Όταν το Πεντάγωνο αποφάσισε να «καθαρίσει» τις επίσημες σελίδες του από περιεχόμενο που σχετίζεται με τη διαφορετικότητα, τη συμπερίληψη και την ισότητα (γνωστό και ως DEI), δεν υπολόγιζε πως θα έμπλεκε με τον ίδιο τον Τζάκι Ρόμπινσον — τον άνθρωπο που έσπασε το φυλετικό φράγμα στο αμερικανικό μπέιζμπολ και υπηρέτησε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Μετά τη θύελλα αντιδράσεων για τη διαγραφή της σελίδας προς τιμήν του Ρόμπινσον, το Πεντάγωνο δεν βγήκε να ζητήσει συγγνώμη ούτε να αναλάβει την ευθύνη. Όχι. Αντ’ αυτού, αποφάσισε να ρίξει το φταίξιμο στην τεχνητή νοημοσύνη — γιατί τι είναι πιο σύγχρονο από το να κατηγορείς ένα άψυχο αλγόριθμο για το ξήλωμα της ιστορικής μνήμης;

Ο εκπρόσωπος Τύπου του Πενταγώνου, Σον Παρνέλ, εμφανίστηκε σε βίντεο για να εξηγήσει πως λόγω «των περιορισμών των εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης και άλλου λογισμικού», το σύστημα αφαίρεσε «κατά λάθος» ορισμένα σημαντικά περιεχόμενα που τώρα επανεξετάζονται. Μας διαβεβαίωσε, μάλιστα, με στόμφο, ότι «η ιστορία δεν είναι DEI» — γιατί όπως φαίνεται, αν ένας μαύρος πρωτοπόρος που άλλαξε το πρόσωπο του αθλητισμού και του στρατού δεν ανήκει στη DEI, τότε ποιος;

Ο Παρνέλ τόνισε επίσης πως όταν το περιεχόμενο αφαιρείται είτε κατά λάθος είτε «κακόβουλα», το Πεντάγωνο εργάζεται σκληρά για να το επαναφέρει. Πόσο καθησυχαστικό: η αμερικανική στρατιωτική μηχανή που ελέγχει δορυφόρους και πυρηνικά όπλα, δεν μπορεί να ξεχωρίσει ένα αφιέρωμα στον Τζάκι Ρόμπινσον από μια προκήρυξη για diversity.

Το δίλημμα, λοιπόν, δεν είναι αν η τεχνητή νοημοσύνη είναι αρκετά έξυπνη. Είναι αν η φυσική μας νοημοσύνη έχει παραδώσει τα όπλα. Κι αν η ιστορία μπορεί να σβηστεί μ’ ένα “delete” στο όνομα της πολιτικής σκοπιμότητας.

Η νέα αυτή ιστορία είναι απλώς το πιο πρόσφατο επεισόδιο σε μια σειρά προκλήσεων που γεννήθηκαν από το εκτελεστικό διάταγμα του Ντόναλντ Τραμπ, το οποίο απαιτεί από το Υπουργείο Άμυνας να διαλύσει κάθε πρωτοβουλία σχετική με τη διαφορετικότητα, τη συμπερίληψη και την ισότητα (DEI) στον στρατό, και να αφαιρέσει κάθε περιεχόμενο που αναδεικνύει φυλετική ή έμφυλη ταυτότητα.

Η φαρσοκωμωδία ξεκίνησε την Τετάρτη, όταν κάποιοι παρατήρησαν ότι το σύντομο βιογραφικό του Τζάκι Ρόμπινσον — του πρωτοπόρου Αφροαμερικανού αθλητή και βετεράνου του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου — είχε εξαφανιστεί από τη σελίδα του Πενταγώνου και πλέον οδηγούσε σε σφάλμα «Page Not Found», με ένα URL που περιείχε τη λέξη “DEI”. Το Διαδίκτυο εξερράγη. Οι αντιδράσεις στα social media ήταν τόσο εκρηκτικές που ούτε οι πιο σκληροπυρηνικοί «αντι-woke σταυροφόροι» της διοίκησης Τραμπ δεν μπορούσαν να τις αγνοήσουν.

Αναλαμβάνοντας δράση, ο εκπρόσωπος δημοσίων σχέσεων του Υπουργείου Άμυνας, Τζον Άλιοτ, έκανε μια δήλωση που δεν ξεκαθάριζε αν η κατάργηση του βιογραφικού ήταν λάθος ή πρόθεση — αλλά αντί γι’ αυτό, εξαπέλυσε έναν λόγο κατά του «Woke πολιτιστικού μαρξισμού». Μια φράση που περισσότερο ταιριάζει σε θεωρία συνωμοσίας παρά σε επίσημη απάντηση κράτους.

Αντί να κατευνάσει τα πνεύματα, η δήλωσή του έριξε λάδι στη φωτιά. Την Πέμπτη, ο Άλιοτ αποπέμφθηκε από τη θέση του, όπως ανέφερε η Washington Post. Η βιογραφία του Ρόμπινσον έχει πλέον αποκατασταθεί.

Το περιστατικό, όμως, είναι κάτι παραπάνω από μια γραφειοκρατική γκάφα. Είναι καθρέφτης της σχέσης της κυβέρνησης Τραμπ με την τεχνητή νοημοσύνη — και ειδικά της προθυμίας της να χρησιμοποιήσει την AI ως μηχανή εκκαθάρισης ιδεολογικού περιεχομένου. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι υπάλληλοι του Υπουργείου «Αποδοτικότητας Κυβέρνησης» του Έλον Μασκ (γνωστό και ως DOGE) έχουν εισάγει ευαίσθητα δεδομένα υπαλλήλων και οικονομικά στοιχεία σε μοντέλα AI. Παράλληλα, χρησιμοποιούν ένα άλλο εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης για να αξιολογούν τα emails των ομοσπονδιακών υπαλλήλων, προκειμένου να δικαιολογήσουν την παραμονή τους στην εργασία — έπειτα από σχετική εντολή του ίδιου του Μασκ.

Σαν να μην έφτανε αυτό, το DOGE εκπαιδεύει ένα εξατομικευμένο AI chatbot που θα σαρώνει κρατικές συμβάσεις και δαπάνες. Την ίδια στιγμή, ο Αμερικανικός Στρατός έχει ήδη θέσει σε λειτουργία ένα σύστημα AI με την ονομασία “CamoGPT”, που έχει αποστολή να διαγράψει κάθε αναφορά στο DEI από τα εγχειρίδια εκπαίδευσης.

Όταν η ιστορία ξαναγράφεται όχι από ανθρώπινο χέρι, αλλά από αλγόριθμους με εντολή εκκαθάρισης, δεν έχουμε απλώς πρόβλημα πολιτικής. Έχουμε πρόβλημα μνήμης. Και η μνήμη που διαγράφεται συστηματικά, επιστρέφει πάντα σαν εφιάλτης.

Η χρήση της τεχνολογίας σε αυτό το πλαίσιο δεν είναι απλώς ανησυχητική — είναι ύπουλη, εργαλειακή και βαθιά υποκριτική. Όχι μόνο επειδή προσφέρεται ως άλλοθι για τους «αντι-woke τιμωρούς» του Τραμπ όταν ξεπερνούν ακόμα και τα δικά τους όρια κατήχησης, αλλά κυρίως επειδή λειτουργεί σαν μια άψυχη σκούπα εκκαθάρισης: σαρώνει περιεχόμενο χύμα, μαζικά, χωρίς κρίση, χωρίς ευθύνη, χωρίς ίχνος ντροπής.

Όταν το λάθος δεν είναι πια ανθρώπινο, αλλά «αλγοριθμικό», τότε κανείς δεν φταίει. Η εξουσία νίπτει τας χείρας της και δείχνει το λογισμικό: «Το έκανε η AI». Ένα τέλειο κατασκεύασμα για να σβήνονται ιστορίες, πρόσωπα, φωνές. Και το χειρότερο; Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, κανείς δεν το προσέχει. Το κουμπί πατιέται, το περιεχόμενο χάνεται, και κανένα hashtag δεν σηκώνει θύελλα. Μόνο σε ελάχιστες εξαιρέσεις, όπως η υπόθεση του Τζάκι Ρόμπινσον, οι αντιδράσεις φτάνουν να ξεσκεπάσουν το παιχνίδι.

Η τεχνητή νοημοσύνη ως εργαλείο ιδεολογικής λοβοτομής. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Μια τεχνολογία που φτιάχτηκε για να μαθαίνει, αλλά τώρα εκπαιδεύεται για να ξεχνά — επιλεκτικά, στοχευμένα και ανεπιστρεπτί.