Το χταπόδι, ως οργανισμός, μπορεί να έχει εξωγήινο DNA. Αυτό είναι κάτι που το έχουν υποθέσει πολλοί επιστήμονες, βιολόγοι και ζωολόγοι εδώ και χρόνια.

Λόγου χάρη, ο Αυστραλός Peter Godfrey-Smith στο βιβλίο του «Other Minds: The Octopus, The Sea and the Deep Origins of Consciousness», ασχολείται με διάφορα φιλοσοφικά προβλήματα που αφορούν τα κεφαλόποδα [και ειδικά τα χταπόδια] και αφηγείται πολλές ενδιαφέρουσες ιστορίες.

Γιατί όμως ο Peter Godfrey-Smith άρχισε να ασχοληθεί με τα κεφαλόποδα;

Ο ίδιος περιγράφει ένα πείραμα που έγινε στον Ζωολογικό Κέντρο της Νάπολης το 1959 με σκοπό να μάθουν σε τρία χταπόδια πώς να απελευθερώνονται από τη γυάλα τραβώντας έναν μοχλό. Ένα από αυτά τράβηξε μια λάμπα που βρισκόταν πάνω από τη δεξαμενή και άρχισε να ρίχνει νερό σε όποιον πλησίαζε με αποτέλεσμα να σπάσει το μοχλό και να χαλάσει το πείραμα.

Είναι έξυπνα ζώα τα χταπόδια -σχεδόν… εξωγήινα; Με μισό δισεκατομμύριο νευρώνες στο σώμα τους και έναν εγκέφαλό αρκετά μεγάλο σε σχέση με το μέγεθός τους, το μυαλό των χταποδιών θεωρείται ως ένα από τα εξυπνότερα στο ζωικό βασίλειο καθώς σε συνθήκες αιχμαλωσίας, έχουν μάθει να κινούνται σε λαβύρινθους, να λύνουν γρίφους και να ανοίγουν βάζα με βιδωτά καπάκια.

«Τα χταπόδια τα πάνε καλά σε εξελιγμένα είδη μάθησης, αλλά πόσο καλά είναι δύσκολο να πει κανείς, εν μέρει επειδή είναι πολύ δύσκολο να κάνουμε πειράματα. Φέρνεις μερικά χταπόδια στο εργαστήριο και κάποια από αυτά αρνούνται να συμμετάσχουν», λέει ο Godfrey-Smith, προσθέτοντας ένα πείραμα του 2010 το οποίο επιβεβαίωσε ότι τα κεφαλόποδα είναι σε θέση να αναγνωρίζουν ανθρώπους και να τους συμπαθούν ή να τους αντιπαθούν.

Λίγα χρόνια πριν, μια έκθεση από 33 επιστήμονες απ’ όλο τον κόσμο επιχειρούσε να ρίξει φως στην καταγωγή των χταποδιών, σημειώνοντας πως το είδος μπορεί να έχει εξωγήινο DNA. Η θεωρία που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Progress in Biophysics and Molecular Biology» υποστηρίζει πως τα χταπόδια έχουν ένα εξελιγμένο νευρικό σύστημα, ευέλικτα σώματα που αλλάζουν μορφή και μια παροιμιώδη δυνατότητα να καμουφλάρονται μέσα στο φυσικό τους περιβάλλον.

Επιπλέον, προσφάτως ανακαλύφθηκε πως τα χταπόδια μπορούν να αλλάξουν το RNA τους ώστε να προσαρμοστούν σε οποιοδήποτε περιβάλλον, γεγονός που καθιστά τα εν λόγω μαλάκια είναι εξαιρετικά εξελιγμένα για τα δεδομένα της Γης.

Όπως όμως φαίνεται, ίσως τελικά να μην ισχύουν όλα αυτά, αναφέρει ο Ντέιβιντ Σιλ, καθηγητής Θαλάσσιας Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Πασίφικ της Αλάσκας, μιλώντας στο προ ημερών άρθρο του Guardian.

Η συναρπαστική βιολογία των χταποδιών γοητεύει εδώ και πολύ καιρό τους ανθρώπους -και όχι μόνο τους επιστήμονες. Kαι είναι λογικό καθώς στο χταπόδι όλα είναι… περίεργα: ο εγκέφαλος του χταποδιού βρίσκεται ανάμεσα στα μάτια του, ενώ ο βολβός που μοιάζει με κεφάλι περιέχει το στομάχι, το παχύ έντερο και τον πρωκτό του.

Επιπλέον, τα χταπόδια διαθέτουν και τρεις καρδιές και τα πλοκάμια τους έχουν άλλο ένα εκπληκτικό χαρακτηριστικό, καθώς η κίνηση που κάνουν οι βεντούζες μεταξύ τους δεν συντονίζεται από τον κεντρικό εγκέφαλο, αλλά η κίνηση συντονίζεται, σχεδόν άγνωστο πως, σε κάθε πλοκάμι ξεχωριστά.

«Οι βεντούζες μπορούν να συνεργαστούν με τις γειτονικές τους, ακόμη και όταν αποκόπτονται από το υπόλοιπο ζώο, υπό την προϋπόθεση ότι οι ιστοί εξακολουθούν να έχουν αρκετό οξυγόνο γι’ αυτό και κομμένα πλοκάμια μέσα σε έναν κουβά να κινούνται σαν να θέλουν να φύγουν από αυτόν», αναφέρει ο Σιλ στο νέο του βιβλίο, «Many Things Under a Rock: The Mysteries of Octopuses», λύνοντας ταυτόχρονα την όλη παραφιλολογία γύρω από την υποτιθέμενη εξωγήινη προέλευση των χταποδιών.

«Iσως η μεγαλύτερη παρανόηση σχετικά με αυτά είναι ότι είναι “εξωγήινα”. Νομίζω ότι ένα από τα μηνύματα που ήθελα να περάσω στο βιβλίο είναι ότι όλη η ζωή, η ζωή των ζώων ειδικότερα, μοιράζεται ένα σύνολο παγκόσμιων στόχων», τονίζει ο Σιλ, προσθέτοντας ότι «στο σεξ, τα χταπόδια το κάνουν κατά το μήκος του πλοκαμιού. Στα αρσενικά, το τρίτο δεξί πλοκάμι είναι φτιαγμένο για ζευγάρωμα. Mερικές φορές τα θηλυκά επιτίθενται και σκοτώνουν τα αρσενικά. Τα χταπόδια μπορεί να κανιβαλίζουν. Ιδίως όταν πρόκειται για ένα μεγαλύτερο θηλυκό και ένα μικρότερο αρσενικό, το αρσενικό διατρέχει σημαντικό κίνδυνο».

O Σιλ καταλήγει εμφατικά πάντως ότι «είναι σίγουρο ότι τα χταπόδια, παρόλο που μάλλον δεν διαθέτουν εξωγήινο dna, ασφαλώς και έχουν κάποιο επίπεδο εσωτερικής εμπειρίας και επίγνωσης του εαυτού τους».

Γεγονός που τα καθιστά αυτοστιγμεί ως ένα από τα πλέον αξιοθαύμαστα πλάσματα του κόσμου.