«Αυτά τα φυτά μπορούν να σε σκοτώσουν», προειδοποιεί η ταμπέλα με την νεκροκεφαλή που δεσπόζει στη βαριά, μεταλλική πύλη του Poison Garden. Δεν πρόκειται για κάποιου είδους αστείο, αυτός ο κήπος είναι όντως ο πιο «θανατηφόρος» στη Μεγάλη Βρετανία.

O Poison Garden φιλοξενείται μέσα στον Alnwick Garden, απ’ το 2005. Πριν οι επισκέπτες περάσουν την πύλη του κήπου λαμβάνουν μια σύντομη αλλά σωτήρια ενημέρωση. Δεν τους επιτρέπεται να μυρίσουν, να γευτούν ή να αγγίξουν κανέναν από τα φυτά που θα συναντήσουν. Ακόμη και εάν τηρήσουν αυτές τις οδηγίες υπάρχει πάλι κίνδυνος. Έχουν σημειωθεί, περιστασιακά, λιποθυμίες από κόσμο που απλώς περπατούσε ανάμεσα στα φυτά και δεν άντεξε τις τοξικές αναθυμιάσεις που αναδύονται απ’ αυτά.  Ένα απ’ τα πιο επικίνδυνα φυτά που καλλιεργούνται εδώ είναι το «ο όλεθρος του λύκου» που περιέχει ακονιτίνη, μια νευροτοξίνη και καρδιοτοξίνη.  Κι όμως αυτό δεν είναι ό,τι χειρότερο «Νομίζω ότι το πιο δηλητηριώδες φυτό που μπορείς να δεις εδώ είναι η ρικίνη (που περιέχει την τοξίνη ρικίνη) που είναι πιο γνωστή ως το “φυτό-καστορέλαιο” και το ρεκόρ Γκίνες την έχει ανακηρύξει το πιο δηλητηριώδες φυτό στον κόσμο», σημειώνει ο Dean Smith, οδηγό στον Poison Garden.

Παραδόξως, πολλά απ’ τα φυτά του κήπου είναι ιδιαιτέρως κοινά. «Πολλά από τα φυτά εδώ αναπτύσσονται άγρια στο Ηνωμένο Βασίλειο και τα περισσότερα από τα φυτά καλλιεργούνται ανησυχητικά εύκολα», λέει ο Smith. Ακόμη και δημοφιλείς θάμνοι κήπου όπως τα ροδόδεντρα περιλαμβάνονται στην συλλογή του Poison Garden. Tα φύλλα τους περιέχουν γραιανοτοξίνη η οποία θα επιτεθεί στο νευρικό σύστημα ενός ατόμου εάν καταναλωθούν. «Δεν είναι πιθανό να φάτε τα φύλλα, όμως, επειδή έχουν αηδιαστική γεύση», υπογραμμίζει ο Smith με ένα καθησυχαστικό χαμόγελο.

Άλλη μια περίπτωση κοινού αλλά εξαιρετικά επικίνδυνου φυτού είναι το δέντρο λαβούρνο, το δεύτερο πιο δηλητηριώδες δέντρο στο Ηνωμένο Βασίλειο. Πολλοί άνθρωποι τα έχουν γύρω από τα σπίτια τους λόγω των πανέμορφων κίτρινων λουλουδιών τους, αλλά περιέχουν ένα δηλητήριο που ονομάζεται κυτισίνη. «Το δέντρο είναι τόσο δηλητηριώδες», εξηγεί ο Smith, «που αν ένα από τα κλαδιά πέσει στο έδαφος, παραμείνει εκεί για αρκετούς μήνες και αργότερα έρθει ένας σκύλος και το πάρει στο στόμα του για να παίξει τότε υπάρχουν πολλές πιθανότητες ο σκύλος να μην τελειώσει τη βόλτα του».

Ωστόσο τα δηλητηριώδη φυτά δεν στρέφονται μόνο εναντίον των ανθρώπων και των σκύλων. Για παράδειγμα αν ροδόδεντρα αναπτυχθούν πολύ κοντά το ένα στο άλλο τότε το χώμα θα δηλητηριαστεί και τίποτα άλλο δεν θα μπορεί να φυτρώσει εκεί, παρά μόνο ροδόδεντρα. Αν οι μέλισσες συλλέγουν γύρη μόνο από άνθη ροδόδεντρων τότε το παραγόμενο μέλι θα έχει παραισθησιογόνες ιδιότητες και η κατανάλωσή μεγάλης ποσότητας θα αποβεί μοιραία.

Ορισμένα φυτά δεν χρειάζεται να τα φάτε, να τα αγγίξετε, να τα μυρίσετε ή να τα μετατρέψετε σε ψυχεδελικά χάπια για να σας σκοτώσουν. Υπάρχει ένα φυτό στον κήπο που μπορεί να σας σκοτώσει απλά κόβοντάς το. Τα φύλλα του Prunus laurocerasus (γνωστό και ως δάφνη κερασιού ή αγγλική δάφνη) περιέχουν δύο συστατικά (κυανογόνους γλυκοζίτες και υδροκυάνιο) που, χωριστά, δεν θα σας βλάψουν. Αλλά αν ένα ζώο πολτοποιεί τα φύλλα μασώντας τα – ή εάν ένας άνθρωπος τα κόβει για να καθαρίσει τον φράκτη του-  τότε αυτά παράγουν αέριο κυανίου. Κανονικά αν βρίσκεστε σε έναν ανοιχτό χώρο και ειδικά αν είναι μια ημέρα με αέρα τότε δεν θα έχετε κάποιο πρόβλημα. Αν όμως βάλετε τα κομμένα φύλλα στο πορτ μπαγκάζ του αυτοκινήτου σας μόνο και μόνο για να τα μεταφέρετε μέχρι τον πιο κοντινό χώρο απόρριψης τους τότε θα βρίσκεστε σε έναν κλειστό και κακώς αεριζόμενο χώρο που υπάρχει ελεύθερο αέριο κυανίου.

Οι ελλέβοροι, όπως και το Χριστουγεννιάτικο Τριαντάφυλλο, είναι άλλο ένα κοινό φυτό εδώ. Η ρίζα του έχει μια καρδιοτοξίνη που μπορεί να κάνει την καρδιά σας να σταματήσει ενώ το «γάλα» του δημιουργεί έντονο ερεθισμό στο δέρμα. Όταν λοιπόν το περιποιείστε πρέπει να φοράτε πάντα γάντια και να μην τα βγάζετε απ’ τα χέρια σας τραβώντας τα με τα δόντια. Η κηπουρός Amy Thorp λέει για τον Poison Garden «Νιώθω ότι εμείς οι άνθρωποι είμαστε φιλοξενούμενοι στον χώρο των φυτών. Πολλά απ’ αυτά ήταν εκεί πριν καν έρθουμε εμείς. Επομένως είναι στο χέρι μας να εκπαιδεύσουμε τους εαυτούς μας για όλες τις χρήσεις τους καθώς πολλά απ΄αυτά μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε για καλό σκοπό, δεν είναι όλα απαραιτήτως βλαβερά».

Στην πραγματικότητα αρκετά απ’ τα πιο θανατηφόρα φυτά του κήπου είναι παράλληλα πηγές εξαιρετικών θεραπειών. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο ίταμος που αξιοποιείται στη θεραπεία του καρκίνου του μαστού κι ένα δεύτερο η μυρτιά τα συστατικά της οποίας μπορούν να αποβούν μοιραία, αλλά αν την επεξεργαστούν σωστά, τότε παράγει ευεργετικά φάρμακα.

Ο Poison Garden αποτελεί μέρος ενός εκπαιδευτικού προγράμματος κατά των ναρκωτικών. Η Claire Mitchell, επικεφαλής της τοπικής κοινότητας, λέει μεταξύ άλλων «Η βορειοανατολική Αγγλία έχει τα υψηλότερα ποσοστά θανάτων από ναρκωτικά στην Αγγλία και την Ουαλία. Κάτι πρέπει να γίνει όσον αφορά την πραγματική ενημέρωση των νέων εκεί έξω. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τα ναρκωτικά περιλαμβάνει περιηγήσεις στο Poison Garden, όπου έχουμε φυτά ναρκωτικών, και η όλη ιδέα πίσω από αυτό είναι να αποτραπεί η βλάβη που σχετίζεται με τα ναρκωτικά».

*με πληροφορίες απ’ το bbc.