Κάθε χρόνο από την 1η Σεπτεμβρίου έως την 1η Μαρτίου περίπου, ένα μεγάλο κυνήγι δελφινιών λαμβάνει χώρα στο μικρό χωριό Taiji της Ιαπωνίας, όπως εμφανίζεται στο βραβευμένο με Όσκαρ ντοκιμαντέρ “The Cove” το 2010. Κατά τη διάρκεια αυτής της εξάμηνης κυνηγετικής περιόδου, οι κυνηγοί δελφινιών χρησιμοποιούν διάφορες τεχνικές για να παρασύρουν τα δελφίνια στην ακτή, και να τα εγκλωβίσουν ώστε να τα πιάσουν ζωντανά ή να τα θανατώσουν.

Τα αιχμαλωτισμένα δελφίνια τα πουλάνε για να πάνε σε ενυδρεία και θαλάσσια πάρκα, ενώ άλλα σφάζονται για το κρέας τους. Η τιμή για τη ζωντανή λεία είναι πολλές φορές υψηλότερη από των σφαγιασμένων.

Ο θαλάσσιος κόλπος γίνεται κόκκινος από τη μαζική σφαγή των δελφινιών. Η εικόνα του αίματος να βάφει τη θάλασσα είναι αποτρόπαια και ακόμα με στοιχειώνει.
Παρόμοια είναι η αντίδραση πολλών ανθρώπων που έτυχε να δουν το ντοκιμαντέρ ή τις εικόνες από αυτό το κυνήγι. Αν συνδυάσεις και το γεγονός ότι το δελφίνι είναι ένα ζώο με υψηλό IQ και υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη, ο μαζικός αφανισμός τους προκαλεί δυσφορία. Ειδικά εδώ στην Ελλάδα που δεν έχουμε στην κουλτούρα μας την κατανάλωση του κρέατός του.

Κάπως έτσι λοιπόν αισθάνονται και όσοι δεν έχουν στην κουλτούρα τους την κατανάλωση κρέατος, για τα αρνιά που σφαγιάζονται μαζικά κάθε Πάσχα. Ακόμα όμως και άνθρωποι που δεν είναι χορτοφάγοι ή vegan, αισθάνονται αποτροπιασμό από την εικόνα των πτωμάτων που κρέμονται στα κρεοπωλεία και μετά ολόκληρα μπαίνουν στη σούβλα σε ανείπωτες ποσότητες.

Γιορτή της Αγάπης ή της σφαγής;

Η μεγάλη αυτή γιορτή της χριστιανοσύνης, που είναι η γιορτή της Αγάπης και της κατάνυξης, κάθε χρόνο συνοδεύεται από τον σφαγιασμό εκατομμυρίων αρνιών. Τα μικρά αρνιά τα οποία προορίζονται για σφαγή, έχουν αρπαχτεί μέρες πριν από τις μητέρες τους και συνήθως η ηλικία τους είναι μόλις 2.5 μηνών το πολύ. Και δυστυχώς σε πολλά χωριά, η σφαγή γίνεται παρανόμως στο “σπίτι”, χωρίς αναισθησία όπως προβλέπεται από τη νομοθεσία  ώστε να περιοριστεί ο βασανισμός και ο πόνος του αμνοεριφίου.

Η θέα λοιπόν ενός μωρού ζώου παλουκωμένου σε μία σούβλα και γύρω του άνθρωποι να γλεντούν, προκαλεί αναστάτωση σε όποιον δεν έχει συνηθίσει. Γιατί θέμα συνήθειας είναι. Από μικρά παιδιά μαθαίνουμε πως αυτό γίνεται το Πάσχα, και αναγκαζόμαστε να αντικρίζουμε σε τσιγκέλια τα πτώματα των αρνιών ενώ επιδεικνύονται σαν λάφυρα και αργότερα το κεφάλι τους πάνω από τα κάρβουνα να γυρίζει με τη γλώσσα έξω.

Πολλά παιδιά έχουν τραυματικές εμπειρίες με live σφαγιασμό ζώων σε αυλές από θείους ή παππούδες που ήθελαν να δείξουν το πραγματικό ελληνικό Πάσχα.
Δεν το λες και όμορφη εικόνα αγάπης.

Το σούβλισμα του αρνιού ήρθε από την εβραϊκή παράδοση και έγινε σταδιακά έθιμο στον εορτασμό του Χριστιανικού ορθόδοξου Πάσχα.

Η ονομασία «Πάσχα» προέρχεται από την εβραϊκή γιορτή Pesah που σημαίνει πέρασμα/διάβαση.  Οι Ιουδαίοι γιορτάζουν την απελευθέρωσή τους από τους Αιγυπτίους και συγκεκριμένα της απελευθέρωσής τους από τη δουλεία των Φαραώ και της διάβασής τους από την Ερυθρά θάλασσα προς τη Γη της Επαγγελίας.

Σύμφωνα με την Έξοδο, κάθε αρχηγός οικογένειας έπαιρνε ένα μονοετές ζώο και το θυσίαζε στον Ναό των Ιεροσολύμων, για να ευλογηθεί από τον Θεό όλο το ποίμνιο. Το σφάγιο ήταν αμνός ή ερίφιο, αρσενικό και αρτιμελές, δεν έπρεπε να σπάσει κανένα οστό του, ενώ το αίμα του, ως ένδειξη προστασίας, το τοποθετούσαν στην είσοδο κάθε οικίας. Το αρνί που θυσιαζόταν το έψηναν αργότερα, με τον όρο να το φάνε όλο το ίδιο βράδυ. Απαγορευόταν να περισσέψει από το ψημένο αρνί για την επόμενη μέρα.

Κουλτούρα υπερκατανάλωσης και υπερβολής

Είναι όμως οι πρακτικές αυτές απλά για να τιμήσουν το χριστιανικό έθιμο;

Ή απλά η εμμονή μας στην υπερβολή, την εικόνα του πλούσιου τραπεζιού και η “μάχη” των ικανοτήτων στο ψήσιμο και τη σούβλα;

Ακόμα και το Μεγάλο Σάββατο της υπερβολής είμαστε με τα βεγγαλικά και τις κροτίδες να δημιουργούν συνθήκες εμπόλεμης ζώνης, ταράζοντας ανθρώπους και ζώα και καταστρέφοντας το περιβάλλον.

Κάθε χωριό έχει σίγουρα μία με 2 ταβέρνες που σκάβουν λάκκους στο δρόμο και βάζουν σειρά να γυρίζουν ολόκληρα τα αρνιά. Κάθε οικογένεια, σουβλίζει και το δικό της αρνί. Ανεξάρτητα από τον αριθμό των ατόμων. Και αν έχει και καλεσμένους; Εκεί η κατάσταση ξεφεύγει ακόμα πιο πολύ καθώς εκτός από το σουβλιστό αρνί, υπάρχουν και άλλα κρεατικά που συνοδεύουν το λουκούλειο γεύμα.

Το λυπηρό είναι ότι σε πολλές περιπτώσεις, μεγάλες ποσότητες αρνιού πετιούνται. Μπορεί τα τελευταία χρόνια λόγω κρίσης να μην έχουμε την ίδια κατανάλωση, η σπατάλη τροφίμων όμως ακόμα δεν έχει βελτιωθεί. Σε κάθε μεγάλη γιορτή, πανηγύρι, παρατηρώ τα αποφάγια που μένουν στο τραπέζι. Και δυστυχώς, τα υπολείμματα κρέατος είναι πολλά. Σε ένα πανηγύρι που είχα πάει σε ένα μικρό χωριουδάκι έξω από την Καλαμάτα, μάζεψα στο τέλος από κάθε τραπέζι τα αποφάγια της γουρουνοπούλας. Γέμισα 3 σακούλες σούπερ μάρκετ και τάισα τα αδέσποτα του χωριού.

Ο ορθόδοξος χριστιανισμός εθιμοτυπικά επιτάσσει και 40 μέρες νηστεία, που ελάχιστοι τηρούν. Επίσης η χριστιανική θρησκεία αποφεύγει το κρέας ορισμένες ημέρες της εβδομάδας, κάτι που η ελληνική νοοτροπία δε φαίνεται να ακολουθεί καθώς πια η κατανάλωση κρέατος είναι σχεδόν καθημερινό φαινόμενο στη χώρα μας. Πολλοί είναι εκείνοι που θεωρούν ότι αν το μεσημεριανό τους δεν έχει κρέας, δεν χορταίνουν και δε λογίζεται ως γεύμα. Κάτι που επηρεάζει τόσο το περιβάλλον όσο και την υγεία τους.

Μία έρευνα που έγινε το 2022, έδειξε ότι η Ελλάδα ανήκει στους κορυφαίους καταναλωτές κρέατος καθώς πάνω από επτά στους δέκα (ποσοστό 73%) καταναλώνουν μέχρι και 3,3 κιλά κρέατος μηνιαίως.

O καπιταλισμός έχει δημιουργήσει μια κοινωνία που βασίζεται στον καταναλωτή προκειμένου να διατηρήσει την ιδέα του κεφαλαίου. Ατελείωτες υπηρεσίες και ποικιλία αγαθών πωλούνται δημιουργώντας την τρέχουσα κοινωνική δομή που βασίζεται στην ιδέα της κατανάλωσης και της εμπορευματοποίησης. Και αυτή η κουλτούρα έχει περάσει ακόμα και στο φαγητό που υπερκαταναλώνεται και σπαταλάται σε τεράστιες ποσότητες.

Βιομηχανία κρέατος : το μαρτύριο των ζώων

Η μαζική παραγωγή κρέατος για να ανταποκριθεί στις ανάγκες της ζήτησης, τόσο των νοικοκυριών όσο και των εστιατορίων και των αλυσίδων fast food έχει αυξηθεί τόσο που έχει πλέον σημαντικό αντίκτυπο στον πλανήτη ενώ τα ζώα παραγωγής περνούν μαρτυρικές ζωές σε κτηνοτροφικές μονάδες, ή κάνουν ταξίδια σε αμπάρια πλοίων πνιγμένα μέσα στις ακαθαρισίες τους για να μεταφερθούν σε άλλες χώρες.

Στη βιομηχανική παραγωγή τα ζώα δεν λαμβάνονται υπόψη σαν πλάσματα που αισθάνονται πόνο, χαρά και φόβο. Έχοντας σαν στόχο τη μεγιστοποίηση της παραγωγής και του κέρδους, η ζωή τους είναι σε ένα κλουβί που απλά τρώνε όλη μέρα μέχρι να σφαγιαστούν.

Άλλα βρίσκονται στοιβαγμένα σε μικρούς χώρους, το ένα πάνω στο άλλο μέσα στις ακαθαρσίες τους, ενώ στα κοτόπουλα συχνά κόβουν τα ράμφη για να μην τρώνε το ένα το άλλο. Ορμόνες και αντιβιοτικά αποτελούν βασικό μέρος της παραγωγής κάτι που έχει δημιουργήσει προβλήματα στον ανθρώπινο οργανισμό που πλέον έχει συνηθίσει στις αντιβιώσεις και βρίσκεται αντιμέτωπος με ανθεκτικά μικρόβια.

Πολλοί που έχουν δει εικόνες από σφαγεία ή ντοκιμαντέρ σχετικά με τις ανεκδιήγητες, απάνθρωπες συνθήκες που ζουν τα ζώα σε μονάδες παραγωγής, μείωσαν δραστικά το κρέας, ενώ άλλοι δεν ξαναέφαγαν ποτέ.

Οι επιλογές που κάνουμε για το τι τρώμε είναι προσωπικές. Είναι πολύ ριζωμένες συνήθειες που μπορεί να είναι δύσκολο να αλλάξουν. Αλλά οι επιστημονικές έρευνες συνεχίζουν να ενισχύουν τα στοιχεία ότι οι διατροφικές συνήθειες έχουν τεράστιο παγκόσμιο αντίκτυπο στο περιβάλλον και στην υγεία μας.

Είναι σημαντικό να αναλογιστούμε ότι στον πλανήτη αυτόν δεν είμαστε μόνοι μας, και κάθε μας επιλογή επηρεάζει τη φύση αλλά και τα υπόλοιπα πλάσματα. Δεν είναι απαραίτητο να γίνουν όλοι vegan. Αλλά η συνειδητή κατανάλωση σίγουρα μπορεί να φέρει σημαντικές αλλαγές ενώ τα έθιμα μπορούν να ακολουθούνται με σύνεση και σεβασμό σε κάθε πλάσμα.

Το να μη μεταφέρονται τα ζώα στοιβαγμένα κατά εκατοντάδες σε φορτηγά υπό συνθήκες ασφυκτικού συνωστισμού, χωρίς νερό και φαγητό επί ώρες, το να πληρούνται οι προϋποθέσεις σε οργανωμένα σφαγεία, το να χορηγείται στα ζώα αναισθητικό ώστε να μην υφίστανται το μαρτύριο του πόνου, το να μην επιδεικνύονται σε κάθε γωνιά τα άψυχα κορμιά των αμνοεριφίων στα τσιγκέλια, θα ήταν ένα πρώτο βήμα. Η ασυδοσία και η έλλειψη σεβασμού δεν είναι έθιμο. Ας μην τα κάνουμε.

Ο συνθέτης Μίκης Θεωδοράκης είχε τοποθετηθεί σε ένα κείμενό του στο παρελθόν σχετικά με αυτό το βάρβαρο πασχαλινό έθιμο.

«Πλησιάζει και πάλι το Πάσχα. Πλησιάζουν οι μέρες της αθρόας σφαγής αθώων ζώων χάριν ενός βάρβαρου “εθίμου” που θα έπρεπε να έχει προ πολλού εκλείψει. Βεβαίως αυτή είναι απλά μια πτυχή του όλου θέματος. Κάθε μέρα διαβάζουμε όλο και περισσότερα περιστατικά κακοποίησης ζώων, περιστατικά φριχτά που «λογικά» δεν μπορεί να διαπράττονται από ανθρώπους και μάλιστα -πολλές φορές- από νέους ανθρώπους. Τι δείχνει άραγε αυτό για την κοινωνία μας; Τι άλλο παρά την γενικευμένη σε όλους τους τομείς σήψη!
Η Πολιτεία είναι ανεπαρκής έως εντελώς απούσα. Ενώ θα ΄πρεπε να είναι παρούσα όχι μόνο κατασταλτικά αλλά πρώτα απ’ όλα παρέχοντας την ανάλογη ΠΑΙΔΕΙΑ από την νηπιακή ακόμα ηλικία. Αν βεβαίως θέλουμε πραγματικά να απαλλαγούμε κάποτε οριστικά από αυτή την «εθνική μας ντροπή». Έτσι, όλο το βάρος πέφτει όπως πάντα στον “πατριωτισμό των Ελλήνων”.

Στους αφανείς ζωόφιλους που αφιερώνουν όλο τον ελεύθερο χρόνο τους και από το υστέρημά τους κάνουν ό,τι μπορούν. Και φυσικά κανείς υπεύθυνος δεν μιλά για τα σφαγεία (που ίσως θα έπρεπε να είναι το πρώτο θέμα), για τα πειράματα, για την καταστροφή που έχει προκαλέσει ο άνθρωπος σε όλο το περιβάλλον του. Δεν ωφελεί να κάνουμε ότι δεν ξέρουμε. Ας αρχίσουμε αλλάζοντας τον εαυτό μας και ας αγωνιστούμε παράλληλα για να αλλάξει η απαράδεκτη αυτή κατάσταση γύρω μας. Είναι καιρός να κάνουμε κάτι. Είναι καιρός να πάψουμε να ντρεπόμαστε που είμαστε άνθρωποι!»