Ο Sir Tim Berners-Lee, το πρωτοπόρο μυαλό πίσω από τη δημιουργία του Παγκόσμιου Ιστού (WorldWideWeb / WWW) στις 30 Απριλίου του 1993, οραματιζόταν πάντα το διαδίκτυο ως μια πλατφόρμα για απεριόριστη δημιουργικότητα που θα ενίσχυε τις συλλογικές προσπάθειες της ανθρωπότητας. Ωστόσο, τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ο Berners-Lee παρατηρεί μια σημαντική απόκλιση από αυτό -το ιδανικό- που είχε στο μυαλό του. Τα τελευταία χρόνια, στο επίκεντρο των ανησυχιών του βρίσκεται ο χειρισμός των προσωπικών δεδομένων των χρηστών από τρίτους αλλά και ότι οι προσωπικές προτιμήσεις τους συχνά περιορίζονται εντός των site και των πλατφορών όπου συνδέονται, χωρίς τη δυνατότητα δημιουργίας ενός γενικού προφίλ σύνδεσης και ταυτοποίησης του χρήστη.

Έτσι, για να αντιμετωπίσει αυτό το ζήτημα, ο Sir Tim κάποια στιγμή σχεδίασε το «νέο ίντερνετ», το Solid, ένα εγχείρημα ανοιχτού κώδικα που αποσκοπεί στην αντιστροφή της διαδικτυακής συνθήκης που γνωρίζουμε. Το Solid προτείνει μια σειρά από σημαντικές αλλαγές, όπου οι χρήστες διατηρούν τον έλεγχο των προσωπικών τους δεδομένων μέσω ενός προσωπικού ηλεκτρονικού καταστήματος δεδομένων, το Pod (Personal Online Data Store). Αυτή η καινοτόμος ιδέα δίνει τη δυνατότητα στους χρήστες να επιλέγουν ποιοι οργανισμοί μπορούν να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα τους, για ποιους σκοπούς και για πόσο χρονικό διάστημα, προωθώντας μια νέα εποχή ψηφιακής αυτονομίας και ιδιωτικότητας.

Σε συνεργασία με την Inrupt, μια εταιρεία που συνίδρυσε ο Berners-Lee, τεχνολογίες και υπηρεσίες που υποστηρίζουν το Solid σταδιακά κερδίζουν έδαφος. Πέρα από την Inrupt, άλλες εταιρείες, όπως η Graphmetrix και η Digita, βασίζονται επίσης στο Solid. Στο Βέλγιο, η Athumi, υποστηριζόμενη από τη φλαμανδική κυβέρνηση, αναδεικνύεται σε πρωτοπόρο στον τομέα της, πρωτοστατώντας σε διάφορα πρότζεκτ που λειτουργούν εντός Solid με αρκετές δυνατότητες.

Για παράδειγμα, ένα τέτοιο πρότζεκτ διαχειρίζεται μια κοινή πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι που αναζητούν εργασία στο Βέλγιο: τη γραφειοκρατική διαδικασία υποβολής ακαδημαϊκών πιστοποιητικών. Η λύση που προσφέρει η Athumi εξορθολογίζει αυτή τη δοκιμασία ψηφιοποιώντας τα διπλώματα και αποθηκεύοντάς τα με ασφάλεια στα Pods των χρηστών. Μέσω μιας απλής διαδικασίας εξουσιοδότησης, τα άτομα παραχωρούν στους υπεύθυνους πρόσληψης των εταιρειών προσωρινή πρόσβαση στα ακαδημαϊκά τους αρχεία, εξαλείφοντας την γραφειοκρατία και εξασφαλίζοντας τη ιδιωτικότητα των δεδομένων τους μέσω κρυπτογραφικής επαλήθευσης.

«Το πρώτο βήμα είναι να ενεργοποιήσετε το pod σας. Αυτό είναι νομικά απαραίτητο, διότι δεν μπορούμε να παρέχουμε υπηρεσίες για ένα άτομο που δεν μας έχει δώσει την εξουσιοδότηση να ενεργοποιήσουμε το pod του. Το δεύτερο βήμα είναι να δώσετε την άδεια να φορτώσουμε το δίπλωμά σας στο pod. Το τρίτο βήμα είναι να δώσετε πρόσβαση στην Randstad για ορισμένο χρονικό διάστημα ώστε να χρησιμοποιήσετε το δίπλωμα στο pod σας για τη συγκεκριμένη αίτηση εργασίας», είπε στο BBC ο Jörn De Vidts, διευθύνων σύμβουλος της Athumi.

Η πλατφόρμα της Athumi που λειτουργεί μέσω του Solid επεκτείνεται, ωστόσο, και στην υγειονομική περίθαλψη, όπου τα βελγικά νοσοκομεία υιοθετούν τα Pods για να διευκολύνουν την απρόσκοπτη ανταλλαγή ιατρικών πληροφοριών και φακέλων μεταξύ ασθενών και παρόχων υγειονομικής περίθαλψης. Επιπλέον, η Athumi συνεργάζεται με εταιρείες μέσων μαζικής ενημέρωσης για να δημιουργήσει κοινά προφίλ χρηστών σε όλες τις υπηρεσίες streaming, ενισχύοντας την εξατομικευμένη παροχή περιεχομένου και υπηρεσιών.

Επιπλέον, η ευελιξία των Pods έγκειται στην ικανότητά τους να αποθηκεύουν δεδομένα σε τυποποιημένες μορφές, διευκολύνοντας τη διαλειτουργικότητα. Σε μία έρευνα που πραγματοποίησε η φλαμανδική κυβέρνηση, αναδείχθηκε η προθυμία των πολιτών να εντάξουν τα Pods στη ζωή τους, με γνώμονα την εξοικονόμηση χρόνου σε άλλοτε γραφειοκρατικές διαδικασίες, αποδοτικότητας του κόστους και διευκόλυνσης της εμπειρίας στο εθνικό σύστημα υγείας.

Ενώ η υιοθέτηση των Pods εισάγει νέες προοπτικές στην ασφάλεια των δεδομένων των χρηστών και τον έλεγχό τους, θέτει επίσης κάποιες προκλήσεις. Η Amanda Finch, διευθύνουσα σύμβουλος του Chartered Institute of Information Security, υπογραμμίζει τη σημασία της εκπαίδευσης των χρηστών και της επαγρύπνησης για τη διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων τους. Παρ’ όλα αυτά, υποστηρικτές όπως ο John Bruce οραματίζονται ένα μέλλον όπου η κυριαρχία των ασφαλών δεδομένων θα γίνει ο κανόνας στο διαδίκτυο, με τους χρήστες να λειτουργούν ως θεματοφύλακες των ψηφιακών τους ταυτοτήτων.

Καθώς το ψηφιακό τοπίο εξελίσσεται ταχύτατα, το «νέο ίντερνετ» του Sir Tim Berners-Lee αναδεικνύεται σε έναν προάγγελο της αλλαγής, αμφισβητώντας τις παραδοσιακές αντιλήψεις περί ιδιοκτησίας δεδομένων και εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή ψηφιακής ενδυνάμωσης. 31 χρόνια μετά την πρεμιέρα του Παγκόσμιου Ιστού, το ίντερνετ, όπως σημειώσαμε σε ένα άρθρο μας, ίσως «πεθαίνει» καθώς δε θυμίζει σε τίποτα το ίντερνετ που αγαπήσαμε, και σίγουρα όχι το ίντερνετ που οραματίστηκε κάποτε ο Berners-Lee. Ίσως το Solid να είναι ο καταλύτης μιας επερχόμενης αλλαγής, φέρνοντας επανάσταση στον τρόπο που τα δεδομένα μας κυκλοφορούν στο διαδίκτυο αφού εντός Solid ο χρήστης φαίνεται να είναι ο μοναδικός κάτοχος της ψηφιακής του ταυτότητας και μοίρας.

Με πληροφορίες από: BBC, Wikipedia, Solid