Αεροπορικές επιδρομές με στόχο Παλαιστίνιους μαχητές σε μια πολυσύχναστη κατοικημένη περιοχή. Θωρακισμένες μπουλντόζες που οργώνουν σε στενούς δρόμους, συνθλίβουν αυτοκίνητα και συσσωρεύουν συντρίμμια. Αυξανόμενος αριθμός νεκρών. Δρόμοι γεμάτοι με κάλυκες από σφαίρες και σπασμένα γυαλιά, και ο αέρας γέμισε με δακρυγόνα και νέφη μαύρου καπνού από τα καμένα ελαστικά, που άναψαν παλαιστίνιοι διαδηλωτές για να εμποδίσουν την πρόσβαση και την ορατότητα των Ισραηλινών.

Αυτή είναι καθημερινά η εικόνα στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη όπου το Ισραήλ εξαπέλυσε τις πιο έντονες αεροπορικές του επιδρομές στην περιοχή εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες τη Δευτέρα και έστειλε εκατοντάδες στρατιώτες στα στενά δρομάκια και τα σοκάκια του πολυπληθούς προσφυγικού καταυλισμού Jenin στην προσπάθειά του να εξουδετερώσει ένοπλους μαχητές μετά από ένα χρόνο κλιμάκωση της βίας εκεί.

Σύμφωνα με πληροφορίες του ισραηλινού στρατού, η επιχείρηση ξεκίνησε λίγο μετά τη 1 τα ξημερώματα και περιλάμβανε αρκετούς πυραύλους που εκτοξεύτηκαν από drones με στόχους μαχητών στον προσφυγικό καταυλισμό, μια περιοχή με περίπου 17.000 κατοίκους.

Η Jenin, μια πόλη που πλήττεται από τη φτώχεια στη βόρεια Δυτική Όχθη, γνώρισε μερικές από τις χειρότερες μάχες της δεύτερης ιντιφάντα, της παλαιστινιακής εξέγερσης, της δεκαετίας του 2000.

Δύο δεκαετίες αργότερα, ο πόλεμος πλήρους κλίμακας επέστρεψε στους δρόμους της πόλης, φέρνοντας παλιά τραύματα στην επιφάνεια για τις παλαιότερες γενιές και φέρνοντας τρόμο στους νεότερους.

Η μεγάλης κλίμακας στρατιωτική επιδρομή του Ισραήλ στον προσφυγικό καταυλισμό Jenin έχει αναμφισβήτητες ομοιότητες με τη δεύτερη αυτή εξέγερση – μια περίοδο που στοίχισε χιλιάδες ζωές. Αλλά οι τρέχουσες μάχες είναι επίσης διαφορετικές από εκείνα τα έντονα χρόνια βίας. Είναι πιο περιορισμένες σε εύρος, με τις ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις να επικεντρώνονται σε πολλά προπύργια παλαιστίνιων μαχητών.

Είναι επίσης ένα σύμπτωμα μιας σύγκρουσης χωρίς προβλέψιμο τέλος. Η παλαιστινιακή ηγεσία έχει αποδυναμωθεί και η ισραηλινή κυβέρνηση επιταχύνει την επέκταση των εποικισμών που έχουν διαβρώσει κάθε πιθανότητα δημιουργίας παλαιστινιακού κράτους.

Ιντιφάντα, η όχθη της εξέγεσης

Η λέξη ιντιφάντα που σημαίνει «ταρακούνημα» στα αραβικά επινοήθηκε για να περιγράψει μια εξέγερση ενάντια στη στρατιωτική κατοχή του Ισραήλ που ξέσπασε το 1987. Τελείωσε το 1993 με μια συμφωνία αμοιβαίας αναγνώρισης μεταξύ του Ισραήλ και της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης.

Αυτό που έγινε γνωστό ως η πρώτη Ιντιφάντα σημαδεύτηκε από εκτεταμένες παλαιστινιακές διαδηλώσεις και μια σφοδρή ισραηλινή απάντηση. Στη δεύτερη εξέγερση, που ξεκίνησε το 2000, Παλαιστίνιοι μαχητές πραγματοποίησαν θανατηφόρες βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας σε λεωφορεία, εστιατόρια και ξενοδοχεία, προκαλώντας συντριπτικά αντίποινα από τον ισραηλινό στρατό.

Η δεύτερη εξέγερση έφερε αντιμέτωπες παλαιστινιακές μαχητικές ομάδες εναντίον ενός πολύ πιο ισχυρού ισραηλινού στρατού. Πάνω από 4.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, συμπεριλαμβανομένων τεράστιου αριθμού αμάχων. Σχεδόν τρεις φορές περισσότεροι Παλαιστίνιοι από Ισραηλινούς σκοτώθηκαν.

Για να κατανοήσουμε τα γεγονότα στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη μετά από το θάνατο τουλάχιστον οκτώ ανθρώπων από τις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις σε μια επίθεση τη Δευτέρα στον προσφυγικό καταυλισμό Τζενίν, πρέπει να επιστρέψουμε στον Μάρτιο του 2022.

Τότε ήταν που το Ισραήλ ξεκίνησε την Επιχείρηση Break the Wave , με εκτεταμένη στρατιωτική δραστηριότητα να στοχεύει τις αυξανόμενες αντιισραηλινές επιχειρήσεις στη Τζενίν, τη Nablus και άλλες κοντινές παλαιστινιακές πόλεις.

Από την αρχή του έτους, περισσότεροι από 140 Παλαιστίνιοι – τόσο μαχητές όσο και πολίτες – έχουν σκοτωθεί από ισραηλινές δυνάμεις ή εποίκους στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ, ενώ άλλοι 36 έχουν σκοτωθεί στη Λωρίδα της Γάζας.

24 Ισραηλινοί, 2 αλλοδαποί και ένας Παλαιστίνιος εργάτης σκοτώθηκαν σε επιθέσεις ή προφανείς επιθέσεις Παλαιστινίων στο Ισραήλ και τη Δυτική Όχθη. Όλοι ήταν πολίτες εκτός από έναν στρατιώτη εκτός υπηρεσίας και ένα μέλος των ισραηλινών δυνάμεων ασφαλείας.

Οι επιθέσεις και οι θάνατοι αμάχων, προκάλεσαν την αντίδραση των παλαιστίνιων, που εξοργίστηκαν ολοένα και περισσότερο με την Παλαιστινιακή Αρχή επειδή φαινόταν να συνεργάζεται με το Ισραήλ και επειδή φαίνεται να μην προστάτευσε αποτελεσματικά τους αμάχους.

Για χρόνια, η Παλαιστινιακή Αρχή, το ημιαυτόνομο όργανο που διαχειρίζεται πόλεις στην κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Όχθη, όπως η Nablus, συνεργαζόταν με το Ισραήλ για να κρατήσει τις παλαιστινιακές πολιτοφυλακές υπό σχετικό έλεγχο.

Η αρχή ήλπιζε ότι η οικοδόμηση αρκετής εμπιστοσύνης με τους Ισραηλινούς ηγέτες θα τους έπειθε να επιτρέψουν το σχηματισμό ενός παλαιστινιακού κράτους. Ο έλεγχος της αρχής μειώνεται και η δημοτικότητά της πέφτει κατακόρυφα καθώς οι ελπίδες για κρατική υπόσταση εξατμίζονται. Μια νεότερη γενιά ενόπλων έχει γίνει όλο και πιο ενεργή τον περασμένο χρόνο, εξαπολύοντας περισσότερες επιθέσεις με πυροβολισμούς εναντίον Ισραηλινών στρατιωτών και πολιτών και ανοίγοντας πυρ πολύ πιο συχνά κατά τη διάρκεια ισραηλινών επιδρομών στις πόλεις τους.

Πρώτιστη ανάμεσά τους είναι μια νέα ομάδα που ονομάζεται «The Lions’ Den» (Η φωλιά των λιονταριών), ο στόχος της ισραηλινής επιδρομής στη Nablus τον περασμένο μήνα, της οποίας η υποστήριξη αυξάνεται ακόμη και όταν οι τάξεις της λιγοστεύουν μέσω δολοφονιών και συλλήψεων. Μαχητές που αδρανούν εδώ και καιρό, υποκινούμενοι σε δράση εν μέρει από τους νεότερους ένοπλους, φαίνεται να ανασυντάσσονται για να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους.

Αυτές οι εξελίξεις αντικατοπτρίζουν την αυξανόμενη υποστήριξη ορισμένων Παλαιστινίων για βίαιη αντίσταση στην 56χρονη ισραηλινή κατοχή, καθώς αυξάνεται η απογοήτευση με την περιχαράκωση των ισραηλινών οικισμών στην επικράτεια, τις επιθέσεις από Ισραηλινούς εποίκους και αυτό που θεωρείται διεφθαρμένη και αναποτελεσματική Παλαιστινιακή Αρχή.

Αυτό το συναίσθημα εξηγεί εν μέρει γιατί η θανάσιμη βία στη Δυτική Όχθη έχει αυξηθεί τόσο απότομα το 2023 και γιατί οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι τόσο οι Παλαιστίνιοι όσο και οι Ισραηλινοί Εβραίοι αισθάνονται ότι η περιοχή βρίσκεται στα πρόθυρα μιας ιντιφάντα ή μιας παλαιστινιακής εθνικής εξέγερσης, για πρώτη φορά από τότε η τελευταία υποχώρησε το 2005.

Η ισραηλινή κυβέρνηση που ανέλαβε τα καθήκοντά της πριν από έξι μήνες είναι η πιο δεξιά στην ιστορία της χώρας, με υπερεθνικιστές υπουργούς που αντιτίθενται σε οποιεσδήποτε συνομιλίες με Παλαιστίνιους ηγέτες, και έχει υποσχεθεί διευρυμένους εβραϊκούς οικισμούς στα κατεχόμενα και σκληρότερη απάντηση στη βία.

Η Παλαιστινιακή Αρχή, η οποία είναι αποδυναμωμένη και θεωρείται διεφθαρμένη από πολλούς Παλαιστίνιους, έχει εγκαταλείψει κάθε προσπάθεια να αστυνομεύσει τις εστίες της μαχητικότητας στη βόρεια Δυτική Όχθη, αφήνοντας αβοήθητους κατοίκους που πιάνονται στη μέση.

Οι επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη ήταν πολύ πιο περιορισμένες από τις αεροπορικές επιθέσεις που έκανε το Ισραήλ στη Γάζα, αλλά το Ισραήλ δεν έχει χρησιμοποιήσει αυτό το επίπεδο αεροπορικής δύναμης εναντίον μαχητών της Δυτικής Όχθης από τη δεύτερη εξέγερση των Παλαιστινίων κατά της ισραηλινής κυριαρχίας στις αρχές της δεκαετίας του 2000.

Αν και η πρόσφατη βία στη Δυτική Όχθη, συμπεριλαμβανομένου του στρατοπέδου Jenin, δεν έχει φτάσει στην ένταση εκείνης της προηγούμενης σύγκρουσης, υπάρχουν αυξανόμενοι φόβοι ότι οι πρόσφατες επιθέσεις θα μπορούσαν να ξεφύγουν από τον έλεγχο.