Η μουσική έχει τη δύναμη να φέρει κοντά τους ανθρώπους, είτε συνδέονται πνευματικά μέσω μιας κοινής εκτίμησης για ένα συγκεκριμένο τραγούδι ή είδος, είτε μαζεύονται σε έναν κοινό χώρο για να ακούσουν και να χορέψουν στον ήχο μιας κοινής μουσικής. Συναυλίες, clubs, πάρτι και μουσικά φεστιβάλ με dj sets αποτελούν σημείο συνάντησης και ξεφαντώματος εδώ και δεκαετίες δημιουργώντας εκστατικές εμπειρίες που μπορεί κανείς να μοιραστεί με χιλιάδες κόσμο.

Η νέα τάση ωστόσο, αφήνει πίσω τα έντονα beats, τις υψηλές εντάσεις και τα ηχεία στη διαπασών δημιουργώντας μία μοναχική και συνάμα ομαδική μουσική και χορευτική εμπειρία. Η “Silent Disco”, όπως ονομάζεται, αποτελεί μία μοναδική εμπειρία ακρόασης με ακουστικά σε ένα χώρο εκδηλώσεων. Κάθε παρευρισκόμενος, έχει ένα σετ ακουστικών που παίζει την ίδια μουσική σε όλους. Στο χώρο επικρατεί απόλυτη ησυχία, αλλά φορώντας τα ακουστικά εμβυθίζεσαι σε ένα προσωπικό και συγχρόνως συλλογικό μουσικό σύμπαν.

Αυτό σημαίνει ότι αν οι άνθρωποι θέλουν να μιλήσουν μεταξύ τους, δεν χρειάζεται πλέον να φωνάζουν πάνω από τη μουσική, μπορούν απλώς να βγάλουν τα ακουστικά τους για να ξεκινήσουν μία συζήτηση, ενώ η δυνατή μουσική δε θα επηρεάζει την ησυχία της γειτονιάς ή της φύσης (αν πρόκειται για υπαίθρια εκδήλωση). Συνήθως σε αυτές τις εκδηλώσεις θα είναι ενεργά δύο ή τρία διαφορετικά κανάλια, ώστε άτομα με διαφορετικά μουσικά γούστα να μπορούν να επιλέξουν ποιο μουσικό κανάλι θέλουν να ακούσουν ενώ μπορείς να επιλέξεις την ένταση που θες να ακούς τη μουσική που σου αρέσει.

Είσαι στον κόσμο σου, αλλά παράλληλα μοιράζεσαι κομμάτι του με τους υπόλοιπους που βρίσκονται στον χώρο. Η εμπειρία είναι μοναδική, καθώς τα ακουστικά σε απομονώνουν αλλά παράλληλα είναι και αυτά που καθιστούν την ακρόαση κοινή για όλους.

Eξέλιξη της Silent Disco

Η ιδέα των silent disco -ή silent party, silent raves, quiet clubbing, quiet events όπως επίσης αναφέρεται- δεν είναι καινούργια. Ξεκίνησε στα 70΄s καθώς έψαχναν να βρουν έναν τρόπο να ξεπεράσουν τους περιορισμούς της νομοθεσίας σχετικά με την ένταση του ήχου.
Κατά τη δεκαετία του ΄90 , τέτοια events είχαν ιδιαίτερη δημοτικότητα,  γιατί προωθήθηκαν κυρίως από οικολογικούς ακτιβιστές σε μια προσπάθεια μείωσης της ηχορύπανσης και διατήρησης της ηρεμίας στη φύση κατά τη διάρκεια υπαίθριων εκδηλώσεων και πάρτυ. Ωστόσο, μόλις το 2005 χρησιμοποιήθηκε επίσημα για πρώτη φορά ο όρος “silent disco” στο Μουσικό Φεστιβάλ Bonnaroo όπου και διοργάνωνε τέτοιες εκδηλώσεις.

Πρώτη αναφορά πιθανότητα έχει γίνει στο manga “Astroboy” του 1967 όπου το περίφημο Astroboy πηγαίνει σε έναν πάρτυ για χορό όπου επικρατεί ησυχία, γιατί όλοι είναι με ακουστικά και ακούν την ίδια μουσική.

 

Αργότερα στην ιαπωνική Sci-Fi ιστορία “The Summer of 1993” ο κύριος χαρακτήρας παρευρίσκεται σε ένα πάρτι στο οποίο όλοι φορούν ακουστικά. Το Glastonbury Festival στην Αγγλία χρησιμοποίησε από το 1994 επίσης μια παρόμοια μέθοδο για τη ροή αγώνων του Παγκοσμίου Κυπέλλου και μουσικών βίντεο σε παρευρισκόμενους αργά το βράδυ.

Εκτός από τις silent disco, ορισμένα μουσικά σχήματα έχουν διοργανώσει Silent Concerts. Το πρώτο από αυτά πραγματοποιήθηκε το 1999 στο Ντάλας του Τέξας από τους Flaming Lips. Τον Μάιο του 2000, το BBC Live Music φιλοξένησε μια “σιωπηλή συναυλία” στο Κάρντιφ και το 2002, η καλλιτέχνης Meg Duguid οργάνωσε ένα σιωπηλό πάρτι χορού στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στο Σικάγο.

Σταδιακά αυτός ο τρόπος διασκέδασης άρχισε να διαδίδεται και με την εξέλιξη της τεχνολογίας τα ακουστικά απέκτησαν περισσότερες δυνατότητες, led φώτα που συγχρονίζονται και πιο πολλά κανάλια. Αυτές οι εκδηλώσεις συνένωσαν μουσική και τεχνολογία, δημιουργώντας μια πλήρως καθηλωτική και εξατομικευμένη εμπειρία για τους λάτρεις της μουσικής.

Κοινή εμπειρία και συγχρονισμός

Μέρος της γοητείας των σιωπηλών εκδηλώσεων ντίσκο είναι η κοινή εμπειρία του να φοράς ακουστικά ενώ χορεύεις με άλλους. Το αθόρυβο και προσαρμοσμένο περιβάλλον ενισχύει τη σύνδεσή σας με τη μουσική, επιτρέποντάς σας να χάσετε τον εαυτό σας στο σύμπαν της. Η αίσθηση της ακρόασης μουσικής μέσω ακουστικών μέσα σε ένα πλήθος είναι μοναδικά οικεία – σαν να παίζει ο DJ μόνο για εσάς.

Σε ένα κανονικό νυχτερινό κέντρο διασκέδασης, όλοι βιώνουν το χορό μαζί με την ίδια μουσική. Αλλά σε μια silent disco, οι άνθρωποι μπορούν να χορεύουν στον ίδιο χώρο αλλά εκτός χρόνου ο ένας με τον άλλον, αν ακούνε διαφορετική μουσική σε πολλά κανάλια. Αυτό μπορεί να είναι μια περίεργη εμπειρία, αλλά παρέχει ένα πολύ χρήσιμο πλαίσιο για τη μελέτη της κοινωνικής δυναμικής του χορού και της μουσικής αλλά και της εξέλιξής τους.

Μια πρόσφατη μελέτη ήθελε να ανακαλύψει τη σημασία του συγχρονισμού για τους χορευτές και τη συμπεριφορά τους. Πραγματοποίησε λοιπόν ένα πείραμα σε ένα περιβάλλον silent disco. Τα ζευγάρια συμμετεχόντων άκουγαν την ίδια μουσική, αλλά με χειρισμούς οι ερευνητές μπορούσαν να καθυστερήσουν τη μουσική σε ένα από τα κανάλια. Αυτό τους επέτρεψε να διαχωρίσουν τα αποτελέσματα της κοινής χρήσης μιας πίστας από την εμπειρία του συγχρονισμένου χορού. Παρόλο που οι συμμετέχοντες δεν το γνώριζαν διαπιστώθηκε ότι προτιμούσαν όταν άκουγαν τη μουσική συγχρόνως με τον παρευρισκόμενο. Κοιτούσαν επίσης περισσότερο ο ένας τον άλλον όταν άκουγαν συγχρονισμένα.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα λοιπόν η μουσική και ο χορός φαίνεται να δημιουργούν ένα κοινωνικό δεσμό, που θεωρείται ότι είναι μέρος της τελικής εξελικτικής τους λειτουργίας. Έρευνες έχουν βρει επίσης μια επίδραση κοινωνικού δεσμού της συγχρονισμένης κίνησης και είναι πιθανό ο διαπροσωπικός συγχρονισμός να θεωρηθεί το «ενεργό συστατικό» που ενεργοποιεί τις θετικές συνέπειες του χορού και της μουσικής.

Η συγχρονισμένη κίνηση οδηγεί σε συνεργατική συμπεριφορά και καλλιεργεί συναισθήματα κοινωνικής εγγύτητας  και ο χορός (που περιλαμβάνει συγχρονισμό με άλλους και μουσική) μπορεί να καλλιεργήσει κοινωνικούς δεσμούς, πιθανώς ως συνέπεια των απελευθερωμένων ενδορφινών. 

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η μείωση του άγχους από τις ενδορφίνες κάνει τους γύρω μας πιο αρεστούς, κάτι που μπορεί να ανυψώσει την κοινωνική τους θέση ή ακόμα και να βελτιώσει τις πιθανότητές να βρουν έναν σύντροφο – έτσι τα άτομα με καλύτερες μουσικές ικανότητες θα μπορούσαν να είναι πιο επιτυχημένα από την άποψη της εξέλιξης. 

Ο συγχρονισμός στο τραγούδι και το χορό με άλλους είναι λοιπόν ένας πολύ καλός τρόπος για την προώθηση των κοινωνικών δεσμών. Είναι όμως σημαντικός και σε πολλά είδη κοινωνικών αλληλεπιδράσεων. Όποιος αντιμετώπισε κόπωση με τα zoom meetings κατά τη διάρκεια της πανδημίας μπορεί στην πραγματικότητα να υπέφερε από την ελαφρά χρονική καθυστέρηση που διακόπτει τη ροή της συνομιλίας και αποτρέπει τον συγχρονισμό, κάτι που μπορεί να γίνει αρκετά απογοητευτικό και τελικά εξαντλητικό σύμφωνα με το Conversation.

Είτε σε χορό, είτε σε silent disco, στη μουσική, στην καθημερινότητα και στον ελεύθερο χρόνο, η κοινή εμπειρία και ο συγχρονισμός μας με άλλους ενισχύει την κοινωνικοποίησή μας και μας φέρνει πιο κοντά.