Πότε δημιουργήθηκε το πρώτο μουσικό όργανο; Γιατί οι άνθρωποι έχουν πάθος με τη μουσική; Ποιο είναι το πρώτο καταγεγραμμένο μουσικό κομμάτι στην ιστορία; Αυτά και άλλα ερωτήματα μπορεί να έχουν γεννηθεί σε πολλούς από εμάς και μερικά μάλλον θα μείνουν αναπάντητα.

Εντάξει, μερικά μπορούμε να τα απαντήσουμε. Το πρώτο τραγούδι στην ιστορία που καταγράφηκε γραπτώς ήταν το “Hurrian Hymn No. 6”, που ανακαλύφθηκε σε μια πήλινη πλάκα στην αρχαία συριακή πόλη-λιμάνι Ουγκαρίτ τη δεκαετία του 1950 και είναι άνω των 3400 ετών.

Αν και η γνώση μας γύρω από τη σχέση της μουσικής με τον άνθρωπο, τα ζώα και τα φυτά είναι ακόμα περιορισμένη, ακολουθούν 10 εντυπωσιακά facts που ίσως να μη γνωρίζατε μέχρι σήμερα.

1. Η μουσική ενισχύει την ανάπτυξη των φυτών

Όταν το 1962, ο Ινδός επιστήμονας και βοτανολόγος Dr. TC Singh έβαλε να παίζει μουσική κοντά στο βάλσαμο ή αλλιώς βαλσαμόχορτο, ένα φυτό με καταπραϋντικές ιδιότητες, ανακάλυψε ότι αυξήθηκε το ύψος του κατά 20% και η βιομάζα του κατά 72%. Ο Singh έκανε το πείραμα και σε ένα καλλωπιστικό φυτό, στους κατιφέδες οι οποίοι ακούγοντας ινδική κλασική μουσική άνθισαν δύο εβδομάδες νωρίτερα από το προβλεπόμενο.

Αρκετά χρόνια αργότερα, το 2007, μια ομάδα Νοτιοκορεατών επιστημόνων έπαιξε 14 κλασικές συνθέσεις, συμπεριλαμβανομένης της Σονάτας του Σεληνόφωτος του Μπετόβεν, σε μία καλλιέργεια ορυζώνων (αγροί ρυζιού) και παρατήρησαν ότι με τη βοήθεια της μουσικής αναπτύσσονταν με ταχύτερο ρυθμό. Αρκετές άλλες μελέτες διερευνούν τη σύνδεση φυτών-μουσικής, η οποία, αν και απίθανη, φαίνεται αρκετά αληθινή. Μέσα βάση τα ευρήματα αυτών των μελετών το 63% των κηπουρών πλέον παίζουν -κυρίως- κλασική μουσική στα φυτά τους.

2. Η αργή μουσική βοηθά τις αγελάδες να παράγουν περισσότερο γάλα

Το 2001, μια ομάδα ψυχολόγων του Πανεπιστημίου του Leicester που έπαιζε αργή και γρήγορη μουσική σε 2 διαφορετικές ομάδες αγελάδων ανακάλυψε ότι η αργή μουσική αύξησε την παραγωγή γάλακτος κατά 3% στην αντίστοιχη ομάδα. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η μουσική με το tempo κατάφερνε να ηρεμεί τις αγελάδες και να μειώνουν το στρες τους. Όσο ήταν χαλαρές παρήγαγαν περισσότερο γάλα σε σχέση με την άλλη ομάδα που άκουγε γρήγορη μουσική η οποία τους προκαλούσε εκνευρισμό.

Όπως αναφέρει ο Juan Velez, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Aurora Organic Farms στο Boulder του Κολοράντο: Από αισθητηριακή άποψη, ο δυνατός θόρυβος μπορεί να είναι ένας από τους μεγαλύτερους στρεσογόνους παράγοντες για τις αγελάδες γαλακτοπαραγωγής και την ευημερία τους… η μουσική μπορεί να είναι ευεργετική για την ευημερία των αγελάδων, αρκεί να είναι χαλαρωτική.

3. Η Κροατία έχει ένα όργανο που παίζεται δίπλα στη θάλασσα

Μετά την καταστροφή που υπέστη το Ζαντάρ της Κροατίας κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, το θαλάσσιο μέτωπο ανακατασκευάστηκε ως ένα ενιαίο, αδιάσπαστο υποθαλάσσιο τείχος, το μέρος του οποίου έγινε μουσικό όργανο, χάρη στον αρχιτέκτονα Nikola Bašić.

Με την ενσωμάτωση τριάντα πέντε ειδικά διαμορφωμένων σωλήνων (παρόμοιοι με τους αυλούς) στο μπετόν, κάθε φορά που πέφτει το κύμα πάνω στον τοίχο ακούγεται μία φανταστική μελωδία που μπορείτε να ακούσετε στο  βίντεο που ακολουθεί.

Αν και το παίξιμο είναι τυχαίο, διατηρείται μία αρμονία στη μελωδία. Αυτό οφείλεται στο ότι ο Bašić είχε κουρδίσει τους αυλούς έτσι ώστε να συνδυάζονται μόνο εκείνες οι νότες που με οποιοδήποτε τρόπο συνδυάζονταν θα ακούγονταν μελωδικά μαζί.

4. Οι μαθητές της μουσικής τείνουν να έχουν υψηλή βαθμολογία

Το 2019, τρεις ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας δημοσίευσαν μια ερευνητική εργασία στην οποία αναφέρουν ότι οι μαθητές γυμνασίου που παρακολουθούσαν τουλάχιστον ένα μάθημα μουσικής πέτυχαν επίσης υψηλή βαθμολογία και σε άλλα μαθήματα, εκτός από αυτό της μουσικής. Για τους μαθητές που μαθαίνουν όργανα σε αντίθεση με εκείνους που παρακολουθούν μαθήματα φωνητικής, αυτό ήταν ακόμη πιο έντονο.

Οι συγγραφείς, οι οποίοι μελέτησαν πάνω από 112.000 αρχεία μαθητών κατέληξαν στο ακόλουθο συμπέρασμα: Κατά μέσο όρο, τα παιδιά που έμαθαν να παίζουν ένα μουσικό όργανο για πολλά χρόνια και έπαιζαν αργότερα σε μπάντα ή σε κάποιο σχολικό μουσικό σύνολο, ήταν περίπου ένα ακαδημαϊκό έτος μπροστά από τους συνομηλίκους τους όσον αφορά τις δεξιότητές τους στα αγγλικά, στα μαθηματικά και στις φυσικές επιστήμες.

Σύμφωνα με τους συγγραφείς χάρη στη μουσική οι συγκεκριμένοι μαθητές ανέπτυξαν τον συντονισμό ματιού-χεριού-νου, την έντονη ακρόαση, ομαδικές δεξιότητες και πειθαρχία κατά την εξάσκηση. Όπως υποστηρίζουν, αυτές οι μαθησιακές εμπειρίες ενίσχυσαν τις γνωστικές ικανότητες και την αυτό-αποτελεσματικότητα των παιδιών.

5. Η μεγαλύτερη μουσική σύνθεση θα ολοκληρωθεί το 2999

Ως γνωστόν, η μεγαλύτερη συναυλία στον κόσμο είναι η παράσταση Halberstadt , η οποία ξεκίνησε το 2001 και σήμερα παίζεται στην εκκλησία St. Burchardi στο Halberstadt της Γερμανίας. Η παράσταση, η οποία έλαβε εντολή από τον αβάν-γκαρντ συνθέτη της, John Cage, να παίζεται «όσο πιο αργά γίνεται», αλλάζει μια συγχορδία κάθε λίγους μήνες και θα ολοκληρωθεί το 2640.

Όσο για τον λόγο πίσω από τη βραδύτητα, σύμφωνα με τον πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου του ιδρύματος οργάνων John Cage, Rainer Neugebauer:

Δεν χρειάζεται να γίνονται όλα τόσο γρήγορα. Αν κάτι χρειάζεται λίγο περισσότερο χρόνο, τότε μπορεί να μας δώσει μια εσωτερική ηρεμία που είναι σπάνια στην κανονική ζωή.

Ωστόσο, υπάρχει μια λιγότερο γνωστή αλλά αρκετά μεγαλύτερη μουσική σύνθεση. Με τον τίτλο Longplayer (λογικό!), ξεκίνησε τα μεσάνυχτα της 31ης Δεκεμβρίου 1999 και θα ολοκληρωθεί στις 31 Δεκεμβρίου 2999. Η αρχική σύνθεση είναι διάρκειας 20 λεπτών και 20 δευτερολέπτων και χρησιμοποιώντας έναν αλγόριθμο υπολογιστή, ο δημιουργός και συνθέτης Jem Finer έχει εξασφαλίσει ότι δεν θα υπάρξουν επαναλήψεις στους συνδυασμούς των τμημάτων για 1000 χρόνια.

6. Η δυνατή μουσική κάνει τους ανθρώπους να πίνουν περισσότερο σε λιγότερο χρόνο

Αν και έχουμε έρευνα και γι’ αυτό το fact, ίσως το γνωρίζετε εμπειρικά από μόνοι σας. Αν βγείτε έξω και πάτε σε ένα μαγαζί με δυνατή μουσική είναι αρκετά πιθανό να καταναλώσετε μεγαλύτερη απ’ ό,τι αν πηγαίνατε σε ένα μαγαζί με χαμηλή ή καθόλου μουσική. Αυτό λοιπόν, αυτό το είχαν διαπιστώσει κάποιοι ερευνητές, οι οποίοι το 2008 έκαναν δύο υποθέσεις προκειμένου να εξηγήσουν το προαναφερθέν φαινόμενο:

Τα υψηλά επίπεδα ήχου μπορεί να προκαλεί «μεγαλύτερη διέγερση» στα άτομα, με αποτέλεσμα να πίνουν πιο γρήγορα και στη συνέχεια να παραγγέλνουν περισσότερα ποτά. Δεδομένου ότι η δυνατή μουσική δυσκολεύει τη συνομιλία, τα άτομα μπορεί να επικεντρώνονται λιγότερο στην ομιλία και περισσότερο στο ποτό. Εμείς θα συμφωνήσουμε με τη συγκεκριμένη διαπίστωση βάσει της εμπειρίας μας φυσικά.

7. Η μουσική βοηθά όσους έχουν εγκεφαλικούς τραυματισμούς να ανακαλέσουν προσωπικές αναμνήσεις

Το 2013, πραγματοποιήθηκε «η πρώτη μελέτη στο είδος της» όπως έχει ονομαστεί , στην οποία δύο ερευνητές χρησιμοποίησαν δημοφιλή μουσική για να βοηθήσουν ασθενείς με σοβαρές εγκεφαλικές κακώσεις να ανακαλέσουν προσωπικές αναμνήσεις. Τα τραγούδια που επιλέχθηκαν ήταν όλα στην κορυφή του Billboard Hot 100 κατά τη διάρκεια της ζωής των ασθενών, πράγμα που σημαίνει ότι ήταν πιθανό να τα είχαν ακούσει κάποια στιγμή.

Τα αποτελέσματα ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Τα τραγούδια βοήθησαν σχεδόν κάθε ασθενή να ανακαλέσει αυτοβιογραφικές αναμνήσεις και τα συναισθήματα που προκαλούσαν ήταν σχεδόν πάντα θετικά. Αντίθετα οι λεκτικές προτροπές από τους ίδιους τους γιατρούς, δεν ήταν τόσο αποτελεσματικές. Η μουσική μας επηρεάζει με τρόπους βαθύτερους και πιο αρχέγονους από ό,τι οι λέξεις και είναι ένα παράδειγμα που το αποδεικνύει.

8. Οι μουσικοί έχουν μικρότερη διάρκεια ζωής συγκριτικά με άλλους ανθρώπους

Και η διαφορά δεν είναι αμελητέα. Το 2014, δύο ερευνητές ανέλαβαν το -όχι και τόσο ευχάριστο- έργο να μελετήσουν τα αρχεία θανάτου 13.195 δημοφιλών μουσικών που πέθαναν μεταξύ 1950 και 2014. Τα αποτελέσματα; Όλοι οι μουσικοί θεωρείται πιθανό -όχι σίγουρο- ότι πέθαναν νωρίτερα από τον γενικό πληθυσμό, με τους αστέρες της ποπ και της ροκ να πεθαίνουν έως και 25 χρόνια νωρίτερα. Το να κάνεις μουσική αντί να είσαι απλός ακροατής, αυξάνει τις πιθανότητες θανάτου κατά 5 έως 10 φορές, σύμφωνα με τις αναφορές.

Η πιθανή αιτία θανάτου διαφέρει από είδος σε είδος:

Οι μουσικοί του metal, της ροκ και της κάντρι είναι πιο πιθανό να πεθάνουν από ασθένειες που σχετίζονται με το συκώτι ή από αυτοκτονία.
Οι μουσικοί των ειδών hip-hop και rap είναι πιο πιθανό να πεθάνουν από ανθρωποκτονία.
Οι μουσικοί της country, folk, jazz, metal, pop, punk και rock είναι επίσης πιο πιθανό να πεθάνουν κατά λάθος.
Ένας από τους συγγραφείς σημείωσε ότι η ποπ μουσική σκηνή, ειδικότερα, είναι «τοξική» και «χρειάζεται αποκατάσταση».

Βέβαια, πρέπει να τονίσουμε ότι πρόκειται απλά για αυξημένες πιθανότητες και αυτό σημαίνει μπορεί να αλλάξουν μέσα στα επόμενα χρόνια.

9. Το πιο σύντομο τραγούδι του κόσμου έχει διάρκεια 1.316 δευτερόλεπτα

Οι Napalm Death είναι ένα βρετανικό grindcore -μια μίξη του heavy metal και του hardcore punk- συγκρότημα του οποίου το πρώτο άλμπουμ, με τίτλο “Scum”, κυκλοφόρησε το 1987. Σε εκείνο το άλμπουμ υπήρχε ένα τραγούδι με το όνομα “You Suffer”, το οποίο, μέχρι σήμερα, κατέχει το ρεκόρ ως το συντομότερο τραγούδι που έχει ηχογραφηθεί ποτέ. Έχει διάρκεια ακριβώς 1.316 δευτερόλεπτα.

Όταν ρωτήθηκε για το μήκος, ο πρώην τραγουδιστής Justin Broadrick αποκάλυψε ότι: «Το “You Suffer” ήταν σε μεγάλο βαθμό μια κωμωδία, τραγούδι ενός δευτερολέπτου. Εντελώς ηλίθιο. Είναι γελοίο, αλλά ήταν ξεκαρδιστικό».

10. Το Βρετανικό Ναυτικό χρησιμοποίησε τη μουσική της Britney Spears για να τρομάξει τους Σομαλούς πειρατές (Spoiler, δεν έβαλαν το “Work Bitch”)

Δεν ξέρουμε πόσοι άνθρωποι έχουν πει τη φράση «πρέπει να με μισείς πολύ για να μου βάλεις να ακούσω Britney Spears», αλλά μάλλον κάτι τέτοιο έγινε σε αυτή την περίπτωση. Όταν οι αξιωματικοί του βρετανικού ναυτικού πολεμούσαν πειρατές στα ανοιχτά του Κέρατος της Αφρικής αποφάσισαν ότι έπρεπε να χρησιμοποιήσουν ένα αντισυμβατικό όπλο για να καταφέρουν να τους διώξουν και αυτό ήταν: η μουσική της Britney Spears. Το 2013 κυκλοφόρησαν αναφορές ότι το βρετανικό ναυτικό είχε υιοθετήσει αυτή την πρακτική επειδή οι πειρατές μισούσαν τη δυτική μουσική. Η Rachel Owens, αξιωματικός του εμπορικού ναυτικού που στάθμευε στην ανατολική ακτή της Αφρικής εκείνη την εποχή, αποκάλυψε:

Αυτοί οι τύποι δεν αντέχουν τη δυτική κουλτούρα ή τη μουσική της και οι επιτυχίες της Britney είχαν επιτυχία ξανά. Είναι τόσο αποτελεσματικά (τα τραγούδια της) που η ασφάλεια του πλοίου σπάνια χρειάζεται να καταφύγει σε πυροβόλα όπλα – μόλις οι πειρατές πάρουν μια ηχητική έκρηξη της Britney υποχωρούν όσο πιο γρήγορα μπορούν.

Τα τραγούδια που χρησιμοποίησαν βρίσκονταν στην κορυφή των charts εκείνης εποχής και ήταν το “Baby One More Time” και “Oops! I did again”. Ναι, το έκανες Britney!

Με στοιχεία από το Μedium.