Κατά τη δεκαετία του 1970, μια νέα μορφή τρόμου εμφανίστηκε στο κινηματογραφικό τοπίο, με τη γέννηση του είδους slasher να εισάγει στο κοινό μια πληθώρα μασκοφόρων δολοφόνων. Αυτοί οι μυστηριώδεις χαρακτήρες, κρύβοντας την ταυτότητά τους πίσω από αλλόκοτες ή γκροτέσκες μάσκες, άφησαν ανεξίτηλο το σημάδι τους στην ποπ κουλτούρα. Οι μορφές τους, με την αγριότητα και την ψυχρότητα που απέπνεαν, χαράχτηκαν στη συλλογική μνήμη των φανατικών των ταινιών τρόμου, διατηρώντας ζωντανή τη φρίκη και τον τρόμο που προκάλεσαν.
Οι ταινίες τρόμου μας έχουν χαρίσει πολλές και τρομακτικές μάσκες στο πέρασμα των δεκαετιών. Από τον ψυχρό Michael Myers του Halloween μέχρι τον αινιγματικό Ghostface του Scream, οι μάσκες που φορούν οι δολοφόνοι έχουν γίνει σύμβολα του είδους. Κάποιες μάσκες, βέβαια, είναι πιο τρομακτικές από άλλες, με τη φρικιαστική τους φύση να στοιχειώνει τους θεατές για χρόνια. Κι όμως, ορισμένες από τις πιο ανατριχιαστικές μάσκες που έχουμε δει δεν προέρχονται καν από ταινίες τρόμου, κάτι που τις καθιστά ακόμη πιο αξέχαστες.
Αλλά γιατί οι μάσκες μας προκαλούν τόσο έντονο φόβο; Όπως συμβαίνει και με τους κλόουν, που κρύβουν τα πραγματικά τους χαρακτηριστικά πίσω από έντονα βαμμένα πρόσωπα, υπάρχει κάτι βαθιά ανατριχιαστικό στο να μην ξέρουμε ποιος κρύβεται πίσω από μια μεταμφίεση. Η έλλειψη ταυτότητας γεννά αμφιβολίες – μπορούμε να τους εμπιστευτούμε; Μάλλον όχι. Και ο τρόμος γίνεται ακόμα πιο έντονος όταν η μάσκα μοιάζει ελαφρώς με ανθρώπινο πρόσωπο, μια ανεπαίσθητη παραμόρφωση που είναι συχνά υπερβολικά δύσκολο να την επεξεργαστούμε.
Έτσι, από τις κλασικές ταινίες τρόμου, όπως το Halloween, μέχρι τα πιο ψυχολογικά, στοιχειωτικά έργα, όπως το Eyes Wide Shut, η ιστορία του σινεμά είναι γεμάτη με από τρομακτικές μάσκες. Παρακάτω παρουσιάζονται 5 ταινίες που περιλαμβάνουν μερικές από τις πιο τρομακτικές μάσκες που μας έχει χαρίσει το σινεμά.
1. Leatherface – Ο σχιζοφρενής Δολοφόνος με το Πριόνι (Tobe Hooper, 1974)
Ένα από τα πρώτα slashers, “Ο Σχιζοφρενής Δολοφόνος με το Πριόνι”, σίγουρα έθεσε τα θεμέλια για τις τρομακτικές μάσκες στον κινηματογράφο. Ποιος μπορεί να ξεχάσει τις ποικίλες μάσκες που φοράει ο Leatherface, ο ανατριχιαστικός τύπος με το αλυσοπρίονο και την ποδιά, σε όλη τη διάρκεια της ταινίας; Τον βλέπουμε να φοράει τρεις διαφορετικές, όλες φτιαγμένες από ανθρώπινη σάρκα. Η πρώτη είναι αρκετά απλή, με ράμματα γύρω από τα χαρακτηριστικά της, κάνοντας την να φαίνεται λες και έχει δημιουργηθεί μάλλον τεμπέλικα.
Ωστόσο, στη συνέχεια τον βλέπουμε με μια πιο περίτεχνη μάσκα, η οποία έχει επάνω της πασαλειμμένο μακιγιάζ. Στη συνέχεια, η τρίτη μεταμφίεσή του, που προβάλλεται αργότερα, αποκτά μια πιο θλιβερή έκφραση. Ο Tobe Hooper ήθελε αυτά τα διαφορετικά προσωπεία να είναι εφάμιλλα με τις μάσκες της ελληνικής τραγωδίας. Αποτελούν έξυπνα σκηνικά, αλλά είναι επίσης και απλώς τρομακτικά, με τον Hooper να εμπνέεται από τον πραγματικό κατά συρροή δολοφόνο Ed Gein, ο οποίος συνήθιζε να φοράει ανθρώπινο δέρμα.
2. Michael Myers – Halloween (John Carpenter, 1978)
Άλλο ένα κλασικό θρίλερ, το “Halloween”, μπαίνει επίσης στη λίστα μας επειδή η μάσκα του s είναι σκέτο καύσιμο για εφιάλτες. Ο χαρακτήρας παραμονεύει πίσω από θάμνους και εμφανίζεται μέσα σε σπίτια προτού οι κάτοικοι προλάβουν καν να ξεφύγουν, και το γεγονός ότι εμφανίζεται κρατώντας ένα τεράστιο μαχαίρι με την ταυτότητά του καλυμμένη από μια μάσκα που τον κάνει να δείχνει ακόμα πιο φρικιαστικός. Η ψυχρή, χωρίς συναισθήματα φύση της μάσκας τονίζει τη μη προβλέψιμη παρουσία του και παραμένει ένας από τους πιο εμβληματικούς κακοποιούς του είδους.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι δεν γνωρίζουν πολλοί την περίεργη προέλευση της μάσκας. Είτε το πιστεύετε είτε όχι, η μάσκα φτιάχτηκε από μία φτηνή μάσκα του William Shatner (του ίδιου ως Captain Kirk στο Star Trek) και κάνοντας μερικές τροποποιήσεις. Ψεκάστηκε με λευκό σπρέι, οι οπές των ματιών έγιναν μεγαλύτερες και προστέθηκαν περισσότερα μαλλιά για να επιτευχθεί η εμφάνιση του εμβληματικού δολοφόνου.
3. Οι καλεσμένοι στο μασκέ όργιο – Μάτια Ερμητικά Κλειστά (Stanley Kubrick, 1999)
Παρόλο που η ταινία “Μάτια Ερμητικά κλειστά” δεν αποτελεί ταινία τρόμου, υπάρχουν πολλές στιγμές που προκαλούν έντονη ανησυχία, και μάλιστα η πιο έντονη στιγμή είναι το μασκέ όργιο στο οποίο καταλήγει ο Bill που υποδύεται ο Tom Cruise. Η ταινία του Stanley Kubrick ρίχνει μια ματιά στις παράξενες τελετουργίες που εφαρμόζουν ορισμένα «υψηλά ιστάμενα» μέλη της κοινωνίας, και σε αυτή την περίπτωση, μας μεταφέρει σε έναν διεφθαρμένο αλλά και ερωτικό κόσμο που εγκυμονεί κινδύνους. Είτε σας αρέσουν τα μασκέ όργια είτε όχι, δεν μπορείτε να αρνηθείτε το πόσο ανατριχιαστική είναι η όλη σεκάνς.
Όταν ο Cruise εισέρχεται στη μυστηριώδη τοποθεσία της μυστικής εταιρείας, τον υποδέχεται μια ομάδα ανθρώπων που φορούν όλοι μανδύες (εκτός από τις γυναίκες που δεν φορούν παραπάνω από στρινγκ) και συνοδεύονται από μάσκες. Ο συνδυασμός των μακριών μοναστηριακών χιτώνων σε συνδυασμό με τις ανέκφραστες αλλά και υπερβολικές μάσκες καθιστά το θέαμα ανατριχιαστικό. Η στοιχειωτική μουσική και οι ψαλμωδίες το κάνουν ακόμα χειρότερο.
4. Ο τρομακτικός λαγός – Donnie Darko (Richard Kelly, 2001)
Και πάλι, ενώ το “Donnie Darko” δεν συγκαταλέγεται στις ταινίες τρόμου, η χρήση ενός χαρακτήρα με μάσκα είναι μάλλον τρομακτική. Τον ομώνυμο χαρακτήρα του Jake Gyllenhaal επισκέπτεται ένας άνδρας με στολή κουνελιού, αν και η μάσκα του είναι μια περίεργη απόδοση του προσώπου του ζώου. Φαίνεται να είναι φτιαγμένη από ασημένιο μέταλλο, με γιγαντιαία αυτιά και δόντια καθώς και άδεια λευκά μάτια. Ο Frank, τον οποίο υποδύεται ο James Duval, πιο γνωστός από τους πρωταγωνιστικούς ρόλους του στις ταινίες του Gregg Araki, λέει στον Donnie ότι πρόκειται να επέλθει μια καταστροφή, δίνοντας το έναυσμα για τα αλλόκοτα γεγονότα της ταινίας.
Εμφανίζεται ξανά και ξανά καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας, ενθαρρύνοντας τον Donnie να συμπεριφερθεί με τρόπους που αρχικά δεν θα έκανε. Αν και ο Frank δεν είναι ένας φρικιαστικός δολοφόνος slasher, η απειλητική παρουσία του, μισός άνθρωπος, μισός λαγός, τον καθιστά μια τρομακτική φιγούρα που σίγουρα δεν θα θέλατε να συναντήσετε όταν περπατάτε μόνοι σας το βράδυ στο σπίτι.
5. Νύχτα της κάθαρσης – The Purge (James DeMonaco, 2013)
Το 2013, το “The Purge” εισήγαγε στο ευρύ κοινό μια τρομακτική ιδέα: την ύπαρξη μιας ετήσιας νύχτας όπου κάθε έγκλημα είναι νόμιμο. Τα πάντα είναι απόλυτα επιτρεπτά, συμπεριλαμβανομένων των δολοφονιών, και στη συνέχεια, παρακολουθούμε μια οικογένεια που γίνεται στόχος μασκοφόρων δολοφόνων την αποφράδα εκείνη νύχτα. Παρόλο που η ταινία έλαβε ανάμεικτες κριτικές, με πολλούς κριτικούς να επισημαίνουν ότι η ταινία είναι εντελώς ανόητη, εντούτοις κατέληξε να αποκτήσει απίστευτη επιτυχία.
Ένα πράγμα που διαθέτει η ταινία, ωστόσο, είναι μια σειρά από τρομακτικές μάσκες, πολλές από τις οποίες θα μπορούσαν να διεκδικήσουν μια θέση σε αυτή τη λίστα. Αναμφισβήτητα, οι χαμογελαστές μάσκες, με τα λευκά δόντια και τα υπερβολικά χαρακτηριστικά, όπως το μεγάλο στόμα, τα έντονα ζυγωματικά και τα άψυχα, σκοτεινά κοψίματα για να μπορεί να βλέπει από αυτά εκείνος που τις φοράει, είναι οι πλέον ανατριχιαστικές. Μοιάζουν με κακόγουστες καρικατούρες που ζωντανεύουν, και η ανατριχιαστική τους μορφή αρκεί για να κάνει και τον μεγαλύτερο φαν των τρομο –franchise να ανατριχιάσει.
