Σε ένα χωριό της ελληνικής επαρχίας, ο Τάκης ετοιμάζει τα εγκαίνια του νέου του κρεοπωλείου. Την προηγούμενη μέρα ο γιος του Παύλος σκοτώνει τον γείτονα που διεκδικεί μέρος της γης τους. Μοναδικός μάρτυρας είναι ο Χρήστος, ένας νεαρός από την Αλβανία που ο Τάκης έχει στη δούλεψή του από μικρό. Ο Τάκης πρέπει να αποφασίσει ποιος θα αναλάβει την ευθύνη. Συναντήσαμε τον σκηνοθέτη της ταινίας “Κρέας”, Δημήτρη Νάκο, λίγο πριν η ταινία βγει στις αίθουσες. Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του έκανε πανελλήνια πρεμιέρα στο Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης και κέρδισε το Βραβείο της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου. Η ανατροπή του φινάλε δίνει κατά την ταπεινή μας άποψη κάτι νέο, καινούριο και καινοτόμο στον ελληνικό κινηματογράφο. 

-Μετά από τόσες επιτυχημένες προσπάθειες με μικρού μήκους ταινίες αποφασίσατε το μεγάλο βήμα για μία μεγάλου μήκους ταινία. Τι σας έκανε να πείτε τώρα είναι η ώρα; Πώς ήταν η διαδικασία; Πόσο εύκολο είναι να μεταφερθεί μία (αληθινή) ιστορία στο πεδίο της μυθοπλασίας; 
 Το βασικό που με έκανε να πω τώρα είναι η ώρα, ήταν η ιστορία. Ένιωσα ότι αυτήν την ιστορία ήθελα να την πω, οπότε και άρχισα να τη δουλεύω. Η διαδικασία ήταν μια τρομερή εμπειρία, καθώς ήταν πολύ ευχάριστη και χαρούμενη συγκυρία να συνδημιουργήσω την ταινία με μια παρέα φίλων που είναι και εξαιρετικοί επαγγελματίες. Το δύσκολο είναι η αναμονή μέχρι που να μπορέσει να ολοκληρωθεί το χρηματοδοτικό πλάνο. Η ιστορία δεν είναι ακριβώς αληθινή, στηρίζεται σε πραγματικά πρόσωπα και τις ιστορίες τους μπλέκοντας τα όλα αυτά με τη μυθοπλασία. Σε κάθε περίπτωση, όταν κάνεις ρεαλιστικό κινηματογράφο πάντα βοηθάει να βασίζεσαι σε πραγματικά γεγονότα και χαρακτήρες, γιατί σού παρέχουν μια πρώτη στέρεη δραματουργική βάση.  

– Όπως αρκετοί σκηνοθέτες αποφασίσατε να μεταφερθείτε στην ελληνική επαρχία. Πώς έγινε η επιλογή αυτή; 
Το “Κρέας” είναι μια ιστορία που είναι εμπνευσμένη από ένα πραγματικό location, ένα αγρόκτημα στην Κύμη. Είναι ένας τόπος στον όποιο έχω περάσει τα τελευταία 15 χρόνια μεγάλα διαστήματα σε διάφορες εποχές του χρόνου, καθώς είναι ο τόπος καταγωγής της συζύγου μου και έχουμε γυρίσει 3 ταινίες μικρού μήκους. Οπότε είναι κάτι που σχεδίαζα αρκετά χρόνια στο μυαλό μου, ήταν δεδομένο ότι θα γίνει εκεί. 

– Αφετηρία στο Τορόντο, στάσεις σε διεθνή Φεστιβάλ πώς αντιμετωπίζει το κοινό την ταινία; 
Είναι πολύ ευχάριστη η σύνδεση του κοινού με την ταινία ήδη από το εξωτερικό. Παρότι ένα θέμα βαθιά στη ρίζα του ελληνικό, την ίδια στιγμή, μπορεί να συνδεθεί κόσμος που δεν είναι από την Ελλάδα, καθώς η ιστορία θα μπορούσε στην πραγματικότητα –τηρούμενων των αναλογιών- να συμβεί σε πολλές χώρες και περιοχές. Γενικά θεωρώ ότι είναι μια ταινία που το κοινό μπορεί να συνδεθεί και να ακολουθήσει. Επιθυμία μου είναι να κάνω τον θεατή συμμέτοχο, αν όχι και συνένοχο στην ταινία. 

– Όλο αυτό το καθεστώς “συγκάλυψης” σε συνδυασμό με το “σκοτεινό φόντο” μας μεταφέρει σε μία βαλκανική συνθήκη. Θα συμφωνούσατε πως παρόμοια υπόθεση θα μπορούσε να εξελίσσεται στην Βουλγαρία, τη Ρουμανία ή την Τουρκία; 
Η συγκάλυψη είναι στο DNA και του Έλληνα και του Βαλκάνιου και όλων! Είναι σαν ένα ορμέμφυτο φωλιασμένο στο συλλογικό ασυνείδητο της ανθρωπότητας. Είναι μια αυτοματική αντίδραση που έχει ο άνθρωπος από παιδί, όταν θα κάνει μια ζημιά πχ, συνήθως πρώτα θα σκεφτεί να το κρύψει και αυτό φτάνει και σε σοβαρότερα εγκλήματα, που συχνά δυστυχώς συμβαίνουν. Ποιος παίρνει την ευθύνη για τις μαζικές δολοφονίες πολέμων, για το φονικό δυστύχημα στα Τέμπη, για τις πυρκαγιές και τόσα ακόμα; Χρειάζεται θάρρος, ειλικρίνεια, αξιοπρέπεια, για να αναλάβεις μια ευθύνη και αυτά δε μπορούν έτσι ξαφνικά να αποκτηθούν, καλλιεργούνται από τη μικρή ηλικία. Όλα αυτά είναι πράγματα που συμβαίνουν παντού δυστυχώς, όχι μόνο στην Ελλάδα. Οπότε ναι, είναι μια ιστορία που θα μπορούσε να είχε συμβεί κι αλλού.  

– Ως διδάκτωρ στο Πάντειο και το τμήμα Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών θα μπορούσατε να κάνετε μία συσχέτιση της Παιδείας, με την Τέχνη και τον Πολιτισμό; 
Η Τέχνη και ο Πολιτισμός είναι αναπόσπαστα κομμάτια της παιδείας. Στην αρχαία Ελλάδα το ρήμα που χρησιμοποιούσαν για την παρουσίαση μιας τραγωδίας στο θέατρο δεν είναι «παιζόταν», αλλά «εδιδάσκετο» και είναι πολύ εύστοχο αυτό, γιατί πράγματι μια τραγωδία, όπως και ένα σύγχρονο έργο διδάσκει. Το πρόβλημα είναι ότι συγχέεται η εκπαίδευση των πρακτικών γνώσεων με την παιδεία γενικά. Η θεατρική αγωγή μπήκε στα σχολεία τελευταία. Τα εικαστικά συχνά αντιμετωπίζονται με απαξίωση. Είναι πολύ πιο κρίσιμη η επαφή του παιδιού με την πνευματική καλλιέργεια πριν την απόκτηση των καθαρά πρακτικών γνώσεων.  

– Ποιοι σκηνοθέτες έχουν σημαδέψει τον τρόπο που αντιλαμβάνεστε τον κινηματογράφο; 
Κυρίως οι σκηνοθέτες που έχουν ανθρωποκεντρική ματιά. Από τον Μπέργκμαν, τον Φελίνι (πάνω στους οποίους ήταν και το διδακτορικό μου), τον Αντονιόνι, τον Kιαροστάμι μέχρι τους πιο σύγχρονους σκηνοθέτες του νέου ρουμάνικου, τουρκικού και ιρανικού κινηματογράφου. 

– Έχετε σκεφτεί αν το φινάλε μπορούσε να είναι διαφορετικό; 
Προσπαθώντας να αποφύγω τα σπόιλερ, πιστεύω ότι πάντα το φινάλε πρέπει να είναι συνεπές με την έως τότε αφήγηση της κάθε ταινίας. Δεν έχουμε χάπυ εντ στο Κρέας, δεν έχουμε νικητές, έχουμε μόνο χαμένους. Μπορούμε να ζητάμε από τις ταινίες να δώσουν μια θετική έκβαση, όταν η κοινωνία δεν έχει δημιουργήσει τέτοιους όρους; Όταν για παράδειγμα, μία μητέρα μπαίνει στη διαδικασία να δηλητηριάσει το ίδιο της το παιδί, αν αυτό γίνει ταινία, μπορεί να σωθεί το παιδί έτσι από μόνο του; Η πραγματικότητα είναι σκληρή, γιατί όλοι μας την έχουμε αφήσει να γίνει σκληρή. Δε ζούμε απλά στην κοινωνία, ζούμε με την κοινωνία. Επομένως, το φινάλε που θα δει ο θεατής και με τον τρόπο που είναι αφηγηματικά παρουσιασμένο ήταν εξαρχής έτσι στο μυαλό μου. 

– Βραβείο Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου στη Θεσσαλονίκη. Νιώθετε πως είναι το επιστέγασμα της σκληρής δουλειάς σας; 
 Το βραβείο της ΠΕΚΚ είναι ένα πολύ τιμητικό βραβείο και είμαι πολύ χαρούμενος γι’ αυτό. Τα βραβεία είναι πάντα ένα καύσιμο, για να συνεχίζουμε, ένα κλείσιμο του ματιού, ότι αυτό που έχεις κάνει, βρίσκει μια ανταπόκριση. Το συγκεκριμένο βραβείο με κάνει ακόμα πιο χαρούμενο, καθώς στην ουσία αφορά όλη την ταινία, επομένως και όλους τους συντελεστές, με τους οποίους νιώθω ισότιμος συνδημιουργός της. 

– Πώς βλέπετε το μέλλον του ελληνικού κινηματογράφου; 
Είμαι φύσει αισιόδοξος, οπότε θέλω να το βλέπω με αισιοδοξία. Αναμφισβήτητα υπάρχουν σήμερα πολλοί ταλαντούχοι Έλληνες κινηματογραφιστές με ωραίες ιδέες, ωραία ματιά και τεχνική κατάρτιση. Το απαραίτητο ζητούμενο βέβαια είναι η στήριξη από το κράτος. Τόσο με τη χρηματική στήριξη, όσο και με ουσία θεσμική. Από τις πολλές φορές που  αναγκαζόμαστε να το λέμε, κινδυνεύουμε να γίνουμε και γραφικοί. Όμως αυτή είναι η πραγματικότητα, είμαστε υποχρεωμένοι δυστυχώς να διεκδικούμε το αυτονόητο. 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.