Είναι πάντα ενδιαφέρον να διαβάζεις διηγήσεις, αφηγήσεις και ιστορίες «σε πρώτο πρόσωπο», που λέμε. Σε ευθύ και όχι πλάγιο λόγο.

Με την «φωνή» του ίδιου του ανθρώπου που διηγείται αυτές τις ιστορίες και όχι πλαγιόθεν, κατά την ερμηνεία και το δοκούν του ανθρώπου που τού παίρνει την συνέντευξη.

Και αυτό ακριβώς συμβαίνει στο νέο βιβλίο «Δεν μετανιώνω για ό,τι κι αν έζησα, γι’ αυτό αποφασίζω να σ’ τα διηγηθώ: Ψίθυροι από το Δωμάτιο της Εξουσίας», ένα εκτενές και σχεδόν εξαντλητικό (αλλά διόλου βαρετό, από την πρώτη έως της τελευταία του σελίδα) ανάγνωσμα-ποταμός, στο οποίο ο πάλαι ποτέ πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και Πρωθυπουργός αποκαλύπτει στο Θανάση Λάλα όλα τα μυστικά των «διαδρόμων της εξουσίας».

Και τα μυστικά αυτά, όπως και οι προσωπικές αφηγήσεις και οι ονομαστικές αναφορές είναι πολλές, ποικίλες και συχνά αιφνιδιάζουν τον επίδοξο αναγνώστη του βιβλίου με την ειλικρίνεια που εκφράζονται δια στόματος Παπανδρέου.

«Υπάρχουν προσόντα που μπορούν να καταλήξουν μειονεκτήματα για έναν άνθρωπο;», ρωτάει ο Θανάσης Λάλας τον πάλαι ποτέ πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ και Πρωθυπουργό, ο οποίος σπεύδει να του απαντήσει:

«Ασφαλώς. Νομίζω ότι η κατάχρηση των προσόντων, αν έχει μια εγωκεντρική διάθεση, μπορεί να καταλήξει σε μεγάλο μειονέκτημα! Το πρόσωπο που θα παγιδευτεί και θα ζήσει ανάλογα μόνο με τα προσόντα του, γρήγορα θα απομονωθεί. Επίσης, όσο ένα άτομο διογκώνει άμετρα την παρουσίαση των προσόντων του, τόσο περισσότερο περιθωριοποιείται […] Τα προσόντα είναι εργαλεία. Σημασία έχει πώς τα χρησιμοποιείς, ποιον σκοπό υπηρετούν».

Στη συνέχεια, ο Παπανδρέου αναφέρεται, με αφοπλιστική τιμιότητα, στους πολιτικούς του αντιπάλους. Σε άλλους πλέκει το εγκώμιο, αλλά σχετικά με άλλους δεν μασάει τα λόγια του.

«Ποιο πιστεύετε ότι είναι το μεγαλύτερο προσόν του κ. [Κωνσταντίνου] Μητσοτάκη;», ρωτάει ο Θανάσης Λάλας για να πάρει την απάντηση: «Είναι η ίντριγκα και η παρασκηνιακή δουλειά».

«Και ποιο το μεγαλύτερο μειονέκτημά του;», συνεχίζει ο δημοσιογράφος.

Και πάλι η απάντηση του Παπανδρέου είναι αφοπλιστική: «Η αισιοδοξία του και το ότι είναι αδίστακτος. Δεν έχει κανόνες, δεν περιορίζει την διαγωγή του σε αρχές και κανόνες. […] Ο Μητσοτάκης είναι ψύχραιμος και πολύ αισιόδοξος ότι όλα θα πάνε καλά ως δια μαγείας. Αυτό συμβαίνει γιατί κατά βάθος αρνείται την αλλαγή. Θέλει τα πράγματα να παραμείνουν όπως είναι και να πάνε καλά. Αυτό είναι αδύνατον να συμβεί».

«Υπάρχει ένας πολιτικός που θα θέλατε να έχετε πολιτικό σας αντίπαλο;», έρχεται η επόμενη ερώτηση και ο τέως Πρωθυπουργός δεν φείδεται επαίνων για κάποιους:

«Υπάρχουν στιγμές που αναπολώ τις συζητήσις μου στη Βουλή με τον κύριο Καραμανλή! Ο Καραμανλής πράγματι άξιζε. Παρόλο που οι απόψεις μας ήταν εκ διαμέτρου αντίθετες, οι συζητήσεις μας ήταν ζηλευτές. Όπως υπέροχος συζητητής ήταν και ο Παπαληγούρας. Διαβασμένος, πολιτισμένος και πανέξυπνος. Όπως και ο Ηλίας Ηλιού. Σπουδαίος, ευγενής άνθρωπος».

«Το υλικό είναι πολύ μεγάλο. Ο κόσμος θα δει πραγματικά έναν άνθρωπο που σκέφτεται τελείως τρελά, την ώρα που είναι στο δωμάτιο της εξουσίας. Οι άνθρωποι αλλάζουν όταν βρίσκονται στο δωμάτιο της εξουσίας», επισημαίνει αναφορικά με το βιβλίο ο ίδιος ο Θανάσης Λάλας.

Ανάμεσα στα πολλά και ενδιαφέροντα ερωτήματα που απευθύνει ο έμπειρος δημοσιογράφος με ευθύτητα και ειλικρίνεια στον Παπανδρέου είναι τα εξής:

Είστε αλαζόνας; • Είστε ένας γοητευτικός ψεύτης; • Υπήρξατε άνθρωπος των Aμερικανών; • Προδώσατε τον Καστοριάδη και την υπόλοιπη παρέα τότε; • Γιατί δίνετε το χέρι σας στον Μητσοτάκη, αν πιστεύετε αυτά που πιστεύετε γι’ αυτόν; • Πότε αρχίσατε να εκτιμάτε τον Κωνσταντίνο Καραμανλή; • Το ξέρατε ότι ένας από τους πιο κοντινούς σας συνεργάτες χρηματιζόταν; • Τυφλώνει το Δωμάτιο της Εξουσίας; • Ποια θεωρείτε την μεγαλύτερη ήττα της ζωής σας; • Έχετε ποτέ χρηματιστεί; • Θα ξανακάνατε το νεύμα που κάνατε στην πόρτα του αεροπλάνου στην Δήμητρα; • Αδικήσατε την Μαργαρίτα; • Πληρώσατε τα πάθη σας; • Θα στέλνατε πολιτικούς αντιπάλους σας στο ειδικό δικαστήριο; • Προσπαθήσατε να ελέγξετε τα ΜΜΕ; • Σε τι διαφέρατε από τον πατέρα σας; • Ο πατέρας σας ήταν αντικομμουνιστής; • Ο Μαρξισμός στην εφαρμογή πέθανε; • Πιστεύατε ότι ίσχυαν τα συνθήματα «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο Συνδικάτο» και «Έξω οι Βάσεις του Θανάτου» όταν τα λέγατε; • Έχετε δύο εαυτούς; Ο ένας με γραβάτα, ο άλλος με ζιβάγκο; • Στις δύσκολες στιγμές του τόπου ήσασταν απών; • Αν είχε κερδίσει η Αριστερά τον Εμφύλιο, πιστεύετε ότι θα ζούσαμε σε μιαν άλλη Ελλάδα;

Αυτά και 1480 ακόμα ερωτήματα απαντά ο Παπανδρέου στις συνομιλίες που είχε με τον κ. Λάλα, σε μια άκρως αποκαλυπτική αυτοβιογραφία ενός από τους σημαντικότερους πρωταγωνιστές της μεταπολιτευτικής Ελλάδας.

Από το βιβλίο «παρελαύνουν» συνολικά 1500 ερωτήματα, 100+6 αυτοβιογραφικά διηγήματα διαλόγων, 35 σπάνιες εικόνες σε ένα φωτογραφικό ντοκιμαντέρ με τίτλο «Ο άλλος Ανδρέας!», καθώς και ένα ηχητικό ντοκιμαντέρ με αφηγήσεις του ίδιου του Ανδρέα Παπανδρέου από το αρχείο του Θανάση Λάλα.

➸ Το βιβλίο «Δεν μετανιώνω για ό,τι κι αν έζησα, γι’ αυτό αποφασίζω να σ’ τα διηγηθώ» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Αρμός. Μπορείτε να το παραγγείλετε από εδώ.