Η σχέση μεταξύ του Έλον Μασκ και του Ντόναλντ Τραμπ αποτελεί έναν ιδιαίτερο συνδυασμό της σύγχρονης τεχνολογικής φαντασίωσης και της πολιτικής πραγματικότητας. Αν δούμε τα πράγματα μέσα από το πρίσμα του Μασκ, ο Τραμπ είναι κάτι περισσότερο από έναν πολιτικό ηγέτη· είναι η ανθρώπινη ενσάρκωση μιας μοναδικότητας, δηλαδή της ένωσης της ανθρώπινης νοημοσύνης με τις εξελιγμένες τεχνολογικές ικανότητες. Και στην περίπτωση που ο Τραμπ επιστρέψει στον Λευκό Οίκο, αυτή η πολιτική εξέλιξη θα ήταν για τον Μασκ μια τεράστια επιχειρηματική ευκαιρία και μια κοσμοϊστορική στιγμή.
Ο Μασκ οραματίζεται έναν κόσμο στον οποίο οι δυνατότητες της υπερ-νοημοσύνης θα ενοποιηθούν με τον μηχανισμό διακυβέρνησης του ισχυρότερου κράτους στον κόσμο. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο Μασκ φαντάζεται να ελέγχει την αμερικανική κυβέρνηση, όχι μόνο για να αυξήσει την επιρροή του, αλλά για να φέρει τον κόσμο πιο κοντά στο δικό του τεχνολογικό και επιχειρηματικό όραμα. Η ιστορία, όπως θα τη διηγείται κανείς στο μέλλον, θα αναφέρει αυτό το σημείο ως την απόλυτη συγχώνευση της Silicon Valley με την πολιτική δύναμη.
Πολλοί άλλοι επιχειρηματικοί τιτάνες της Silicon Valley έχουν υποστηρίξει τον Τραμπ στο παρελθόν, αλλά ο Μασκ φαίνεται να ξεχωρίζει. Η επιρροή του είναι πολύ πιο βαθιά, πολύ πιο προσωπική και συνειδητή. Αυτό που οραματίζεται ο τεχνοκράτης είναι ο ρόλος ενός υπεράνθρωπου καινοτόμου μηχανικού που επανασχεδιάζει την πολιτεία και την κοινωνία, σύμφωνα με τις αρχές της τεχνολογικής καινοτομίας και του επιχειρηματικού δυναμισμού. Ο Τραμπ, από την πλευρά του, έχει αφήσει ανοιχτές τις πόρτες στον Μασκ για μια άμεση συνεργασία. Ο Μασκ δεν είναι απλά ένας μεγάλος επενδυτής, αλλά κάποιος που μπορεί να παίξει τον ρόλο του αρχιτέκτονα μιας νέας εποχής, στην οποία η αμερικανική ζωή θα επανασχεδιαστεί σύμφωνα με τα τεχνολογικά του πρότυπα. Το ερώτημα που παραμένει, όμως, είναι αν αυτή η “τεχνο-αυταρχική φαντασίωση” του Μασκ θα έρθει ποτέ στο προσκήνιο και αν αυτό το πείραμα θα φέρει το προσδοκώμενο μέλλον ή ένα δυστοπικό σενάριο τεχνολογικής υπερκυριαρχίας.
Η εμπλοκή του Έλον Μασκ στην πολιτική σκηνή των ΗΠΑ ξεπερνά σαφώς τα όρια του τυπικού ενδιαφέροντος ενός ζάμπλουτου για τα δημόσια πράγματα. Πίσω από τη φαινομενική υποστήριξή του στον Ντόναλντ Τραμπ, κρύβεται ένα ευρύτερο όραμα, μια επιδίωξη που φαίνεται να παντρεύει την πολιτική δύναμη με τις τεχνολογικές φιλοδοξίες του Μασκ. Δεν πρόκειται απλώς για μια συνηθισμένη στήριξη, αλλά για μια προσεκτικά σχεδιασμένη εκστρατεία που ο ίδιος ο Μασκ παρακολουθεί προσωπικά και επιχειρησιακά.
Σύμφωνα με αναφορές των New York Times, ο Μασκ έχει εγκατασταθεί προσωρινά στην Πενσυλβάνια, μια κρίσιμη πολιτεία για τις εκλογές, για να επιβλέψει την προεκλογική υποδομή που θα προσελκύσει τους ψηφοφόρους του Τραμπ. Ο ρόλος του δεν περιορίζεται σε οικονομικές συνεισφορές, αν και εκτιμάται ότι θα δαπανήσει περίπου 500 εκατομμύρια δολάρια για να υποστηρίξει την προσπάθεια του πρώην προέδρου. Ο ίδιος έχει εμπλέξει κορυφαία ταλέντα από τις εταιρείες του και χρησιμοποιεί την πλατφόρμα του X (πρώην Twitter) ως άτυπο μέσο προπαγάνδας και εκστρατείας για τον Τραμπ. Η πλατφόρμα έχει γίνει το κέντρο διακίνησης πολιτικών απόψεων, ειδικά υπέρ του MAGA κινήματος, γεγονός που προσδίδει επιπλέον αξία στην υποστήριξη του Μασκ.
Αυτή η προσήλωση δεν ήταν από την αρχή τόσο προφανής. Ο Μασκ ξεκίνησε ως σκεπτικιστής του Τραμπ και αρχικά έδειξε προτίμηση στον κυβερνήτη της Φλόριντα, Ρον ΝτεΣάντις. Ωστόσο, καθώς εξελισσόταν το πολιτικό σκηνικό, ο Μασκ μεταμορφώθηκε σταδιακά σε έναν από τους πιο αφοσιωμένους υποστηρικτές του Τραμπ. Αυτή η μεταστροφή θυμίζει τη στάση του απέναντι στην τεχνητή νοημοσύνη (AI): από τη μια, αναγνωρίζει τους κινδύνους της, συμπεριλαμβανομένου του ενδεχόμενου να οδηγήσει σε καταστροφή. Από την άλλη, την αποδέχεται ως αναπόφευκτη και θεωρεί πως, αν αξιοποιηθεί σωστά από κάποιον ευφυή μηχανικό – ίσως και από τον ίδιο – μπορεί να οδηγήσει σε σωτήριες, ακόμη και ένδοξες, καινοτομίες.
Οικονομικά συμφέροντα και πολιτική στρατηγική
Το όραμα του Μασκ φαίνεται να αγκαλιάζει την ιδέα μιας συγχώνευσης της τεχνολογικής νοημοσύνης και της πολιτικής εξουσίας. Ο Τραμπ, ως μια ιδιαίτερη μορφή πολιτικής ισχύος, φαντάζει στα μάτια του Μασκ ως το κλειδί που θα του επιτρέψει να εδραιώσει αυτή τη φαντασίωση. Η υποστήριξη στον Τραμπ είναι για τον Μασκ ένας τρόπος να εξασφαλίσει την προσέγγιση του κράτους και να το επανασχεδιάσει σύμφωνα με τις αρχές του: την τεχνολογική πρόοδο, την καινοτομία, αλλά και την απόλυτη επιχειρηματική δύναμη.
Η ερώτηση που τίθεται είναι αν αυτή η συνεργασία θα αποφέρει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα ή αν θα αναδείξει τα σκοτεινά σημεία του μελλοντικού τεχνο-πολιτικού συστήματος που οραματίζεται ο Μασκ. Αν ο Τραμπ επιστρέψει στην εξουσία με τη βοήθεια του Μασκ, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι τόσο καθοριστικό για την τεχνολογική κατεύθυνση της Αμερικής όσο και για την ίδια τη φύση της δημοκρατίας.
Η αγάπη του Έλον Μασκ για τον Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι απλά μια ξαφνική ιδεολογική σύμπνοια, ούτε μια προσωπική φιλία· η σχέση τους μοιάζει να ριζώνει βαθιά σε αμοιβαία οικονομικά συμφέροντα. Όπως και πολλοί άλλοι δισεκατομμυριούχοι με ελευθεριακές τάσεις, ο Μασκ έχει ανακαλύψει το πώς η κυβέρνηση μπορεί να αποτελέσει το απόλυτο εργαλείο για την ενίσχυση των επιχειρηματικών του κερδών. Και σε αυτό το παιχνίδι, ο Τραμπ είναι ο τέλειος σύμμαχος, ένας ηγέτης που ανταμείβει απλόχερα την αφοσίωση και προσφέρει την απόλυτη ευκαιρία παράκαμψης των παραδοσιακών διαδικασιών.
Η SpaceX, μια από τις ναυαρχίδες των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του Μασκ, έχει εξασφαλίσει πολυάριθμα συμβόλαια από αμερικανικούς κυβερνητικούς οργανισμούς. Όπως αναφέρει το Politico, η SpaceX και η Tesla έχουν κερδίσει πάνω από 15 δισεκατομμύρια δολάρια από ομοσπονδιακά συμβόλαια, καθιστώντας τον Μασκ όχι απλώς επιχειρηματία, αλλά βασικό παίκτη στη στρατηγική πολιτική και εθνική ασφάλεια της χώρας. Η εταιρεία του Tesla, επίσης, ανθεί χάρη στις φορολογικές πιστώσεις για τα ηλεκτρικά οχήματα και τις κρατικές επιδοτήσεις για το δίκτυο φόρτισης. Ο Μασκ, όπως και άλλοι δισεκατομμυριούχοι, αναγνωρίζει ότι η πραγματική εξουσία βρίσκεται όχι μόνο στην αγορά, αλλά και στη στρατηγική αξιοποίηση των κρατικών πόρων.
Βέβαια, αυτό που κάνει τη σχέση με τον Τραμπ τόσο σημαντική για τον Μασκ είναι η ευκολία με την οποία ο πρώην πρόεδρος λειτουργεί εκτός των συνηθισμένων κανόνων της διακυβέρνησης. Σε αντίθεση με προηγούμενους προέδρους που περιορίζονταν από κανόνες και ηθικές δεσμεύσεις, ο Τραμπ ήταν διαβόητος για την προθυμία του να ανταμείβει τους συμμάχους του χωρίς δεύτερη σκέψη. Είτε πρόκειται για ηγέτες κρατών που έσκυψαν το κεφάλι μπροστά του είτε για επιχειρηματίες που φιλοξενούσε στα θέρετρά του, ο Τραμπ δεν δίστασε ποτέ να προσφέρει ανταλλάγματα.
Η πρώτη θητεία του Τραμπ έδειξε στον Μασκ ότι ο πρόεδρος είχε τη δύναμη να λειτουργεί και χωρίς σημαντικό έλεγχο ή συνέπειες από το κόμμα του, και αυτό τον καθιστά το απόλυτο εργαλείο για την επίτευξη των φιλοδοξιών του. Ήδη έχει αρχίσει να προετοιμάζει τη SpaceX για νέες, κερδοφόρες συνεργασίες με την κυβέρνηση, ιδίως με πελάτες εθνικής ασφάλειας. Σύμφωνα με τη Wall Street Journal, η εταιρεία του σχεδιάζει προϊόντα που έχουν άμεση σχέση με στρατιωτικούς και κυβερνητικούς φορείς. Έτσι, με την προοπτική μιας δεύτερης θητείας Τραμπ, ο Μασκ βλέπει τη δυνατότητα να προωθήσει τα σχέδιά του ακόμη περισσότερο, με λιγότερες αντιστάσεις και περισσότερες ευκαιρίες να αξιοποιήσει τις οικονομικές δυνατότητες της κυβέρνησης προς όφελός του. Η στρατηγική του βασίζεται στην κατανόηση ότι η πολιτική σκηνή είναι ένα μέσο για την επέκταση της αυτοκρατορίας του, και ο Τραμπ, με την αντισυμβατική του προσέγγιση στην εξουσία, είναι το απόλυτο όχημα για αυτό το στόχο.
Αν ο Τραμπ κερδίσει τις εκλογές, η νίκη του θα είναι πιθανότατα οριακή, με την προσέλευση των ψηφοφόρων να παίζει καθοριστικό ρόλο. Σε αυτό το πολιτικό σκηνικό, ο Μασκ μπορεί να παρουσιαστεί ως η μοναδική μεταβλητή που θα καθορίσει την επιτυχία του πρώην προεδρικού υποψηφίου. Δεν θέλει πολύ φαντασία για να σκεφτεί κανείς την εικόνα ενός μεγιστάνα που αξιοποιεί αυτή τη συμμαχία προς όφελος των συμφερόντων του.
Ο Τραμπ έχει ήδη ανακοινώσει ότι σκοπεύει να τοποθετήσει τον Μασκ επικεφαλής μιας επιτροπής κυβερνητικής αποτελεσματικότητας. Τον έχει ήδη προγραμματίσει και αναγγείλει κάτι σαν «υπουργό περικοπής δαπανών», μια θέση που του δίνει τη δυνατότητα να επηρεάσει αποφάσεις που αφορούν την κρατική διαχείριση. Η SpaceX αποτελεί το υποδειγματικό πρότυπο αυτού του σχεδίου: ο Μασκ προγραμματίζει να υποστηρίξει την ιδιωτικοποίηση της κυβέρνησης, αναθέτοντας τις κρατικές υποθέσεις σε ευκίνητους επιχειρηματίες και επιδέξιους τεχνολόγους. Αυτή η στρατηγική δεν είναι απλώς μια θεωρία· σημαίνει ότι οι εταιρείες του Μασκ θα έχουν περισσότερες ευκαιρίες για γιγαντιαία συμβόλαια. Όταν ο Τραμπ καυχιέται ότι ο Μασκ θα στείλει έναν πύραυλο στον Άρη κατά τη διάρκεια της νέας κυβέρνησής του, δεν σκέφτεται μια ακόμα βόλτα στο φεγγάτι. Αντιθέτως, οραματίζεται να κόψει στη SpaceX μία από τις μεγαλύτερες επιταγές που έχει υπογράψει ποτέ η κυβέρνηση των ΗΠΑ. Με αυτόν τον τρόπο, ο Μασκ γίνεται όχι μόνο σύμμαχος αλλά και κεντρικός παίκτης στο παιχνίδι της πολιτικής και της οικονομίας.
Η Δεξιά ατζέντα και οι επιπτώσεις
Φυσικά, αυτή η παραπάνω ανακοίνωση μπορεί να ακούγεται ως ένας ακόμα κομπασμός, μόνο που ακούγεται απολύτως συνεπής με το ευρύτερο πρόγραμμα της Δεξιάς για τη δεύτερη θητεία του Τραμπ. Αυτό περιλαμβάνει τη διάλυση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, εξαλείφοντας τμήματα της πολιτικά ουδέτερης δημόσιας διοίκησης και ολόκληρα υπουργικά τμήματα. Διότι η συνεργασία αυτή δεν αφορά μόνο τις επιχειρηματικές ευκαιρίες αλλά και την προσωπική φιλοδοξία του Μασκ. Με τις πολιτικές εξελίξεις να διαμορφώνουν το μέλλον των επιχειρήσεών του, η στήριξή του στον Τραμπ μπορεί να αποβεί καθοριστική για τη διατήρηση και την επέκταση των συμφερόντων του. Σε έναν κόσμο όπου οι δισεκατομμυριούχοι επηρεάζουν τις πολιτικές αποφάσεις, η συμμαχία αυτή αναδεικνύει την αλληλεπίδραση μεταξύ πολιτικής και επιχειρηματικότητας με τρόπους που μπορούν να αλλάξουν το τοπίο.
Αυτή η συμμαχία αντιπροσωπεύει την αποθέωση του εγωισμού, που ενσωματώνεται στην επιδίωξη της Silicon Valley για μονοπώλιο. Υπάρχει η αντίληψη ότι η συγκέντρωση της εξουσίας στα χέρια ιδιοφυών είναι η πιο επιθυμητή κοινωνική ρύθμιση. Μέσω των κυβερνητικών συμβολαίων του και της εσωτερικής του επιρροής, ο Μασκ θα εδραιωθεί ακόμα περισσότερο στο κράτος εθνικής ασφάλειας. Έχει ήδη εξασφαλίσει ένα απόρρητο συμβόλαιο ύψους 1,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων, πιθανότατα με την Εθνική Υπηρεσία Αναγνώρισης, και μέσω ενός τμήματος της SpaceX που ονομάζεται Starshield, παρέχει δίκτυα επικοινωνιών για τον στρατό. Σε μια εποχή που η κυβέρνηση αντιμετωπίζει κρίσιμες αποφάσεις σχετικά με το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης και την εμπορευματοποίηση του διαστήματος, αυτές οι ιδέες αναμένεται να αποκτήσουν τεράστια δύναμη.
Στην Tesla, ο Μασκ αποφάσισε να δώσει στον εαυτό του τον τίτλο του «Technoking». Σαν να λέμε, ένα παρατσούκλι που ακροβατεί μεταξύ χαβαλέ και άκρατης μονομανίας, αποκαλύπτοντας επίσης το πόσο επικίνδυνος μπορεί να γίνει. Και αν θελήσει να ακολουθήσει τη φόρμουλα του Τραμπ, δε θα χρειαζόταν να παρατήσει τις δουλειές του, ούτε καν την τρέλα του με τα social media. Σε μια κυβέρνηση που γράφει στα παλιά της παπούτσια τους κριτικούς της, ο Μασκ δε θα φοβόταν ούτε το Κογκρέσο, ούτε κανέναν άλλον που θα τολμούσε να του σταθεί εμπόδιο. Και από όλους τους κινδύνους μιας δεύτερης θητείας Τραμπ, ίσως αυτός να είναι ο πιο γ@μημένα τρομακτικός.
*Με στοιχεία από Wall Street Journal, AP News, New York Times.
Η σχέση μεταξύ του Έλον Μασκ και του Ντόναλντ Τραμπ αποτελεί έναν ιδιαίτερο συνδυασμό της σύγχρονης τεχνολογικής φαντασίωσης και της πολιτικής πραγματικότητας. Αν δούμε τα πράγματα μέσα από το πρίσμα του Μασκ, ο Τραμπ είναι κάτι περισσότερο από έναν πολιτικό ηγέτη· είναι η ανθρώπινη ενσάρκωση μιας μοναδικότητας, δηλαδή της ένωσης της ανθρώπινης νοημοσύνης με τις εξελιγμένες τεχνολογικές ικανότητες. Και στην περίπτωση που ο Τραμπ επιστρέψει στον Λευκό Οίκο, αυτή η πολιτική εξέλιξη θα ήταν για τον Μασκ μια τεράστια επιχειρηματική ευκαιρία και μια κοσμοϊστορική στιγμή.
Ο Μασκ οραματίζεται έναν κόσμο στον οποίο οι δυνατότητες της υπερ-νοημοσύνης θα ενοποιηθούν με τον μηχανισμό διακυβέρνησης του ισχυρότερου κράτους στον κόσμο. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο Μασκ φαντάζεται να ελέγχει την αμερικανική κυβέρνηση, όχι μόνο για να αυξήσει την επιρροή του, αλλά για να φέρει τον κόσμο πιο κοντά στο δικό του τεχνολογικό και επιχειρηματικό όραμα. Η ιστορία, όπως θα τη διηγείται κανείς στο μέλλον, θα αναφέρει αυτό το σημείο ως την απόλυτη συγχώνευση της Silicon Valley με την πολιτική δύναμη.
Πολλοί άλλοι επιχειρηματικοί τιτάνες της Silicon Valley έχουν υποστηρίξει τον Τραμπ στο παρελθόν, αλλά ο Μασκ φαίνεται να ξεχωρίζει. Η επιρροή του είναι πολύ πιο βαθιά, πολύ πιο προσωπική και συνειδητή. Αυτό που οραματίζεται ο τεχνοκράτης είναι ο ρόλος ενός υπεράνθρωπου καινοτόμου μηχανικού που επανασχεδιάζει την πολιτεία και την κοινωνία, σύμφωνα με τις αρχές της τεχνολογικής καινοτομίας και του επιχειρηματικού δυναμισμού. Ο Τραμπ, από την πλευρά του, έχει αφήσει ανοιχτές τις πόρτες στον Μασκ για μια άμεση συνεργασία. Ο Μασκ δεν είναι απλά ένας μεγάλος επενδυτής, αλλά κάποιος που μπορεί να παίξει τον ρόλο του αρχιτέκτονα μιας νέας εποχής, στην οποία η αμερικανική ζωή θα επανασχεδιαστεί σύμφωνα με τα τεχνολογικά του πρότυπα. Το ερώτημα που παραμένει, όμως, είναι αν αυτή η “τεχνο-αυταρχική φαντασίωση” του Μασκ θα έρθει ποτέ στο προσκήνιο και αν αυτό το πείραμα θα φέρει το προσδοκώμενο μέλλον ή ένα δυστοπικό σενάριο τεχνολογικής υπερκυριαρχίας.
Η εμπλοκή του Έλον Μασκ στην πολιτική σκηνή των ΗΠΑ ξεπερνά σαφώς τα όρια του τυπικού ενδιαφέροντος ενός ζάμπλουτου για τα δημόσια πράγματα. Πίσω από τη φαινομενική υποστήριξή του στον Ντόναλντ Τραμπ, κρύβεται ένα ευρύτερο όραμα, μια επιδίωξη που φαίνεται να παντρεύει την πολιτική δύναμη με τις τεχνολογικές φιλοδοξίες του Μασκ. Δεν πρόκειται απλώς για μια συνηθισμένη στήριξη, αλλά για μια προσεκτικά σχεδιασμένη εκστρατεία που ο ίδιος ο Μασκ παρακολουθεί προσωπικά και επιχειρησιακά.
Σύμφωνα με αναφορές των New York Times, ο Μασκ έχει εγκατασταθεί προσωρινά στην Πενσυλβάνια, μια κρίσιμη πολιτεία για τις εκλογές, για να επιβλέψει την προεκλογική υποδομή που θα προσελκύσει τους ψηφοφόρους του Τραμπ. Ο ρόλος του δεν περιορίζεται σε οικονομικές συνεισφορές, αν και εκτιμάται ότι θα δαπανήσει περίπου 500 εκατομμύρια δολάρια για να υποστηρίξει την προσπάθεια του πρώην προέδρου. Ο ίδιος έχει εμπλέξει κορυφαία ταλέντα από τις εταιρείες του και χρησιμοποιεί την πλατφόρμα του X (πρώην Twitter) ως άτυπο μέσο προπαγάνδας και εκστρατείας για τον Τραμπ. Η πλατφόρμα έχει γίνει το κέντρο διακίνησης πολιτικών απόψεων, ειδικά υπέρ του MAGA κινήματος, γεγονός που προσδίδει επιπλέον αξία στην υποστήριξη του Μασκ.
Αυτή η προσήλωση δεν ήταν από την αρχή τόσο προφανής. Ο Μασκ ξεκίνησε ως σκεπτικιστής του Τραμπ και αρχικά έδειξε προτίμηση στον κυβερνήτη της Φλόριντα, Ρον ΝτεΣάντις. Ωστόσο, καθώς εξελισσόταν το πολιτικό σκηνικό, ο Μασκ μεταμορφώθηκε σταδιακά σε έναν από τους πιο αφοσιωμένους υποστηρικτές του Τραμπ. Αυτή η μεταστροφή θυμίζει τη στάση του απέναντι στην τεχνητή νοημοσύνη (AI): από τη μια, αναγνωρίζει τους κινδύνους της, συμπεριλαμβανομένου του ενδεχόμενου να οδηγήσει σε καταστροφή. Από την άλλη, την αποδέχεται ως αναπόφευκτη και θεωρεί πως, αν αξιοποιηθεί σωστά από κάποιον ευφυή μηχανικό – ίσως και από τον ίδιο – μπορεί να οδηγήσει σε σωτήριες, ακόμη και ένδοξες, καινοτομίες.
Οικονομικά συμφέροντα και πολιτική στρατηγική
Το όραμα του Μασκ φαίνεται να αγκαλιάζει την ιδέα μιας συγχώνευσης της τεχνολογικής νοημοσύνης και της πολιτικής εξουσίας. Ο Τραμπ, ως μια ιδιαίτερη μορφή πολιτικής ισχύος, φαντάζει στα μάτια του Μασκ ως το κλειδί που θα του επιτρέψει να εδραιώσει αυτή τη φαντασίωση. Η υποστήριξη στον Τραμπ είναι για τον Μασκ ένας τρόπος να εξασφαλίσει την προσέγγιση του κράτους και να το επανασχεδιάσει σύμφωνα με τις αρχές του: την τεχνολογική πρόοδο, την καινοτομία, αλλά και την απόλυτη επιχειρηματική δύναμη.
Η ερώτηση που τίθεται είναι αν αυτή η συνεργασία θα αποφέρει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα ή αν θα αναδείξει τα σκοτεινά σημεία του μελλοντικού τεχνο-πολιτικού συστήματος που οραματίζεται ο Μασκ. Αν ο Τραμπ επιστρέψει στην εξουσία με τη βοήθεια του Μασκ, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι τόσο καθοριστικό για την τεχνολογική κατεύθυνση της Αμερικής όσο και για την ίδια τη φύση της δημοκρατίας.
Η αγάπη του Έλον Μασκ για τον Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι απλά μια ξαφνική ιδεολογική σύμπνοια, ούτε μια προσωπική φιλία· η σχέση τους μοιάζει να ριζώνει βαθιά σε αμοιβαία οικονομικά συμφέροντα. Όπως και πολλοί άλλοι δισεκατομμυριούχοι με ελευθεριακές τάσεις, ο Μασκ έχει ανακαλύψει το πώς η κυβέρνηση μπορεί να αποτελέσει το απόλυτο εργαλείο για την ενίσχυση των επιχειρηματικών του κερδών. Και σε αυτό το παιχνίδι, ο Τραμπ είναι ο τέλειος σύμμαχος, ένας ηγέτης που ανταμείβει απλόχερα την αφοσίωση και προσφέρει την απόλυτη ευκαιρία παράκαμψης των παραδοσιακών διαδικασιών.
Η SpaceX, μια από τις ναυαρχίδες των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του Μασκ, έχει εξασφαλίσει πολυάριθμα συμβόλαια από αμερικανικούς κυβερνητικούς οργανισμούς. Όπως αναφέρει το Politico, η SpaceX και η Tesla έχουν κερδίσει πάνω από 15 δισεκατομμύρια δολάρια από ομοσπονδιακά συμβόλαια, καθιστώντας τον Μασκ όχι απλώς επιχειρηματία, αλλά βασικό παίκτη στη στρατηγική πολιτική και εθνική ασφάλεια της χώρας. Η εταιρεία του Tesla, επίσης, ανθεί χάρη στις φορολογικές πιστώσεις για τα ηλεκτρικά οχήματα και τις κρατικές επιδοτήσεις για το δίκτυο φόρτισης. Ο Μασκ, όπως και άλλοι δισεκατομμυριούχοι, αναγνωρίζει ότι η πραγματική εξουσία βρίσκεται όχι μόνο στην αγορά, αλλά και στη στρατηγική αξιοποίηση των κρατικών πόρων.
Βέβαια, αυτό που κάνει τη σχέση με τον Τραμπ τόσο σημαντική για τον Μασκ είναι η ευκολία με την οποία ο πρώην πρόεδρος λειτουργεί εκτός των συνηθισμένων κανόνων της διακυβέρνησης. Σε αντίθεση με προηγούμενους προέδρους που περιορίζονταν από κανόνες και ηθικές δεσμεύσεις, ο Τραμπ ήταν διαβόητος για την προθυμία του να ανταμείβει τους συμμάχους του χωρίς δεύτερη σκέψη. Είτε πρόκειται για ηγέτες κρατών που έσκυψαν το κεφάλι μπροστά του είτε για επιχειρηματίες που φιλοξενούσε στα θέρετρά του, ο Τραμπ δεν δίστασε ποτέ να προσφέρει ανταλλάγματα.
Η πρώτη θητεία του Τραμπ έδειξε στον Μασκ ότι ο πρόεδρος είχε τη δύναμη να λειτουργεί και χωρίς σημαντικό έλεγχο ή συνέπειες από το κόμμα του, και αυτό τον καθιστά το απόλυτο εργαλείο για την επίτευξη των φιλοδοξιών του. Ήδη έχει αρχίσει να προετοιμάζει τη SpaceX για νέες, κερδοφόρες συνεργασίες με την κυβέρνηση, ιδίως με πελάτες εθνικής ασφάλειας. Σύμφωνα με τη Wall Street Journal, η εταιρεία του σχεδιάζει προϊόντα που έχουν άμεση σχέση με στρατιωτικούς και κυβερνητικούς φορείς. Έτσι, με την προοπτική μιας δεύτερης θητείας Τραμπ, ο Μασκ βλέπει τη δυνατότητα να προωθήσει τα σχέδιά του ακόμη περισσότερο, με λιγότερες αντιστάσεις και περισσότερες ευκαιρίες να αξιοποιήσει τις οικονομικές δυνατότητες της κυβέρνησης προς όφελός του. Η στρατηγική του βασίζεται στην κατανόηση ότι η πολιτική σκηνή είναι ένα μέσο για την επέκταση της αυτοκρατορίας του, και ο Τραμπ, με την αντισυμβατική του προσέγγιση στην εξουσία, είναι το απόλυτο όχημα για αυτό το στόχο.
Αν ο Τραμπ κερδίσει τις εκλογές, η νίκη του θα είναι πιθανότατα οριακή, με την προσέλευση των ψηφοφόρων να παίζει καθοριστικό ρόλο. Σε αυτό το πολιτικό σκηνικό, ο Μασκ μπορεί να παρουσιαστεί ως η μοναδική μεταβλητή που θα καθορίσει την επιτυχία του πρώην προεδρικού υποψηφίου. Δεν θέλει πολύ φαντασία για να σκεφτεί κανείς την εικόνα ενός μεγιστάνα που αξιοποιεί αυτή τη συμμαχία προς όφελος των συμφερόντων του.
Ο Τραμπ έχει ήδη ανακοινώσει ότι σκοπεύει να τοποθετήσει τον Μασκ επικεφαλής μιας επιτροπής κυβερνητικής αποτελεσματικότητας. Τον έχει ήδη προγραμματίσει και αναγγείλει κάτι σαν «υπουργό περικοπής δαπανών», μια θέση που του δίνει τη δυνατότητα να επηρεάσει αποφάσεις που αφορούν την κρατική διαχείριση. Η SpaceX αποτελεί το υποδειγματικό πρότυπο αυτού του σχεδίου: ο Μασκ προγραμματίζει να υποστηρίξει την ιδιωτικοποίηση της κυβέρνησης, αναθέτοντας τις κρατικές υποθέσεις σε ευκίνητους επιχειρηματίες και επιδέξιους τεχνολόγους. Αυτή η στρατηγική δεν είναι απλώς μια θεωρία· σημαίνει ότι οι εταιρείες του Μασκ θα έχουν περισσότερες ευκαιρίες για γιγαντιαία συμβόλαια. Όταν ο Τραμπ καυχιέται ότι ο Μασκ θα στείλει έναν πύραυλο στον Άρη κατά τη διάρκεια της νέας κυβέρνησής του, δεν σκέφτεται μια ακόμα βόλτα στο φεγγάτι. Αντιθέτως, οραματίζεται να κόψει στη SpaceX μία από τις μεγαλύτερες επιταγές που έχει υπογράψει ποτέ η κυβέρνηση των ΗΠΑ. Με αυτόν τον τρόπο, ο Μασκ γίνεται όχι μόνο σύμμαχος αλλά και κεντρικός παίκτης στο παιχνίδι της πολιτικής και της οικονομίας.
Η Δεξιά ατζέντα και οι επιπτώσεις
Φυσικά, αυτή η παραπάνω ανακοίνωση μπορεί να ακούγεται ως ένας ακόμα κομπασμός, μόνο που ακούγεται απολύτως συνεπής με το ευρύτερο πρόγραμμα της Δεξιάς για τη δεύτερη θητεία του Τραμπ. Αυτό περιλαμβάνει τη διάλυση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, εξαλείφοντας τμήματα της πολιτικά ουδέτερης δημόσιας διοίκησης και ολόκληρα υπουργικά τμήματα. Διότι η συνεργασία αυτή δεν αφορά μόνο τις επιχειρηματικές ευκαιρίες αλλά και την προσωπική φιλοδοξία του Μασκ. Με τις πολιτικές εξελίξεις να διαμορφώνουν το μέλλον των επιχειρήσεών του, η στήριξή του στον Τραμπ μπορεί να αποβεί καθοριστική για τη διατήρηση και την επέκταση των συμφερόντων του. Σε έναν κόσμο όπου οι δισεκατομμυριούχοι επηρεάζουν τις πολιτικές αποφάσεις, η συμμαχία αυτή αναδεικνύει την αλληλεπίδραση μεταξύ πολιτικής και επιχειρηματικότητας με τρόπους που μπορούν να αλλάξουν το τοπίο.
Αυτή η συμμαχία αντιπροσωπεύει την αποθέωση του εγωισμού, που ενσωματώνεται στην επιδίωξη της Silicon Valley για μονοπώλιο. Υπάρχει η αντίληψη ότι η συγκέντρωση της εξουσίας στα χέρια ιδιοφυών είναι η πιο επιθυμητή κοινωνική ρύθμιση. Μέσω των κυβερνητικών συμβολαίων του και της εσωτερικής του επιρροής, ο Μασκ θα εδραιωθεί ακόμα περισσότερο στο κράτος εθνικής ασφάλειας. Έχει ήδη εξασφαλίσει ένα απόρρητο συμβόλαιο ύψους 1,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων, πιθανότατα με την Εθνική Υπηρεσία Αναγνώρισης, και μέσω ενός τμήματος της SpaceX που ονομάζεται Starshield, παρέχει δίκτυα επικοινωνιών για τον στρατό. Σε μια εποχή που η κυβέρνηση αντιμετωπίζει κρίσιμες αποφάσεις σχετικά με το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης και την εμπορευματοποίηση του διαστήματος, αυτές οι ιδέες αναμένεται να αποκτήσουν τεράστια δύναμη.
Στην Tesla, ο Μασκ αποφάσισε να δώσει στον εαυτό του τον τίτλο του «Technoking». Σαν να λέμε, ένα παρατσούκλι που ακροβατεί μεταξύ χαβαλέ και άκρατης μονομανίας, αποκαλύπτοντας επίσης το πόσο επικίνδυνος μπορεί να γίνει. Και αν θελήσει να ακολουθήσει τη φόρμουλα του Τραμπ, δε θα χρειαζόταν να παρατήσει τις δουλειές του, ούτε καν την τρέλα του με τα social media. Σε μια κυβέρνηση που γράφει στα παλιά της παπούτσια τους κριτικούς της, ο Μασκ δε θα φοβόταν ούτε το Κογκρέσο, ούτε κανέναν άλλον που θα τολμούσε να του σταθεί εμπόδιο. Και από όλους τους κινδύνους μιας δεύτερης θητείας Τραμπ, ίσως αυτός να είναι ο πιο γ@μημένα τρομακτικός.
*Με στοιχεία από Wall Street Journal, AP News, New York Times.
