Περίπου οκτώ δισεκατομμύρια άνθρωποι κατοικούν αυτή τη στιγμή στη Γη, και κάθε ένας από αυτούς βιώνει τις 24 ώρες της ημέρας με τον δικό του, μοναδικό τρόπο. Αυτό σημαίνει πως κάθε περιστροφή της Γης δεν αντιπροσωπεύει απλώς την κίνηση ενός πλανήτη, αλλά συνοδεύεται από 190 δισεκατομμύρια διαφορετικές ώρες ανθρώπινης εμπειρίας—ώρες γεμάτες από πράξεις, σκέψεις, συναισθήματα.

Αν και ο καθένας μας έχει μια σχετικά ξεκάθαρη αντίληψη για το πώς χρησιμοποιεί το χρόνο του, το πώς περνούν το χρόνο τους οι άλλοι άνθρωποι παραμένει, για τους περισσότερους, ένα αίνιγμα. Πόσο τηλεόραση βλέπουν; Πόσο χρόνο ξοδεύουν δουλεύοντας; Πόσο συχνά ασχολούνται με το κινητό τους; Μαγειρεύουν καθημερινά; Πόσο χρόνο αφιερώνουν στα παιδιά τους ή σε άλλα καθήκοντα;

Αυτό το στοχαστικό ζήτημα υπογραμμίζει μια απλή αλλά συχνά παραμελημένη αλήθεια: είμαστε όλοι τόσο διαφορετικοί, και όμως συναντιόμαστε στη ροή του χρόνου. Ο τρόπος με τον οποίο βιώνουμε τις 24 ώρες μας εξαρτάται από το ποιοι είμαστε, τις προτεραιότητές μας, τα ενδιαφέροντά μας, τις υποχρεώσεις και τις επιλογές μας. Καθώς ο κόσμος γίνεται πιο παγκοσμιοποιημένος και συνδεδεμένος, οι διαφορές αυτές θα έπρεπε να γίνονται αφορμή για μάθηση και κατανόηση, όχι για συγκρίσεις ή αποστασιοποίηση.

Κάθε μία από αυτές τις ώρες, είναι μια αντανάκλαση του ποιοι είμαστε ως άτομα και ως κοινωνία. Και ίσως ο πιο στοχαστικός τρόπος να σκεφτούμε αυτό το τεράστιο ποτάμι του χρόνου, είναι να αναλογιστούμε όχι το πόσο ίδιοι είμαστε, αλλά το πώς η μοναδικότητα καθενός από εμάς συνεισφέρει στο παγκόσμιο σύνολο.

Αλλά με απλά λόγια, ο καθένας μας θα μπορούσε να αναρωτηθεί τι κάνει ο μέσος άνθρωπος κάθε μέρα;

9 ώρες ύπνου, 2,6 ώρες εργασίας

Μια από τις πιο εμπεριστατωμένες έρευνες που δημοσιεύθηκε το 2023 στην επιθεώρηση Proceedings of the National Academy of Sciences είναι μια από τις πιο εκτεταμένες προσπάθειες ανάλυσης της χρήσης του χρόνου σε παγκόσμιο επίπεδο. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο McGill συγκέντρωσαν δεδομένα από 145 χώρες, καλύπτοντας σχεδόν δύο δεκαετίες (2000-2019). Αυτά τα δεδομένα περιλάμβαναν έρευνες χρήσης του χρόνου, στατιστικά απασχόλησης, καθώς και διεθνείς πληροφορίες για την εκπαίδευση και την εργασία των νέων.

Το ερευνητικό εγχείρημα αποσκοπούσε στη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης εικόνας για το πώς περνούν οι άνθρωποι τον χρόνο τους καθημερινά, καταλήγοντας στην έννοια της «παγκόσμιας ανθρώπινης ημέρας». Αυτή η μέτρηση δείχνει ότι οι άνθρωποι, σε μέσο όρο και σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές, περνούν τις ώρες τους με ποικίλους τρόπους, οι οποίοι ωστόσο συνδέονται με κοινές ανάγκες όπως εργασία, εκπαίδευση, οικιακές δραστηριότητες, ξεκούραση και κοινωνικές συναναστροφές.

Η ερευνητική διαδικασία κατέδειξε ότι παρόλο που υπάρχουν διαφορές μεταξύ των χωρών και των πολιτισμών, ορισμένες κοινές τάσεις είναι ανιχνεύσιμες, όπως η αύξηση του χρόνου που αφιερώνεται σε ψηφιακές δραστηριότητες και η μείωση του χρόνου που αφιερώνεται σε φυσική άσκηση ή κοινωνική συναναστροφή σε ορισμένες περιοχές.

Πώς μοιάζει λοιπόν αυτή η παγκόσμια ανθρώπινη ημέρα;

Πρώτα απ’ όλα, ο μέσος άνθρωπος ξοδεύει περίπου 9,1 ώρες για ύπνο ή ξεκούραση. Αυτό μπορεί να φαίνεται πολύ για τους ενήλικες που στερούνται ύπνου εκεί έξω, αλλά θυμηθείτε ότι η μελέτη περιλαμβάνει δεδομένα από νεογέννητα παιδιά, τα οποία κοιμούνται πολύ.

Ενώ είναι ξύπνιος, ο μέσος άνθρωπος ξοδεύει σχεδόν το ένα τρίτο της ημέρας του σε παθητικές, διαδραστικές και κοινωνικές δραστηριότητες. Αυτές οι περίπου 4,6 ώρες περιλαμβάνουν το διάβασμα, την παρακολούθηση τηλεόρασης, την καλλιτεχνική δημιουργία, τα παιχνίδια, τη συμμετοχή σε συγκεντρώσεις με φίλους ή την οικογένεια ή ακόμα και το να μην κάνει τίποτα απολύτως. Το φαγητό και η προετοιμασία του φαγητού αντιστοιχούν σε άλλες 2,5 ώρες. Η υγιεινή, συμπεριλαμβανομένης της περιποίησης, του πλυσίματος και του ντυσίματος, απαιτεί περίπου 1,1 ώρες. Ο καθαρισμός και η συντήρηση των χώρων στους οποίους κατοικούμε μας κοστίζει 0,8 ώρες της ημέρας.

Αν και η εργασία μπορεί να είναι εξαιρετικά χρονοβόρα για τους εργαζόμενους, όταν την εξετάζουμε υπό το πρίσμα της παγκόσμιας ημέρας ανθρώπινης δραστηριότητας, φαίνεται ότι καταλαμβάνει μόλις 2,6 ώρες από τον χρόνο μας. Η εκπαίδευση απαιτεί επίσης λίγο χρόνο, μόνο 1,1 ώρες. Εντυπωσιακό είναι ότι η διαδικασία κατασκευής αγαθών, η ανέγερση σπιτιών και υποδομών, καθώς και η εξόρυξη και συγκέντρωση των αναγκαίων υλικών για αυτές τις δραστηριότητες, καταλαμβάνουν μόλις 0,8 ώρες της μέσης ανθρώπινης ημέρας. Σκεφτείτε το: Τα σπίτια μας, όλα τα αντικείμενα που μας περιβάλλουν και οι πόλεις όπου ζούμε απαιτούν μόλις το 3% του συνολικού μας χρόνου για να δημιουργηθούν.

Οι ερευνητές ήταν επίσης περίεργοι για το πώς αλλάζει η μέση χρήση του ανθρώπινου χρόνο με τον πλούτο. Και διαπίστωσαν κάποιες κραυγαλέες ανισότητες. Οι κάτοικοι των χωρών με το υψηλότερο εισόδημα ξοδεύουν περίπου 1,5 περισσότερη ώρα κάθε μέρα από τους κατοίκους των χωρών με το χαμηλότερο εισόδημα για εμπειρίες, όπως γεύματα, σωματική αναψυχή και γενικές δραστηριότητες αναψυχής. Επιπλέον, οι κάτοικοι των πλουσιότερων χωρών ξοδεύουν κατά μέσο όρο μόλις πέντε λεπτά την ημέρα για την καλλιέργεια και τη συγκομιδή τροφίμων, ενώ οι κάτοικοι των φτωχότερων χωρών ξοδεύουν πολύ περισσότερο από μία ώρα για να το κάνουν.

Αλλά οι ερευνητές βρήκαν και πολλά κοινά στοιχεία. Σε όλο τον κόσμο, όλοι τείνουμε να ξοδεύουμε περίπου τον ίδιο χρόνο για να φάμε, να ετοιμάσουμε φαγητό, να μεταφερθούμε, να περιποιηθούμε τους εαυτούς μας και να πλυθούμε.

Το Human Chronome Project

Το Human Chronome Project είναι μια φιλόδοξη επιστημονική προσπάθεια που επιδιώκει να συλλέξει και να αναλύσει δεδομένα σχετικά με τον τρόπο που οι άνθρωποι περνούν τον χρόνο τους παγκοσμίως. Η έρευνα αυτή βασίζεται στην καταγραφή καθημερινών δραστηριοτήτων από διάφορους πολιτισμούς, με στόχο τη δημιουργία ενός “χρονικού” των ανθρώπινων συνηθειών.

Οι πρώτες δημοσιεύσεις δεδομένων προέρχονται από την ανάλυση της “παγκόσμιας ανθρώπινης ημέρας”, η οποία βασίστηκε σε πληροφορίες από 145 χώρες για μια περίοδο δύο δεκαετιών. Το έργο αυτό προχωρά πέρα από την τρέχουσα κατανόησή μας για τη χρήση του χρόνου, εστιάζοντας στην υψηλού επιπέδου, παγκόσμια προοπτική για το πώς ο ανθρώπινος χρόνος κατανέμεται και επηρεάζει τις κοινωνίες, αλλά και τον ίδιο τον πλανήτη. Οι ερευνητές τονίζουν τη σημασία αυτής της ανάλυσης, προκειμένου να διαμορφωθούν τεκμηριωμένες αποφάσεις σχετικά με την καλύτερη διαχείριση των πόρων και του χρόνου μας στο μέλλον.

Με το να κατανοήσουμε τις παγκόσμιες χρονικές συνήθειες, μπορούμε να συγκρίνουμε σύγχρονες κοινωνίες με αυτές του παρελθόντος και να καταλήξουμε σε συμπεράσματα για το πώς οι επιλογές μας διαμορφώνουν την κοινωνική δομή, την παραγωγικότητα και την ευημερία των πληθυσμών. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στη δημόσια πολιτική, στην εκπαίδευση, και σε πιο αποτελεσματικούς τρόπους διαχείρισης του χρόνου και των πόρων μας.

Το έργο, αν και ακόμη βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο, φιλοδοξεί να ανοίξει νέους δρόμους στην κοινωνιολογία, την ψυχολογία και την παγκόσμια διαχείριση του χρόνου, θέτοντας μια βάση δεδομένων που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για πολλαπλές μελλοντικές μελέτες και αναλύσεις.

«Η κατανόηση του τρόπου λειτουργίας του παγκόσμιου ανθρώπινου συστήματος είναι ζωτικής σημασίας αν θέλουμε να κινηθούμε με βιώσιμο τρόπο μέσα στα πλανητικά όρια, να προσαρμοστούμε στις ταχείες τεχνολογικές αλλαγές, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, και να επιτύχουμε τους παγκόσμιους αναπτυξιακούς στόχους», έγραψαν οι ερευνητές.

«Ο χρόνος, όλοι γνωρίζουμε, είναι το νόμισμα της ζωής – και σε μια παγκόσμια συνδεδεμένη κοινωνία, είναι απαραίτητο να έχουμε μια βαθιά παγκόσμια κατανόηση του τρόπου με τον οποίο ξοδεύεται αυτό το νόμισμα».

*Mε στοιχεία από το Big Think.