Η Nadya Tolokonnikova, ιδρυτικό μέλος της κολλεκτίβας των Pussy Riot και γενικώς τεράστιο punk άτομο έγραψε το φανταστικό αυτό βιβλιαράκι το 2019 με τίτλο “Read and Riot“. Η ίδια το χαρακτηρίζει ως ένα «οδηγός ακτιβισμού». Εγώ πάλι θα το έλεγα ως ένας οδηγό στο πως φτιάχνουμε τέχνη που έχει κάτι να πει πέρα από το να «διασκεδάσει» τον κόσμο.

Είχα τη τύχη να το διαβάσω το προηγούμενο φθινόπωρο. Μετά από τα τελευταία δύο χρόνια φόβου, εγκλεισμού, υγειονομικής αποστείρωσης, διαδικτυακής παράνοιας και αλλεπάλληλων lock down όπου η τέχνη είχε σιγά σιγά αρχίσει να μοιάζει με ένα μίζερο υποκατάστατο της ζωής που δε μπορούσαμε να ζήσουμε, το βιβλίο αυτό ήρθε σαν σφαλιάρα να με ξυπνήσει από εκλογικευμένους συμβιβασμούς και σταδιακή προσαρμογή στην καταπίεση και να μου θυμίσει την ομορφιά του παράλογου στόχου, τη μαγεία του αυτοπροσδιορισμού και τη δύναμη του θράσους.

Η Nadya, βήμα-βήμα, γράφει έναν οδηγό για το πώς μπορεί να κάνει κάποιος τέχνη που αποσκοπεί στην επανάσταση, στην αλλαγή, στο ανέφικτο. Με το κύρος που της δίνουν χρόνια ακτιβισμού, τέχνης, αλλά και χρόνια φυλακής λόγω του ακτιβισμού αυτoύ στη Ρωσία, αλλά κυρίως με μαγευτική ανωριμότητα, ορμή και ένα είδος γραφής που θυμίζει περισσότερο εφηβικό ημερολόγιο γεμάτο με κρυφά σχέδια έρωτα και κατάκτησης του κόσμου, η Nadya τα παίρνει όλα σβάρνα.

Συνδυάζοντας punk, ντανταϊσμό, performance art, πολιτική και πνευματισμό, γράφει ένα βιβλίο που με μαγευτικό τρόπο κάνει δύο πράγματα. Πρώτον: πιστεύει στην Τέχνη με έναν σχεδόν ιερό τρόπο. Πιστεύει ακράδαντα ότι η σωστή τέχνη τη σωστή στιγμή είναι η πέτρα στη σφεντόνα του κάθε Δαυίδ, έτοιμη να σωριάσει κάτω οποιονδήποτε Γολιάθ, όσο τεράστιος και ανίκητος και να μοιάζει. Πιστεύει σε μια τέχνη που δε θέλει απλά να αλλάξει την οπτική που βλέπουμε τον κόσμο, αλλά θέλει και μπορεί να αλλάξει τον ίδιο τον κόσμο. Κατανοεί ότι η πρόοδος δεν είναι μια βαρετή γραμμική προβλέψιμη διαδικασία αλλά ένα οργανικό, οργασμικό κοκτέηλ υπερβάσεων και απροσδόκητων εξελίξεων ως αποτελέσματα παράλογων, εμπνευσμένων & παθιασμένων πράξεων. Δεύτερο: πιστεύει σε εσένα, στον αναγνώστη. Πιστεύει με έναν βαθιά αριστερό τρόπο ότι η ίδια δεν έχει τίποτα παραπάνω ή λιγότερο από οποιονδήποτε αναγνώστη της και εφόσον αυτή μπορεί, τότε μπορούνε όλοι.

Προσωπικά το έχω κάνει ευαγγέλιο το βιβλιαράκι αυτό, το ανοίγω ξανά και ξανά και διαβάζω κομματάκια σαν κάτι παππούδες στο μετρό με τους ψαλμούς. Οπότε ναι, καλό για τις διακοπές; Σίγουρα.

Τέλος, το βιβλίο αυτό είναι μια ωδή στη βλακεία. Στην καλή βλακεία. Την παντοδύναμη. Όπως λέει και η ίδια «Λένε ότι είμαστε θαρραλέες, εγώ λέω ότι είμαστε απλά χαζές. Είμαστε τόσο αφελείς. Βλέπουμε κάτι άδικο, νιώθουμε έντονα συναισθήματα για αυτό, και πάμε και κάνουμε κάτι. Τόσο χαζές.»

Ευχαριστούμε Nadya. Αγάπη και βλακεία!