Ο Βέρθερος του Ζυλ Μασνέ, σε σκηνοθεσία του αείμνηστου Σπύρου Α. Ευαγγελάτου, φέρνει στην Εθνική Λυρική Σκηνή την κορυφαία μεσόφωνο της εποχής μας Ανίτα Ρατσβελισβίλι, η οποία θα αναμετρηθεί για πρώτη φορά στην καριέρα της με τον ρόλο της Σαρλότ, για έξι συνολικά παραστάσεις, στις 23, 26, 28, 31 Μαρτίου 2023 καθώς και στις 02, 04 Απριλίου στην αίθουσα Σταύρος Νιάρχος.
Είναι μια από τις δημοφιλέστερες όπερες του γαλλικού ρεπερτορίου, και γράφτηκε περίπου έναν αιώνα μετά το επιστολικό μυθιστόρημα του Γκαίτε στο οποίο βασίζεται. Η όπερα αναφέρεται στην ιστορία του αδιέξοδου έρωτα ανάμεσα στον νεαρό Βέρθερο και τη Σαρλότ. Όταν ο Βέρθερος αντιλαμβάνεται ότι δεν έχει καμία ελπίδα, αυτοκτονεί. Η Σαρλότ, που έχει αντιληφθεί την κρισιμότητα της κατάστασης, σπεύδει κοντά του και τον προλαβαίνει λίγο πριν εκείνος ξεψυχήσει. Η παραγωγή υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) για την ενίσχυση της καλλιτεχνικής εξωστρέφειας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
Όπως και ο Φάουστ του Γκαίτε (που ως λυρικό έργο έγινε κυρίως γνωστός από την εκδοχή του Γκουνό), έτσι και ο Βέρθερος κατέκτησε τον χώρο της όπερας έχοντας μελοποιηθεί από Γάλλο συνθέτη, τον σπουδαίο Ζυλ Μασνέ. Η όπερα του Μασνέ, η οποία σκιαγραφεί με δεξιοτεχνικό τρόπο τον ποιητικό χαρακτήρα του ιδεαλιστή Βέρθερου και της παγιδευμένης στις κοινωνικές επιταγές Σαρλότ, γνώρισε τεράστια επιτυχία τον καιρό που γράφτηκε, μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και επηρέασε από τα ήθη ως τη μόδα της εποχής.
Ο οπερατικός Βέρθερος ακολουθεί τους δικούς του κανόνες, παίρνοντας ουσιαστικές αποστάσεις από το πρωτότυπο. Διατηρεί τη σύγκρουση με τον περίγυρο και τις κοινωνικές συμβάσεις, αλλά αφήνει κατά μέρος τις φιλοσοφικές αναζητήσεις. Η ιστορία του ήρωα του Γκαίτε ενέπνευσε στον Γάλλο συνθέτη μουσική μεγάλου λυρισμού και σπάνιας τρυφερότητας, από την οποία δεν λείπουν έντονα δραματικά ξεσπάσματα. Η μελωδική έμπνευση του Μασνέ στον Βέρθερο είναι ιδιαίτερα πλούσια. Μέσα από αυτήν διεισδύει στην ψυχολογία των βασικών του χαρακτήρων, πλάθοντας ανάγλυφες προσωπικότητες. Όσο προχωρά η όπερα και από την αθωότητα και τις απλές χαρές της οικογενειακής και κοινωνικής ζωής το έργο εστιάζει στη συναισθηματική ζωή των δύο βασικών χαρακτήρων, τόσο η μουσική περνά από την περιγραφή της εξωτερικής, δημόσιας εικόνας τους στην απόδοση του περίπλοκου, σκοτεινού εσωτερικού τους κόσμου.
Ο Βέρθερος είναι η τελευταία όπερα που σκηνοθέτησε ο Σπύρος Α. Ευαγγελάτος, μια εμβληματική μορφή του θεάτρου και της όπερας στην Ελλάδα, και πρωτοπαρουσιάστηκε από την ΕΛΣ το 2014 στο Θέατρο Ολύμπια. O Σπύρος Α. Ευαγγελάτος, γιος του κορυφαίου Έλληνα μουσουργού Αντίοχου Ευαγγελάτου, διατέλεσε για πολλά χρόνια καλλιτεχνικός διευθυντής και πρόεδρος του Δ.Σ. της ΕΛΣ, ενώ, παράλληλα με την πορεία του στο θέατρο, σκηνοθέτησε με ιδιαίτερη επιτυχία διάσημες όπερες των Βέρντι, Μπιζέ, Πουτσίνι, Ροσσίνι, Μότσαρτ, Μπρίττεν κ.ά. Την αναβίωση της σκηνοθεσίας υπογράφει ο Ίων Κεσούλης.
Τα σκηνικά και τα κοστούμια της παραγωγής υπέγραψε μια άλλη κορυφαία μορφή του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού, ο αλησμόνητος σκηνογράφος και ενδυματολόγος του θεάτρου, της όπερας και του σινεμά Γιώργος Πάτσας. Την αναβίωση των σκηνικών και των κοστουμιών υπογράφει η Τότα Πρίτσα.
Διευθύνει ο διεθνώς αναγνωρισμένος Καναδός αρχιμουσικός Ζακ Λακόμπ, ο οποίος έχει διευθύνει τον Βέρθερο, μεταξύ άλλων, στη Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης, στο Βανκούβερ, στη Νίκαια της Γαλλίας και στο Θέατρο των Ηλυσίων Πεδίων στο Παρίσι. Ο Λακόμπ, που έχει χαρακτηριστεί ως «προικισμένος και φιλόδοξος» αρχιμουσικός από τους New York Times, έχει διευθύνει πολλές από τις σημαντικότερες συμφωνικές ορχήστρες σε Ευρώπη και Αμερική, ενώ έχει συνεργαστεί με κορυφαία λυρικά θέατρα όπως η Βασιλική Όπερα του Λονδίνου, η Γερμανική Όπερα του Βερολίνου, καθώς και με Όπερες του Καναδά, της Μασσαλίας, του Μόντε Κάρλο, του Μονάχου, της Αβινιόν, της Φιλαδέλφειας κ.ά.
Τον ρόλο του τίτλου θα ερμηνεύσει ο διακεκριμένος Ιταλός τενόρος Φραντσέσκο Ντεμούρο, ο οποίος ενθουσίασε το κοινό στον πρόσφατο Ριγολέττο της ΕΛΣ στο Ηρώδειο. Ο Ντεμούρο, ένας από τους πιο περιζήτητους τενόρους σε Ευρώπη και Αμερική, έχει διαγράψει μια εντυπωσιακή πορεία στα σπουδαιότερα λυρικά θέατρα του κόσμου όπως, μεταξύ άλλων, η Σκάλα του Μιλάνου, η Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης, η Βασιλική Όπερα του Λονδίνου, η Εθνική Όπερα του Παρισιού, η Κρατική Όπερα της Βιέννης, η Όπερα του Σαν Φρανσίσκο, το Ρεάλ της Μαδρίτης, η Γερμανική Όπερα του Βερολίνου, οι Όπερες της Φλωρεντίας, της Νάπολης, του Αμβούργου, του Μονάχου, της Φρανκφούρτης κ.ά.
Στον ρόλο της Σαρλότ θα κάνει το πολυαναμενόμενο ντεμπούτο της η κορυφαία μεσόφωνος Ανίτα Ρατσβελισβίλι, την οποία ο Ρικκάρντο Μούτι χαρακτήρισε ως την «καλύτερη μέτζο του πλανήτη στις μέρες μας» σε άρθρο των New York Times με τίτλο «Μια νεαρή τραγουδίστρια συναρπάζει τον κόσμο της όπερας». Η Ρατσβελισβίλι, μια πραγματική σταρ της όπερας, διαγράφει θεαματική πορεία στα σημαντικότερα λυρικά θέατρα του πλανήτη με τεράστια επιτυχία και διθυραμβικές κριτικές από τα μεγαλύτερα ΜΜΕ του κόσμου. Η Ρατσβελισβίλι, από το ιστορικό ντεμπούτο της στη Σκάλα του Μιλάνου ως επιλογή του Ντάνιελ Μπάρενμποϊμ και μέσα σε μια δεκαετία, κατάφερε να ξεχωρίσει διεθνώς με την επιβλητική και δυναμική σκηνική παρουσία της, την εντυπωσιακής ποιότητας και όγκου φωνή της, τις εξαιρετικά προσεκτικές επιλογές ρεπερτορίου, την απόλυτη συνέπεια και την αφιέρωσή της στη λυρική τέχνη. Μετά την πρώτη της συγκλονιστική εμφάνιση στην Ελλάδα, τον Ιούλιο του 2018 στην Κάρμεν της ΕΛΣ, ανέπτυξε μια στενή επαφή με την Εθνική Λυρική Σκηνή και επέστρεψε στην Αθήνα το 2020 για μια ιστορική συναυλία στη Ρωμαϊκή Αγορά, την οποία παρακολούθησαν διαδικτυακά πάνω από 1.000.000 θεατές σε όλο τον κόσμο, αλλά και το 2021 στο μοναδικό Γκαλά Βέρντι της ΕΛΣ στο Καλλιμάρμαρο, μαζί με την Α. Νετρέμπκο, τον Γ. Εϊβάζοφ και τον Δ. Πλατανιά.
Στον ρόλο του Αλμπέρ ο Νίκος Κοτενίδης, του Διοικητή ο Γιάννης Γιαννίσης, του Σμιτ ο Νικόλας Μαραζιώτης, του Γιόχαν ο Μαρίνος Ταρνανάς, του Mπρύλμαν ο Ιωάννης Κοντέλλης, της Σοφί η Χρύσα Μαλιαμάνη και της Καίτχεν η Αιμιλία Τσιμιδάκη.
Ο Βέρθερος του Ζυλ Μασνέ, σε σκηνοθεσία του αείμνηστου Σπύρου Α. Ευαγγελάτου, φέρνει στην Εθνική Λυρική Σκηνή την κορυφαία μεσόφωνο της εποχής μας Ανίτα Ρατσβελισβίλι, η οποία θα αναμετρηθεί για πρώτη φορά στην καριέρα της με τον ρόλο της Σαρλότ, για έξι συνολικά παραστάσεις, στις 23, 26, 28, 31 Μαρτίου 2023 καθώς και στις 02, 04 Απριλίου στην αίθουσα Σταύρος Νιάρχος.
Είναι μια από τις δημοφιλέστερες όπερες του γαλλικού ρεπερτορίου, και γράφτηκε περίπου έναν αιώνα μετά το επιστολικό μυθιστόρημα του Γκαίτε στο οποίο βασίζεται. Η όπερα αναφέρεται στην ιστορία του αδιέξοδου έρωτα ανάμεσα στον νεαρό Βέρθερο και τη Σαρλότ. Όταν ο Βέρθερος αντιλαμβάνεται ότι δεν έχει καμία ελπίδα, αυτοκτονεί. Η Σαρλότ, που έχει αντιληφθεί την κρισιμότητα της κατάστασης, σπεύδει κοντά του και τον προλαβαίνει λίγο πριν εκείνος ξεψυχήσει. Η παραγωγή υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) για την ενίσχυση της καλλιτεχνικής εξωστρέφειας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
Όπως και ο Φάουστ του Γκαίτε (που ως λυρικό έργο έγινε κυρίως γνωστός από την εκδοχή του Γκουνό), έτσι και ο Βέρθερος κατέκτησε τον χώρο της όπερας έχοντας μελοποιηθεί από Γάλλο συνθέτη, τον σπουδαίο Ζυλ Μασνέ. Η όπερα του Μασνέ, η οποία σκιαγραφεί με δεξιοτεχνικό τρόπο τον ποιητικό χαρακτήρα του ιδεαλιστή Βέρθερου και της παγιδευμένης στις κοινωνικές επιταγές Σαρλότ, γνώρισε τεράστια επιτυχία τον καιρό που γράφτηκε, μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και επηρέασε από τα ήθη ως τη μόδα της εποχής.
Ο οπερατικός Βέρθερος ακολουθεί τους δικούς του κανόνες, παίρνοντας ουσιαστικές αποστάσεις από το πρωτότυπο. Διατηρεί τη σύγκρουση με τον περίγυρο και τις κοινωνικές συμβάσεις, αλλά αφήνει κατά μέρος τις φιλοσοφικές αναζητήσεις. Η ιστορία του ήρωα του Γκαίτε ενέπνευσε στον Γάλλο συνθέτη μουσική μεγάλου λυρισμού και σπάνιας τρυφερότητας, από την οποία δεν λείπουν έντονα δραματικά ξεσπάσματα. Η μελωδική έμπνευση του Μασνέ στον Βέρθερο είναι ιδιαίτερα πλούσια. Μέσα από αυτήν διεισδύει στην ψυχολογία των βασικών του χαρακτήρων, πλάθοντας ανάγλυφες προσωπικότητες. Όσο προχωρά η όπερα και από την αθωότητα και τις απλές χαρές της οικογενειακής και κοινωνικής ζωής το έργο εστιάζει στη συναισθηματική ζωή των δύο βασικών χαρακτήρων, τόσο η μουσική περνά από την περιγραφή της εξωτερικής, δημόσιας εικόνας τους στην απόδοση του περίπλοκου, σκοτεινού εσωτερικού τους κόσμου.
Ο Βέρθερος είναι η τελευταία όπερα που σκηνοθέτησε ο Σπύρος Α. Ευαγγελάτος, μια εμβληματική μορφή του θεάτρου και της όπερας στην Ελλάδα, και πρωτοπαρουσιάστηκε από την ΕΛΣ το 2014 στο Θέατρο Ολύμπια. O Σπύρος Α. Ευαγγελάτος, γιος του κορυφαίου Έλληνα μουσουργού Αντίοχου Ευαγγελάτου, διατέλεσε για πολλά χρόνια καλλιτεχνικός διευθυντής και πρόεδρος του Δ.Σ. της ΕΛΣ, ενώ, παράλληλα με την πορεία του στο θέατρο, σκηνοθέτησε με ιδιαίτερη επιτυχία διάσημες όπερες των Βέρντι, Μπιζέ, Πουτσίνι, Ροσσίνι, Μότσαρτ, Μπρίττεν κ.ά. Την αναβίωση της σκηνοθεσίας υπογράφει ο Ίων Κεσούλης.
Τα σκηνικά και τα κοστούμια της παραγωγής υπέγραψε μια άλλη κορυφαία μορφή του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού, ο αλησμόνητος σκηνογράφος και ενδυματολόγος του θεάτρου, της όπερας και του σινεμά Γιώργος Πάτσας. Την αναβίωση των σκηνικών και των κοστουμιών υπογράφει η Τότα Πρίτσα.
Διευθύνει ο διεθνώς αναγνωρισμένος Καναδός αρχιμουσικός Ζακ Λακόμπ, ο οποίος έχει διευθύνει τον Βέρθερο, μεταξύ άλλων, στη Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης, στο Βανκούβερ, στη Νίκαια της Γαλλίας και στο Θέατρο των Ηλυσίων Πεδίων στο Παρίσι. Ο Λακόμπ, που έχει χαρακτηριστεί ως «προικισμένος και φιλόδοξος» αρχιμουσικός από τους New York Times, έχει διευθύνει πολλές από τις σημαντικότερες συμφωνικές ορχήστρες σε Ευρώπη και Αμερική, ενώ έχει συνεργαστεί με κορυφαία λυρικά θέατρα όπως η Βασιλική Όπερα του Λονδίνου, η Γερμανική Όπερα του Βερολίνου, καθώς και με Όπερες του Καναδά, της Μασσαλίας, του Μόντε Κάρλο, του Μονάχου, της Αβινιόν, της Φιλαδέλφειας κ.ά.
Τον ρόλο του τίτλου θα ερμηνεύσει ο διακεκριμένος Ιταλός τενόρος Φραντσέσκο Ντεμούρο, ο οποίος ενθουσίασε το κοινό στον πρόσφατο Ριγολέττο της ΕΛΣ στο Ηρώδειο. Ο Ντεμούρο, ένας από τους πιο περιζήτητους τενόρους σε Ευρώπη και Αμερική, έχει διαγράψει μια εντυπωσιακή πορεία στα σπουδαιότερα λυρικά θέατρα του κόσμου όπως, μεταξύ άλλων, η Σκάλα του Μιλάνου, η Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης, η Βασιλική Όπερα του Λονδίνου, η Εθνική Όπερα του Παρισιού, η Κρατική Όπερα της Βιέννης, η Όπερα του Σαν Φρανσίσκο, το Ρεάλ της Μαδρίτης, η Γερμανική Όπερα του Βερολίνου, οι Όπερες της Φλωρεντίας, της Νάπολης, του Αμβούργου, του Μονάχου, της Φρανκφούρτης κ.ά.
Στον ρόλο της Σαρλότ θα κάνει το πολυαναμενόμενο ντεμπούτο της η κορυφαία μεσόφωνος Ανίτα Ρατσβελισβίλι, την οποία ο Ρικκάρντο Μούτι χαρακτήρισε ως την «καλύτερη μέτζο του πλανήτη στις μέρες μας» σε άρθρο των New York Times με τίτλο «Μια νεαρή τραγουδίστρια συναρπάζει τον κόσμο της όπερας». Η Ρατσβελισβίλι, μια πραγματική σταρ της όπερας, διαγράφει θεαματική πορεία στα σημαντικότερα λυρικά θέατρα του πλανήτη με τεράστια επιτυχία και διθυραμβικές κριτικές από τα μεγαλύτερα ΜΜΕ του κόσμου. Η Ρατσβελισβίλι, από το ιστορικό ντεμπούτο της στη Σκάλα του Μιλάνου ως επιλογή του Ντάνιελ Μπάρενμποϊμ και μέσα σε μια δεκαετία, κατάφερε να ξεχωρίσει διεθνώς με την επιβλητική και δυναμική σκηνική παρουσία της, την εντυπωσιακής ποιότητας και όγκου φωνή της, τις εξαιρετικά προσεκτικές επιλογές ρεπερτορίου, την απόλυτη συνέπεια και την αφιέρωσή της στη λυρική τέχνη. Μετά την πρώτη της συγκλονιστική εμφάνιση στην Ελλάδα, τον Ιούλιο του 2018 στην Κάρμεν της ΕΛΣ, ανέπτυξε μια στενή επαφή με την Εθνική Λυρική Σκηνή και επέστρεψε στην Αθήνα το 2020 για μια ιστορική συναυλία στη Ρωμαϊκή Αγορά, την οποία παρακολούθησαν διαδικτυακά πάνω από 1.000.000 θεατές σε όλο τον κόσμο, αλλά και το 2021 στο μοναδικό Γκαλά Βέρντι της ΕΛΣ στο Καλλιμάρμαρο, μαζί με την Α. Νετρέμπκο, τον Γ. Εϊβάζοφ και τον Δ. Πλατανιά.
Στον ρόλο του Αλμπέρ ο Νίκος Κοτενίδης, του Διοικητή ο Γιάννης Γιαννίσης, του Σμιτ ο Νικόλας Μαραζιώτης, του Γιόχαν ο Μαρίνος Ταρνανάς, του Mπρύλμαν ο Ιωάννης Κοντέλλης, της Σοφί η Χρύσα Μαλιαμάνη και της Καίτχεν η Αιμιλία Τσιμιδάκη.
