Η ενασχόληση με τα αστέρια και τους αστερισμούς έχουν μια μακρά και πολύπλοκη ιστορία στην πορεία της ανθρωπότητας. Μία ομάδα αρχαιολόγων από το Πανεπιστήμιο του Tübingen, μετά από ανακαλύψεις σε έναν αρχαίο αιγυπτιακό ναό, φαίνεται να προσέθεσαν ένα λιθαράκι στις αστρολογικές και αστρονομικές ανησυχίες μας.

Οι αρχαιολόγοι, αποκάλυψαν την ύπαρξη μιας εντυπωσιακής σειράς ανάγλυφης ζωγραφικής στην οροφή ενός αρχαίου αιγυπτιακού ναού που απεικονίζει τα 12 ζωδιακά σύμβολα. Εκτός από τις αναπαραστάσεις του ζωδιακού κύκλου, τα έργα τέχνης που αποκαταστάθηκαν στον ναό της Esna στην Άνω Αίγυπτο, αφιερωμένο στον κριοκέφαλο θεό θεό Khnum, περιλαμβάνουν επίσης και απεικονίσεις πέντε πλανητών του Ηλιακού μας Συστήματος. Κάθε διαθέσιμη επιφάνεια του ναού – από τη βάση των στηλών μέχρι την οροφή – καλύπτεται από επιγραφές, σκαλίσματα και ζωγραφισμένα σχέδια. Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν μια πλήρη σειρά από 12 ζωδιακά σύμβολα στην οροφή του ναού 1.800 ετών. Πρόκειται για ένα σπάνιο εύρημα που ενώνει μια σειρά από εκπληκτικά και περίπλοκα έργα τέχνης σχεδόν 2.000 ετών που κοσμούν τους τοίχους του ναού.

«Οι αναπαραστάσεις του ζωδιακού κύκλου είναι πολύ σπάνιες στους αιγυπτιακούς ναούς», λέει ο αιγυπτιολόγος Christian Leitz από το Πανεπιστήμιο του Tübingen στη Γερμανία, η ομάδα του οποίου συνεργάζεται με το αιγυπτιακό Υπουργείο Τουρισμού και Αρχαιοτήτων για το έργο αποκατάστασης. «Ο ίδιος ο ζωδιακός κύκλος είναι μέρος της βαβυλωνιακής αστρονομίας και δεν εμφανίζεται στην Αίγυπτο μέχρι τους Πτολεμαϊκούς χρόνους». Η κατασκευή του ναού της Έσνα, περίπου 60 χιλιόμετρα (37 μίλια) νότια του Λούξορ, ξεκίνησε κατά την εποχή των Πτολεμαίων, αλλά συνεχίστηκε για αιώνες. Το μόνο που έχει απομένει τώρα είναι ο προθάλαμος, ή πρόναος, που τοποθετήθηκε κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο, υπό την κυριαρχία του αυτοκράτορα Κλαυδίου μεταξύ 41 και 54 μ.Χ.

Δύο κόκκινες φιγούρες, που καθρεφτίζονται η μια την άλλη και κρατιούνται από το χέρι, αντιπροσωπεύουν το ζώδιο των Διδύμων.
Φωτ.: Egypt’s Ministry of Tourism and Antiquities
Ένας κίτρινος σκορπιός που περιβάλλεται από λευκά αστέρια αντιπροσωπεύει το ζώδιο του Σκορπιού. Φωτ.: Egypt’s Ministry of Tourism and Antiquities
Μια φιγούρα σαν κένταυρο, που αντιπροσωπεύει το ζώδιο του Τοξότη. Φωτ.: Egypt’s Ministry of Tourism and Antiquities

Οι προσπάθειες αποκατάστασης αποκάλυψαν επίσης αναπαραστάσεις του Δία, του Κρόνου και του Άρη, αιγυπτιακές θεότητες, φίδια, κροκόδειλους, ασυνήθιστα περίπλοκα πλάσματα και αστερισμούς που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι για τη μέτρηση του χρόνου, ανέφερε η ανακοίνωση του υπουργείου.

Ένας από τους αστερισμούς που είχαν αποκαλυφθεί στο παρελθόν είναι η Μεγάλη Άρκτος, σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο του Tübingen. Η αρχαία αιγυπτιακή αναπαράσταση αυτού του αστερισμού είναι το πόδι ενός ταύρου, το οποίο «είναι δεμένο σε έναν πάσσαλο από μια θεά σε μορφή ιπποπόταμου», είπαν οι αρχαιολόγοι. Το καστανόχρωμο σχέδιο αντιπροσωπεύει τον αστερισμό των επτά αστέρων.

Φωτ.: Ahmed Amin via / University of Tübingen

Ακόμη και μέσα σε αυτή την αφθονία πολύχρωμων φιγούρων, όμως, η απεικόνιση των ζωδίων είναι μια ενδιαφέρουσα έκπληξη. Πιστεύεται ότι οι αρχαίοι Έλληνες εισήγαγαν τον ζωδιακό κύκλο στην Αίγυπτο, και φαινόταν να γίνεται πολύ δημοφιλής, αλλά μόνο σε ορισμένα πλαίσια.

«Ο ζωδιακός κύκλος χρησιμοποιήθηκε για τη διακόσμηση ιδιωτικών τάφων και σαρκοφάγων και είχε μεγάλη σημασία σε αστρολογικά κείμενα, όπως τα ωροσκόπια που βρέθηκαν εγγεγραμμένα σε όστρακα αγγείων», λέει ο αιγυπτιολόγος Daniel von Recklinghausen του Πανεπιστημίου του Tübingen. «Ωστόσο, είναι σπάνιο στη διακόσμηση του ναού: Εκτός από την Έσνα».

Οι εργασίες συνεχίζονται ακόμη, αλλά από τότε που ξεκίνησαν το 2018, έχει καθαριστεί πάνω από το ήμισυ της οροφής, καθώς και 8 από τις 18 κολώνες και 2 από τα επιστύλια που στηρίζουν την οροφή. Είναι μία δουλειά που χρειάζεται χρόνο, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί η ζημιά στις χρωστικές ουσίες κάτω από τη βρωμιά. Μόνο ο χρόνος θα δείξει πόσες ακόμη ενδείξεις για την αρχαία Αίγυπτο μπορεί να αποκαλύψει η ομάδα.

Πηγή: Science alert