Ο κόσμος είναι γεμάτος προκαταλήψεις και διακρίσεις κατά των γυναικών, με κυριότερη το κενό στη συλλογή δεδομένων για τις γυναίκες στην καθημερινότητα, την τεχνολογία, την υγεία, ακόμα και τον αστικό ή οικονομικό σχεδιασμό. Οι συνέπειες αυτού του κενού είναι παντού, από τα λιγότερο ασφαλή, για τις γυναίκες, αυτοκίνητα μέχρι τις λανθασμένες ιατρικές διαγνώσεις που μπορούν να αποβούν μοιραίες.

Τα παραπάνω διαπιστώνει η δημοσιογράφος και ακτιβίστρια, Καρολάιν Κριάντο Περέζ, στο δημοφιλές και πολυβραβευμένο βιβλίο της «Αόρατες γυναίκες», που στην Ελλάδα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μεταίχμιο». «Πρέπει να σταματήσουμε να ενεργούμε σαν να είναι οι άνδρες ουδέτερες αναπαραστάσεις της ανθρωπότητας», λέει χαρακτηριστικά σε συνέντευξή της στη Μαρία Κουζινοπούλου και το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων. Γι’ αυτό το έμφυλο κενό δεδομένων η συγγραφέας θα μιλήσει σε εκδήλωση που διοργανώνει αύριο, Δευτέρα 24 Οκτωβρίου, η μη κυβερνητική οργάνωση ActionAid στην Αθήνα.

Παγκοσμίως το 75% της άμισθης εργασίας εκτελείται από γυναίκες, ενώ στον κόσμο της απασχόλησης είναι συχνές οι ακούσια μεροληπτικές υπέρ των αντρών διαδικασίες πρόσληψης και προαγωγής. Την ίδια ώρα, η συγγραφέας υπογραμμίζει ότι ο τύπος για να υπολογιστεί η μέση θερμοκρασία γραφείου καθιερώθηκε με βάση τον μεταβολικό ρυθμό ηρεμίας του μέσου 40χρονου άντρα, βάρους 70 κιλών, με αποτέλεσμα τα γραφεία να έχουν θερμοκρασία κατά μέσο όρο πέντε βαθμούς χαμηλότερη για τις γυναίκες.

Η άμισθη και έμμισθη εργασία δεν είναι ο μόνος τομέας, όπου εντοπίζονται διακρίσεις κατά των γυναικών. Τεχνολογικά και οικονομικά εργαλεία αναπτύσσονται δίχως αναφορά στις ανάγκες των γυναικών. Το έμφυλο κενό στη συλλογή και αξιοποίηση δεδομένων όχι μόνο διευρύνει τις ανισότητες μεταξύ ανδρών και γυναικών, αλλά έχει και συνέπειες στις ζωές των γυναικών καθημερινά. Οι συνέπειες αυτές μπορεί να είναι μικρές, όπως ο αγώνας που κάνουν για να φτάσουν ένα ράφι που έχει τοποθετηθεί ψηλά, σύμφωνα με το ύψος του μέσου άντρα, αλλά μπορεί και να είναι απειλητικές για τη ζωή τους. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα η συγγραφέας φέρνει τον σχεδιασμό αυτοκινήτων, που δεν έχει λάβει υπόψη τη γυναικεία σωματοδομή, με αποτέλεσμα, όπως σημειώνεται στο βιβλίο «Αόρατες γυναίκες», όταν μια γυναίκα εμπλέκεται σε τροχαίο ατύχημα έχει 47% περισσότερες πιθανότητες από έναν άντρα να τραυματιστεί σοβαρά και 71% περισσότερες πιθανότητες να τραυματιστεί αρκετά.

Όπως επισημαίνει η Καρολάιν Κριάντο Περέζ, «αυτά στα οποία αναφέρομαι είναι πολύ ξεκάθαρα στοιχεία ότι δεν έχουν γίνει σχεδιασμοί υπολογίζοντας τις γυναίκες. Δεν υπολογίζεται η άμισθη οικιακή εργασία των γυναικών στον οικονομικό σχεδιασμό, οπότε δεν μπορείς να πεις ότι ο οικονομικός σχεδιασμός είναι ουδέτερος ως προς το φύλο. Δεν είναι αλήθεια ότι όλοι έχουν την ίδια ιατρική θεραπεία, όταν γνωρίζουμε πολύ λιγότερα για το γυναικείο σώμα και άρα κάνουμε λάθος διαγνώσεις στις γυναίκες. Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να πεθάνουν έπειτα από καρδιακή προσβολή επειδή είναι λιγότερο πιθανό να διαγνωστούν με αυτήν. Όλα αυτά είναι δεδομένα και στοιχεία».

Η συγγραφέας εξηγεί ότι δεν μεγάλωσε ως φεμινίστρια και θεωρούσε ότι οι άνδρες και οι γυναίκες είναι ίσοι, μέχρι που ένα βιβλίο για τα στερεότυπα στη χρήση της γλώσσας, όπως τη χρήση του αρσενικού γένους για να προσδιορίζονται και οι άνδρες και οι γυναίκες, τής άλλαξε τη ζωή και την έφερε αντιμέτωπη με τις δικές της προκαταλήψεις. Η απόφαση να γράψει αυτό το βιβλίο για τις «Αόρατες γυναίκες», συνεχίζει η συγγραφέας, ήταν «γιατί άρχισα να παρατηρώ όλους αυτούς τους άλλους τομείς, για τους οποίους μιλάω. Νομίζουμε ότι μιλάμε ουδέτερα, αλλά στην πραγματικότητα μιλάμε για άνδρες. Στην οικονομία, την ιατρική, την ασφάλεια αυτοκινήτου και όλα τα άλλα για τα οποία γράφω στο βιβλίο οι περισσότεροι άνθρωποι απλώς δεν συνειδητοποιούν ότι δεν έχουμε συμπεριλάβει τις γυναίκες».

Το βιβλίο «Αόρατες γυναίκες» ήταν επί 16 εβδομάδες στη λίστα των μπεστ σέλερ των Sunday Times, έχει μεταφραστεί σε 30 γλώσσες και έχει λάβει μεταξύ άλλων το βραβείο «Science Book Prize» της επιστημονικής εταιρείας «Royal Society» και το βραβείο επιχειρηματικού βιβλίου της χρονιάς των Financial Times. Η ίδια δηλώνει χαρούμενη για την επιτυχία του βιβλίου, αν και παραδέχεται ότι δεν την περίμενε και παρατηρεί ότι «κατάφερα να δώσω στους ανθρώπους την εμπειρία που βίωσα, όταν συνειδητοποίησα ξαφνικά αυτές τις προκαταλήψεις, που δεν τις είχα παρατηρήσει πριν, επειδή θεωρούνται τόσο φυσιολογικές».

Τρία χρόνια μετά την έκδοσή του ελπίζει ότι κάτι έχει αλλάξει. «Τουλάχιστον ήρθαν σε επαφή μαζί μου πολλοί άνθρωποι που μου είπαν ότι το βιβλίο αυτό τους άλλαξε το μυαλό, τους έκανε να δουν τις προκαταλήψεις, το ζήτημα της μη συλλογής στοιχείων για τις γυναίκες», επισημαίνει και προτάσσει ως αναγκαίο τρόπο επίλυσης του φαινομένου την συλλογή και ανάλυση δεδομένων με βάση το φύλο. «Πρέπει να σταματήσουμε να ενεργούμε σαν να είναι οι άνδρες ουδέτερες αναπαραστάσεις της ανθρωπότητας. Γιατί αυτό προκαλεί τεράστια ζημιά στις γυναίκες και μερικές φορές σκοτώνει γυναίκες», καταλήγει.

Η ActionAid διοργανώνει διήμερο εκδηλώσεων για την ορατότητα των γυναικών αύριο, 24, και την Τρίτη 25 Οκτωβρίου στη Βιβλιοθήκη της Βουλής (πρώην Δημόσιο Καπνεργοστάσιο, Λένορμαν 218). Κεντρική ομιλήτρια αύριο, στις 18:00, θα είναι η Καρολάιν Κριάντο Περέζ. Μετά τη διάλεξη θα ακολουθήσει σύντομη παρουσίαση του προγράμματος της ActionAid για την οπτική του φύλου στους δημόσιους προϋπολογισμούς, που υλοποιείται σε συνεργασία με το Κέντρο Γυναικών Καρδίτσας και τους δήμους Αθηναίων και Καρδίτσας, στο πλαίσιο του «Active citizens fund», που χρηματοδοτείται από τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο.

Την Τρίτη 25 Οκτωβρίου στις 17:00, θα πραγματοποιηθεί εργαστήριο από την ερευνητική ομάδα Urbana με θέμα «Ο δημόσιος χώρος από την οπτική του φύλου» και θα ακολουθήσει περίπατος στη γειτονιά. Τις δύο εκδηλώσεις θα πλαισιώσει έκθεση έργων στους δρόμους του Κολωνού με απεικονίσεις γυναικών που έζησαν στην περιοχή, σε μια παρέμβαση για το γεγονός ότι εννιά στα δέκα ονόματα των δρόμων και των μνημείων στην Αθήνα είναι ανδρικά. Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό.

Πηγή: ΑΠΕ