Στις ΗΠΑ δεν υπάρχει ομοσπονδιακός νόμος που να επιτρέπει τις αμβλώσεις και το δικαίωμα αυτό στηρίζεται στην δικαστική απόφαση του 1973 στην υπόθεση “Ρόου εναντίον Γουέιντ”. Πιο συγκεκριμένα το Ανώτατο Δικαστήριο απεφάνθη πως ένας περιορισμός αναφορικά με τις εκτρώσεις παραβιάζει την 14η Τροπολογία του Συντάγματος, η οποία προστατεύει το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα. «Το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα, το οποίο θεμελιώθηκε στην αντίληψη της 14ης Τροπολογίας του Συντάγματος, της προσωπικής ελευθερίας και τους περιορισμούς της δυνατότητας παρέμβασης της Πολιτείας, είναι αρκετά ευρύ ώστε δύναται να συμπεριλάβει την απόφαση μιας γυναίκας τερματίσει ή όχι μια εγκυμοσύνη», είχε τονίσει ο δικαστής στην υπόθεση, Χάρι Μπλάκμαν.

H ανατροπή της υπόθεσης Ρόυ δεν θα σημαίνει καθολική απαγόρευση των αμβλώσεων. Θα δίνει, όμως, την δυνατότητα στις Πολιτείες να αποφασίζουν. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, 24 Πολιτείες (κυρίως στο Νότο και τις Κεντρικές ΗΠΑ) που φημίζονται για τον συντηρητισμό τους, θα καταφύγουν στην απαγόρευση. Κάτι που, σύμφωνα πάντα με τις ίδιες εκτιμήσεις, θα οδηγήσει πολλές γυναίκες να καταφεύγουν σε άλλες Πολιτείες προκειμένου να προχωρήσουν σε άμβλωση. Αξίζει να σημειωθεί πώς μεγάλες εταιρείες όπως πχ η Apple ανακοίνωσαν πώς είναι διευθετημένες αν καλύπτουν τα έξοδα των εργαζομένων τους που θα επιθυμούν να μεταβούν σε άλλη Πολιτεία προκειμένου να υποβληθούν στην επέμβαση. Και σε αυτή το σημείο φαίνεται ο βαθύς διχασμός που υπάρχει την κοινωνία της χώρας που επικαλείται στα πάντα την «ελευθερία» και την τεράστια υποκρισία που διακατέχει ένα σημαντικότατο μέρος της κοινωνίας της.

Η υποκρισία του συντηρητισμού

Από την εποχή των πρώτων αποικιών, η σύγκρουση ανάμεσα στους προοδευτικούς που κατέφυγαν στην Αμερική αναζητώντας ελευθερία και τους συντηρητικούς που ονειρευόντουσαν να δημιουργήσουν την τέλεια κοινότητα πουριτανών, ήταν έντονη. Δύο διαφορετικοί κόσμοι δημιουργούσαν ένα νέο κράτος και μοιραία έφτασαν ακόμα και στον εμφύλιο. Δεν είναι τυχαίο που ο συντηρητικός νότος (αυτός που και σήμερα τάσσεται κατά των αμβλώσεων) μαχόταν για την διατήρηση των σκλάβων σε αντίθεση με τον βορρά. Κι αυτά σε μία εποχή που οι Ηνωμένες Πολιτείες περιορίζονταν κυρίως στην ανατολική όχθη. Το να γίνει σε αυτό το σημείο λεπτομερής ιστορική αναδρομή της εξέλιξης συντηρητικών και προοδευτικών είναι κάτι πολύ δύσκολο. Σίγουρα όμως θα άξιζε να γίνει ένα σχετικό ντοκιμαντέρ μιας και θα έριχνε φως στο πως έφτασαν οι ΗΠΑ να έχουν  την πιο αλλοπρόσαλλη και – όσο βαρύ κι αν ακούγεται – υποκριτική κοινωνία. Η ίδια κοινωνία που επικαλείται, ως επί το πλείστον, θεοκρατικά επιχειρήματα για την απαγόρευση των αμβλώσεων, είναι η ίδια που έχει all day strip clubs, υπερκατανάλωση χαπιών τύπου Viagra, υπήρξε πρωτοπόρος στο γυμνό στον Τύπο και το πορνό. Λεπτομέρεια: όλα αυτά έχουν ως κοινό παρανομαστή το ότι αφορούν στον άντρα σε αντίθεση με τις αμβλώσεις που είναι μέρος της γυναίκειας χειραφέτησης.

Και φυσικά, η ενδεχόμενη απαγόρευση των αμβλώσεων ανοίγει μία άλλη μεγάλη συζήτηση. Τι θα διεκδικήσουν μετά οι συντηρητικοί; Αλλά αυτή είναι μία άλλη ιστορία την οποία μπορείς να διαβάσεις εδώ.

3000+ χρόνια αμβλώσεων

Η ιστορία της ανθρωπότητας είναι γεμάτη διεκδικήσεις. Διεκδικήσεις που ακόμα και όταν κερδήθηκαν δεν εξασφαλίστηκαν.  Γιατί μπορεί να λέμε ότι ένα ζήτημα έχει κλείσει αλλά, ας είμαστε ρεαλιστές, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να ξανανοίξει. Και ποιά πιο χαρακτηριστική περίπτωση από αυτή των αμβλώσεων;

Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχει ξεπηδήσει η θεωρία του αγέννητου παιδιού (η οποία, εν τάχει, τάσσεται κατά των αμβλώσεων) που λίγο έλειψε να μπει και στα γυμνάσια όλης της χώρας αλλά τελικά, και υπό το βάρος του ντόρου στα social media, είδε το αρμόδιο υπουργείο να της ρίχνει ban.

Κι αν στη χώρα μας έχουμε απλά μία μερίδα, συντηρητικών κυρίως, που επιχειρούν –ανεπιτυχώς μέχρι τώρα- να ανοίξουν ένα ζήτημα, στις ΗΠΑ τα πράγματα είναι πολύ πιο σοβαρά (αναλυτικά διαβάστε εδώ). Αφήνοντας στην άκρη προσωπικές απόψεις, ηθικολογίες και επιχειρηματολογίες, ας δούμε την πραγματικότητα έτσι όπως διαμορφώθηκε στο πέρασμα των χρόνων.

Οι αμβλώσεις στα αρχαία χρόνια

Ινδία: Οι βεδικοί και σμρίτι νόμοι αντανακλούσαν μια ανησυχία για τη διατήρηση του αρσενικού σπόρου των τριών ανώτερων καστών. Τα δε θρησκευτικά δικαστήρια επέβαλαν διάφορες ποινές για τη γυναίκα ή αφορισμό για έναν ιερέα που έκανε έκτρωση. Στη Ραμαγιάνα, το μεγαλύτερο έπος της ινδικής λογοτεχνίας,  αναφέρεται πώς τις αμβλώσεις τις πραγματοποιούσαν χειρουργοί ή μπαρμπέρηδες (πολύ πριν ο όρος αποδοθεί αποκλειστικά στους κουρείς αυτοί οι επαγγελματίες εκτός από την αντρική περιποίηση αναλάμβαναν και ορισμένες ιατρικές επεμβάσεις).

Ασσυρία: Στο Ασσυριακό Δίκαιο έχουν βρεθεί τα μοναδικά στοιχεία για επιβολή θανατικής ποινής για άμβλωση (1.075 π.κ.χ.) κι αυτό αφορούσε σε μία γυναίκα που προέβαινε σε έκτρωση κόντρα στην επιθυμία του συζύγου της.

Αίγυπτος: Η παλαιότερη καταγραφή πραγματοποίησης άμβλωσης χρονολογείται το 1550 π.κ.χ και περιέχεται στον αιγυπτιακό πάπυρο Ebers.

Ελλάδα και Ρώμη: Δεν έχουν προκύψει στοιχεία ότι τιμωρούνταν οι αμβλώσεις. Αντιθέτως φέρεται να ήταν συνήθης πρακτική για τις εταίρες. Μάλιστα στον Θαδδαίο του Πλάτωνα υπάρχει περιγραφή σύμφωνα με την οποία μία μαία μπορεί να προκαλέσει έκτρωση στα πρώτα στάδια της εγκυμοσύνης. Ωστόσο σε ένα απόσπασμα που αποδίδεται στον ποιητή Λυσία αναφέρεται πως στην Αθήνα θεωρούταν έγκλημα αν την έκανε μία γυναίκα που είχε χηρέψει καθώς το παιδί θα μπορούσε να διεκδικήσει την περιουσία του αποθανόντα.

Βιβλικά χρόνια: Στην Παλαιά Διαθήκη γίνονται αναφορές που αντιμετωπίζουν το έμβρυο ως ιδιοκτησία. Ξεχωρίζει εδάφιο από την Έξοδο σύμφωνα με το οποίο αν ένας άντρας χτυπήσει μία εγκυμονούσα προκαλώντας αποβολή τότε του επιβάλλεται πρόστιμο ενώ αν προκαλέσει τον θάνατο της τότε το τίμημα είναι η δική του ζωή. Αντιθέτως στην Καινή Διαθήκη δεν γίνεται λόγος για το ζήτημα.
Στον Ιουδαϊσμό, στα βιβλικά χρόνια, η άμβλωση προσεγγιζόταν από κοινωνική σκοπιά κι όχι από θεολογική. Η δε ζωή της γυναίκας θεωρούταν προτεραιότητα.

Πρακτικές άμβλωσης στα αρχαία χρόνια: Πολύ πριν μπει η χειρουργική στην ζωή, οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνταν ποίκιλλαν και περιλάμβαναν κυρίως φυσικές δραστηριότητας όπως επίπονη εργασία, αναρρίχηση, κωπηλασία, άρση βαρών, ενώ δεν έλειπαν και βιαιότερες όπως χτυπήματα στην κοιλιακή χώρα. Άλλες, πάλι, περιελάμβαναν χρήση βοτάνων, ροφήματα,  νηστεία, αφαίμαξη, έκχυση καυτού νερού. Αν και υπάρχουν αρχαιολογικές ενδείξεις για χρησιμοποίηση χειρουργικών πρακτικών, δεν θεωρείται πώς ήταν διαδεδομένες. Περιγραφή χειρουργικών εργαλείων έχουμε από τον Τερτούλιο, χριστιανό θεολόγο, που έζησε τον 2^ο με 3^ο αιώνα.

Νεότερα χρόνια

Σε μεγάλο μέρος της δυτικής ιστορίας, η άμβλωση δεν ήταν εγκληματική, αν γινόταν πριν το έμβρυο κινηθεί στη μήτρα, δηλαδή μεταξύ των 18 με 20 πρώτων εβδομάδων της εγκυμοσύνης. Μέχρι εκείνη την στιγμή το έμβρυο θεωρούταν ως μέρος της μητέρας και έτσι η έκτρωση δεν αποτελούσε μεγαλύτερο ηθικό πρόβλημα από άλλες μορφές χειρουργικής επέμβασης. Ας δούμε μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις.

Αγγλία: Το 1803 η άμβλωση μετά την 18^η με 20^η εβδομάδα κύησης έγινε έγκλημα που επέφερε θανατική ποινή. Ποινή που ίσχυε μέχρι το 1837. Στην δεκαετία του 1920 έπαψε να είναι έγκλημα μόνο αν γινόταν για να σωθεί η ζωή της γυναίκας. Το 1938 το αγγλικό δικαστήριο αποφάνθηκε υπέρ την άμβλωσης σε ένα κορίτσι που είχε πέσει θύμα βιασμού με το σκεπτικό πώς θα υπέφερε ψυχικά να γεννούσε αυτό το παιδί, φέρνοντας ουσιαστικά επανάσταση στο τότε νομικό πλαίσιο.

ΗΠΑ: Οι αμβλώσεις ήταν πολύ συχνές, ειδικά στην περίπτωση σχέσεων εκτός γάμου, αλλά κρατιούνταν μυστικές λόγω των αυστηρών νόμων. Από τοα μέσα του 1800 έως και τον 20 αιώνα ήταν απαγορευμένες σε όλη την επικράτεια με μοναδική εξαίρεση την περίπτωση που κινδύνευε η ζωή της μητέρας. Έγιναν νόμιμες μόλις το 1973, με την δικαστική απόφαση στην διαμάχη Roe vs Wade. Ναι, την απόφαση που σήμερα επανεξετάζεται.

Καναδάς: Πριν το 1969 ήταν παράνομη κι επέφερε ισόβια κάθειρξη για τον γιατρό που την έκανε και 2 χρόνια φυλάκισης για την μητέρα.

Ρωσία: Η Σοβιετική κυβέρνηση ήταν η πρώτη που νομιμοποίησε τις αμβλώσεις προκειμένου να γίνονται σε ένα ασφαλές περιβάλλον. Η απόφαση αυτή ανατράπηκε από το 1936 μέχρι το 1955 εξαιτίας την ανησυχίας του Στάλιν για μείωση του πληθυσμού.

Κίνα: Κρίθηκαν παράνομες την δεκαετία του 1950 καθώς η κυβέρνηση έδινε έμφαση στην αύξηση του πληθυσμού. Με το πέρασμα των χρόνων άρχισε να υπάρχει μία χαλαρότητα προκειμένου να μειωθούν οι θάνατοι ή οι σοβαροί τραυματισμοί των γυναικών που έκαναν παράνομες επεμβάσεις. Στις αρχές των 80ς το κράτος εφάρμοσε μια μορφή οικογενειακού προγραμματισμού που χρησιμοποιούσε την άμβλωση ως «εφεδρική μέθοδο» ενώ το 2005 υπήρξε νομοθεσία που περιόριζε τις εκλεκτικές αμβλώσεις λόγω φύλου.

Ινδία: Οι αμβλώσεις ήταν παράνομες από το 1860 μέχρι το 1971. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα τον θάνατο πολλών γυναικών που κατέφευγαν σε μαίες και κομπογιαννίτες  για να ρίξουν τα παιδιά.

Ρουμανία: Αν και νομιμοποιήθηκε το 1957, ποινικοποιήθηκε το 1966 από τον Τσαουσέσκου με σκοπό την αύξηση των γεννήσεων. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα τον θάνατο 9.000 γυναικών αλλά και παιδιών που εγκαταλείφτηκαν σε ορφανοτροφεία.   Έγιναν και πάλι νόμιμες το 1989.

Ελλάδα: Η τεχνητή διακοπή κύησης επιτρέπεται από το 1983 υπό τις εξής προϋποθέσεις: α) μέχρι την 12^η εβδομάδα σε κάθε περίπτωση, β) μέχρι την 24^η αν υπάρξουν ενδείξεις σοβαρής ανωμαλίας του εμβρύου, γ) μέχρι την 19^η αν η εγκυμοσύνη βιασμού, αποπλάνησης ανήλικης, αιμομιξίας ή κατάχρησης γυναίκας ανίκανης να αντισταθεί και δ) χωρίς χρονικό περιορισμό αν υπάρχει κίνδυνος για την ζωή της εγκύου.

Χώρες όπου οι αμβλώσεις είναι παράνομες:

• Ανδόρα
• Αρούμπα
• Κονγκό
• Κουρακάο
• Δομινικανή δημοκρατία
• Αίγυπτος
• Ελ Σαλβαδόρ
• Αϊτή
• Ονδούρα
• Ιράκ
• Τζαμάικα
• Λάος
• Μαδαγασκάρη
• Μάλτα
• Μαυριτανία
• Νικαράγουα
• Παλάου
• Φιλιππίνες
• Σαν Μαρίνο
• Σενεγάλη
• Σιέρα Λεόνε
• Σουρινάμ
• Τόνγκ
• Δυτικής όχθη και Λωρίδα Γάζας

Χώρες που οι αμβλώσεις επιτρέπονται μόνο υπό προϋποθέσεις (υγείας, βιασμού, αιμομιξίας ή αποκλειστικά με την συναίνεση συζύγων ή γονέων)

• Αλγερία
• Ανγκόλα
• Μπαχάμες
• Μπενίν
• Βολιβία
• Μποτσουάνα
• Μπουρκίνα Φάσο
• Μπουρουντί
• Καμερούν
• Κεντρικη΄Αφρικανική Δημοκρατία
• Τσαντ
• Κολομβία
• Κομόρες
• Κόστα Ρίκα
• Τζιμπουτί
• Εκουαδόρ
• Ισημερινή Γουινέα
• Ερυθραία
• Εσουατίνι
• Γκάνα
• Γρενάδα
• Γουϊνέα
• Ισραήλ
• Ιορδανία
• Κένυα
• Κουβέιτ
• Λεσόθο
• Λιβερία
• Λιχτεστάιν
• Μαλαισία
• Μαυρίκιος
• Μονακό
• Μαρόκο
• Ναμίμπια
• Ναουρού
• Νίγηρας
• Πακιστάν
• Περού
• Πολωνία
• Κατάρ
• Νότια Κορέα
• Άγιος Χριστόφορος και Νέβις
• Αγία Λουκία
• Σαμόα
• Σαουδική Αραβία
• Σεϋχέλες
• Τόγκο
• Τρινιδάδ και Τομπάκο
• Βανουάτου
• Ζιμπάμπουε

Είπαν για τις αμβλώσεις:

«Παρατήρησα πώς όσοι είναι υπέρ των αμβλώσεων έχουν ήδη γεννηθεί», Ρόναλντ Ρίγκαν (ηθοποιός, πρώηνΠρόεδρος ΗΠΑ).

«Καμία γυναίκα δεν μπορεί να πει ότι είναι ελεύθερη αν έχει τον έλεγχο του σώματος της», Μάργκαρετ Σάνγκερ (νοσοκόμα, σεξουαλικός εκπαιδευτικός, ακτιβίστρια).

«Γιατί όταν αφορά εμάς είναι έκτρωση και όταν αφορά στα κοτόπουλα είναι ομελέτα;», Τζορτζ Κάρλιν, (κωμικός, συγγραφέας).

«Είναι φτώχεια να αποφασίζεις αν ένα παιδί πρέπει να πεθάνει ώστε να ζεις όπως επιθυμείς», Μητέρα Τερέζα (ιεραπόστολος).

«Δεν μπορώ να κατανοήσω τα επιχειρήματα κατά των αμβλώσεων που επικεντρώνονται στην ιερότητα της ζωής. Ως είδος έχουμε αποδείξει ότι δεν πιστεύουμε στην ιερότητα της ζωής. Η ανυπόφορη αποδοχή του πολέμου, της πείνας, της επιδημίας, του πόνου και της δια βίου φτώχειας μας δείχνει ότι, ό,τι κι αν πούμε στον εαυτό μας, έχουμε κάνει μόνο τις πιο αδύναμες προσπάθειες για να αντιμετωπίσουμε πραγματικά την ανθρώπινη ζωή ως ιερή», Κέιτλιν Μόραν, δημοσιογράφος (συγγραφέας).

«Δεν μας αρέσει να σκοτώνουμε τα αγέννητα μας. Τα χρειαζόμαστε ώστε να μεγαλώσουν και πάνε στους πολέμους μας», Μέριλιν Μάνσον (μουσικός).

«Όσο κι αν λυπούμαστε τη μητέρα της οποίας η υγεία και ακόμη και η ζωή κινδυνεύει από την εκτέλεση του φυσικού της καθήκοντος, ωστόσο δεν υπάρχει επαρκής λόγος για να συγχωρήσουμε την άμεση δολοφονία του αθώου», Πάπας Πίος ΧΙ.

«Αν είσαι κατά των αμβλώσεων, μην κάνεις», Σκοτ Άντριους (συγγραφέας).

«Όχι, εγώ είμαι ο άνθρωπος. Εγώ είμαι που κινδυνεύει η ζωή του. Εγώ είμαι με νύχια, που νιώθει πόνο. Εγώ.», Άλισεν Γκρέι (συγγραφέας).

Ακολουθήστε το OLAFAQ
στο Google News