Μετά από πέντε μήνες αποκλεισμού και βομβαρδισμών, η Γάζα αντιμετωπίζει μια ανθρωπογενή καταστροφή, για την έκταση της οποίας οι διεθνείς οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βοήθειας έχουν από καιρό προειδοποιήσει. Οι αδιάκριτοι βομβαρδισμοί του Ισραήλ σε μία τόσο πυκνοκατοικημένη περιοχή έχουν προκαλέσει εκτεταμένες καταστροφές σε υποδομές και νοσοκομεία και έχουν εκτοπίσει σχεδόν την πλειοψηφία του πληθυσμού. Ο πόλεμος έχει μειώσει δραστικά τις προμήθειες νερού, ηλεκτρισμού και τροφής και έκοψε την πρόσβαση σε ζωτικής σημασίας ανθρωπιστική βοήθεια.
Ακόμη και πριν από τον πόλεμο, 2 στους 3 ανθρώπους στη Γάζα βασίζονταν σε επισιτιστική υποστήριξη,σύμφωνα με τον Arif Husain, επικεφαλής οικονομολόγος στο Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (WFP). Οι Παλαιστίνιοι έχουν ζήσει 17 χρόνια μερικού αποκλεισμού που επιβλήθηκε από το Ισραήλ και την Αίγυπτο.
Τώρα, πολλοί απειλούνται από την πείνα.
Από τότε που οι μαχητές υπό την ηγεσία της Χαμάς επιτέθηκαν στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, υψηλόβαθμοι Ισραηλινοί αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού Άμυνας Yoav Gallant, του υπουργού Εθνικής Ασφάλειας Itamar Ben-Gvir και του Υπουργού Ενέργειας Israel Katz, έχουν κάνει δημόσιες δηλώσεις εκφράζοντας τον στόχο τους να αφανίσουν τη Χαμάς και να στερήσουν τους αμάχους στη Γάζα την πρόσβαση σε τρόφιμα νερό και καύσιμα.. Άλλοι Ισραηλινοί αξιωματούχοι έχουν δηλώσει δημόσια ότι η ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα θα εξαρτηθεί είτε από την απελευθέρωση των ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς είτε με την καταστροφή της Χαμάς.
Πρόκειται λοιπόν για μία στοχευμένη στρατηγική με στόχο τον αφανισμό των Παλαιστινίων.
Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις, η ανασφάλεια και οι εκτεταμένοι περιορισμοί στην είσοδο και παράδοση βασικών αγαθών έχουν αποδεκατίσει την παραγωγή τροφίμων και τη γεωργία. Οι ειδικοί επισιτιστικής ασφάλειας προειδοποιούν για πλήρη αγροτική κατάρρευση στη βόρεια Γάζα μέχρι τον Μάιο στην περίπτωση που δεν υπάρξει εκεχειρία, καθώς τα χωράφια και τα παραγωγικά περιουσιακά στοιχεία έχουν υποστεί ζημιές,έχουν καταστραφεί ή είναι απρόσιτα. Πολλοί δεν είχαν άλλη επιλογή από το να εγκαταλείψουν την παραγωγική γεωργική γη λόγω εντολών εκκένωσης και επαναλαμβανόμενων εκτοπισμών.
Οι εχθροπραξίες και οι ελλείψεις βασικών προμηθειών, συμπεριλαμβανομένου του ηλεκτρισμού, των καυσίμων και του νερού, έχουν αφήσει ουσιαστικά την παραγωγή τροφίμων σε αδιέξοδο. Οι πέντε μύλοι που λειτουργούσαν στη Γάζα πριν από τις 7 Οκτωβρίου σταμάτησαν τη λειτουργία τους ήδη από τον Νοέμβριο. Οι μεγάλες ζημιές στις υποδομές νερού από και η διακοπή της παροχής ρεύματος και καυσίμων τον Οκτώβριο έχουν επηρεάσει σημαντικά την πρόσβαση σε νερό που είναι απαραίτητο για την παραγωγή τροφίμων και την πρόληψη του υποσιτισμού και των ασθενειών.
Οι ελλείψεις είναι ακόμη χειρότερες στα βόρεια τμήματα της λωρίδας, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, όπου το Ισραήλ επικέντρωσε τη στρατιωτική του επίθεση τις πρώτες ημέρες του πολέμου. Τις τελευταίες ημέρες, το Υπουργείο Υγείας της Γάζας έχει επισημάνει περισσότερες περιπτώσεις αυτού που ο ΠΟΥ αποκαλεί «έμμεση θνησιμότητα» – δηλαδή άνθρωποι που πεθαίνουν ως αποτέλεσμα του πολέμου, αλλά όχι άμεσα λόγω των συγκρούσεων. Παιδιά πεθαίνουν από την αφυδάτωση και τον υποσιτισμό.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ ολόκληρος ο πληθυσμός στη Γάζα εξαρτάται επί του παρόντος από ανθρωπιστική βοήθεια για την επιβίωσή του, αλλά αυτή είναι ελάχιστα διαθέσιμη. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη επισιτιστική ανασφάλεια που έχει τεκμηριωθεί ποτέ για μια πληθυσμιακή ομάδα παγκοσμίως. Το 1/4 του πληθυσμού στη Γάζα – 576.000 άνθρωποι – αντιμετωπίζει οξείες συνθήκες λιμού ενώ έχει σημειωθεί δραματική αύξηση των μολυσματικών ασθενειών που επιδεινώνεται από τη γενική έλλειψη φαρμάκων και την έλλειψη ιατρικής περίθαλψης.
«Η Γάζα βλέπει το χειρότερο επίπεδο παιδικού υποσιτισμού οπουδήποτε στον κόσμο», σύμφωνα με τον Carl Skau, αναπληρωτή διευθυντή του WFP.
Σύμφωνα με τον ορισμό του ΟΗΕ, ο λιμός είναι το χειρότερο από τα πέντε επίπεδα επισιτιστικής ανασφάλειας: τουλάχιστον ένα στα πέντε νοικοκυριά δεν έχει πόσιμο νερό και φαγητό και κινδυνεύει από υποσιτισμό και ασιτία.
Η ανθρωπιστική βοήθεια εμποδίζεται
Το Ισραήλ έχει επανειλημμένα μπλοκάρει την παράδοση προμηθειών βοήθειας, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων, παρά την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου Δικαιοσύνης τον Ιανουάριο που διέταξε το Ισραήλ να «διασφαλίσει την παράδοση βασικών υπηρεσιών και βασικής ανθρωπιστικής βοήθειας στους αμάχους στη Γάζα».
«Για πάνω από δύο μήνες, το Ισραήλ στερεί από τον πληθυσμό της Γάζας τροφή και νερό, μια πολιτική που υποκινείται ή υποστηρίζεται από υψηλόβαθμους Ισραηλινούς αξιωματούχους και αντικατοπτρίζει την πρόθεση να λιμοκτονήσουν αμάχους ως μέθοδο πολέμου», δήλωσε ο Omar Shakir, διευθυντής στο Human Rights Watch του Ισραήλ και της Παλαιστίνης. «Οι παγκόσμιοι ηγέτες θα πρέπει να μιλήσουν εναντίον αυτού του απεχθούς εγκλήματος πολέμου, το οποίο έχει καταστροφικές επιπτώσεις στον πληθυσμό της Γάζας».
Η οργάνωση Oxfam έχει κατηγορήσει το Ισραήλ για «σκόπιμη» παρεμπόδιση της παροχής βοήθειας στη Γάζα, ενώ ο επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης Josep Borrell είπε ότι το Ισραήλ «προκαλεί λιμό» στη Γάζα και κατηγόρησε το Ισραήλ ότι χρησιμοποιεί την πείνα ως πολεμικό όπλο.
«Εμείς ως ανθρωπιστικές οργανώσεις και ανθρωπιστικές υπηρεσίες εμποδίζόμαστε επίσης εσκεμμένα από το να προσεγγίζουμε ανθρώπους σε όλη τη Λωρίδα, είτε είναι εντός της Γάζας είτε ακόμη και να φέρουμε βοήθεια στη Γάζα», δήλωσε ο Shawaf της Oxfam. Οι ανθρωπιστικές υπηρεσίες έχουν ζητήσει άμεση ασφαλή πρόσβαση στη Γάζα μέσω ξηράς μέσω των συνοριακών σημείων της Ράφα και του Καρέμ Αμπού Σαλέμ (γνωστά ως Κερέμ Σαλόμ στο Ισραήλ), ώστε να μπορούν να λάβουν ουσιαστική ανθρωπιστική βοήθεια, όπως τρόφιμα στους κατοίκους της Γάζας.
Εκτός όμως από την παρεμπόδιση της ανθρωπιστικής βοήθειας, υπάρχουν και περιπτώσεις που το Ισραήλ χρησιμοποιεί το φαγητό ως παγίδα θανάτου στον υποσιτισμένο λαό. Νωρίτερα αυτόν το μήνα, τουλάχιστον 53 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και 120 τραυματίστηκαν από ισραηλινά πυρά στην πόλη της Γάζας καθώς περίμεναν φαγητό, σύμφωνα με αρκετούς αυτόπτες μάρτυρες και τον εκπρόσωπο της Παλαιστινιακής Ερυθράς Ημισελήνου, Ahmad Abu Al Foul. Οι πεινασμένοι άμαχοι είχαν στριμωχτεί γύρω από νεοαφιχθέντα φορτηγά βοήθειας με την ελπίδα να βρουν φαγητό, όταν ισραηλινά τανκς και drones άρχισαν να πυροβολούν τους ανθρώπους στην οδό Haroun Al Rasheed στη δυτική πόλη της Γάζας, στην περιοχή Sheikh Ajleen.
Σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, ο αριθμός των τραυματιών ανέρχεται σε 760 και ο αριθμός των νεκρών σε 104.
“Israel deliberately targeting civilians after starving them is a gross violation of international humanitarian laws and our humanity”, it stated, adding that
“The risk of Genocide is real.”
Oxfam said it is appalled by reports of killing people in Gaza waiting for food aid. pic.twitter.com/gnE9BhdfQC
— UnCover (@uncoovr) February 29, 2024
Μαρτυρίες
Η κατάσταση είναι σοκαριστική. Παιδιά μαλώνουν για ένα ξεροκόματο μπαγιάτικου ψωμιού, στη βόρεια Γάζα τρώνε γρασίδι για να επιβιώσουν, ενώ το λιγοστό νερό που υπάρχει είναι μολυσμένο.
«Πεθαίνουμε αργά», υποστήριξε η El Jamara, μία μητέρα στη Ράφα. «Νομίζω ότι είναι καλύτερο να πεθάνουμε από τις βόμβες, τουλάχιστον θα είμαστε μάρτυρες. Αλλά τώρα πεθαίνουμε από την πείνα και τη δίψα».
Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων πήρε συνεντεύξεις από 11 εκτοπισμένους Παλαιστίνιους στη Γάζα μεταξύ 24 Νοεμβρίου και 4 Δεκεμβρίου. Περιέγραψαν τις βαθιές δυσκολίες τους όσον αφορά την εξασφάλιση των βασικών αναγκών. «Δεν είχαμε φαγητό, ηλεκτρισμό, internet, τίποτα απολύτως», είπε ένας άνδρας που είχε φύγει από τη βόρεια Γάζα.
«Πρέπει να περπατήσω τρία χιλιόμετρα για να πάρω ένα γαλόνι [νερό]», είπε ο 30χρονος Μαρουάν, ο οποίος κατέφυγε στα νότια με την έγκυο γυναίκα του και τα δύο παιδιά του στις 9 Νοεμβρίου. «Και δεν υπάρχει φαγητό. Αν μπορούμε να βρούμε φαγητό, είναι κονσέρβες. Δεν τρώμε όλοι καλά». «Δεν μας φτάνει τίποτα», είπε η 36χρονη Hana, η οποία έφυγε από το σπίτι της στο βορρά στο Khan Younis στο νότο μαζί με τον πατέρα της, τη γυναίκα του και τον αδερφό της στις 11 Οκτωβρίου. Είπε ότι στο νότια δεν έχουν πάντα πρόσβαση σε καθαρό νερό, αναγκάζοντάς τους να πίνουν μη πόσιμο, αλμυρό, νερό.
Στη νότια Γάζα, οι ερωτηθέντες περιέγραψαν την έλλειψη πόσιμου νερού, την έλλειψη τροφής που οδηγεί σε άδεια καταστήματα και μεγάλες ουρές και υπερβολικές τιμές. «Βρίσκεστε σε συνεχή αναζήτηση για πράγματα που χρειάζονται για να επιβιώσετε», είπε ένας πατέρας δύο παιδιών. Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών (WFP) ανέφερε στις 6 Δεκεμβρίου ότι 9 στα 10 νοικοκυριά στη βόρεια Γάζα και 2 στα 3 νοικοκυριά στη νότια Γάζα είχαν περάσει τουλάχιστον μία ολόκληρη μέρα και νύχτα χωρίς φαγητό.
Για τρεις ημέρες, πριν από τον μουσουλμανικό μήνα νηστείας του Ραμαζανιού, το Al Jazeera ακολουθούσε οικογένειες στη Γάζα , καταγράφοντας την ημερήσια πρόσληψη τροφής για να καταγράψει πώς επιβιώνουν, όπως πολλές άλλες οικογένειες στη Γάζα, στο ελάχιστο.
Αφού δεν έχει τίποτα να φάει για πρωινό, η Umm Muhammed της οικογένειας al-Nabahin ετοιμάζει λίγο ψωμί με τυρί κρέμα, το οποίο η οικογένεια πλήρωσε 10 σέκελ (2,75 $) για να πάρει τρία κουτιά. Αυτό θα ήταν το μόνο γεύμα της ημέρας. Μοιρασμένο μεταξύ οκτώ ατόμων, η διαθέσιμη τροφή αποδίδει περίπου 330 θερμίδες ανά άτομο, σημαντικά χαμηλότερη από την ημερήσια μέση συνιστώμενη τιμή των τουλάχιστον 1.000 θερμίδων για τα παιδιά και περίπου 2.000 θερμίδων για τους ενήλικες.
Δεν υπάρχει φαγητό στη σκηνή των al-Masry. «Είμαστε εδώ σχεδόν ένα μήνα. Από τότε, δεν τρώμε σωστά και τα παιδιά μου χρειάζονται φαγητό. Ουρλιάζουν από την πείνα και κλαίνε για να κοιμηθούν», λέει η 45χρονη Salwa al-Masry στο Al Jazeera, τρέμοντας.
Η Salwa, πάσχει από άσθμα και ο σύζυγός της έχει καρδιακή πάθηση. Τα μικρά παιδιά της παρακαλούν για φαγητό και εκείνη δεν έχει τίποτα να τους δώσει.«Ο μικρός μου γιος μου λέει: «Μαμά, πεινάω, θέλω να φάω.» Κάνω υπομονή μαζί του και του λέω: «Κάτσε, θα σου το πάρω»
Αλλά, λέει, αυτό είναι συνήθως ψέμα, καθώς δεν μπορεί να κάνει τίποτα για να μειώσει την πείνα του.
«Οι άνθρωποι είναι απελπισμένοι για φαγητό… μπορείτε να καταλάβετε πόσο δύσκολο είναι για μια μητέρα ή έναν πατέρα να βλέπει τα παιδιά τους να λιμοκτονούν και να μην μπορούν να τα συντηρήσουν… γι’ αυτό οι υπηρεσίες του ΟΗΕ πιέζουν για περισσότερη πρόσβαση στο βορρά», ο Noor Hammad , βοηθός επικοινωνίας στο WFP που επιβλέπει τις παραδόσεις τροφίμων, είπε στο Al Jazeera.
Έγκλημα πολέμου
Το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, ή το δίκαιο του πολέμου, απαγορεύει την πείνα αμάχων ως μέθοδο πολέμου. Το Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου προβλέπει ότι η σκόπιμη πείνα αμάχων «στερώντας τους από αντικείμενα απαραίτητα για την επιβίωσή τους, συμπεριλαμβανομένης της εσκεμμένης παρεμπόδισης της παροχής βοήθειας» είναι έγκλημα πολέμου. Η εγκληματική πρόθεση δεν απαιτεί την παραδοχή του επιτιθέμενου, αλλά μπορεί επίσης να συναχθεί από το σύνολο των συνθηκών της στρατιωτικής εκστρατείας.
Το 2018, η χρήση της πείνας ως πολεμικού όπλου κηρύχθηκε εκτός νόμου από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ με την Απόφαση 2417. Αυτό το ψήφισμα «καταδίκασε κατηγορηματικά τη λιμοκτονία αμάχων ως μέθοδο πολέμου που απαγορεύεται από το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο». Το ψήφισμα καταδικάζει επίσης την «παράνομη άρνηση πρόσβασης σε ανθρωπιστική βοήθεια» και την «εσκεμμένη παρεμπόδιση της παράδοσης βοήθειας». Οι δομές που είναι απαραίτητες για την παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας και την παραγωγή τροφίμων πρέπει να προστατεύονται.
Καλεί επίσης τα κράτη που έχουν επιρροή στα μέρη σε ένοπλες συγκρούσεις να τους υπενθυμίσουν την υποχρέωσή τους να συμμορφωθούν με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και να συμβάλουν στη διερεύνηση και την τιμωρία τέτοιων παραβιάσεων. Τέλος, αναφέρεται ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας μπορεί επίσης να επιβάλει κυρώσεις σε «πρόσωπα ή οντότητες (…) που εμποδίζουν την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, την πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια ή τη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας». Τέτοια μέτρα θα ήταν, φυσικά, δυνατά μόνο σε περίπτωση ομοφωνίας, η οποία γενικά δεν υπάρχει επί του παρόντος στο Συμβούλιο Ασφαλείας.
View this post on Instagram
Η έλλειψη τροφής, καθαρού νερού και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης σκοτώνουν καθημερινά δεκάδες άμαχους. Οι τεράστιες καταστροφές, τα ερείπια αντί για σπίτια, οι καμμένες και κατεστραμένες εκτάσεις γεωργικής γης και η συνεχιζόμενη αποκοπή από την ανθρωπιστική βοήθεια αποτελούν ουσιαστικά “συλλογική τιμωρία”, η οποία θεωρείται έγκλημα πολέμου και απαγορεύεται από την Τέταρτη Σύμβαση της Γενεύης.
Ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Volker Turk υπογραμμίζει ότι «δεν φαίνεται να υπάρχουν όρια, ούτε λόγια, για να καταγράψουμε τη φρίκη που εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μας στη Γάζα». Αυτό που συμβαίνει στη Γάζα είναι «μακελειό», είπε μιλώντας στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ στη Γενεύη. 4 μήνες τώρα γινόμαστε μάρτυρες μιας στοχευμένης γενοκτονίας.
Αν η κατάπαυση του πυρός δεν σημειωθεί άμεσα, η Παλαιστίνη θα πάψει να υπάρχει.
Μετά από πέντε μήνες αποκλεισμού και βομβαρδισμών, η Γάζα αντιμετωπίζει μια ανθρωπογενή καταστροφή, για την έκταση της οποίας οι διεθνείς οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βοήθειας έχουν από καιρό προειδοποιήσει. Οι αδιάκριτοι βομβαρδισμοί του Ισραήλ σε μία τόσο πυκνοκατοικημένη περιοχή έχουν προκαλέσει εκτεταμένες καταστροφές σε υποδομές και νοσοκομεία και έχουν εκτοπίσει σχεδόν την πλειοψηφία του πληθυσμού. Ο πόλεμος έχει μειώσει δραστικά τις προμήθειες νερού, ηλεκτρισμού και τροφής και έκοψε την πρόσβαση σε ζωτικής σημασίας ανθρωπιστική βοήθεια.
Ακόμη και πριν από τον πόλεμο, 2 στους 3 ανθρώπους στη Γάζα βασίζονταν σε επισιτιστική υποστήριξη,σύμφωνα με τον Arif Husain, επικεφαλής οικονομολόγος στο Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (WFP). Οι Παλαιστίνιοι έχουν ζήσει 17 χρόνια μερικού αποκλεισμού που επιβλήθηκε από το Ισραήλ και την Αίγυπτο.
Τώρα, πολλοί απειλούνται από την πείνα.
Από τότε που οι μαχητές υπό την ηγεσία της Χαμάς επιτέθηκαν στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, υψηλόβαθμοι Ισραηλινοί αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού Άμυνας Yoav Gallant, του υπουργού Εθνικής Ασφάλειας Itamar Ben-Gvir και του Υπουργού Ενέργειας Israel Katz, έχουν κάνει δημόσιες δηλώσεις εκφράζοντας τον στόχο τους να αφανίσουν τη Χαμάς και να στερήσουν τους αμάχους στη Γάζα την πρόσβαση σε τρόφιμα νερό και καύσιμα.. Άλλοι Ισραηλινοί αξιωματούχοι έχουν δηλώσει δημόσια ότι η ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα θα εξαρτηθεί είτε από την απελευθέρωση των ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς είτε με την καταστροφή της Χαμάς.
Πρόκειται λοιπόν για μία στοχευμένη στρατηγική με στόχο τον αφανισμό των Παλαιστινίων.
Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις, η ανασφάλεια και οι εκτεταμένοι περιορισμοί στην είσοδο και παράδοση βασικών αγαθών έχουν αποδεκατίσει την παραγωγή τροφίμων και τη γεωργία. Οι ειδικοί επισιτιστικής ασφάλειας προειδοποιούν για πλήρη αγροτική κατάρρευση στη βόρεια Γάζα μέχρι τον Μάιο στην περίπτωση που δεν υπάρξει εκεχειρία, καθώς τα χωράφια και τα παραγωγικά περιουσιακά στοιχεία έχουν υποστεί ζημιές,έχουν καταστραφεί ή είναι απρόσιτα. Πολλοί δεν είχαν άλλη επιλογή από το να εγκαταλείψουν την παραγωγική γεωργική γη λόγω εντολών εκκένωσης και επαναλαμβανόμενων εκτοπισμών.
Οι εχθροπραξίες και οι ελλείψεις βασικών προμηθειών, συμπεριλαμβανομένου του ηλεκτρισμού, των καυσίμων και του νερού, έχουν αφήσει ουσιαστικά την παραγωγή τροφίμων σε αδιέξοδο. Οι πέντε μύλοι που λειτουργούσαν στη Γάζα πριν από τις 7 Οκτωβρίου σταμάτησαν τη λειτουργία τους ήδη από τον Νοέμβριο. Οι μεγάλες ζημιές στις υποδομές νερού από και η διακοπή της παροχής ρεύματος και καυσίμων τον Οκτώβριο έχουν επηρεάσει σημαντικά την πρόσβαση σε νερό που είναι απαραίτητο για την παραγωγή τροφίμων και την πρόληψη του υποσιτισμού και των ασθενειών.
Οι ελλείψεις είναι ακόμη χειρότερες στα βόρεια τμήματα της λωρίδας, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, όπου το Ισραήλ επικέντρωσε τη στρατιωτική του επίθεση τις πρώτες ημέρες του πολέμου. Τις τελευταίες ημέρες, το Υπουργείο Υγείας της Γάζας έχει επισημάνει περισσότερες περιπτώσεις αυτού που ο ΠΟΥ αποκαλεί «έμμεση θνησιμότητα» – δηλαδή άνθρωποι που πεθαίνουν ως αποτέλεσμα του πολέμου, αλλά όχι άμεσα λόγω των συγκρούσεων. Παιδιά πεθαίνουν από την αφυδάτωση και τον υποσιτισμό.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ ολόκληρος ο πληθυσμός στη Γάζα εξαρτάται επί του παρόντος από ανθρωπιστική βοήθεια για την επιβίωσή του, αλλά αυτή είναι ελάχιστα διαθέσιμη. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη επισιτιστική ανασφάλεια που έχει τεκμηριωθεί ποτέ για μια πληθυσμιακή ομάδα παγκοσμίως. Το 1/4 του πληθυσμού στη Γάζα – 576.000 άνθρωποι – αντιμετωπίζει οξείες συνθήκες λιμού ενώ έχει σημειωθεί δραματική αύξηση των μολυσματικών ασθενειών που επιδεινώνεται από τη γενική έλλειψη φαρμάκων και την έλλειψη ιατρικής περίθαλψης.
«Η Γάζα βλέπει το χειρότερο επίπεδο παιδικού υποσιτισμού οπουδήποτε στον κόσμο», σύμφωνα με τον Carl Skau, αναπληρωτή διευθυντή του WFP.
Σύμφωνα με τον ορισμό του ΟΗΕ, ο λιμός είναι το χειρότερο από τα πέντε επίπεδα επισιτιστικής ανασφάλειας: τουλάχιστον ένα στα πέντε νοικοκυριά δεν έχει πόσιμο νερό και φαγητό και κινδυνεύει από υποσιτισμό και ασιτία.
Η ανθρωπιστική βοήθεια εμποδίζεται
Το Ισραήλ έχει επανειλημμένα μπλοκάρει την παράδοση προμηθειών βοήθειας, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων, παρά την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου Δικαιοσύνης τον Ιανουάριο που διέταξε το Ισραήλ να «διασφαλίσει την παράδοση βασικών υπηρεσιών και βασικής ανθρωπιστικής βοήθειας στους αμάχους στη Γάζα».
«Για πάνω από δύο μήνες, το Ισραήλ στερεί από τον πληθυσμό της Γάζας τροφή και νερό, μια πολιτική που υποκινείται ή υποστηρίζεται από υψηλόβαθμους Ισραηλινούς αξιωματούχους και αντικατοπτρίζει την πρόθεση να λιμοκτονήσουν αμάχους ως μέθοδο πολέμου», δήλωσε ο Omar Shakir, διευθυντής στο Human Rights Watch του Ισραήλ και της Παλαιστίνης. «Οι παγκόσμιοι ηγέτες θα πρέπει να μιλήσουν εναντίον αυτού του απεχθούς εγκλήματος πολέμου, το οποίο έχει καταστροφικές επιπτώσεις στον πληθυσμό της Γάζας».
Η οργάνωση Oxfam έχει κατηγορήσει το Ισραήλ για «σκόπιμη» παρεμπόδιση της παροχής βοήθειας στη Γάζα, ενώ ο επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης Josep Borrell είπε ότι το Ισραήλ «προκαλεί λιμό» στη Γάζα και κατηγόρησε το Ισραήλ ότι χρησιμοποιεί την πείνα ως πολεμικό όπλο.
«Εμείς ως ανθρωπιστικές οργανώσεις και ανθρωπιστικές υπηρεσίες εμποδίζόμαστε επίσης εσκεμμένα από το να προσεγγίζουμε ανθρώπους σε όλη τη Λωρίδα, είτε είναι εντός της Γάζας είτε ακόμη και να φέρουμε βοήθεια στη Γάζα», δήλωσε ο Shawaf της Oxfam. Οι ανθρωπιστικές υπηρεσίες έχουν ζητήσει άμεση ασφαλή πρόσβαση στη Γάζα μέσω ξηράς μέσω των συνοριακών σημείων της Ράφα και του Καρέμ Αμπού Σαλέμ (γνωστά ως Κερέμ Σαλόμ στο Ισραήλ), ώστε να μπορούν να λάβουν ουσιαστική ανθρωπιστική βοήθεια, όπως τρόφιμα στους κατοίκους της Γάζας.
Εκτός όμως από την παρεμπόδιση της ανθρωπιστικής βοήθειας, υπάρχουν και περιπτώσεις που το Ισραήλ χρησιμοποιεί το φαγητό ως παγίδα θανάτου στον υποσιτισμένο λαό. Νωρίτερα αυτόν το μήνα, τουλάχιστον 53 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και 120 τραυματίστηκαν από ισραηλινά πυρά στην πόλη της Γάζας καθώς περίμεναν φαγητό, σύμφωνα με αρκετούς αυτόπτες μάρτυρες και τον εκπρόσωπο της Παλαιστινιακής Ερυθράς Ημισελήνου, Ahmad Abu Al Foul. Οι πεινασμένοι άμαχοι είχαν στριμωχτεί γύρω από νεοαφιχθέντα φορτηγά βοήθειας με την ελπίδα να βρουν φαγητό, όταν ισραηλινά τανκς και drones άρχισαν να πυροβολούν τους ανθρώπους στην οδό Haroun Al Rasheed στη δυτική πόλη της Γάζας, στην περιοχή Sheikh Ajleen.
Σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, ο αριθμός των τραυματιών ανέρχεται σε 760 και ο αριθμός των νεκρών σε 104.
“Israel deliberately targeting civilians after starving them is a gross violation of international humanitarian laws and our humanity”, it stated, adding that
“The risk of Genocide is real.”
Oxfam said it is appalled by reports of killing people in Gaza waiting for food aid. pic.twitter.com/gnE9BhdfQC
— UnCover (@uncoovr) February 29, 2024
Μαρτυρίες
Η κατάσταση είναι σοκαριστική. Παιδιά μαλώνουν για ένα ξεροκόματο μπαγιάτικου ψωμιού, στη βόρεια Γάζα τρώνε γρασίδι για να επιβιώσουν, ενώ το λιγοστό νερό που υπάρχει είναι μολυσμένο.
«Πεθαίνουμε αργά», υποστήριξε η El Jamara, μία μητέρα στη Ράφα. «Νομίζω ότι είναι καλύτερο να πεθάνουμε από τις βόμβες, τουλάχιστον θα είμαστε μάρτυρες. Αλλά τώρα πεθαίνουμε από την πείνα και τη δίψα».
Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων πήρε συνεντεύξεις από 11 εκτοπισμένους Παλαιστίνιους στη Γάζα μεταξύ 24 Νοεμβρίου και 4 Δεκεμβρίου. Περιέγραψαν τις βαθιές δυσκολίες τους όσον αφορά την εξασφάλιση των βασικών αναγκών. «Δεν είχαμε φαγητό, ηλεκτρισμό, internet, τίποτα απολύτως», είπε ένας άνδρας που είχε φύγει από τη βόρεια Γάζα.
«Πρέπει να περπατήσω τρία χιλιόμετρα για να πάρω ένα γαλόνι [νερό]», είπε ο 30χρονος Μαρουάν, ο οποίος κατέφυγε στα νότια με την έγκυο γυναίκα του και τα δύο παιδιά του στις 9 Νοεμβρίου. «Και δεν υπάρχει φαγητό. Αν μπορούμε να βρούμε φαγητό, είναι κονσέρβες. Δεν τρώμε όλοι καλά». «Δεν μας φτάνει τίποτα», είπε η 36χρονη Hana, η οποία έφυγε από το σπίτι της στο βορρά στο Khan Younis στο νότο μαζί με τον πατέρα της, τη γυναίκα του και τον αδερφό της στις 11 Οκτωβρίου. Είπε ότι στο νότια δεν έχουν πάντα πρόσβαση σε καθαρό νερό, αναγκάζοντάς τους να πίνουν μη πόσιμο, αλμυρό, νερό.
Στη νότια Γάζα, οι ερωτηθέντες περιέγραψαν την έλλειψη πόσιμου νερού, την έλλειψη τροφής που οδηγεί σε άδεια καταστήματα και μεγάλες ουρές και υπερβολικές τιμές. «Βρίσκεστε σε συνεχή αναζήτηση για πράγματα που χρειάζονται για να επιβιώσετε», είπε ένας πατέρας δύο παιδιών. Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών (WFP) ανέφερε στις 6 Δεκεμβρίου ότι 9 στα 10 νοικοκυριά στη βόρεια Γάζα και 2 στα 3 νοικοκυριά στη νότια Γάζα είχαν περάσει τουλάχιστον μία ολόκληρη μέρα και νύχτα χωρίς φαγητό.
Για τρεις ημέρες, πριν από τον μουσουλμανικό μήνα νηστείας του Ραμαζανιού, το Al Jazeera ακολουθούσε οικογένειες στη Γάζα , καταγράφοντας την ημερήσια πρόσληψη τροφής για να καταγράψει πώς επιβιώνουν, όπως πολλές άλλες οικογένειες στη Γάζα, στο ελάχιστο.
Αφού δεν έχει τίποτα να φάει για πρωινό, η Umm Muhammed της οικογένειας al-Nabahin ετοιμάζει λίγο ψωμί με τυρί κρέμα, το οποίο η οικογένεια πλήρωσε 10 σέκελ (2,75 $) για να πάρει τρία κουτιά. Αυτό θα ήταν το μόνο γεύμα της ημέρας. Μοιρασμένο μεταξύ οκτώ ατόμων, η διαθέσιμη τροφή αποδίδει περίπου 330 θερμίδες ανά άτομο, σημαντικά χαμηλότερη από την ημερήσια μέση συνιστώμενη τιμή των τουλάχιστον 1.000 θερμίδων για τα παιδιά και περίπου 2.000 θερμίδων για τους ενήλικες.
Δεν υπάρχει φαγητό στη σκηνή των al-Masry. «Είμαστε εδώ σχεδόν ένα μήνα. Από τότε, δεν τρώμε σωστά και τα παιδιά μου χρειάζονται φαγητό. Ουρλιάζουν από την πείνα και κλαίνε για να κοιμηθούν», λέει η 45χρονη Salwa al-Masry στο Al Jazeera, τρέμοντας.
Η Salwa, πάσχει από άσθμα και ο σύζυγός της έχει καρδιακή πάθηση. Τα μικρά παιδιά της παρακαλούν για φαγητό και εκείνη δεν έχει τίποτα να τους δώσει.«Ο μικρός μου γιος μου λέει: «Μαμά, πεινάω, θέλω να φάω.» Κάνω υπομονή μαζί του και του λέω: «Κάτσε, θα σου το πάρω»
Αλλά, λέει, αυτό είναι συνήθως ψέμα, καθώς δεν μπορεί να κάνει τίποτα για να μειώσει την πείνα του.
«Οι άνθρωποι είναι απελπισμένοι για φαγητό… μπορείτε να καταλάβετε πόσο δύσκολο είναι για μια μητέρα ή έναν πατέρα να βλέπει τα παιδιά τους να λιμοκτονούν και να μην μπορούν να τα συντηρήσουν… γι’ αυτό οι υπηρεσίες του ΟΗΕ πιέζουν για περισσότερη πρόσβαση στο βορρά», ο Noor Hammad , βοηθός επικοινωνίας στο WFP που επιβλέπει τις παραδόσεις τροφίμων, είπε στο Al Jazeera.
Έγκλημα πολέμου
Το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, ή το δίκαιο του πολέμου, απαγορεύει την πείνα αμάχων ως μέθοδο πολέμου. Το Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου προβλέπει ότι η σκόπιμη πείνα αμάχων «στερώντας τους από αντικείμενα απαραίτητα για την επιβίωσή τους, συμπεριλαμβανομένης της εσκεμμένης παρεμπόδισης της παροχής βοήθειας» είναι έγκλημα πολέμου. Η εγκληματική πρόθεση δεν απαιτεί την παραδοχή του επιτιθέμενου, αλλά μπορεί επίσης να συναχθεί από το σύνολο των συνθηκών της στρατιωτικής εκστρατείας.
Το 2018, η χρήση της πείνας ως πολεμικού όπλου κηρύχθηκε εκτός νόμου από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ με την Απόφαση 2417. Αυτό το ψήφισμα «καταδίκασε κατηγορηματικά τη λιμοκτονία αμάχων ως μέθοδο πολέμου που απαγορεύεται από το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο». Το ψήφισμα καταδικάζει επίσης την «παράνομη άρνηση πρόσβασης σε ανθρωπιστική βοήθεια» και την «εσκεμμένη παρεμπόδιση της παράδοσης βοήθειας». Οι δομές που είναι απαραίτητες για την παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας και την παραγωγή τροφίμων πρέπει να προστατεύονται.
Καλεί επίσης τα κράτη που έχουν επιρροή στα μέρη σε ένοπλες συγκρούσεις να τους υπενθυμίσουν την υποχρέωσή τους να συμμορφωθούν με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και να συμβάλουν στη διερεύνηση και την τιμωρία τέτοιων παραβιάσεων. Τέλος, αναφέρεται ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας μπορεί επίσης να επιβάλει κυρώσεις σε «πρόσωπα ή οντότητες (…) που εμποδίζουν την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, την πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια ή τη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας». Τέτοια μέτρα θα ήταν, φυσικά, δυνατά μόνο σε περίπτωση ομοφωνίας, η οποία γενικά δεν υπάρχει επί του παρόντος στο Συμβούλιο Ασφαλείας.
View this post on Instagram
Η έλλειψη τροφής, καθαρού νερού και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης σκοτώνουν καθημερινά δεκάδες άμαχους. Οι τεράστιες καταστροφές, τα ερείπια αντί για σπίτια, οι καμμένες και κατεστραμένες εκτάσεις γεωργικής γης και η συνεχιζόμενη αποκοπή από την ανθρωπιστική βοήθεια αποτελούν ουσιαστικά “συλλογική τιμωρία”, η οποία θεωρείται έγκλημα πολέμου και απαγορεύεται από την Τέταρτη Σύμβαση της Γενεύης.
Ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Volker Turk υπογραμμίζει ότι «δεν φαίνεται να υπάρχουν όρια, ούτε λόγια, για να καταγράψουμε τη φρίκη που εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μας στη Γάζα». Αυτό που συμβαίνει στη Γάζα είναι «μακελειό», είπε μιλώντας στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ στη Γενεύη. 4 μήνες τώρα γινόμαστε μάρτυρες μιας στοχευμένης γενοκτονίας.
