνύοντας τη σημασία της μουσικής στις ταινίες του. Ο Zαν-Πασκάλ Μπεντύς (Jean-Pascal Beintus) και ο Συλβάν Μοριζέ (Sylvain Morizet), δύο από τους καλύτερους ενορχηστρωτές και διασκευαστές στον κόσμο του κινηματογράφου, πλαισιώνουν τον Γιουτζήν μουσικά στο πιάνο. Οι δύο αυτοί μουσικοί αποτίουν φόρο τιμής στον Τσάπλιν μένοντας πιστοί στον ήχο του και μεταγράφοντας τις πιο διάσημες παρτιτούρες του σε σουίτες για δύο πιάνα. Μέσα από την προβολή εικόνων της καριέρας και της ζωής του, και υπό τον ήχο των δύο πιάνων, οι θεατές ταξιδεύουν στην ατμόσφαιρα της εποχής των διαχρονικών αριστουργημάτων της έβδομης τέχνης για να βιώσουν την εξίσου σπάνια μουσική ιδιοφυΐα του Τσάρλι Τσάπλιν. Όπως μου είπε ο ίδιος ο Γιουτζήν, πρόκειται περισσότερο για μια οπτικοακουστική εμπειρία την οποία ανυπομονεί να ζει ξανά και ξανά και να την μοιράζεται με το κοινό, σαν για πρώτη φορά κάθε φορά.

Στο σύντομο τηλεφώνημά μας, λίγες μέρες πριν έρθει -για πρώτη φορά!- στην Ελλάδα, προλαβαίνω να τον ρωτήσω για τον Τσάρλι Τσάπλιν ως πατέρα, για τα παιδικά χρόνια, για την δική του καλλιτεχνική και επαγγελματική πορεία. Ο Γιουτζήν ζει μόνιμα στην Ελβετία, τεχνικός/μηχανικός ήχου (με τιτάνιες συνεργασίες, με ονόματα όπως Rolling Stones, David Bowie και Queen!), αλλά και σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ. Είναι το πέμπτο παιδί της Oona O’Neill και του Charlie Chaplin, εγγονός του θεατρικού συγγραφέα Eugene O’Neill. Βαριές, πανάκριβες κληρονομιές. Είναι πρόεδρος του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Κωμωδίας στο Vevey της Ελβετίας και σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ “Charlie Chaplin: A Family Tribute” σε παραγωγή του Alexandre Alé de Basseville. Ο Γιουτζήν έχει επίσης δημιουργήσει το μιούζικαλ Smile, το οποίο είναι μια αφήγηση της ζωής του Τσάρλι Τσάπλιν μέσα από τη μουσική του.

– Κύριε Τσάπλιν, είναι τιμή αυτή η συνέντευξη. Ο πατέρας σας έχει το δικό του πιστό κοινό στην Ελλάδα, μάλιστα θα έλεγα πως το φλέγμα του, όπως τον γνωρίσαμε μέσα από τις ταινίες, θα μπορούσε να θεωρηθεί κάλλιστα μεσογειακό! Η ιδέα για την παράσταση «Chaplin Pianissimo» πώς και πότε προέκυψε;
Σας ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια, κατανοώ την σύνδεση που κάνετε. Η ιδέα αυτή με τριβέλιζε πολλά χρόνια. Και την έβρισκα κι εγώ, αλλά και άλλοι άνθρωποι, ενδιαφέρουσα. Ο Τσάρλι Τσάπλιν ήταν ίσως ο πρώτος καλλιτέχνης που αντιλήφθηκε την σημασία της μουσικής στην εικόνα του σινεμά. Η μουσική στον κινηματογράφο, ναι, ένα σημαντικό κεφάλαιο. Και η μουσική του Τσάρλι Τσάπλιν, λιγότερο γνωστή από ό, τι οι ερμηνείες του ως ηθοποιού, τόσο μοναδική. Μαζί με τον Zαν-Πασκάλ Μπεντύς σκεφτήκαμε κάποια στιγμή να αποδώσουμε αυτές τις συνθέσεις του πατέρα μου, λιτά,α τμοσφαιρικά, με δύο πιάνα. Κιαι το προχωρήσαμε. Και να που ερχόμαστε και στην Ελλάδα!

– Παρά το ότι το θέμα μας είναι βεβαίως ο Τσάρλι Τσάπλιν εδώ πέρα, θα ήθελα να μου μιλήσετε λίγο και για τον ρόλο, την σημασία της μητέρας σας και αγαπημένης συντρόφου του πατέρα σας.
Έχετε δίκιο, άλλωστε είναι αδύνατον να μιλώ για τον πατέρα μου, χωρίς να σκέφτομαι ή και να μιλώ για την μητέρα μου. Αυτοί οι δυο, αγαπιούνταν πολύ. Ξέρετε, αντιλαμβάνομαι την ζωή του Τσάπλιν σε τρεις ενότητες: ταν φτωχή νιότη του στην Αμερική, γεμάτος φιλοδοξίες, την αναχώρηση για Ελβετία μαζί με την μητέρα μου, όπου δημιουργούν την οικογένειά μας, συνδέονται πολύ και, μάλιστα, συμπράττουν. Δεν έκανε βήμα χωρίς την άποψή της, χωρίς να έχουν κουβεντιάσει πρώτα μαζί, θυμάμαι όταν έγραψε την αυτοβιογραφία του ήθελε εκείνη να είναι η πρώτη αναγνώστρια και να τον συμβουλέψει. Το ίδιο και με τις μουσικές του! Το τρίτο στάδιο ήταν τα γεράματα, η απόλαυση της επιτυχίας του, να, ας πούμε, στην απονομή του τιμητικού Oscar το 1972, δεν ήθελε να πάει, αλλά η μάνα μου τον ενθάρρυνε και ήταν μαζί του στην σκηνή. Σημαντική η παρουσία της δίπλα του, πάντα.

– Όταν ήσαστε παιδί, κύριε Τσάπλιν, τι ονειρευόσασταν, τι λέγατε; Πολλά τα ερεθίσματα στο σπίτι σας, μια οικογένεια με ρίζες καλλιτεχνικές.
Πάντα αγαπούσα τα μιούζικαλ, το θέατρο, γενικώς, με άφηνε με ανοιχτό το στόμα όταν ήμουν παιδί. Γιατί το θέατρο είναι μαγεία, είναι ζωή, τα πράγματα αλλάζουν ανά πάσα στιγμήσ τη σκηνή με τρόπο συναρπαστικό. Βέβαια, ίσως ήμουν πολύ εσωστρεφής για να γίνω ηθοποιός, ξέρετε, τ’ αδέρφια μου ήταν ηθοποιοί, χώρια ο πατέρας, ε, πόσοι ηθοποιοί στην οικογένεια; (γέλια)

– Και η κόρη σας αυτά τα χνάρια ακολούθησε πάντως!
Ναι, φυσικά. Την θαυμάζω πολύ γι’ αυτό. Αλλά εγώ για μένα το σκεφτόμουν περισσότερο από την μπάντα του παραγωγού, του ρυθμιστή όλης αυτής της μαγείας, του ανθρώπου που έλεγχε και καθόριε το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα. Ναι, αυτό το έβρισκα από σχετικά νωρίς αρκετά ενδιαφέρον! Έτσι, δούλεψα ως stage manager για αρκετά χρόνια σε όπερες, μπαλέτα…Και ασχολήθηκα και με τον ήχο, την μουσική, ως τεχνικός ρυθμιστής σε ένα στούντιο μέσα σε ένα..καζίνο! Εκεί ανακάλυψα όλη την τελευταία τεχνολογία της εποχής, κονσόλες, δυνατότητες συναρπαστικές. Κι εκεί, βέβαια, γνώρισα θρύλους: Μπάουi, Rolling Stones και Queen.

– Συγκλονιστικές εμπειρίες. Χαρίστε μου μερικές αναμνήσεις σας, αν θέλετε, από τον Freddie Mercury.
Ο Freddie ηταν εξωστρεφής, ευγενής, πρόσχαρος άνθρωπος. Με καλούσε σπίτι του, όπως τους περισσότερους συνεργάτες του, είχε πάντοτε φαγητά, ποτά, λουλούδια, ένας άνθρωπος που αγαπούσε την ζωή και ήθελε να την μοιράζεται και να προσφέρει ό, τι μπορεί στον άλλον. Ήθελα να έχω τολμήσει να μιλήσω και στον Bowie, ο οποίος επίσης μου φαινόταν μαγικός και δοτικός, αλλά δεν τόλμησα ποτέ. Ήμουν 20 χρονών μόλις. Πάντως, οι Queen, μιας που τους αναφέραμε, αγάπησαν τόσο πολύ το συγκεκριμένο στούντιο που στο τέλος το αγόρασαν! Από ένα σημείο, δηλαδή, και μετά, ήταν κάπως… τα αφεντικά μου.

– Ώρα για λίγο Ευγένιο Ο’ Νηλ. Ο πατέρας της μαμάς σας. Μα, δεν είναι απίθανο, να έχει κανείς παππού του έναν από τους σπουδαιότερους θεατρικούς συγγραφείς, έναν ποιητή κατά βάση; Ξέρω πως δεν τον γνωρίσατε, μα δεν μπορεί, η σπουδαία σκιά του στην οικογένειά σας θα έφτασε με κάποιον τρόπο και σε εσάς.
Δεν μπορούσα να αντιληφθώ ως παιδί την σημασία του Ο Νηλ ως παππού μου. Ήταν ήδη αρκετά ”βαρύ”, μαγικό και δυνατό να έχεις τον Τσάπλιν πατέρα. Πάντως για τον πατέρ της μητέρας μου γνωρίζω ότι είχε μια πολύ ιδιαίτερη, ισχυρή προσωπικότητα, ήταν έξυπνος πολύ. Και ότι έγραφε εν μέσω σκοταδιών και κατάθλιψης. Έκανε τον πόνο του τέχνη.

– Στην Ελλάδα πώς νιώθετε που έρχεστε;
Δεν έχω ξαναέρθει και αλήθεια ανυπομονώ. Έχω ακούσει, άλλωστε, τα καλύτερα! Συνδέω την χώρα σας με το μιούζικαλ Mamma Mia, την μυθολογία που διδάχτηκα στο σχολείο, επίσης, η αδερφή μου είναι παντρεμένη με Έλληνα και, να σας πω, ότι ο Τσάρλι Τσάπλιν υπήρξε μέγας φαν της Μαρίας Κάλλας, αυτής της σπουδαίας, αν όχι της σπουδαιότερης, φωνής.

– Με αυτήν την παράσταση τι καταφέρνετε, κύριε Τσάπλιν; Ξανασυναντιέστε με τον πατέρα σας; Σας δίνεται η ευκαιρία να νιώσετε πως τον επανασυστήνετε σε ένα άλλο, καινούργιο, παγκόσμιο κοινό; 
Το Pianissimo ας παίξει όσο πιο πολύ γίνεται, ας ταξιδέψει παντού, όπυ μας θέλουν, δεν είναι βέβαια ένα σόου τύπου Broadway είναι κάτι ευαίσθητο, προσωπικό, έχει ατμόσφαιρα δωματίου, είναι μια οπτικοακουστική, αν θέλετε, εμπειρία. Πιο νέος, ακούγοντας άλλους να μιλούν τόσο πολύ για τον πατέρα μου, ένιωθα αμήχανα ή ίσως και να θύμωνα λίγο Πώς μιλούσαν για εκείνον και ανέλυαν άνθρωποι που καν δεν τον είχαν γνωρίσει; Μα, έπειτα κατάλαβα ότι πολύς, πάρα πολύς κόσμος νιώθει δικό του τον Τσάρλι Τσάπλιν, γιατί αυτό έκανε ο πατέρας μου: ανήκε σε όλους, μέσω της τέχνης του, χάριζε απλόχερα γέλιο και συγκίνηση και μια διαφορετική ανάμνηση στον καθένα. Όταν το αποdέχτηκα αυτό το πράγμα, όλα έγιναν ευκολότερα για μένα. Και η παράσταση που θα δείτε στο Μέγαρο Μουσικής σας είναι ίσως μια υπενθύμιση, ένας εορτασμός της αποδοχής αυτής.

➪ Info

Εξασφαλίστε έγκαιρα τα εισιτήριά σας εδώ 

CHAPLIN PIANISSIMO

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη

Σάββατο 27 Ιανουαρίου 2024

Μία μόνο παράσταση, στις 18:30

ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗ
Πολιτιστικός Οργανισμός «Λυκόφως»
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Ακολουθήστε το OLAFAQ
στο Google News