Με την ανατολή του 2025 υπάρχει μία τάση επιστροφής στο γραφείο. Εταιρείες όπως η JP Morgan Chase, ο διαφημιστικός όμιλος WPP και η Amazon υιοθέτησαν αυτή την τακτική– χωρίς να αναφέρουμε την εντολή του Προέδρου Τραμπ στα τέλη Ιανουαρίου προς τους επικεφαλής των ομοσπονδιακών υπηρεσιών να “τερματίσουν τις συμφωνίες τηλεργασίας και να απαιτήσουν από τους υπαλλήλους να επιστρέψουν στη δουλειά προσωπικά”. Πέντε χρόνια μετά την πανδημία όταν ο κόσμος έδειξε πόσο αποτελεσματικά μπορούν να εκτελούνται πολλοί ρόλοι εξ αποστάσεως ή με ευέλικτο ωράριο, τι προκαλεί αυτήν την ξαφνική αλλαγή κατεύθυνσης;
«Υπάρχουν δύο πράγματα που συμβαίνουν», λέει ο παγκόσμιος αναλυτής της βιομηχανίας, Josh Bersin που είναι εγκατεστημένος στην Καλιφόρνια. «Η οικονομία στην πραγματικότητα επιβραδύνεται, οπότε οι εταιρείες προσλαμβάνουν λιγότερο. Υπάρχει λοιπόν μια τάση προς την παραγωγικότητα και στη συνέχεια η τεχνητή νοημοσύνη έχει αναγκάσει σχεδόν κάθε εταιρεία να ανακατανείμει πόρους προς έργα τεχνητής νοημοσύνης. Η προσδοκία των CEO είναι ότι αυτό θα εξαλείψει πολλές θέσεις εργασίας».
Η ερώτηση είναι σε τι ακριβώς επιστρέφουμε;
Πάρτε οποιοδήποτε τεχνολογικό όρο του 21ου αιώνα και είναι πιθανό ότι ήδη χρησιμοποιείται ευρέως στις ΗΠΑ για την παρακολούθηση του χρόνου, της παρουσίας και σε ορισμένες περιπτώσεις της παραγωγικότητας των εργαζομένων σε τομείς όπως η βιομηχανία, το λιανικό εμπόριο και οι αλυσίδες fast food: RFID καρτελάκια, εφαρμογές GPS για παρακολούθηση χρόνου, εφαρμογές NFC, κωδικοί QR για “χτύπημα” της κάρτας, καρτελάκια Apple Watch, καθώς και σαρωτές παλάμης, προσώπου, ματιών, φωνής και δακτυλικών αποτυπωμάτων.
Παρακολούθηση και ιχνηλάτηση
Η τελευταία και πιο εξελιγμένη έκδοση αυτών των τεχνολογιών παρακολούθησης χρόνου και παρουσίας είναι κάτι σαν την πλατφόρμα OmniKey της εταιρείας HID, η οποία εδρεύει στο Όστιν. Σχεδιασμένη για εργοστάσια, νοσοκομεία, πανεπιστήμια και γραφεία είναι ουσιαστικά ένα ολοκληρωμένο σύστημα RFID για την είσοδο και την ασφάλεια των υπαλλήλων μέσω έξυπνων καρτών, πορτοφολιών smartphones και φορητών συσκευών. Αυτά τα συστήματα παρακολουθούν όχι μόνο τις εισόδους και εξόδους μέσω τουρνικέ, αλλά και την πρόσβαση σε παρκινγκ, τη χρήση αιθουσών συσκέψεων, την καφετέρια, τους εκτυπωτές, τα λουκέτα και φυσικά την πρόσβαση σε μηχανήματα αυτόματης πώλησης.
Αυτές οι τεχνολογίες και πιο εξελιγμένα συστήματα παρακολούθησης τοποθεσίας και συμπεριφοράς των εργαζομένων επεκτείνονται από τις θέσεις μπλε κολάρου σε βιομηχανίες “ροζ κολάρου” και ακόμη και σε “λευκά κολάρα” και επαγγελματικά γραφεία. Σύμφωνα με έρευνες, περίπου το 70 με 80 τοις εκατό των μεγάλων εργοδοτών στις ΗΠΑ χρησιμοποιούν κάποια μορφή παρακολούθησης εργαζομένων και εταιρείες όπως η PwC έχουν δηλώσει ρητά στους υπαλλήλους τους ότι οι διευθυντές θα παρακολουθούν την τοποθεσία τους για την επιβολή μιας πολιτικής τριών ημερών παρουσίας στο γραφείο.
«Πολλές από αυτές τις πρώιμες τεχνολογίες, όπως οι αισθητήρες RFID και οι σαρωτές γραμμωτού κώδικα χαμηλής τεχνολογίας, χρησιμοποιούνται εδώ και καιρό σε βιομηχανία, αποθήκες ή άλλες περιοχές», λέει ο Wolfie Christl, ερευνητής της παρακολούθησης στο χώρο εργασίας για το Cracked Labs, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό με έδρα τη Βιέννη. «Προχωράμε στη χρήση όλων των ειδών δεδομένων αισθητήρων και αυτή η τεχνολογία μεταφέρεται σίγουρα και στα γραφεία. Ωστόσο, νομίζω ότι για πολλές από αυτές είναι αμφισβητήσιμο αν έχουν πραγματική αξία εκεί».
Αυτό που είναι νέο, τουλάχιστον για την πρόσφατη εποχή της υβριδικής εργασίας είναι η έκταση στην οποία οι εργαζόμενοι μπορούν να παρακολουθούνται μέσα σε κτίρια γραφείων. Το Cracked Labs δημοσίευσε μια τρομακτική 25σελιδη μελέτη περίπτωσης τον Νοέμβριο του 2024 που δείχνει πώς τα συστήματα ασύρματης δικτύωσης, οι αισθητήρες κίνησης και οι συνδέσεις μέσω Bluetooth είτε σκόπιμα είτε ως “παρενέργεια” των δυνατοτήτων τους μπορούν να προσφέρουν «συμπεριφορική παρακολούθηση και προφίλ» σε χώρους γραφείων. Το έργο κατατάσσει την τεχνολογία σε δύο κατηγορίες: Η πρώτη αφορά την τεχνολογία που παρακολουθεί την παρουσία στο γραφείο και την πληρότητα των αιθουσών και η δεύτερη παρακολουθεί την εσωτερική τοποθεσία, κίνηση και συμπεριφορά των εργαζομένων μέσα στο κτίριο.
Ξεκινώντας με την παρακολούθηση της παρουσίας στο γραφείο και της πληρότητας των αιθουσών η εταιρεία Spacewell προσφέρει έναν συνδυασμό αισθητήρων κίνησης που τοποθετούνται κάτω από τα γραφεία, στις οροφές και στις πόρτες σε «χώρους γραφείων», καθώς και αισθητήρων θερμότητας και χαμηλής ανάλυσης οπτικών αισθητήρων για να δείχνουν ποια γραφεία και αίθουσες χρησιμοποιούνται. Τα δεδομένα σε πραγματικό χρόνο και η τάση αυτών είναι διαθέσιμα στους διευθυντές μέσω του «ζωντανού διαγράμματος του δαπέδου» και οι αισθητήρες καταγράφουν επίσης θερμοκρασία, περιβαλλοντικά δεδομένα, ένταση φωτός και δεδομένα υγρασίας.
Εν τω μεταξύ η Locatee, που έχει έδρα στην Ελβετία, χρησιμοποιεί υπάρχοντα δεδομένα από κάρτες εισόδου και συσκευές μέσω Wi-Fi και LAN για να παρακολουθεί συνεχώς την είσοδο και έξοδο, τον χρόνο που οι εργαζόμενοι περνούν στα γραφεία, καθώς και τις ώρες και τις ημέρες που περνούν οι υπάλληλοι στο γραφείο κάθε εβδομάδα. Ενώ το λογισμικό εμφανίζει δεδομένα συνολικής παρά ατομικής προσωπικής παρακολούθησης υπαλλήλων στους διευθυντές, η έκθεση του Cracked Labs επισημαίνει ότι η Locatee προσφέρει μια αναφορά αναλυτικών στοιχείων για τμήματα ομάδων που «αποκαλύπτει δεδομένα για μικρές ομάδες».
«Για μένα το κύριο πρόβλημα είναι ότι εάν οι εταιρείες χρησιμοποιούν πολύ ευαίσθητα δεδομένα, όπως η παρακολούθηση της τοποθεσίας των συσκευών και των smartphones των εργαζομένων μέσα στους χώρους ή ακόμα και τη χρήση ανιχνευτών κίνησης σε εσωτερικούς χώρους. Πρέπει να υπάρχουν απόλυτα αξιόπιστες εγγυήσεις ότι αυτά τα δεδομένα δεν χρησιμοποιούνται για άλλους σκοπούς», τονίζει ο Christl.
Ο Μεγάλος Αδερφός παρακολουθεί
Αυτή η προειδοποίηση γίνεται ακόμα πιο επιτακτική όταν πρόκειται για την παρακολούθηση της εσωτερικής τοποθεσίας, κίνησης και συμπεριφοράς των εργαζομένων. Η πλατφόρμα Spaces της Cisco έχει ψηφιοποιήσει 11 δισεκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα επιχειρησιακών χώρων, παράγοντας 24,7 τρισεκατομμύρια δεδομένα τοποθεσίας. Το σύστημα Spaces χρησιμοποιείται από περισσότερες από 8.800 επιχειρήσεις παγκοσμίως και εφαρμόζεται από εταιρείες όπως η InterContinental Hotels Group, η WeWork, το NHS Foundation και το Πανεπιστήμιο του Σαν Χοσέ.
«Δεδομένα δείχνουν ότι η υπερβολική παρακολούθηση στον χώρο εργασίας μπορεί να βλάψει την εμπιστοσύνη, να έχει αρνητική επίδραση στο ηθικό και να προκαλέσει άγχος», λέει η Hayfa Mohdzaini, ανώτερη σύμβουλος πολιτικής και πρακτικής για την τεχνολογία στον CIPD, το επαγγελματικό σώμα του Ηνωμένου Βασιλείου για το Ανθρώπινο Δυναμικό, τη μάθηση και την ανάπτυξη.
Η παρακολούθηση αρχείων, email και ψηφιακών συνομιλιών παίρνει νέα σημασία όταν πρόκειται για δημόσιους υπαλλήλους. Η ομάδα DOGE του Elon Musk το θεωρεί αυτονόητο: προστέθηκαν λοιπόν το τελευταίο διάστημα σε κυβερνητικούς υπολογιστές λογισμικά όπως το Gemini AI chatbot της Google, μια επέκταση Dynatrace και το εργαλείο ασφαλείας Splunk και κάποιοι άνθρωποι αισθάνονται ότι δεν μπορούν να μιλήσουν ελεύθερα σε ηχογραφημένες και μεταγραμμένες κλήσεις Microsoft Teams. Διάφορες υπηρεσίες χρησιμοποιούν ήδη το λογισμικό Everfox και το σύστημα Intercept της Dtex, το οποίο δημιουργεί ατομικούς κινδύνους για τους εργαζόμενους με βάση τις ιστοσελίδες και τα αρχεία που επισκέπτονται.
Εναλλακτικές
Πώς μπορούν να προστατευτούν οι εργαζόμενοι; Ορισμένες πολιτείες όπως η Νέα Υόρκη και το Ιλινόις προσφέρουν ισχυρές προστασίες για την ιδιωτικότητα κατά της περιττής βιομετρικής παρακολούθησης στον ιδιωτικό τομέα και ο Νόμος περί Ιδιωτικότητας Καταναλωτών της Καλιφόρνια καλύπτει και τους εργαζομένους και τους καταναλωτές. Όμως η έλλειψη ομοσπονδιακού εργατικού νόμου σε αυτόν τον τομέα δημιουργεί ένα θολό τοπίο. Ο Νόμος περί Ιδιωτικότητας Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών στις ΗΠΑ επιτρέπει την παρακολούθηση των εργαζομένων για νόμιμους επιχειρηματικούς λόγους και με τη συναίνεση του εργαζομένου.
Σύμφωνα με το τελευταίο βιβλίο της Elizabeth Anderson, Hijacked, αν και η κουλτούρα της παρακολούθησης στον χώρο εργασίας και η εμμονή με τη μέτρηση της αποδοτικότητας των εργαζομένων μπορεί να φαίνεται σχετικά καινούρια, στην πραγματικότητα μπορεί να ανιχνευθεί πίσω στην εφεύρεση της «εργατικής ηθικής» από τους Πουριτανούς τον 16ο και 17ο αιώνα. Η ζωή όμως κύκλους κάνει και την εποχή του τεχνοφασισμού μάλλον γυρίζουμε χρόνια πίσω …
*Με στοιχεία από το Wired.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
Με την ανατολή του 2025 υπάρχει μία τάση επιστροφής στο γραφείο. Εταιρείες όπως η JP Morgan Chase, ο διαφημιστικός όμιλος WPP και η Amazon υιοθέτησαν αυτή την τακτική– χωρίς να αναφέρουμε την εντολή του Προέδρου Τραμπ στα τέλη Ιανουαρίου προς τους επικεφαλής των ομοσπονδιακών υπηρεσιών να “τερματίσουν τις συμφωνίες τηλεργασίας και να απαιτήσουν από τους υπαλλήλους να επιστρέψουν στη δουλειά προσωπικά”. Πέντε χρόνια μετά την πανδημία όταν ο κόσμος έδειξε πόσο αποτελεσματικά μπορούν να εκτελούνται πολλοί ρόλοι εξ αποστάσεως ή με ευέλικτο ωράριο, τι προκαλεί αυτήν την ξαφνική αλλαγή κατεύθυνσης;
«Υπάρχουν δύο πράγματα που συμβαίνουν», λέει ο παγκόσμιος αναλυτής της βιομηχανίας, Josh Bersin που είναι εγκατεστημένος στην Καλιφόρνια. «Η οικονομία στην πραγματικότητα επιβραδύνεται, οπότε οι εταιρείες προσλαμβάνουν λιγότερο. Υπάρχει λοιπόν μια τάση προς την παραγωγικότητα και στη συνέχεια η τεχνητή νοημοσύνη έχει αναγκάσει σχεδόν κάθε εταιρεία να ανακατανείμει πόρους προς έργα τεχνητής νοημοσύνης. Η προσδοκία των CEO είναι ότι αυτό θα εξαλείψει πολλές θέσεις εργασίας».
Η ερώτηση είναι σε τι ακριβώς επιστρέφουμε;
Πάρτε οποιοδήποτε τεχνολογικό όρο του 21ου αιώνα και είναι πιθανό ότι ήδη χρησιμοποιείται ευρέως στις ΗΠΑ για την παρακολούθηση του χρόνου, της παρουσίας και σε ορισμένες περιπτώσεις της παραγωγικότητας των εργαζομένων σε τομείς όπως η βιομηχανία, το λιανικό εμπόριο και οι αλυσίδες fast food: RFID καρτελάκια, εφαρμογές GPS για παρακολούθηση χρόνου, εφαρμογές NFC, κωδικοί QR για “χτύπημα” της κάρτας, καρτελάκια Apple Watch, καθώς και σαρωτές παλάμης, προσώπου, ματιών, φωνής και δακτυλικών αποτυπωμάτων.
Παρακολούθηση και ιχνηλάτηση
Η τελευταία και πιο εξελιγμένη έκδοση αυτών των τεχνολογιών παρακολούθησης χρόνου και παρουσίας είναι κάτι σαν την πλατφόρμα OmniKey της εταιρείας HID, η οποία εδρεύει στο Όστιν. Σχεδιασμένη για εργοστάσια, νοσοκομεία, πανεπιστήμια και γραφεία είναι ουσιαστικά ένα ολοκληρωμένο σύστημα RFID για την είσοδο και την ασφάλεια των υπαλλήλων μέσω έξυπνων καρτών, πορτοφολιών smartphones και φορητών συσκευών. Αυτά τα συστήματα παρακολουθούν όχι μόνο τις εισόδους και εξόδους μέσω τουρνικέ, αλλά και την πρόσβαση σε παρκινγκ, τη χρήση αιθουσών συσκέψεων, την καφετέρια, τους εκτυπωτές, τα λουκέτα και φυσικά την πρόσβαση σε μηχανήματα αυτόματης πώλησης.
Αυτές οι τεχνολογίες και πιο εξελιγμένα συστήματα παρακολούθησης τοποθεσίας και συμπεριφοράς των εργαζομένων επεκτείνονται από τις θέσεις μπλε κολάρου σε βιομηχανίες “ροζ κολάρου” και ακόμη και σε “λευκά κολάρα” και επαγγελματικά γραφεία. Σύμφωνα με έρευνες, περίπου το 70 με 80 τοις εκατό των μεγάλων εργοδοτών στις ΗΠΑ χρησιμοποιούν κάποια μορφή παρακολούθησης εργαζομένων και εταιρείες όπως η PwC έχουν δηλώσει ρητά στους υπαλλήλους τους ότι οι διευθυντές θα παρακολουθούν την τοποθεσία τους για την επιβολή μιας πολιτικής τριών ημερών παρουσίας στο γραφείο.
«Πολλές από αυτές τις πρώιμες τεχνολογίες, όπως οι αισθητήρες RFID και οι σαρωτές γραμμωτού κώδικα χαμηλής τεχνολογίας, χρησιμοποιούνται εδώ και καιρό σε βιομηχανία, αποθήκες ή άλλες περιοχές», λέει ο Wolfie Christl, ερευνητής της παρακολούθησης στο χώρο εργασίας για το Cracked Labs, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό με έδρα τη Βιέννη. «Προχωράμε στη χρήση όλων των ειδών δεδομένων αισθητήρων και αυτή η τεχνολογία μεταφέρεται σίγουρα και στα γραφεία. Ωστόσο, νομίζω ότι για πολλές από αυτές είναι αμφισβητήσιμο αν έχουν πραγματική αξία εκεί».
Αυτό που είναι νέο, τουλάχιστον για την πρόσφατη εποχή της υβριδικής εργασίας είναι η έκταση στην οποία οι εργαζόμενοι μπορούν να παρακολουθούνται μέσα σε κτίρια γραφείων. Το Cracked Labs δημοσίευσε μια τρομακτική 25σελιδη μελέτη περίπτωσης τον Νοέμβριο του 2024 που δείχνει πώς τα συστήματα ασύρματης δικτύωσης, οι αισθητήρες κίνησης και οι συνδέσεις μέσω Bluetooth είτε σκόπιμα είτε ως “παρενέργεια” των δυνατοτήτων τους μπορούν να προσφέρουν «συμπεριφορική παρακολούθηση και προφίλ» σε χώρους γραφείων. Το έργο κατατάσσει την τεχνολογία σε δύο κατηγορίες: Η πρώτη αφορά την τεχνολογία που παρακολουθεί την παρουσία στο γραφείο και την πληρότητα των αιθουσών και η δεύτερη παρακολουθεί την εσωτερική τοποθεσία, κίνηση και συμπεριφορά των εργαζομένων μέσα στο κτίριο.
Ξεκινώντας με την παρακολούθηση της παρουσίας στο γραφείο και της πληρότητας των αιθουσών η εταιρεία Spacewell προσφέρει έναν συνδυασμό αισθητήρων κίνησης που τοποθετούνται κάτω από τα γραφεία, στις οροφές και στις πόρτες σε «χώρους γραφείων», καθώς και αισθητήρων θερμότητας και χαμηλής ανάλυσης οπτικών αισθητήρων για να δείχνουν ποια γραφεία και αίθουσες χρησιμοποιούνται. Τα δεδομένα σε πραγματικό χρόνο και η τάση αυτών είναι διαθέσιμα στους διευθυντές μέσω του «ζωντανού διαγράμματος του δαπέδου» και οι αισθητήρες καταγράφουν επίσης θερμοκρασία, περιβαλλοντικά δεδομένα, ένταση φωτός και δεδομένα υγρασίας.
Εν τω μεταξύ η Locatee, που έχει έδρα στην Ελβετία, χρησιμοποιεί υπάρχοντα δεδομένα από κάρτες εισόδου και συσκευές μέσω Wi-Fi και LAN για να παρακολουθεί συνεχώς την είσοδο και έξοδο, τον χρόνο που οι εργαζόμενοι περνούν στα γραφεία, καθώς και τις ώρες και τις ημέρες που περνούν οι υπάλληλοι στο γραφείο κάθε εβδομάδα. Ενώ το λογισμικό εμφανίζει δεδομένα συνολικής παρά ατομικής προσωπικής παρακολούθησης υπαλλήλων στους διευθυντές, η έκθεση του Cracked Labs επισημαίνει ότι η Locatee προσφέρει μια αναφορά αναλυτικών στοιχείων για τμήματα ομάδων που «αποκαλύπτει δεδομένα για μικρές ομάδες».
«Για μένα το κύριο πρόβλημα είναι ότι εάν οι εταιρείες χρησιμοποιούν πολύ ευαίσθητα δεδομένα, όπως η παρακολούθηση της τοποθεσίας των συσκευών και των smartphones των εργαζομένων μέσα στους χώρους ή ακόμα και τη χρήση ανιχνευτών κίνησης σε εσωτερικούς χώρους. Πρέπει να υπάρχουν απόλυτα αξιόπιστες εγγυήσεις ότι αυτά τα δεδομένα δεν χρησιμοποιούνται για άλλους σκοπούς», τονίζει ο Christl.
Ο Μεγάλος Αδερφός παρακολουθεί
Αυτή η προειδοποίηση γίνεται ακόμα πιο επιτακτική όταν πρόκειται για την παρακολούθηση της εσωτερικής τοποθεσίας, κίνησης και συμπεριφοράς των εργαζομένων. Η πλατφόρμα Spaces της Cisco έχει ψηφιοποιήσει 11 δισεκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα επιχειρησιακών χώρων, παράγοντας 24,7 τρισεκατομμύρια δεδομένα τοποθεσίας. Το σύστημα Spaces χρησιμοποιείται από περισσότερες από 8.800 επιχειρήσεις παγκοσμίως και εφαρμόζεται από εταιρείες όπως η InterContinental Hotels Group, η WeWork, το NHS Foundation και το Πανεπιστήμιο του Σαν Χοσέ.
«Δεδομένα δείχνουν ότι η υπερβολική παρακολούθηση στον χώρο εργασίας μπορεί να βλάψει την εμπιστοσύνη, να έχει αρνητική επίδραση στο ηθικό και να προκαλέσει άγχος», λέει η Hayfa Mohdzaini, ανώτερη σύμβουλος πολιτικής και πρακτικής για την τεχνολογία στον CIPD, το επαγγελματικό σώμα του Ηνωμένου Βασιλείου για το Ανθρώπινο Δυναμικό, τη μάθηση και την ανάπτυξη.
Η παρακολούθηση αρχείων, email και ψηφιακών συνομιλιών παίρνει νέα σημασία όταν πρόκειται για δημόσιους υπαλλήλους. Η ομάδα DOGE του Elon Musk το θεωρεί αυτονόητο: προστέθηκαν λοιπόν το τελευταίο διάστημα σε κυβερνητικούς υπολογιστές λογισμικά όπως το Gemini AI chatbot της Google, μια επέκταση Dynatrace και το εργαλείο ασφαλείας Splunk και κάποιοι άνθρωποι αισθάνονται ότι δεν μπορούν να μιλήσουν ελεύθερα σε ηχογραφημένες και μεταγραμμένες κλήσεις Microsoft Teams. Διάφορες υπηρεσίες χρησιμοποιούν ήδη το λογισμικό Everfox και το σύστημα Intercept της Dtex, το οποίο δημιουργεί ατομικούς κινδύνους για τους εργαζόμενους με βάση τις ιστοσελίδες και τα αρχεία που επισκέπτονται.
Εναλλακτικές
Πώς μπορούν να προστατευτούν οι εργαζόμενοι; Ορισμένες πολιτείες όπως η Νέα Υόρκη και το Ιλινόις προσφέρουν ισχυρές προστασίες για την ιδιωτικότητα κατά της περιττής βιομετρικής παρακολούθησης στον ιδιωτικό τομέα και ο Νόμος περί Ιδιωτικότητας Καταναλωτών της Καλιφόρνια καλύπτει και τους εργαζομένους και τους καταναλωτές. Όμως η έλλειψη ομοσπονδιακού εργατικού νόμου σε αυτόν τον τομέα δημιουργεί ένα θολό τοπίο. Ο Νόμος περί Ιδιωτικότητας Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών στις ΗΠΑ επιτρέπει την παρακολούθηση των εργαζομένων για νόμιμους επιχειρηματικούς λόγους και με τη συναίνεση του εργαζομένου.
Σύμφωνα με το τελευταίο βιβλίο της Elizabeth Anderson, Hijacked, αν και η κουλτούρα της παρακολούθησης στον χώρο εργασίας και η εμμονή με τη μέτρηση της αποδοτικότητας των εργαζομένων μπορεί να φαίνεται σχετικά καινούρια, στην πραγματικότητα μπορεί να ανιχνευθεί πίσω στην εφεύρεση της «εργατικής ηθικής» από τους Πουριτανούς τον 16ο και 17ο αιώνα. Η ζωή όμως κύκλους κάνει και την εποχή του τεχνοφασισμού μάλλον γυρίζουμε χρόνια πίσω …
*Με στοιχεία από το Wired.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
