Πόσες φορές έχετε δυναμώσει την ένταση στην τηλεόρασή σας την ώρα που παρακολουθείτε μία σειρά ή μια ταινία και, ενώ όλα ρολάρουν φυσιολογικά, ξαφνικά πετάγεστε στον αέρα επειδή ο ήχος, φαινομενικά, δυνάμωσε από μόνος του; Φυσικά, το volume της συσκευής σας δεν μπορεί να πάρει τέτοιες πρωτοβουλίες, ούτε κάποιος τερμάτισε την ένταση χωρίς να το ξέρετε. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι την τελευταία δεκαετία, χοντρικά, οι διάλογοι είναι σε επίπεδο ψιθυρίσματος και τα εφέ σε επίπεδο διάτρησης τυμπάνου.

Οπότε σταματήστε να αναρωτιέστε αν έχετε πρόβλημα με την ακοή σας και δεν ακούτε καλά, μην τα βάζετε με την τηλεόρασή σας ή τους ηθοποιούς που «τα λένε μέσα απ’ τα δόντια τους» και ρίξτε όλο το φταίξιμο στην τεχνολογία.

Τουλάχιστον αυτό είναι το αφήγημα στο explainer video του Vox, που έχει επιμεληθεί ο Edward Vega, και συνομιλεί με την επιμελήτρια διαλόγων της Warner Bros., Austin Olivia Kendrick. Σύμφωνα με την Kendrick και αυτά που βλέπουμε στο σχετικό βίντεο, αποδεικνύεται ότι φταίει η τεχνολογία και για να μάθουμε πώς φτάσαμε στο σήμερα, ο Vega και η Kendrick κάνουν ένα ταξίδι πίσω στον χρόνο.

Αρχικά εξηγούν ότι όταν οι ταινίες μεταπήδησαν από τον βωβό κινηματογράφο στις ταινίες με διαλόγους, οι ηθοποιοί έπρεπε να προφέρουν καθαρά τις φράσεις τους προσέχοντας την προφορά τους, ενώ πολλές φορές μιλούσαν απευθείας σε ένα τεράστιο μικρόφωνο. Αν κινούνταν και μιλούσαν όπως οι ηθοποιοί σήμερα, θα ακούγονταν όπως όταν κάποιος μας χαιρετάει μέσα από ένα εν κινήσει αυτοκίνητο και «χάνεται» η φωνή του όσο αυτό συνεχίζει την πορεία του.

Ωστόσο, με τη σημερινή τεχνολογία, τα μικρόφωνα είναι τόσο μικροσκοπικά (ψείρες) που μπορούν να φορεθούν σχεδόν σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος ενός ηθοποιού. Αυτό τους επιτρέπει να περιφέρονται ελεύθερα στον χώρο, είτε πρόκειται για στούντιο είτε για εξωτερικά γυρίσματα, και να μιλάνε σε κανονική ένταση χωρίς να υπάρχει φόβος ότι δεν θα καταγραφούν τα λόγια του. Πώς γίνεται λοιπόν να μην μπορούμε να τους ακούσουμε; Σε πρώτη φάση, αποδεικνύεται ότι είναι αρκετά περίπλοκο… αλλά και όχι ταυτόχρονα.

«Πολλοί άνθρωποι θα ρωτήσουν: “Γιατί δεν δυναμώνετε τον διάλογο;”. Αλλά μακάρι να ήταν τόσο απλό», σχολίασε η  Kendrick προτού διευκρινίσει: «Αν στις ταινίες η ένταση των διαλόγων ήταν στο ίδιο επίπεδο με αυτή των εκρήξεων για παράδειγμα, οι εκρήξεις δεν θα έκαναν τόσο αίσθηση. Χρειάζεσαι αυτή η αντίθεση στην ένταση του ήχου για να κλιμακώσεις την σκηνή».

Βέβαια αυτό έχει μία βάση, και εξηγεί για ποιον λόγο συμβαίνει αυτό το εκνευριστικό φαινόμενο. Παρόλα αυτά, χρειαζόμαστε ακόμα μία εξήγηση. Μπορεί η αντίθεση να είναι απαραίτητη για να δημιουργήσει ατμόσφαιρα και συναισθήματα, οι διάλογοι όμως δεν μπορούν να ανέβουν ένα level παραπάνω και να μην μεταβαίνουμε από τους ψίθυρους στην κώφωση; Η τεχνολογία, ξανά, έχει την ευθύνη.

Στο βίντεο του Vox, μας εξηγούν πώς επειδή οι σύγχρονες τηλεοράσεις μας είναι πολύ λεπτές δεν μπορούν να υποστηρίξουν μεγάλα ηχεία στο «σασί» τους και αυτά που διαθέτουν δεν στοχεύουν στην σωστή κατεύθυνση, εκεί δηλαδή που κάθεται ο θεατής, αλλά βρίσκονται στο πίσω μέρος. Ουσιαστικά, όταν μιλάνε οι ηθοποιοί, απευθύνονται στον τοίχο μας και εμείς προσπαθούμε να καταλάβουμε διαβάζοντας τα χείλια τους. Αντί αυτού, ίσως, θα ήταν προτιμότερο να διαβάζουμε υπότιτλους -για να μην κουφαθούμε.