Ας γυρίσουμε το χρόνο, στην εποχή πριν το διαδίκτυο, τότε που οι επιλογές μας διαμορφώνονταν από τον περίγυρό μας, από ανθρώπους που εμπιστευόμασταν τη κρίση τους και φυσικά από τους ειδικούς, τους επαγγελματίες. Η επιλογή του φαγητού αρκετές φορές ήταν τυχαία, όμως, όταν θέλαμε να βιώσουμε μία ξεχωριστή γευστική εμπερία, παίρναμε τηλέφωνο τους καλοφαγάδες από τον περίγυρό μας και -σχεδόν- πάντα οι προτάσεις τους ικανοποιούσαν τους γευστικούς μας κάλυκες. Ακόμα κι αν η ταβέρνα ήταν στα Καλύβια ή το εστιατόριο στην Αγία Παρασκευή, δε μας ένοιαζε η απόσταση αρκεί το «φαγητό να λέει».
Αργότερα, στην εποχή της Google και του TripAdvisor, αρχίσαμε να εμπιστευόμαστε κριτικές αγνώστων και το πλήθος από τα αστεράκια που συνόδευαν το όνομα του εκάστοτε καταστήματος εστίασης. Όσο πιο πολλά τα αστεράκια, τόσο πιο καλό το φαγητό. Ωστόσο, φαίνεται ότι ο τρόπος επιλογής των εστιατορίων έχει αρχίσει να αλλάζει ξανά και αυτό το έχει διαπιστώσει και η ίδια η Google. Σε ένα συνέδριο, ο αντιπρόεδρος της Google, Prabhakar Raghavan, δήλωσε ότι «στις μελέτες μας, περίπου το 40% των νέων, όταν ψάχνουν ένα μέρος για φαγητό, δεν πηγαίνουν στους χάρτες ή στην αναζήτηση της Google». Που ψάχνουν, όμως;
Η απάντηση δεν είναι το όνομα κάποιου έντυπου, ούτε το κανάλι στο YouTube κάποιου γνωστού κριτικού, αλλά η πλατφόρμα του TikTok. Καθημερινοί άνθρωποι, όπως εγώ κι εσείς, επισκέπτονται εστιατόρια, καντίνες, ταβέρνες και κάθε λογής μαγαζί με φαγητό, και αφού παραγγείλουν, περιγράψουν τα πιάτα και δοκιμάσουν, στο τέλος δίνουν τη δική τους κριτική ή βαθμολογία. Το σημείο στο οποίο διαφέρουν από τους επαγγελματίες κριτικούς εστιατορίων, είναι ότι δεν είναι φανερό αν έχουν πληρωθεί για να πάνε να φάνε σε κάποιο μαγαζί ή να κάνουν κριτική. Δεν είναι το επάγγελμά τους, αλλά το χόμπι τους.
Ας φέρουμε ως παράδειγμα το δημοφιλή λογαριαμό The VIP List, με τους 458 χιλιάδες ακόλουθους. Οι δύο δημιουργοί, η Meg Radice και η Audrey Jongens, αναφέρουν στο βιντεό τους, ότι αυτό ο επιδόρπιο που έφαγαν μπορεί να ήταν και το χειρότερο της ζωής τους. Αυτή δεν είναι η μοναδική κριτική με αρνητικό πρόσημο. Ο λογαριασμός τους βασίζεται στη κακία, το δράμα και τα αρνητικά σχόλια. Όπως λέει η Audrey Jongens του The VIP List στο Bon Appétit, «ο κόσμος θέλει το δράμα, και αυτό είναι που δίνουμε».
@theviplist It’s a NO from us… #keto #bingo #old #retirement #diet #opinion #satire #roast #french ♬ original sound – The VIP List
Τους τελευταίους μήνες μου εμφανίζονται αρκετά βίντεο στο TikTok με κριτικές εστιατορίων -εντάξει, για να λέμε την αλήθεια, δεν είναι όλα κριτικές. Υπάρχουν αρκετά βίντεο, όπου οι δημιουργοί απλά περιγράφουν τα πιάτα που παρήγγειλαν, χωρίς να κάνουν κάποιο σχόλιο ή να δίνουν μία βαθμολογία. Και όταν το κάνουν, δεν υπάρχει κάποια αξιολόγηση. Λένε «Το burger ήταν εξαιρετικό», όμως τι το καθιστά εξαιρετικό; Το μπιφτέκι; Το ψωμί; Η σάλτσα; Δε θα μάθουμε ποτέ. Το ίδιο συμβαίνει και με τις βαθμολογίες. Όταν δίνετε σε ένα rib eye 9.3/10, εξηγήστε μας το γιατί.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο Thegreekmasterchef, ή αλλιώς ο “Φλούτσου”, έχει 338 χιλιάδες ακόλουθους στο TikTok. Έχει δοκιμάσει τις περισσότερες κουζίνες, έχει βαθμολογήσει δεκάδες σουβλατζίδικα και έχει καθίσει σε αρκετές καρέκλες εστιατορίων τρώγοντας μπροστά από την κάμερα. Εντάξει, ομολογουμένως, είναι εντυπωσιακή η ικανότητά του να τρώει τεράστιες ποσότητες φαγητού, ωστόσο δεν πιστεύω ότι είναι αυτός ο λόγος που έχει καταφέρει να έχει τόση απήχηση.
@thegreekmasterchef Φτιάξαμε ενα μικρό burger με χοιρινά spare ribs @smoke_house_greece @George The Hungry Guy @Νίκος Μαρόλης @Gikachu 👨🦽 ♬ original sound – Thegreekmasterchef
Σε κάθε βίντεό του, κατά τη διάρκεια της δοκιμής, σχολιάζει κάθε του μπουκιά και αναλυτικά το περιεχόμενό της, την υφή και τη γεύση της, καταφέρνοντας να δώσει μία αρκετά ολοκληρωμένη αίσθηση για το φαγητό. Εμείς, ως θεατές, στο τέλος ξέρουμε τι του άρεσε, τι δε του άρεσε, αλλά και για ποιους λόγους. Αυτό ελπίζουμε ότι θα δούμε και στους υπόλοιπους λογαριασμούς, αλλά δε συμβαίνει πάντα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι χρήστες του TikTok, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, λαμβάνουν υπόψιν τους τις κριτικές, επηρεάζοντας τη τελική επιλογή του φαγητού τους.
Ποιος έκανε δημοφιλείς τις κριτικές εστιατορίων;
Ένας πρώην μαχητής MMA, ο Keith Lee (keith_lee125 στο TikTok), πριν γίνει γνωστός στο TikTok πάλευε να ορθοποδήσει οικονομικά και καθώς έψαχνε τρόπο να ξεπεράσει το κοινωνικό του άγχος, άρχισε να κάνει κριτικές στα αγαπημένα γεύματα της συζύγου του, Ronnie, όταν εκείνη ήταν έγκυος στη μικρότερη κόρη τους. Σταδιακά, άρχισε να βαθμολογεί κι άλλα φαγητά και στη συνέχεια να αξιολογεί διάφορα εστιατόρια στο Λας Βέγκας, όπου ζουν. Τότε, ξεκίνησαν οι προβολές και τα like του να αυξάνονται κατακόρυφα.
Χρήστες του TikTok από όλο τον κόσμο παρακολουθούσαν τις κριτικές του ενθουσιασμένοι και ο λόγος είναι απλός. Οι κριτικές του φαίνονταν να είναι ειλικρινείς. Μερικοί, μάλιστα, άρχισαν να λένε ότι δεν θα εμπιστευτούν ξανά καμία άλλη κριτική φαγητού, εκτός αν είναι από τον Keith. Καθώς οι θεατές του άρχισαν να αυξάνονται, αυτός άρχισε να κάνει περισσότερα βίντεο με κριτικές για μικρά υποτιμημένα εστιατόρια, ελπίζοντας να αυξηθεί η πελατεία και η δημοτικότητά τους, και τα κατάφερε.
Το 2023, ο Lee έκανε μια κριτική στο TikTok για το Frankensons, μια τοπική πιτσαρία στο Λας Βέγκας, αναφέροντας ότι το φαγητό της ήταν από τα καλύτερα της πόλης. Επίσης, τόνισε ότι ο ιδιοκτήτης ήταν ευγενικός, φιλόξενος και εξωστρεφής παρά το γεγονός ότι το μαγαζί δεν είχε πελατεία εκείνο το διάστημα. Σίγουρα, ο ιδιοκτήτης, Frank Steele, δε μπορούσε να φανταστεί ότι ένα βίντεο διάρκειας τεσσάρων λεπτών θα είχε τη δύναμη να αλλάξει τη ζωή του για πάντα. Μετά την ανάρτησή του, ξαφνικά εκατοντάδες πελάτες εμφανίστηκαν επηρεασμένοι από τη κριτική του Keith Lee, με κάποιους να καταφθάνουν από άλλες πολιτείες των ΗΠΑ για να δοκιμάσουν το φαγητό του Frank.
@keith_lee125 Frankensons Pizzeria Taste test 💕 would you try it ? 💕 #foodcritic ♬ original sound – Keith Lee
Εκτός από το Λας Βέγκας, έχει κάνει κριτικές σε εστιατόρια στο Ντιτρόιτ, στο Σικάγο, στο Λος Άντζελες, αλλά η ανταπόκριση του κόσμου στην Ατλάντα ήταν αξιοσημείωτη. Ο Lee -μεταξύ άλλων- έκανε μία κακή κριτική για ένα μαγαζί που σέρβιρε πρωινό και χρέωνε έξτρα το βούτυρο, με τους κατοίκους να βρίσκουν το πάτημα για να καταθέσουν και αυτοί τα παράπονά τους για τα εστιατόρια της πόλης.
Για να μην επηρεαστεί η παρασκευή του φαγητού λόγω της παρουσίας του, παραγγέλνει έξω από το εκάστοτε κάταστημα και στη συνέχεια στέλνει την οικογένειά του να το παραλάβει. Οι κριτικές του είτε θα φέρουν πολύ κόσμο, που σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί και επέκταση ωραρίου του εστιατορίου για να φάνε όλοι, είτε θα φέρει τη καταστροφή για την επιχείρηση. Λόγω της επιρροής του, ο Keith Lee με τους 15,6 εκατομμύρια ακόλουθους έχει χαρακτηριστεί ως φαινόμενο και μάλιστα ο όρος “Keith Lee Effect“, όπως λέγεται στα αγγλικά, υπάρχει και στο Urban Dictionary. «Το φαινόμενο Keith (Lee) είναι η ξαφνική οικονομική βελτίωση των μικρών αλυσίδων φαγητού. Αυτό το φαινόμενο έχει πάρει το όνομά του από έναν θρύλο του Tik-Tok ονόματι Keith Lee, ο οποίος έχει αναλάβει το 2022 και το 2023 και βοηθάει/προωθεί τις μικρές επιχειρήσεις βαθμολογώντας το φαγητό τους στη σελίδα του», όπως αναφέρεται. Μπορεί ο Μίδας ό,τι έπιανε να μετατρεπόταν σε χρυσό, αλλά και ο Keith Lee φέρνει “χρυσό” στα εστιατόρια που του αρέσουν.
Η δύναμη των κριτικών φαγητού
Το περιεχόμενο του φαγητού στα βίντεο είναι από τα πιο δημοφιλή στο TikTok, αν όχι το πιο δημοφιλές. Χαρακτηριστικό είναι ότι το #FoodTikTok μετράει 7,8 δισεκατομμύρια δημοσιεύσεις μέχρι και σήμερα. Μετά τις αναρίθμητες συνταγές, οι κριτικές φαγητού έχουν καταφέρει να κερδίσουν κι αυτές το κοινό τους, όμως ποιο είναι το μυστικό τους;
Τα βίντεο καταφέρνουν να αποτυπώσουν σε μεγάλο βαθμό την ατμόσφαιρα του εκάστοτε εστιατορίου και να αναδείξουν τα φαγητά. Τα κοντινά πλάνα, η ζεστή και αναλυτική περιγραφή παίζουν μεγάλο ρόλο, αλλά το πραγματικό μυστικό είναι ο δημιουργός του βίντεο. Αν δοκιμάζει τα φαγητά μπροστά από τη κάμερα δείχνει αξιοπιστία και αμεσότητα, καταφέρνοντας να χτίσει εμπιστοσύνη με τους θεατές. Και φυσικά αυτή ενισχύεται με τις επεξηγηματικές κριτικές.
Η εικόνα του ανθρώπου που λερώνεται από τις σάλτσες και τα ζουμιά του ίδιου του φαγητού, δημιουργεί ταύτιση στον θεατή. Προσωπικά, νιώθω σαν να τρώει απέναντί μου κάποιος φίλος μου και περιμένω να τελειώσει τη πρώτη μπουκιά για να μάθω αν αξίζει ο τόσος ντόρος και στη συνέχεια να παραγγείλω κι εγώ. Οι εντυπώσεις του δε θέλω να είναι στυλιζαρισμένες, αλλά πηγαίες, για να ξέρω ότι μου λέει την αλήθεια.
Επηρεάζονται οι Millennials από το TikTok για το εστιατόριο που θα επιλέξουν;
Περισσότεροι από τους μισούς (53%) χρήστες άνω των 26 ετών του TikTok στις ΗΠΑ έχουν επισκεφθεί ή/και παραγγείλει φαγητό από ένα εστιατόριο αφού το είδαν πρώτα στο TikTok, σύμφωνα με μια έρευνα της MGH, μιας εταιρείας μάρκετινγκ που ειδικεύεται στα εστιατόρια.
Η έρευνα δείχνει επίσης ότι οι πελάτες είναι πρόθυμοι να αλλάξουν δραστικά τις συνήθειές τους με βάση αυτά που βλέπουν στο TikTok. Περίπου το 30% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι ταξίδεψαν και πλήρωσαν περισσότερα από όσα θα έδιναν κανονικά για να επισκεφτούν ένα εστιατόριο που πέταξε στην οθόνη τους ο αλγόριθμος του TikTok. Αυτή η ακραία επιρροή αναγκάζει όλο και περισσότερα εστιατόρια να προωθηθούν μέσω του TikTok, προκειμένου να φέρουν πελάτες στην πόρτα τους. Μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις, το TikTok έχει τη δύναμη να απογειώσει την επιχείρηση. Η “Μαύρη Θάλασσα” στη Θεσσαλονίκη είναι ένα τέτοιο παράδειγμα. Με τη διαχείριση του λογαριασμού από τον γιο των ιδιοκτητών και σεφ της επιχείρησης, ο κ. Αλέκος και η κ. Σόνια έγιναν γνωστοί σε όλη την Ελλάδα.
@mavrithalassa Ο χειρότερος του ΕΦΙΑΛΤΗΣ! 😱🧄 #greece #fy #fyp ♬ πρωτότυπος ήχος – Mavri Thalassa
«Το TikTok είναι πραγματικά το όνειρο ενός υπεύθυνου μάρκετινγκ εστιατορίων που έγινε πραγματικότητα», λέει ο Ryan Goff, EVP, διευθυντής μάρκετινγκ κοινωνικών μέσων στην MGH, στο Restaurant Business. Η έρευνα της MGH αποκάλυψε, επίσης, τους λόγους για τους οποίους οι χρήστες του TikTok επέλεξαν να επισκεφθούν ένα εστιατόριο μετά από μία κριτική:
- 72% είπαν ότι το φαγητό έδειχνε ελκυστικό
- 45% είπαν ότι το πιάτο ήταν ένα μοναδικό στοιχείο του μενού
- 42% είπαν ότι έμοιαζε με ένα διασκεδαστικό μέρος για να πάει κανείς με φίλους ή την οικογένειά του
- 38% είπαν ότι έδειχνε έναν ωραίο τρόπο σερβιρίσματος του φαγητού ή του ποτού
- Το 37% είπε ότι έδειχνε ωραία ατμόσφαιρα
- Το 30% είπε ότι είχε υπέροχη θέα
Προς το παρόν, η κουλτούρα του φαγητού και του TikTok είναι πλέον άρρηκτα συνδεδεμένα. Τρώμε ό,τι μας πει ο αλγόριθμος, είτε φτιάξουμε κάποια συνταγή είτε επιλέξουμε κάποιο εστιατόριο. Κατευθύνει τις προτιμήσεις και διαμορφώνει τις τάσεις, και μάλιστα θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχει ρόλο καθοδηγητή. Βέβαια, δε δημιουργεί το περιεχόμενο ο αλγόριθμος, αλλά οι καθημερινοί άνθρωποι, αυτοί έχουν τη πραγματική δύναμη.
Μία καλή ή κακή κριτική μπορεί να καταστρέψει την επιχείρηση ενός ανθρώπου. Όσο λαχταριστό κι αν βρίσκουμε το φαγητό στο βίντεο με τη κριτική που του γίνεται, όσα και να το λιγουρευόμαστε καθώς κοιτάμε αποσβολωμένοι την οθόνη του κινητού, δεν πρέπει να ξεχνάμε τη κρυμμένη δύναμη της ελικρινούς κριτικής που τόσο μας αρέσει να ακούμε.
Με πληροφορίες από: Quest News, New York Times
Ας γυρίσουμε το χρόνο, στην εποχή πριν το διαδίκτυο, τότε που οι επιλογές μας διαμορφώνονταν από τον περίγυρό μας, από ανθρώπους που εμπιστευόμασταν τη κρίση τους και φυσικά από τους ειδικούς, τους επαγγελματίες. Η επιλογή του φαγητού αρκετές φορές ήταν τυχαία, όμως, όταν θέλαμε να βιώσουμε μία ξεχωριστή γευστική εμπερία, παίρναμε τηλέφωνο τους καλοφαγάδες από τον περίγυρό μας και -σχεδόν- πάντα οι προτάσεις τους ικανοποιούσαν τους γευστικούς μας κάλυκες. Ακόμα κι αν η ταβέρνα ήταν στα Καλύβια ή το εστιατόριο στην Αγία Παρασκευή, δε μας ένοιαζε η απόσταση αρκεί το «φαγητό να λέει».
Αργότερα, στην εποχή της Google και του TripAdvisor, αρχίσαμε να εμπιστευόμαστε κριτικές αγνώστων και το πλήθος από τα αστεράκια που συνόδευαν το όνομα του εκάστοτε καταστήματος εστίασης. Όσο πιο πολλά τα αστεράκια, τόσο πιο καλό το φαγητό. Ωστόσο, φαίνεται ότι ο τρόπος επιλογής των εστιατορίων έχει αρχίσει να αλλάζει ξανά και αυτό το έχει διαπιστώσει και η ίδια η Google. Σε ένα συνέδριο, ο αντιπρόεδρος της Google, Prabhakar Raghavan, δήλωσε ότι «στις μελέτες μας, περίπου το 40% των νέων, όταν ψάχνουν ένα μέρος για φαγητό, δεν πηγαίνουν στους χάρτες ή στην αναζήτηση της Google». Που ψάχνουν, όμως;
Η απάντηση δεν είναι το όνομα κάποιου έντυπου, ούτε το κανάλι στο YouTube κάποιου γνωστού κριτικού, αλλά η πλατφόρμα του TikTok. Καθημερινοί άνθρωποι, όπως εγώ κι εσείς, επισκέπτονται εστιατόρια, καντίνες, ταβέρνες και κάθε λογής μαγαζί με φαγητό, και αφού παραγγείλουν, περιγράψουν τα πιάτα και δοκιμάσουν, στο τέλος δίνουν τη δική τους κριτική ή βαθμολογία. Το σημείο στο οποίο διαφέρουν από τους επαγγελματίες κριτικούς εστιατορίων, είναι ότι δεν είναι φανερό αν έχουν πληρωθεί για να πάνε να φάνε σε κάποιο μαγαζί ή να κάνουν κριτική. Δεν είναι το επάγγελμά τους, αλλά το χόμπι τους.
Ας φέρουμε ως παράδειγμα το δημοφιλή λογαριαμό The VIP List, με τους 458 χιλιάδες ακόλουθους. Οι δύο δημιουργοί, η Meg Radice και η Audrey Jongens, αναφέρουν στο βιντεό τους, ότι αυτό ο επιδόρπιο που έφαγαν μπορεί να ήταν και το χειρότερο της ζωής τους. Αυτή δεν είναι η μοναδική κριτική με αρνητικό πρόσημο. Ο λογαριασμός τους βασίζεται στη κακία, το δράμα και τα αρνητικά σχόλια. Όπως λέει η Audrey Jongens του The VIP List στο Bon Appétit, «ο κόσμος θέλει το δράμα, και αυτό είναι που δίνουμε».
@theviplist It’s a NO from us… #keto #bingo #old #retirement #diet #opinion #satire #roast #french ♬ original sound – The VIP List
Τους τελευταίους μήνες μου εμφανίζονται αρκετά βίντεο στο TikTok με κριτικές εστιατορίων -εντάξει, για να λέμε την αλήθεια, δεν είναι όλα κριτικές. Υπάρχουν αρκετά βίντεο, όπου οι δημιουργοί απλά περιγράφουν τα πιάτα που παρήγγειλαν, χωρίς να κάνουν κάποιο σχόλιο ή να δίνουν μία βαθμολογία. Και όταν το κάνουν, δεν υπάρχει κάποια αξιολόγηση. Λένε «Το burger ήταν εξαιρετικό», όμως τι το καθιστά εξαιρετικό; Το μπιφτέκι; Το ψωμί; Η σάλτσα; Δε θα μάθουμε ποτέ. Το ίδιο συμβαίνει και με τις βαθμολογίες. Όταν δίνετε σε ένα rib eye 9.3/10, εξηγήστε μας το γιατί.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο Thegreekmasterchef, ή αλλιώς ο “Φλούτσου”, έχει 338 χιλιάδες ακόλουθους στο TikTok. Έχει δοκιμάσει τις περισσότερες κουζίνες, έχει βαθμολογήσει δεκάδες σουβλατζίδικα και έχει καθίσει σε αρκετές καρέκλες εστιατορίων τρώγοντας μπροστά από την κάμερα. Εντάξει, ομολογουμένως, είναι εντυπωσιακή η ικανότητά του να τρώει τεράστιες ποσότητες φαγητού, ωστόσο δεν πιστεύω ότι είναι αυτός ο λόγος που έχει καταφέρει να έχει τόση απήχηση.
@thegreekmasterchef Φτιάξαμε ενα μικρό burger με χοιρινά spare ribs @smoke_house_greece @George The Hungry Guy @Νίκος Μαρόλης @Gikachu 👨🦽 ♬ original sound – Thegreekmasterchef
Σε κάθε βίντεό του, κατά τη διάρκεια της δοκιμής, σχολιάζει κάθε του μπουκιά και αναλυτικά το περιεχόμενό της, την υφή και τη γεύση της, καταφέρνοντας να δώσει μία αρκετά ολοκληρωμένη αίσθηση για το φαγητό. Εμείς, ως θεατές, στο τέλος ξέρουμε τι του άρεσε, τι δε του άρεσε, αλλά και για ποιους λόγους. Αυτό ελπίζουμε ότι θα δούμε και στους υπόλοιπους λογαριασμούς, αλλά δε συμβαίνει πάντα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι χρήστες του TikTok, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, λαμβάνουν υπόψιν τους τις κριτικές, επηρεάζοντας τη τελική επιλογή του φαγητού τους.
Ποιος έκανε δημοφιλείς τις κριτικές εστιατορίων;
Ένας πρώην μαχητής MMA, ο Keith Lee (keith_lee125 στο TikTok), πριν γίνει γνωστός στο TikTok πάλευε να ορθοποδήσει οικονομικά και καθώς έψαχνε τρόπο να ξεπεράσει το κοινωνικό του άγχος, άρχισε να κάνει κριτικές στα αγαπημένα γεύματα της συζύγου του, Ronnie, όταν εκείνη ήταν έγκυος στη μικρότερη κόρη τους. Σταδιακά, άρχισε να βαθμολογεί κι άλλα φαγητά και στη συνέχεια να αξιολογεί διάφορα εστιατόρια στο Λας Βέγκας, όπου ζουν. Τότε, ξεκίνησαν οι προβολές και τα like του να αυξάνονται κατακόρυφα.
Χρήστες του TikTok από όλο τον κόσμο παρακολουθούσαν τις κριτικές του ενθουσιασμένοι και ο λόγος είναι απλός. Οι κριτικές του φαίνονταν να είναι ειλικρινείς. Μερικοί, μάλιστα, άρχισαν να λένε ότι δεν θα εμπιστευτούν ξανά καμία άλλη κριτική φαγητού, εκτός αν είναι από τον Keith. Καθώς οι θεατές του άρχισαν να αυξάνονται, αυτός άρχισε να κάνει περισσότερα βίντεο με κριτικές για μικρά υποτιμημένα εστιατόρια, ελπίζοντας να αυξηθεί η πελατεία και η δημοτικότητά τους, και τα κατάφερε.
Το 2023, ο Lee έκανε μια κριτική στο TikTok για το Frankensons, μια τοπική πιτσαρία στο Λας Βέγκας, αναφέροντας ότι το φαγητό της ήταν από τα καλύτερα της πόλης. Επίσης, τόνισε ότι ο ιδιοκτήτης ήταν ευγενικός, φιλόξενος και εξωστρεφής παρά το γεγονός ότι το μαγαζί δεν είχε πελατεία εκείνο το διάστημα. Σίγουρα, ο ιδιοκτήτης, Frank Steele, δε μπορούσε να φανταστεί ότι ένα βίντεο διάρκειας τεσσάρων λεπτών θα είχε τη δύναμη να αλλάξει τη ζωή του για πάντα. Μετά την ανάρτησή του, ξαφνικά εκατοντάδες πελάτες εμφανίστηκαν επηρεασμένοι από τη κριτική του Keith Lee, με κάποιους να καταφθάνουν από άλλες πολιτείες των ΗΠΑ για να δοκιμάσουν το φαγητό του Frank.
@keith_lee125 Frankensons Pizzeria Taste test 💕 would you try it ? 💕 #foodcritic ♬ original sound – Keith Lee
Εκτός από το Λας Βέγκας, έχει κάνει κριτικές σε εστιατόρια στο Ντιτρόιτ, στο Σικάγο, στο Λος Άντζελες, αλλά η ανταπόκριση του κόσμου στην Ατλάντα ήταν αξιοσημείωτη. Ο Lee -μεταξύ άλλων- έκανε μία κακή κριτική για ένα μαγαζί που σέρβιρε πρωινό και χρέωνε έξτρα το βούτυρο, με τους κατοίκους να βρίσκουν το πάτημα για να καταθέσουν και αυτοί τα παράπονά τους για τα εστιατόρια της πόλης.
Για να μην επηρεαστεί η παρασκευή του φαγητού λόγω της παρουσίας του, παραγγέλνει έξω από το εκάστοτε κάταστημα και στη συνέχεια στέλνει την οικογένειά του να το παραλάβει. Οι κριτικές του είτε θα φέρουν πολύ κόσμο, που σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί και επέκταση ωραρίου του εστιατορίου για να φάνε όλοι, είτε θα φέρει τη καταστροφή για την επιχείρηση. Λόγω της επιρροής του, ο Keith Lee με τους 15,6 εκατομμύρια ακόλουθους έχει χαρακτηριστεί ως φαινόμενο και μάλιστα ο όρος “Keith Lee Effect“, όπως λέγεται στα αγγλικά, υπάρχει και στο Urban Dictionary. «Το φαινόμενο Keith (Lee) είναι η ξαφνική οικονομική βελτίωση των μικρών αλυσίδων φαγητού. Αυτό το φαινόμενο έχει πάρει το όνομά του από έναν θρύλο του Tik-Tok ονόματι Keith Lee, ο οποίος έχει αναλάβει το 2022 και το 2023 και βοηθάει/προωθεί τις μικρές επιχειρήσεις βαθμολογώντας το φαγητό τους στη σελίδα του», όπως αναφέρεται. Μπορεί ο Μίδας ό,τι έπιανε να μετατρεπόταν σε χρυσό, αλλά και ο Keith Lee φέρνει “χρυσό” στα εστιατόρια που του αρέσουν.
Η δύναμη των κριτικών φαγητού
Το περιεχόμενο του φαγητού στα βίντεο είναι από τα πιο δημοφιλή στο TikTok, αν όχι το πιο δημοφιλές. Χαρακτηριστικό είναι ότι το #FoodTikTok μετράει 7,8 δισεκατομμύρια δημοσιεύσεις μέχρι και σήμερα. Μετά τις αναρίθμητες συνταγές, οι κριτικές φαγητού έχουν καταφέρει να κερδίσουν κι αυτές το κοινό τους, όμως ποιο είναι το μυστικό τους;
Τα βίντεο καταφέρνουν να αποτυπώσουν σε μεγάλο βαθμό την ατμόσφαιρα του εκάστοτε εστιατορίου και να αναδείξουν τα φαγητά. Τα κοντινά πλάνα, η ζεστή και αναλυτική περιγραφή παίζουν μεγάλο ρόλο, αλλά το πραγματικό μυστικό είναι ο δημιουργός του βίντεο. Αν δοκιμάζει τα φαγητά μπροστά από τη κάμερα δείχνει αξιοπιστία και αμεσότητα, καταφέρνοντας να χτίσει εμπιστοσύνη με τους θεατές. Και φυσικά αυτή ενισχύεται με τις επεξηγηματικές κριτικές.
Η εικόνα του ανθρώπου που λερώνεται από τις σάλτσες και τα ζουμιά του ίδιου του φαγητού, δημιουργεί ταύτιση στον θεατή. Προσωπικά, νιώθω σαν να τρώει απέναντί μου κάποιος φίλος μου και περιμένω να τελειώσει τη πρώτη μπουκιά για να μάθω αν αξίζει ο τόσος ντόρος και στη συνέχεια να παραγγείλω κι εγώ. Οι εντυπώσεις του δε θέλω να είναι στυλιζαρισμένες, αλλά πηγαίες, για να ξέρω ότι μου λέει την αλήθεια.
Επηρεάζονται οι Millennials από το TikTok για το εστιατόριο που θα επιλέξουν;
Περισσότεροι από τους μισούς (53%) χρήστες άνω των 26 ετών του TikTok στις ΗΠΑ έχουν επισκεφθεί ή/και παραγγείλει φαγητό από ένα εστιατόριο αφού το είδαν πρώτα στο TikTok, σύμφωνα με μια έρευνα της MGH, μιας εταιρείας μάρκετινγκ που ειδικεύεται στα εστιατόρια.
Η έρευνα δείχνει επίσης ότι οι πελάτες είναι πρόθυμοι να αλλάξουν δραστικά τις συνήθειές τους με βάση αυτά που βλέπουν στο TikTok. Περίπου το 30% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι ταξίδεψαν και πλήρωσαν περισσότερα από όσα θα έδιναν κανονικά για να επισκεφτούν ένα εστιατόριο που πέταξε στην οθόνη τους ο αλγόριθμος του TikTok. Αυτή η ακραία επιρροή αναγκάζει όλο και περισσότερα εστιατόρια να προωθηθούν μέσω του TikTok, προκειμένου να φέρουν πελάτες στην πόρτα τους. Μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις, το TikTok έχει τη δύναμη να απογειώσει την επιχείρηση. Η “Μαύρη Θάλασσα” στη Θεσσαλονίκη είναι ένα τέτοιο παράδειγμα. Με τη διαχείριση του λογαριασμού από τον γιο των ιδιοκτητών και σεφ της επιχείρησης, ο κ. Αλέκος και η κ. Σόνια έγιναν γνωστοί σε όλη την Ελλάδα.
@mavrithalassa Ο χειρότερος του ΕΦΙΑΛΤΗΣ! 😱🧄 #greece #fy #fyp ♬ πρωτότυπος ήχος – Mavri Thalassa
«Το TikTok είναι πραγματικά το όνειρο ενός υπεύθυνου μάρκετινγκ εστιατορίων που έγινε πραγματικότητα», λέει ο Ryan Goff, EVP, διευθυντής μάρκετινγκ κοινωνικών μέσων στην MGH, στο Restaurant Business. Η έρευνα της MGH αποκάλυψε, επίσης, τους λόγους για τους οποίους οι χρήστες του TikTok επέλεξαν να επισκεφθούν ένα εστιατόριο μετά από μία κριτική:
- 72% είπαν ότι το φαγητό έδειχνε ελκυστικό
- 45% είπαν ότι το πιάτο ήταν ένα μοναδικό στοιχείο του μενού
- 42% είπαν ότι έμοιαζε με ένα διασκεδαστικό μέρος για να πάει κανείς με φίλους ή την οικογένειά του
- 38% είπαν ότι έδειχνε έναν ωραίο τρόπο σερβιρίσματος του φαγητού ή του ποτού
- Το 37% είπε ότι έδειχνε ωραία ατμόσφαιρα
- Το 30% είπε ότι είχε υπέροχη θέα
Προς το παρόν, η κουλτούρα του φαγητού και του TikTok είναι πλέον άρρηκτα συνδεδεμένα. Τρώμε ό,τι μας πει ο αλγόριθμος, είτε φτιάξουμε κάποια συνταγή είτε επιλέξουμε κάποιο εστιατόριο. Κατευθύνει τις προτιμήσεις και διαμορφώνει τις τάσεις, και μάλιστα θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχει ρόλο καθοδηγητή. Βέβαια, δε δημιουργεί το περιεχόμενο ο αλγόριθμος, αλλά οι καθημερινοί άνθρωποι, αυτοί έχουν τη πραγματική δύναμη.
Μία καλή ή κακή κριτική μπορεί να καταστρέψει την επιχείρηση ενός ανθρώπου. Όσο λαχταριστό κι αν βρίσκουμε το φαγητό στο βίντεο με τη κριτική που του γίνεται, όσα και να το λιγουρευόμαστε καθώς κοιτάμε αποσβολωμένοι την οθόνη του κινητού, δεν πρέπει να ξεχνάμε τη κρυμμένη δύναμη της ελικρινούς κριτικής που τόσο μας αρέσει να ακούμε.
Με πληροφορίες από: Quest News, New York Times
