Μελετώντας το βιβλίο του Νίκου Κουμουρλή σάστισα. Συναντώντας τον πλούτο λέξεων, σκέψεων, μέσων εκφοράς του λόγου ένιωσα πως ο δημιουργός της “Άπνοιας” θέλει να μας υπνωτίσει με τον δικό του μαγικό τρόπο και μας ταξιδέψει στο σύμπαν του με απώτερο σκοπό να μας δείξει τη διέξοδο από ένα σύγχρονο «Σπήλαιο». Εν τέλει στο τέλος της διαδρομής ένιωσα πως αυτή η σειρά διηγημάτων αφυπνίζει αρκεί να διαβούμε όλα τα βήματά της. Σε έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο που όλα φαντάζουν ρευστά η συνθήκη του εγκλωβισμού θα δώσει τη θέση στην ελευθερία.
Από τη ρήση του Walt Whitman «To μέλλον δεν είναι περισσότερο αβέβαιο από το παρόν» κι από τον «Ταμία» που προσπαθεί να δώσει ψυχή στα άψυχα και να δοκιμάσει τα όρια του ιμάντα μίας μαζικής αφθονίας που στηρίζεται σε έναν άκρατο καταναλωτισμό, που δημιουργεί δυστυχία στο βάθος του και φυσικά μέσα από την αλυσίδα του επιτείνει την κλιματική κρίση. Από εκεί στα τραύματα που κουβαλάμε από την ευαίσθητη παιδική ηλικία, που αρκετές φορές οδηγούν σε απωθημένα μίας ολόκληρης ζωής. Οι εικόνες («η ψυχική βενζίνη τελείωνε, οι αισθήσεις σε παραλυτική διάσταση») και οι παρομοιώσεις δημιουργούν εγγύτητα όσο ξετυλίγεται η αφήγηση.
Δεν είναι λίγες οι φορές που τα θέλω συγκρούονται με τα πρέπει. Ποιος απ’ όλους εμάς δεν έχει βρεθεί σε αυτή τη θέση; Εκείνη τη στιγμή το συναίσθημα κι η λογική αναζητούν τη βέλτιστη ισορροπία μέσα μας. Συμβιβασμοί, υποχωρήσεις, θυσίες λαμβάνουν χώρα στο συνειδητό, το ασυνείδητο και το προσυνειδητό (με φόντο Προεγώ, εγώ κι υπερεγώ) κι οι διεργασίες αυτές έχουν αντίκτυπο στις αποφάσεις και τις επιλογές μας. Μέσα από όλους τους στοχασμούς που προκύπτουν ο δημιουργός αγγίζει και τον κόσμο του Μπέκετ, παρουσιάζοντας πικρές αλήθειες που οδηγούν στην αναζήτηση της «σκοτεινής απαισιόδοξης» ανθρώπινης φύσης (ένα από τα στάδια) πριν την τελική λύτρωση.
Είναι κοινά αποδεκτό πως στη ζωή μας αποδεχόμαστε ρόλους. Οι ευθύνες και το βάρος που φέρουν μαζί τους μας καθορίζει. Προσήλωση, κόπος, άγχος μας αλλάζουν. Ακόμα κι οι πιο δυνατοί λυγίζουν. Σε φάση τέλματος τα αποτυπώματα μνήμης, οι αναμνήσεις έρχονται στην επιφάνεια και επωφελούνται της εαυλοτότητάς μας. Τύψεις, τρόμος, φόβος, άρνηση, αποδοχή και μετά μετάνιωμα. Η επικείμενη συντριβή σηματοδοτεί ένα νέο σημείο μηδέν. Παραίτηση ή επανεκκίνηση οι δύο δρόμοι ανάμεσα στους οποίους καλούμαστε να διαλέξουμε.
Η χωροχρονική προσέγγιση και τοποθέτηση αποτελεί άξονα προσέγγιση κάθε κατάστασης. Ακριβώς και σε αυτά τα μικρά επεισόδια πρέπει να οριστεί με σαφήνεια, ώστε να αποφευχθεί η σύγχυση. Κάποιες φορές όμως η οδυνηρή μοναξιά θολώνει το τοπίο και το “οπτικό μας πεδίο” περιορίζεται. Το “επίδομα αισιοδοξίας που διανέμεται σε κουπόνια” δεν αρκεί. Τότε υπάρχει ο κίνδυνος της άλεσης και για να τον αποφύγουμε ίσως για κάποιους είναι προτιμότερο να μείνουν στο όνειρο, μακριά από σειρήνες που είναι ικανές να τους παγιδεύσουν.
Αυτό το έργο ωριμότητας του συγγραφέα κουβαλάει μέσα τους από αναγνώσεις και θεάσεις ταινιών μέχρι βιώματα και γνώσεις ψυχολογίας. Ο στόχος του δεν είναι να προβάλλει σε καμία περίπτωση όλα αυτά, το μαρτυρούν όμως οι γραμμές του. Εκεί έχοντας αφήσει το πνεύμα του ελεύθερο δεν μπορεί πια να κρυφτεί. Μας αποκαλύπτεται. Μαζί του διλήμματα, απορίες, αμφιβολίες, καθώς ο χρόνος μας ξεπερνάει τρέχοντας σαν αστραπή. Η ώρα του απολογισμού, το ταξίδι (με πρόσωπα και ιδιότητες που αρκετά/ές μπορεί κάτι να μας θυμίσουν) και η διχάλα στην άκρη του τούνελ.
Μελετώντας το βιβλίο του Νίκου Κουμουρλή σάστισα. Συναντώντας τον πλούτο λέξεων, σκέψεων, μέσων εκφοράς του λόγου ένιωσα πως ο δημιουργός της “Άπνοιας” θέλει να μας υπνωτίσει με τον δικό του μαγικό τρόπο και μας ταξιδέψει στο σύμπαν του με απώτερο σκοπό να μας δείξει τη διέξοδο από ένα σύγχρονο «Σπήλαιο». Εν τέλει στο τέλος της διαδρομής ένιωσα πως αυτή η σειρά διηγημάτων αφυπνίζει αρκεί να διαβούμε όλα τα βήματά της. Σε έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο που όλα φαντάζουν ρευστά η συνθήκη του εγκλωβισμού θα δώσει τη θέση στην ελευθερία.
Από τη ρήση του Walt Whitman «To μέλλον δεν είναι περισσότερο αβέβαιο από το παρόν» κι από τον «Ταμία» που προσπαθεί να δώσει ψυχή στα άψυχα και να δοκιμάσει τα όρια του ιμάντα μίας μαζικής αφθονίας που στηρίζεται σε έναν άκρατο καταναλωτισμό, που δημιουργεί δυστυχία στο βάθος του και φυσικά μέσα από την αλυσίδα του επιτείνει την κλιματική κρίση. Από εκεί στα τραύματα που κουβαλάμε από την ευαίσθητη παιδική ηλικία, που αρκετές φορές οδηγούν σε απωθημένα μίας ολόκληρης ζωής. Οι εικόνες («η ψυχική βενζίνη τελείωνε, οι αισθήσεις σε παραλυτική διάσταση») και οι παρομοιώσεις δημιουργούν εγγύτητα όσο ξετυλίγεται η αφήγηση.
Δεν είναι λίγες οι φορές που τα θέλω συγκρούονται με τα πρέπει. Ποιος απ’ όλους εμάς δεν έχει βρεθεί σε αυτή τη θέση; Εκείνη τη στιγμή το συναίσθημα κι η λογική αναζητούν τη βέλτιστη ισορροπία μέσα μας. Συμβιβασμοί, υποχωρήσεις, θυσίες λαμβάνουν χώρα στο συνειδητό, το ασυνείδητο και το προσυνειδητό (με φόντο Προεγώ, εγώ κι υπερεγώ) κι οι διεργασίες αυτές έχουν αντίκτυπο στις αποφάσεις και τις επιλογές μας. Μέσα από όλους τους στοχασμούς που προκύπτουν ο δημιουργός αγγίζει και τον κόσμο του Μπέκετ, παρουσιάζοντας πικρές αλήθειες που οδηγούν στην αναζήτηση της «σκοτεινής απαισιόδοξης» ανθρώπινης φύσης (ένα από τα στάδια) πριν την τελική λύτρωση.
Είναι κοινά αποδεκτό πως στη ζωή μας αποδεχόμαστε ρόλους. Οι ευθύνες και το βάρος που φέρουν μαζί τους μας καθορίζει. Προσήλωση, κόπος, άγχος μας αλλάζουν. Ακόμα κι οι πιο δυνατοί λυγίζουν. Σε φάση τέλματος τα αποτυπώματα μνήμης, οι αναμνήσεις έρχονται στην επιφάνεια και επωφελούνται της εαυλοτότητάς μας. Τύψεις, τρόμος, φόβος, άρνηση, αποδοχή και μετά μετάνιωμα. Η επικείμενη συντριβή σηματοδοτεί ένα νέο σημείο μηδέν. Παραίτηση ή επανεκκίνηση οι δύο δρόμοι ανάμεσα στους οποίους καλούμαστε να διαλέξουμε.
Η χωροχρονική προσέγγιση και τοποθέτηση αποτελεί άξονα προσέγγιση κάθε κατάστασης. Ακριβώς και σε αυτά τα μικρά επεισόδια πρέπει να οριστεί με σαφήνεια, ώστε να αποφευχθεί η σύγχυση. Κάποιες φορές όμως η οδυνηρή μοναξιά θολώνει το τοπίο και το “οπτικό μας πεδίο” περιορίζεται. Το “επίδομα αισιοδοξίας που διανέμεται σε κουπόνια” δεν αρκεί. Τότε υπάρχει ο κίνδυνος της άλεσης και για να τον αποφύγουμε ίσως για κάποιους είναι προτιμότερο να μείνουν στο όνειρο, μακριά από σειρήνες που είναι ικανές να τους παγιδεύσουν.
Αυτό το έργο ωριμότητας του συγγραφέα κουβαλάει μέσα τους από αναγνώσεις και θεάσεις ταινιών μέχρι βιώματα και γνώσεις ψυχολογίας. Ο στόχος του δεν είναι να προβάλλει σε καμία περίπτωση όλα αυτά, το μαρτυρούν όμως οι γραμμές του. Εκεί έχοντας αφήσει το πνεύμα του ελεύθερο δεν μπορεί πια να κρυφτεί. Μας αποκαλύπτεται. Μαζί του διλήμματα, απορίες, αμφιβολίες, καθώς ο χρόνος μας ξεπερνάει τρέχοντας σαν αστραπή. Η ώρα του απολογισμού, το ταξίδι (με πρόσωπα και ιδιότητες που αρκετά/ές μπορεί κάτι να μας θυμίσουν) και η διχάλα στην άκρη του τούνελ.
