Διανύουμε σε παγκόσμια κλίμακα μία δυστοπική περίοδο και δε νομίζω ότι μπορεί να αμφισβητήσει κάποιος αυτό. Με τον βασικό μισθό να μην μπορεί να ανταποκριθεί στο συνεχώς αυξανόμενο κόστος ζωής, με τις αυξήσεις στο ρεύμα να φτάνουν στο 65% για τον Ιούνιο εν μέσω καύσωνα και με την 6ημερη εργασία να βρίσκεται προ των πυλών, είχαμε ιστορικό ρεκόρ αποχής στις Ευρωεκλογές της τάξης του 58,61%.
Παρόλα αυτά δεν αποτέλεσε έκπληξη. Αντίθετα, ήταν αναμενόμενο μετά την αποχή του 46,26% στις εθνικές εκλογές του 2023. Μπορούμε να πούμε ότι η αποχή δεν αποτελεί από μόνη της μία ένδειξη πολιτικής απάθειας, αφού μπορεί να θεωρηθεί ως μία μορφή απόρριψης του υπάρχοντος συστήματος. Αλλά όταν αυτή συνοδεύεται από μία γενικότερη έλλειψη δράσης και αντίστασης, μπορούμε να πούμε ότι σηματοδοτεί μία έλλειψη προσπάθειας στην αλλαγή που μπορεί να φέρει ένα καλύτερο μέλλον.
Η προσπάθεια είναι μία πολιτική και κοινωνική πράξη και ναι, μετράει. Όσο κλισέ κι αν είναι η χιλιοειπωμένη φράση «η προσπάθεια μετράει», γενικά, στον στίβο της ζωής ισχύει.
Η προσπάθεια ίσως είναι το μοναδικό όπλο που διαθέτουμε για να ανατρέψουμε τα πάντα γύρω μας. Από την προσπάθειά μας για να πάρουμε αύξηση στην εργασία μας και την προσπάθεια για την απόκτηση ενός παιδιού μέχρι τη προσπάθεια να δημιουργήσουμε κάτι εξ’ ολοκλήρου δικό μας, χάρη στις δικές μας ενέργειες ο καθένας από εμάς έχει καταφέρει να πετύχει κάποια μικρά ή μεγαλύτερα επιτεύγματα.
Η προσπάθεια είναι ο καθημερινός προσωπικός αγώνας που σε πολλές περιπτώσεις γίνεται συλλογικός. Μόνο με αυτή θα μπορέσουμε τελικά να κερδίσουμε τη μάχη ή τον πόλεμο.
Αν υπάρχει κάτι για το οποίο πρέπει να είμαστε περήφανοι για τους εαυτούς μας, είναι το γεγονός ότι προσπαθούμε, ακόμα και όταν ο κόπος μας δεν έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Τουλάχιστον θα ξέρουμε ότι δε γίναμε έρμαια των καταστάσεων αμαχητί.
Τα μικρά πράγματα που κάνουμε απλώς για να δούμε αν έχει απομείνει έστω και μια στάλα ελπίδας είναι επίσης η ίδια η πηγή της ελπίδας. Τροφοδοτούν το μυαλό και την καρδιά, υπενθυμίζοντάς μας ότι ακόμα και όταν βρισκόμαστε στη χειρότερη φάση μας, μπορεί να είναι δυνατό να την αλλάξουμε.
Αυτός που προσπαθεί να αλλάξει τον εαυτό του και να δημιουργήσει μία βελτιωμένη του έκδοση, είναι πιο πιθανό να έχει περισσότερες αλλαγές στη ζωή του. Μπορεί να μην είμαστε σπουδαίοι σήμερα, αλλά αν μοχθήσουμε, μπορούμε να γίνουμε.
Είναι φυσικό να υπάρξει ψυχική κούραση μετά από συνεχείς και αδιάκοπες προσπάθειες, ειδικά στη σημερινή εποχή που εύκολα -και όχι άδικα- μας καταλαμβάνει η ματαιότητα. Τότε, λοιπόν πρέπει να κάνουμε ένα διάλειμμα. Μία από τις μεγαλύτερες ελευθερίες που έχουμε είναι η ελευθερία να είμαστε αυτοί που θέλουμε να είμαστε, η ελευθερία να ελέγχουμε τι συμβαίνει στο μυαλό μας και η ελευθερία να αφήνουμε ό,τι μας βαραίνει. Εντάξει, θα είμαστε δίκαιοι το τελευταίο δεν είναι πάντα εύκολο.
Πάντως αν μία μέρα ή για ένα διάστημα δεν θέλουμε να προσπαθήσουμε, δεν τρέχει τίποτα. Θα ξεκουραστούμε για να ανακτήσουμε τις δυνάμεις μας και όταν κάνουμε την απαραίτητη επαναφόρτιση στις μπαταρίες μας, στις ψυχικές και τις σωματικές, τότε θα πρέπει να πάρουμε και πάλι τον έλεγχο. Γιατί αυτός ο κόσμος δεν πρόκειται να αλλάξει μόνο με την αδράνεια και το ατελείωτο scroll down στα social media. «Συν Αθηνά και χείρα κίνει» είχε πει ο Αίσωπος σε έναν από τους μύθους του και εμείς θα συμφωνήσουμε μαζί του.
Ακόμα κι όταν πιστεύουμε ότι δεν πρόκειται να αλλάξει κάτι ό,τι κι αν κάνουμε εμείς επειδή οι καταστάσεις είναι πάνω από εμάς, πάνω από τις δυνάμεις μας, πάνω από τη δυσμενή θέση στην οποία βρισκόμαστε, οφείλουμε να δράσουμε για να προστατεύσουμε τον εαυτό και τη ζωή μας.
Ακόμα κι αν ασκήσουμε έστω και την πιο μικρή πίεση, θα πάρουμε μία θέση στο πρόβλημα και ίσως καταφέρουμε να προκαλέσουμε και μία μικρή σεισμική δόνηση. Αν βρούμε και άλλους ανθρώπους, αυτή η δόνηση μπορεί και να ταρακουνήσει αυτούς που πρέπει να ταρακουνήσει και τελικά να πετύχουμε αυτό που αρχικά μας φαινόταν ακατόρθωτο.
Όπως συνηθίζουμε στις διαπροσωπικές μας σχέσεις να συζητάμε, να αλλάζουμε κομμάτια της συμπεριφοράς μας ακόμα και να ερχόμαστε σε ρήξη προκειμένου να έρθει η επιθυμητή βελτίωση σε αυτές, το ίδιο πρέπει να κάνουμε και στα υπόλοιπα πλαίσια τα οποία εμπεριέχονται και επηρεάζουν τη ζωή μας. Οφείλουμε να κάνουμε κάτι, οτιδήποτε, είτε ως μονάδες, είτε συλλογικά.
Η προσπάθεια δίνει μία γεύση από το πώς είναι να ζεις, γιατί το «ζω» είναι ένα ενεργητικό ρήμα που ενέχει πυγμή και τόλμη. Γιατί όταν απλά περνάει η ώρα και αφήνουμε τη ζωή να κυλάει χωρίς να δρούμε, δε σημαίνει απαραίτητα ότι ζούμε. Ναι, μπορεί να έχουμε σφυγμό και να χτυπάει η καρδιά μας, αλλά αν δεν προσπαθήσουμε να βράσουμε ακόμα και λίγα μακαρόνια δεν πρόκειται να ζήσουμε για πολύ.
Όλα στη ζωή είναι η προσπάθεια, από πιο μικρό μέχρι το πιο μεγάλο και όσο η Γη συνεχίζει να περιστρέφεται, είναι αναγκαίο να προσπαθούμε ξανά και ξανά και ξανά, μέχρι να μην έχουμε τη δύναμη να συνεχίσουμε να καταβάλλουμε άλλες προσπάθειες.