Μια καινούρια σχολική χρονιά βρίσκεται προ των πυλών. Μια δύσκολη ομολογουμένως σχολική χρονιά. Δύσκολη από πολλές απόψεις. Εν μέσω των συνεχιζόμενων ανησυχιών που αφορούν την πανδημία, η επιστροφή στις σχολικές αίθουσες μπορεί να προκαλέσει αυξημένη ανησυχία τόσο στους γονείς όσο και στα παιδιά. Επιπλέον σίγουρα δεν ζούμε σε μια χώρα όπου όλα λειτουργούν «ρολόι», η καθημερινότητά μας αποτελεί τροχοπέδη για τη ζωή και την ψυχική μας υγεία. Τα κανάλια καθημερινά μας βομβαρδίζουν από το πρωί ως το βράδυ με καταστροφολογικά σενάρια, ενώ οι σχολικές τάξεις υστερούν στα απαραίτητα, με ταβάνια να στάζουν, ανύπαρκτη γραφική ύλη καθώς γονείς και εκπαιδευτικοί προβληματίζονται για το πως θα ζεσταθούν τον χειμώνα.

Πολύ εύλογα λοιπόν, οι γονείς και οι φροντιστές των μικρών παιδιών μοιάζουν χαμένοι από τα προβλήματα της δικής τους απαιτητικής καθημερινότητας αλλά παράλληλα βιώνουν κι αυξημένο άγχος για την έναρξη του σχολείου. Η πρώιμη κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών εξακολουθεί να βρίσκεται στο επίκεντρο των ανησυχιών πολλών γονέων.

Λαμβάνοντας υπόψη και αναγνωρίζοντας τις όποιες ανησυχίες για την επερχόμενη σχολική χρονιά, ο παρακάτω κατάλογος περιέχει ορισμένες συμβουλές για το πώς οι γονείς μπορούν να φροντίσουν τις κοινωνικές και συναισθηματικές ανάγκες των μικρών, καθως και πώς να ανταπεξέλθουν τις πρώτες μέρες αλλά και όλη τη χρονιά με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ώστε να γίνει η μετάβαση στις σχολικές αίθουσες ευκολότερη.

1. Διατηρήστε ένα ευχάριστο οικογενειακό περιβάλλον

Παρόλο που η πανδημία μείωσε σε μεγάλο βαθμό τις ευκαιρίες για κοινωνικοποίηση, το θετικό οικογενειακό περιβάλλον εξακολουθεί να συμβάλλει σημαντικά στην πρώιμη κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών. Μια πρόσφατη έρευνα υποδεικνύει ότι η παρουσία γονέων και φροντιστών είναι αρκετή για να μετριάσει τις αρνητικές επιπτώσεις της πανδημίας στην κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών.

Η εγκαθίδρυση ενός ασφαλούς δεσμού με τον κύριο φροντιστή ή γονέα κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής διευκολύνει την τάση του παιδιού να εξερευνά και να πειραματίζεται και σχετίζεται με τις μετέπειτα κοινωνικο-συναισθηματικές δεξιότητες αλλά και με τη σωματική εξέλιξη του παιδιού.

Στο σχολείο, αυτή η ασφαλής προσκόλληση ενθαρρύνει τα παιδιά να αναζητούν με αυτοπεποίθηση νέες εμπειρίες και να δημιουργούν θετικές σχέσεις με τους άλλους. Η δημιουργία πρώιμων θετικών οικογενειακών εμπειριών κάνουν πράγματι τη διαφορά.

2. Καλλιεργήστε τις κοινωνικές τους δεξιότητες

Οι κοινωνικές δεξιότητες, όπως είναι η ικανότητα συμμετοχικότητας σε μια ομάδα αλλά καλής ακρόασης, είναι τα εργαλεία που χρησιμοποιούμε για να επικοινωνούμε και να αλληλεπιδρούμε με τους άλλους προκειμένου να αναπτύξουμε θετικές σχέσεις. Η επάρκεια κοινωνικών δεξιοτήτων στο σχολείο έχει συνδεθεί με την εξέλιξη των ενηλίκων στην εκπαίδευση, την απασχόληση και την ψυχική υγεία.

Οι ανησυχίες για τις χαμένες ευκαιρίες κοινωνικοποίησης που προκλήθηκαν από τους περιορισμούς που σχετίζονται με την πανδημία έχουν αποτελέσει βασικό επίκεντρο πολλών ερευνών που αφορούν την πρώιμη παιδική ηλικία. Η ενίσχυση των κοινωνικών δεξιοτήτων που τα παιδιά έχουν ευκαιρίες να αναπτύξουν μέσω της μάθησης που βασίζεται στο παιχνίδι στην τάξη, μπορεί να βοηθήσει το παιδί σας στο να αναπτύξουν με αρκετά εύκολο και ευχάριστο τρόπο τις δεξιότητες αυτές.

Εκτός από το παιχνίδι με άλλα παιδιά, οι κοινωνικές δεξιότητες μπορούν να καλλιεργηθούν επίσης με το να αφιερώνεται χρόνος για συζητήσεις μαζί τους. Οι συζητήσεις διευκολύνουν τη μάθηση καθώς καθοδηγούν και παράλληλα τα διδάσκουν με έναν πιο άμεσο τρόπο.

3. Αναγνωρίστε τα δικά σας συναισθήματα και δείξτε το καλό παράδειγμα

Η αναγνώριση των συναισθημάτων σας σχετικά με τη μετάβαση του παιδιού σας στον παιδικό σταθμό ή στο σχολείο μπορεί να μετριάσει το στρες και το άγχος μειώνοντας το γνωστικό και συναισθηματικό βάρος της άρνησης αυτών των συναισθημάτων. Δεδομένου ότι τα παιδιά είναι ιδιαίτερα συντονισμένα με το άγχος και τις ανησυχίες των άμεσων φροντιστών τους, και συχνά γίνονται οι καθρέφτες τους, η διαχείριση του δικού σας άγχους και της δικής σας ανησυχίας συμβάλλει αποτελεσματικά στο να κρατήσετε το άγχος και τις φοβίες του παιδιού σας μακριά. Η συζήτηση των θετικών πτυχών του σχολείου μπορεί επίσης να βοηθήσει το παιδί σας να ανυπομονεί για τις πολλές συναρπαστικές στιγμές που θα βιώσει αυτή τη σχολική χρονιά.

4. Καθιερώστε τη ρουτίνα της νέας σχολικής χρονιάς

Η καθιέρωση μιας κατάλληλης για την ηλικία ρουτίνας και ενός προγράμματος ύπνου μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά καθ’ όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς διευκολύνοντας την επιδίωξη των προσδοκιών των γονέων αλλά και την διατήρηση καλύτερης και πιο αρμονικής σχέσης με τα παιδιά. Η χρήση μιας οπτικής καταγραφής, είτε πίνακα, τετραδίου ή ακόμα και κάποιου ψηφιακού μέσου όπου θα καταγράφεται η ρουτίνα αυτή, μπορεί να προωθήσει την ανεξαρτησία, να αυξήσει την ευελιξία και να υποστηρίξει την ανάπτυξη της ικανότητας για ανάγνωση και γραφή. Η καθιέρωση μιας καθημερινής ρουτίνας παρέχει επίσης στα παιδιά μια αίσθηση ασφάλειας, σταθερότητας και μειώνει το άγχος αποχωρισμού.

5. Να γνωρίζετε ότι η καλή συνεργασία οικογένειας-παιδαγωγού είναι απαραίτητη

Η θετική συνεργασία οικογένειας-παιδαγωγού είναι κρίσιμη για την κοινωνική, συναισθηματική καθώς και για την ακαδημαϊκή επιτυχία των παιδιών. Είναι ευθύνη των εκπαιδευτικών/σχολείου να λαμβάνουν σοβαρά υπόψιν τις προσπάθειες των γονέων ή των φροντιστών να επικοινωνούν τις ανησυχίες τους.

Η αμοιβαιότητα στην επικοινωνία χτίζει την κοινότητα και την αίσθηση του ανήκειν και οι γονείς ή οι συγγενείς θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως απαραίτητοι πυλώνες στην εκπαιδευτική διαδικασία. Επιπλέον, εάν οι γονείς ή οι κηδεμόνες παρατηρήσουν αυξημένα επίπεδα άγχους στην ψυχολογία του παιδιού τους, οι γονείς οφείλουν να ενημερώσουν τους εκπαιδευτικούς, ώστε να συζητήσουν για πιθανές αιτίες και προτεινόμενες λύσεις.

Οι γονείς και οι φροντιστές είναι ζωτικοί εταίροι στην εκπαίδευση και μαζί, οι οικογένειες και οι εκπαιδευτικοί μπορούν να απαλύνουν το άγχος της επιστροφής στο σχολείο και να βοηθήσουν αυτή η μετάβαση να γίνει για τα παιδιά μια συναρπαστική και όμορφη περιπέτεια.