Οι διπλωματικές επιπτώσεις της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία διαδραματίστηκαν τη Δευτέρα από τη Μέση Ανατολή έως τη Βαλτική και τη βόρεια Ευρώπη, καθώς οι ηγέτες προσπαθούσαν να εδραιώσουν νέες συμμαχίες σε έναν ταραγμένο κόσμο.

Στον τέταρτο σταθμό μιας περιοδείας με στόχο την εξασφάλιση περισσότερου οπλισμού για την απόκρουση των ρωσικών δυνάμεων, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι έφτασε στην Αθήνα για να συναντήσει τον πρωθυπουργό της χώρας μας και την ΠΤΔ αλλά και άλλων βαλκανικών χωρών για να συζητήσουν τις κοινές ανησυχίες τους για την ασφάλεια και την καλύτερη ενσωμάτωση της Ουκρανίας με την Ευρώπη.

«Σας ευχαριστώ για την ετοιμότητά σας να μας βοηθήσετε να πολεμήσουμε για την ελευθερία μας», δήλωσε ο Ζελένσκι στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη μετά την κατ’ ιδίαν συνάντησή τους.

Καθώς ο Ζελένσκι κατευθυνόταν προς την Αθήνα, αφού εξασφάλισε δεσμεύσεις για μαχητικά αεροσκάφη F-16 από τη Δανία και την Ολλανδία, μια ιρανική στρατιωτική αντιπροσωπεία επισκεπτόταν τη Ρωσία, ένδειξη του πόσο βαθιές είναι οι σχέσεις μεταξύ Μόσχας και Τεχεράνης από την έναρξη του πολέμου.

Η επιδεξιότητα του Ιράν στην παραγωγή μη επανδρωμένων αεροσκαφών και πυραύλων και οι εχθρικές σχέσεις του με τη Δύση το έχουν καταστήσει ελκυστικό εταίρο για τη Ρωσία.

Φωτ.: Γιώργος Κονταρίνης / Eurokinissi

Αυτό ήταν αδιαμφισβήτητο τη Δευτέρα, όταν ο επικεφαλής των χερσαίων δυνάμεων του Ιράν, ταξίαρχος Kioumars Heydari, έγινε δεκτός στη Μόσχα από τον Ρώσο ομόλογό του, στρατηγό Oleg Salyukov. Οι δύο άνδρες παρακολούθησαν μια τελετή κατάθεσης στεφάνων στον τάφο του άγνωστου στρατιώτη έξω από το τείχος του Κρεμλίνου, σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας.

«Το Ιράν θεωρείται από τη Ρωσική Ομοσπονδία ως μία από τις χώρες-κλειδιά στη Μέση Ανατολή. Είναι στρατηγικός εταίρος της Ρωσίας», δήλωσε ο στρατηγός Salyukov σε δήλωση που εξέδωσε το υπουργείο.

Από την πλευρά του, ο στρατηγός Heydari δήλωσε ότι οι χερσαίες δυνάμεις της Τεχεράνης είναι έτοιμες να αυξήσουν τη συνεργασία τους με τη Ρωσία, μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων του Ιράν, IRNA.

Απομονωμένη από μεγάλο μέρος της Δύσης από τότε που εισέβαλε στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, η Μόσχα προσπαθεί επίσης να διασφαλίσει τις σχέσεις της με κράτη που απέφυγαν να την καταγγείλουν ή τουλάχιστον χρησιμοποίησαν πιο μετριοπαθής στάση στον πόλεμο.

Σήμερα, το Κρεμλίνο θα προσπαθήσει να “κερδίσει έδαφος” όταν η ομάδα των χωρών που είναι γνωστές ως BRICS -Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική- θα ξεκινήσει μια συνάντηση στη Νότια Αφρική. Η BRICS αντιπροσωπεύει το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού και το 1/4 της οικονομίας.

Ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Β. Πούτιν, είχε προγραμματίσει να παραστεί αυτοπροσώπως στη συνάντηση, αλλά αυτό περιπλέχθηκε μετά την έκδοση εντάλματος από διεθνές δικαστήριο τον Μάρτιο, το οποίο τον κατηγορούσε για εγκλήματα πολέμου. Τώρα σκοπεύει να συμμετάσχει εξ αποστάσεως -αλλά από την άποψη της Ρωσίας, η σύνοδος κορυφής μπορεί ακόμη να προσφέρει μια ευκαιρία να φλερτάρει τον αναπτυσσόμενο κόσμο.

Φωτ.: Γιώργος Κονταρίνης / Eurokinissi

Το πλάνο της εξεύρεσης κοινού εδάφους, ωστόσο, γίνεται όλο και πιο δύσκολο. Καθώς ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία συνεχίζεται, η σύγκρουση αποσταθεροποιεί τις τιμές των τροφίμων και της ενέργειας για πολλές από τις φτωχότερες χώρες που τα μέλη των BRICS ισχυρίζονται ότι εκπροσωπούν.

Στην Αθήνα τη Δευτέρα, με τις ρωσικές εχθροπραξίες να διαταράσσουν τις ουκρανικές εξαγωγές σιτηρών προς τα πεινασμένα κράτη, ο Ζελένσκι ζήτησε επίσης από την Ελλάδα βοήθεια για τη μεταφορά γεωργικών προϊόντων από τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ότι τα ελληνικά πλοία μεταφέρουν ήδη πάνω από το 50% των ουκρανικών εξαγωγών σιτηρών.

Πριν ξεκινήσει το Σάββατο τον τελευταίο διπλωματικό του αιφνιδιασμό, ξεκινώντας από τη Σουηδία, ο Ζελένσκι άφησε να εννοηθεί ότι «ισχυρά πράγματα» ήταν στα σκαριά για μια εβδομάδα που περιλαμβάνει την Ημέρα Ανεξαρτησίας της Ουκρανίας.

Μέχρι να φτάσει στην Ελλάδα, ο Ζελένσκι είχε ανακοινώσει δεσμεύσεις για δεκάδες αεροσκάφη F-16 και αναμενόταν να ζητήσει το ίδιο από την Αθήνα. Αλλά αργά τη Δευτέρα, δεν ήταν σαφές σε τι, αν είχε συμφωνηθεί κάτι, είχαν συμφωνήσει η Ουκρανία και η Ελλάδα.

Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι ο ίδιος και ο Έλληνας πρωθυπουργός είχαν συζητήσει «ορισμένες προτεραιότητες με στόχο να σταματήσει αυτή η τρομερή εισβολή» και αναφέρθηκε συγκεκριμένα σε μια πρόταση, η Ελλάδα να εκπαιδεύσει Ουκρανούς πιλότους να πετούν μαχητικά αεροσκάφη F-16. «Χρειαζόμαστε την υποστήριξη της Ελλάδας για την προετοιμασία των πιλότων μας για τα F-16», είπε σε κοινή τηλεοπτική εμφάνιση με τον πρωθυπουργό της χώρας μας.

Φωτ.: Γιώργος Κονταρίνης / Eurokinissi

Ο Ζελένσκι, στην πρώτη του επίσημη επίσκεψη στην Αθήνα, ευχαρίστησε επίσης τον Κυρ. Μητσοτάκη για την υποστήριξη της Ελλάδας στην ένταξη της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ.

Ο πρωθυπουργός καταδίκασε τις προσπάθειες της Ρωσίας να «επανασχεδιάσει τα σύνορα» και δήλωσε ότι οι θηριωδίες που διέπραξε η Ρωσία στην Ουκρανία πρέπει να τιμωρηθούν. «Καταδικάζουμε ανεπιφύλακτα τα εγκλήματα πολέμου, τα οποία πρέπει να τιμωρηθούν από τη διεθνή δικαιοσύνη», είπε.

Αργότερα μέσα στην ημέρα, ο Κυρ. Μητσοτάκης, ο Ζελένσκι και 9 ηγέτες από τα Βαλκάνια συναντήθηκαν σε ένα ανεπίσημο δείπνο στο οποίο συμμετείχαν επίσης αξιωματούχοι της Ε.Ε.. Η ομάδα εξέδωσε δήλωση με την οποία δήλωνε την αμέριστη υποστήριξή της στην Ουκρανία και υποστήριζε ότι ένα διευρυμένο και ενωμένο μπλοκ ήταν πιο σημαντικό από ποτέ μετά την εισβολή της Ρωσίας.

«Η κλιμάκωση του επιθετικού πολέμου κατά της Ουκρανίας αποκάλυψε την επείγουσα ανάγκη για μια ισχυρή, ανθεκτική και χωρίς αποκλεισμούς Ε.Ε. ως ακρογωνιαίο λίθο της ειρήνης και της ευημερίας μεταξύ των λαών μας σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς», αναφέρεται στη δήλωση.

Πηγή: New York Times