Η τεχνολογία, όσο χρήσιμη κι αν είναι, έχει παρενέργειες όπως ένα φάρμακο, υποστηρίζουμε εδώ και δυο χρόνια στο Olafaq.
Μία από αυτές έχει αποδειχθεί και πιστοποιηθεί πλέον από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας το 2018 και αφορά σε μια νέα ψυχική διαταραχή των ανηλίκων κυρίως, τον εθισμό στα ηλεκτρονικά παιχνίδια.
Συχνά, η τεχνολογία αυτή «παρεμβαίνει» απειλητικά ανάμεσα σε γονείς και παιδιά: Και τότε έχουμε το «technoference», δηλαδή ο συνδυασμός των λέξεων technology και interference (παρέμβαση).
«Τεχνοπαρέμβαση», δηλαδή, για να το πούμε λαϊκά, ελληνικά.
Καθώς δε, τα smartphones έχουν αναδιαμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούμε, μαθαίνουμε και διασκεδάζουμε, τα παιδιά αποκτούν ολοένα και περισσότερο τα πρώτα τους smartphones σε μικρότερη ηλικία και τα χρησιμοποιούν μέχρι αργά το βράδυ.
Όμως, οι ανησυχίες σχετικά με τον αντίκτυπο του χρόνου χρήσης της οθόνης στην ανάπτυξη των παιδιών, ιδίως στην ικανότητά τους να προσέχουν και να έχουν καλές επιδόσεις στο σχολείο, έχουν αυξηθεί.
Σύμφωνα με μια νέα έρευνα, η “τεχνοπαρέμβαση” αυτή όχι μόνο είναι πραγματική και υπαρκτή, αλλά και απειλητική.
Τα νήπια που εκτίθενται σε περισσότερο χρόνο στην οθόνη έχουν λιγότερες συζητήσεις με τους γονείς τους. Λένε λιγότερα, ακούνε λιγότερα και έχουν λιγότερη ευεργετική διάδραση με τους ενήλικες σε σύγκριση με τα παιδιά που περνούν λιγότερο χρόνο μπροστά στις οθόνες.
Τα ευρήματα αυτά, που δημοσιεύθηκαν προ ημερών στο περιοδικό JAMA Pediatrics, αποτελούν ένα από τα πρώτα σύνολα διαχρονικών στοιχείων που επιβεβαιώνουν μια διαισθητική πραγματικότητα: Ότι δηλαδή οι οθόνες δεν συνδέονται μόνο με υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας, κατάθλιψης και υπερκινητικότητας μεταξύ των παιδιών, αλλά περιορίζουν επίσης τις «πρόσωπο με πρόσωπο αλληλεπιδράσεις» μέσα στο ίδιο το σπίτι – με μακροπρόθεσμες επιπτώσεις που θα μπορούσαν να είναι ανησυχητικές.
Οι ερευνητές γνωρίζουν εδώ και καιρό ότι το να μεγαλώνεις σε ένα περιβάλλον πλούσιο σε λεκτική επικοινωνία και γλώσσα είναι ζωτικής σημασίας για την πρώιμη γλωσσική ανάπτυξη. Η μεγαλύτερη έκθεση στη γλώσσα νωρίς στη ζωή σχετίζεται με την κοινωνική ανάπτυξη, το υψηλότερο I.Q. και ακόμη και την καλύτερη λειτουργία του εγκεφάλου.
Δεδομένης της αξίας μιας τέτοιας έκθεσης, οι ερευνητές στην Αυστραλία ήταν πρόθυμοι να διερευνήσουν πιθανούς παράγοντες εντός του οικιακού περιβάλλοντος που θα μπορούσαν να «διακόπτουν» τις ευκαιρίες των γονέων να αλληλεπιδρούν λεκτικά με τα παιδιά τους.
Προηγούμενες μελέτες σχετικά με τον αντίκτυπο της τεχνολογίας εξέταζαν κυρίως τη χρήση μιας κινητής συσκευής από τους γονείς και όχι τη χρήση των οθονών από τα παιδιά και βασίζονταν σε αυτοαναφερόμενες μετρήσεις του χρόνου οθόνης και όχι σε αυτοματοποιημένη παρακολούθηση.
Η νέα μελέτη, με επικεφαλής τη Mary E. Brushe, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Telethon Kids του Πανεπιστημίου της Δυτικής Αυστραλίας, συγκέντρωσε στοιχεία από 220 οικογένειες στη Νότια Αυστραλία, τη Δυτική Αυστραλία και το Κουίνσλαντ με παιδιά που γεννήθηκαν το 2017.
Μία φορά κάθε έξι μήνες μέχρι να γίνουν 3 ετών, τα παιδιά φορούσαν μπλουζάκια ή γιλέκα που περιείχαν μικρούς ψηφιακούς επεξεργαστές γλώσσας, οι οποίοι παρακολουθούσαν αυτόματα την έκθεσή τους σε ορισμένους τύπους ηλεκτρονικού θορύβου καθώς και τη γλώσσα που μιλούσε το παιδί, ο γονέας ή άλλος ενήλικας.
Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν ιδιαίτερα σε τρεις μετρήσεις της γλώσσας: λέξεις που μιλούσε ένας ενήλικας, φωνητικές εκφράσεις του παιδιού και στροφές στη συζήτηση. Μοντελοποίησαν κάθε μέτρο ξεχωριστά και προσάρμοσαν τα αποτελέσματα για την ηλικία, το φύλο και άλλους παράγοντες, όπως το μορφωτικό επίπεδο της μητέρας και τον αριθμό των παιδιών στο σπίτι.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι σχεδόν σε όλες τις ηλικίες, ο αυξημένος χρόνος στην οθόνη σχεδόν αποτρέπει κάθε ενδεχόμενης συζήτησης ή λεκτικής επικοινωνίας.
Όταν τα παιδιά ήταν 18 μηνών, κάθε επιπλέον λεπτό χρόνου στην οθόνη σχετιζόταν με 1,3 λιγότερες παιδικές φωνές, για παράδειγμα, και όταν ήταν 2 ετών, ένα επιπλέον λεπτό σχετιζόταν με 0,4 λιγότερες στροφές στη συζήτηση.
Οι ισχυρότερες αρνητικές συσχετίσεις προέκυψαν όταν τα παιδιά ήταν 3 ετών – και εκτέθηκαν κατά μέσο όρο σε 2 ώρες και 52 λεπτά χρόνου οθόνης καθημερινά. Σε αυτή την ηλικία, μόλις ένα επιπλέον λεπτό χρόνου στην οθόνη σχετιζόταν με 6,6 λιγότερες λέξεις ενηλίκων, 4,9 λιγότερες παιδικές φωνές και 1,1 λιγότερες στροφές στη συζήτηση.
Η Lynn Perry, αναπληρώτρια καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι, δήλωσε ότι «εντυπωσιάστηκε από τον τρόπο με τον οποίο η μελέτη χρησιμοποίησε ένα αντικειμενικό εργαλείο μέτρησης για να καταδείξει συσχετισμούς που προηγουμένως απλά ήταν σε υποθετικό στάδιο».
Η Δρ Πέρι, η οποία μελετά τη γλώσσα και την κοινωνική αλληλεπίδραση μεταξύ των παιδιών προσχολικής ηλικίας, δήλωσε ότι οι ειδικοί στον τομέα θα πρέπει να διερευνήσουν στη συνέχεια πώς τα μέσα ενημέρωσης που έχουν σχεδιαστεί για να τα βλέπουν γονείς και παιδιά μαζί «θα μπορούσαν να επιτρέψουν πιο διαλογική εναλλαγή και να παρακάμψουν ορισμένα από τα αρνητικά στοιχεία του χρόνου στην οθόνη».
Η Sarah Kucker, ειδικός στη γλωσσική ανάπτυξη και τα ψηφιακά μέσα στο Πανεπιστήμιο Southern Methodist στο Ντάλας, χαρακτήρισε την ανάλυση «εντυπωσιακή».
«Τα μέσα ενημέρωσης δεν πρόκειται να εξαφανιστούν», δήλωσε η Δρ Kucker, «αλλά η προσοχή στο πώς και πότε χρησιμοποιούνται τα μέσα ενημέρωσης μπορεί να είναι μια καλή μελλοντική οδός».
Η θετική πλευρά του Technoference
Τα τρία δισεκατομμύρια έχει πια ξεπεράσει παγκοσμίως ο αριθμός όσων, μικρών και μεγάλων, παίζουν βιντεοπαιχνίδια. Η ραγδαία άνοδος δεν αφορά μόνο τις κονσόλες παιχνιδιών και τις πλατφόρμες παιχνιδιών όπως τα PlayStation, Xbox ή Nintendo, αλλά και τους χρήστες στους υπολογιστές και στα «έξυπνα» κινητά τηλέφωνα.
Μπορεί ο χρόνος που περνούν τα παιδιά καθισμένα μπροστά στις οθόνες να παραμένει μια πηγή ανησυχίας για τους γονείς, δικαιολογημένη σε ένα βαθμό, όμως το gaming προσφέρει επίσης ορισμένα οφέλη, σύμφωνα με την εταιρεία ψηφιακής ασφάλειας ESET.
Στο σύνδεσμο παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε το πώς τα βιντεοπαιχνίδια βοηθούν τα παιδιά να αποκτήσουν πολύτιμες δεξιότητες.
