Έχει συμβεί σε όλους. Είναι βράδυ, κάνει κρύο και ο σκύλος μας χρειάζεται μια γρήγορη βόλτα για την ανάγκη του. Και ξαφνικά αρχίζει να μυρίζει κάθε γωνία και επιφάνεια από την οποία περνάει.
«Αντί να απολαμβάνει τη θέα, ο κύριος τρόπος ενός σκύλου να βιώνει και να βρίσκει χαρά στον κόσμο του έρχεται από τη μύτη του. Για έναν σκύλο η μυρωδιά είναι το παν», λέει ο Mikkel Becker, σύμβουλος συμπεριφοράς σκύλων και επικεφαλής εκπαιδευτής ζώων για το Fear Free.
Κάπου πήρε το μάτι μου ένα meme, που φαίνεται να επιβεβαιώνει τα λεγόμενα του. «Για τα σκυλιά το να μυρίζουν το έδαφος, είναι ό,τι και το σκρολάρισμα για τους ανθρώπους. Αυτό είναι η καθημερινή τους ενημέρωση».
Γιατί λοιπόν πρέπει να αφήνετε τον σκύλο σας να μυρίζει κατά τη διάρκεια της βόλτας; Ο Becker λέει ότι όπως οι άνθωποι σκρολάρουν καθημερινά στα sites και τα social media, έτσι και οι σκύλοι χρησιμοποιούν ένα παρόμοιο «σύστημα αναζήτησης» στον εγκέφαλό τους. «Κυριολεκτικά μυρίζουν νέες ανακαλύψεις και σημαντικές γνώσεις που ισοδυναμούν με το «τσεκάρισμα της ουρο-αλληλογραφίας τους», λέει.
Η όσφρηση των σκύλων είναι τρομερά εξελιγμένη
Η όσφρηση των σκύλων εκτιμάται ότι είναι μεταξύ 10.000 και 100.000 φορές πιο ισχυρή από αυτή των ανθρώπων. Ορισμένοι επιστήμονες λένε ότι οι σκύλοι μπορούν να μυρίσουν ένα απλό κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη αραιωμένη σε «δύο πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων»! Οι άνθρωποι βασίζονται στις απίστευτες αισθητηριακές ικανότητες των σκύλων σε πολλές καταστάσεις ζωής ή θανάτου, από επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης έως την ανίχνευση ασθενειών. Αλλά ακόμα και ο μέσος σκύλος έχει οσφρητικές υπερδυνάμεις.
Ο Becker σημειώνει ότι τα περισσότερα σκυλιά έχουν περίπου 220 εκατομμύρια νευρικούς υποδοχείς μυρωδιών, περίπου 900 διαφορετικών ποικιλιών, που διαφέρουν ανά ράτσα. Για παράδειγμα, τα λαγωνικά και οι γερμανικοί ποιμενικοί έχουν περίπου 225 εκατομμύρια υποδοχείς μυρωδιάς, αλλά τα σκυλιά με την καλύτερη όσφρηση είναι τα κυνηγόσκυλα, που ξεπερνούν την κλίμακα με περίπου 300 εκατομμύρια. Άλλες ράτσες έχουν λιγότερα, συμπεριλαμβανομένων των fox terrier με περίπου 147 εκατομμύρια, και των dachshunds με 125 εκατομμύρια.
Πραγματικά δεν υπάρχει σύγκριση μεταξύ της όσφρησης ενός σκύλου και ενός ανθρώπου: Εμείς έχουμε μόνο περίπου 6 εκατομμύρια υποδοχείς μυρωδιάς. Το οσφρητικό τους κέντρο είναι πολύ μεγαλύτερο από το δικό μας. Μπορούν επίσης να κινούν τα ρουθούνια τους αυτόνομα και να μυρίζουν τόσο κατά την εισπνοή όσο και κατά την εκπνοή. Ναι, εμείς δε διαθέτουμε αυτές τις ικανότητες.
Πρέπει να αφήνετε τον σκύλο σας να μυρίζει στις βόλτες;
Προφανώς! Ο Becker λέει ότι βελτιώνουμε κατά πολύ την ψυχική υγεία των σκύλων όταν τους αφήνουμε να μυρίζουν κατά τη διάρκεια της βόλτας, επειδή παρέχει ατελείωτες ποσότητες δεδομένων για να επεξεργαστεί ο εγκέφαλός τους.
«Σκέφτονται μέσα από «χάρτες» που τους επιτρέπουν να κατανοήσουν το παρελθόν, δηλαδή ποιος ήταν εκεί στο παρελθόν, καθώς και τι μπορεί να αποσυντίθεται κάτω από το έδαφος», εξηγεί. «Μπορούν επίσης να «προβλέψουν» το μέλλον, μυρίζοντας τον άνεμο για να δουν τι μπορεί να συμβεί στη συνέχεια – δηλαδή ποιος ή τι μπορεί να τους πλησιάσει. Αποφασίζουν προς τα πού θα πάνε στη συνέχεια, λαμβάνοντας πληροφορίες για τα ευρήματα που πρόκειται να βρουν πριν καν φτάσουν στον προορισμό τους. Η αίσθηση του “τώρα” ενός σκύλου είναι πιθανότατα εντελώς διαφορετική από το παρόν που βιώνουν οι άνθρωποι».
Η όσφρηση του σκύλου σας αποκωδικοποιεί και άλλα μηνύματα. Ενώ οι μύτες των ανθρώπων μυρίζουν γενικά αρώματα, οι σκύλοι (και οι γάτες!) μπορούν να διαχωρίσουν μεμονωμένα στοιχεία που συνθέτουν το σύνολο του αρώματος. Ο Becker λέει ότι αυτό περιλαμβάνει το φύλο, την ηλικία και την κατάσταση της υγείας άλλων ζώων που έκαναν την ανάγκη τους σε διάφορες επιφάνειες.
Σύμφωνα με τον ειδικό, άλλα ζώα μέσα από τα ούρα τους αφήνουν «ειρηνικά» μηνύματα ενώ άλλα αφήνουν πιο «στρεσαρισμένα» μηνύματα. Ο σκύλος σας ταξινομεί αυτές τις πληροφορίες αναλόγως. «Επιλέγουν να αποφεύγουν ενεργά τα σημεία όπου προηγουμένως είχαν ουρήσει «αγχωμένα» σκυλιά και έλκονται προς τις μυρωδιές των πιο χαλαρών και χαρούμενων σκύλων».
Σχεδιάζοντας τη βόλτα με τον σκύλο σας
Επομένως, το να βγάζετε βόλτα τον σκύλο σας δε γίνεται μόνο για να κάνει την ανάγκη του και για να γυμναστεί. Η μυρωδιά «αθλεί και απασχολεί τόσο το σώμα όσο και τον εγκέφαλό του», λέει ο Becker. «Αφήστε τον σκύλο σας να αφιερώσει λίγο χρόνο για να επιβραδύνει και να μυρίσει τα τριαντάφυλλα – ή το θάμνο, το γρασίδι ή τον πυροσβεστικό κρουνό!».
Οι περισσότεροι έχουμε την τάση να βιαζόμαστε όταν βγάζουμε βόλτα το σκυλί μας, αλλά ο ειδικός συμβουλεύει να κάνουμε υπομονή για να δώσουμε το χρόνο στον τετράποδο φίλο μας να εξασκήσει την όσφρησή του.
«Αντί να τραβάτε το σκυλί μαζί σας, αφήστε το κατοικίδιο σας να κινείται με πιο άνετο ρυθμό. Εάν σταματήσει για να μυρίσει, αφήστε το να μυρίσει! Ή, εάν ενδιαφέρεται να ερευνήσει μια περιοχή, αφήστε το να το κάνει», λέει ο Becker. «Μπορείτε ακόμη να επιλέξετε για τον περίπατό σας πιο ενδιαφέρουσες περιοχές με ελκυστικές μυρωδιές. Μπορείτε να πάτε σε ένα πάρκο και να περπατήσετε κατά μήκος μιας θαμνώδους γραμμής, κοντά σε μια λίμνη ή σε άλλες περιοχές με άγρια ζωή. Σημεία από όπου μπορεί να έχουν περάσει σκίουροι και πουλιά, αφήνοντας πίσω τους συναρπαστικές μυρωδιές για να ανακαλύψει ο σκύλος σας».
Δοκιμάστε επίσης μια χαλαρή πεζοπορία σε μια δασώδη περιοχή ή ένα χωράφι ή ακόμη και ένα πάρκο σκύλων πριν γεμίσει με άλλα σκυλιά. Επιλέξτε ένα αρκετά μακρύ λουρί. Η απόσταση δεν έχει σημασία, αλλά όπου κι αν πάτε, έχετε τον νου για τυχόν περισπασμούς, όπως άλλα σκυλιά που πλησιάζουν.
Οι εκπαιδευτές σκύλων αναφέρονται σε αυτές τις δραστηριότητες ως “sniffaris” (sniffing safaris), οι οποίες συχνά φέρνουν τους ανθρώπους και τα κατοικίδιά τους πιο κοντά.
Πόση ώρα πρέπει να αφήνετε τον σκύλο σας να μυρίζει στις βόλτες;
Όσο θέλει! Δεν υπάρχει συγκεκριμένη οδηγία, αλλά η σύσταση του Becker είναι 30–60 λεπτά. Εάν το πρόγραμμά σας δε σας το επιτρέπει, δεν πειράζει. Ακόμη και 10-15 έξτρα λεπτά, δύο φορές την ημέρα κάνουν τη διαφορά. Για παράδειγμα, όταν βγάζετε τον σκύλο σας να κάνει την ανάγκη του, κάντε παρέα για μερικά επιπλέον λεπτά μετά την ολοκλήρωση της δουλειάς του, ώστε να μπορεί να εξερευνήσει όσο το δυνατόν περισσότερες μυρωδιές.
Ο Becker λέει ότι όταν προσφέρετε αρκετό χρόνο στον σκύλο σας για να μυρίσει, γίνεται πιο ισορροπημένος συναισθηματικά και σωματικά.
Έχει συμβεί σε όλους. Είναι βράδυ, κάνει κρύο και ο σκύλος μας χρειάζεται μια γρήγορη βόλτα για την ανάγκη του. Και ξαφνικά αρχίζει να μυρίζει κάθε γωνία και επιφάνεια από την οποία περνάει.
«Αντί να απολαμβάνει τη θέα, ο κύριος τρόπος ενός σκύλου να βιώνει και να βρίσκει χαρά στον κόσμο του έρχεται από τη μύτη του. Για έναν σκύλο η μυρωδιά είναι το παν», λέει ο Mikkel Becker, σύμβουλος συμπεριφοράς σκύλων και επικεφαλής εκπαιδευτής ζώων για το Fear Free.
Κάπου πήρε το μάτι μου ένα meme, που φαίνεται να επιβεβαιώνει τα λεγόμενα του. «Για τα σκυλιά το να μυρίζουν το έδαφος, είναι ό,τι και το σκρολάρισμα για τους ανθρώπους. Αυτό είναι η καθημερινή τους ενημέρωση».
Γιατί λοιπόν πρέπει να αφήνετε τον σκύλο σας να μυρίζει κατά τη διάρκεια της βόλτας; Ο Becker λέει ότι όπως οι άνθωποι σκρολάρουν καθημερινά στα sites και τα social media, έτσι και οι σκύλοι χρησιμοποιούν ένα παρόμοιο «σύστημα αναζήτησης» στον εγκέφαλό τους. «Κυριολεκτικά μυρίζουν νέες ανακαλύψεις και σημαντικές γνώσεις που ισοδυναμούν με το «τσεκάρισμα της ουρο-αλληλογραφίας τους», λέει.
Η όσφρηση των σκύλων είναι τρομερά εξελιγμένη
Η όσφρηση των σκύλων εκτιμάται ότι είναι μεταξύ 10.000 και 100.000 φορές πιο ισχυρή από αυτή των ανθρώπων. Ορισμένοι επιστήμονες λένε ότι οι σκύλοι μπορούν να μυρίσουν ένα απλό κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη αραιωμένη σε «δύο πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων»! Οι άνθρωποι βασίζονται στις απίστευτες αισθητηριακές ικανότητες των σκύλων σε πολλές καταστάσεις ζωής ή θανάτου, από επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης έως την ανίχνευση ασθενειών. Αλλά ακόμα και ο μέσος σκύλος έχει οσφρητικές υπερδυνάμεις.
Ο Becker σημειώνει ότι τα περισσότερα σκυλιά έχουν περίπου 220 εκατομμύρια νευρικούς υποδοχείς μυρωδιών, περίπου 900 διαφορετικών ποικιλιών, που διαφέρουν ανά ράτσα. Για παράδειγμα, τα λαγωνικά και οι γερμανικοί ποιμενικοί έχουν περίπου 225 εκατομμύρια υποδοχείς μυρωδιάς, αλλά τα σκυλιά με την καλύτερη όσφρηση είναι τα κυνηγόσκυλα, που ξεπερνούν την κλίμακα με περίπου 300 εκατομμύρια. Άλλες ράτσες έχουν λιγότερα, συμπεριλαμβανομένων των fox terrier με περίπου 147 εκατομμύρια, και των dachshunds με 125 εκατομμύρια.
Πραγματικά δεν υπάρχει σύγκριση μεταξύ της όσφρησης ενός σκύλου και ενός ανθρώπου: Εμείς έχουμε μόνο περίπου 6 εκατομμύρια υποδοχείς μυρωδιάς. Το οσφρητικό τους κέντρο είναι πολύ μεγαλύτερο από το δικό μας. Μπορούν επίσης να κινούν τα ρουθούνια τους αυτόνομα και να μυρίζουν τόσο κατά την εισπνοή όσο και κατά την εκπνοή. Ναι, εμείς δε διαθέτουμε αυτές τις ικανότητες.
Πρέπει να αφήνετε τον σκύλο σας να μυρίζει στις βόλτες;
Προφανώς! Ο Becker λέει ότι βελτιώνουμε κατά πολύ την ψυχική υγεία των σκύλων όταν τους αφήνουμε να μυρίζουν κατά τη διάρκεια της βόλτας, επειδή παρέχει ατελείωτες ποσότητες δεδομένων για να επεξεργαστεί ο εγκέφαλός τους.
«Σκέφτονται μέσα από «χάρτες» που τους επιτρέπουν να κατανοήσουν το παρελθόν, δηλαδή ποιος ήταν εκεί στο παρελθόν, καθώς και τι μπορεί να αποσυντίθεται κάτω από το έδαφος», εξηγεί. «Μπορούν επίσης να «προβλέψουν» το μέλλον, μυρίζοντας τον άνεμο για να δουν τι μπορεί να συμβεί στη συνέχεια – δηλαδή ποιος ή τι μπορεί να τους πλησιάσει. Αποφασίζουν προς τα πού θα πάνε στη συνέχεια, λαμβάνοντας πληροφορίες για τα ευρήματα που πρόκειται να βρουν πριν καν φτάσουν στον προορισμό τους. Η αίσθηση του “τώρα” ενός σκύλου είναι πιθανότατα εντελώς διαφορετική από το παρόν που βιώνουν οι άνθρωποι».
Η όσφρηση του σκύλου σας αποκωδικοποιεί και άλλα μηνύματα. Ενώ οι μύτες των ανθρώπων μυρίζουν γενικά αρώματα, οι σκύλοι (και οι γάτες!) μπορούν να διαχωρίσουν μεμονωμένα στοιχεία που συνθέτουν το σύνολο του αρώματος. Ο Becker λέει ότι αυτό περιλαμβάνει το φύλο, την ηλικία και την κατάσταση της υγείας άλλων ζώων που έκαναν την ανάγκη τους σε διάφορες επιφάνειες.
Σύμφωνα με τον ειδικό, άλλα ζώα μέσα από τα ούρα τους αφήνουν «ειρηνικά» μηνύματα ενώ άλλα αφήνουν πιο «στρεσαρισμένα» μηνύματα. Ο σκύλος σας ταξινομεί αυτές τις πληροφορίες αναλόγως. «Επιλέγουν να αποφεύγουν ενεργά τα σημεία όπου προηγουμένως είχαν ουρήσει «αγχωμένα» σκυλιά και έλκονται προς τις μυρωδιές των πιο χαλαρών και χαρούμενων σκύλων».
Σχεδιάζοντας τη βόλτα με τον σκύλο σας
Επομένως, το να βγάζετε βόλτα τον σκύλο σας δε γίνεται μόνο για να κάνει την ανάγκη του και για να γυμναστεί. Η μυρωδιά «αθλεί και απασχολεί τόσο το σώμα όσο και τον εγκέφαλό του», λέει ο Becker. «Αφήστε τον σκύλο σας να αφιερώσει λίγο χρόνο για να επιβραδύνει και να μυρίσει τα τριαντάφυλλα – ή το θάμνο, το γρασίδι ή τον πυροσβεστικό κρουνό!».
Οι περισσότεροι έχουμε την τάση να βιαζόμαστε όταν βγάζουμε βόλτα το σκυλί μας, αλλά ο ειδικός συμβουλεύει να κάνουμε υπομονή για να δώσουμε το χρόνο στον τετράποδο φίλο μας να εξασκήσει την όσφρησή του.
«Αντί να τραβάτε το σκυλί μαζί σας, αφήστε το κατοικίδιο σας να κινείται με πιο άνετο ρυθμό. Εάν σταματήσει για να μυρίσει, αφήστε το να μυρίσει! Ή, εάν ενδιαφέρεται να ερευνήσει μια περιοχή, αφήστε το να το κάνει», λέει ο Becker. «Μπορείτε ακόμη να επιλέξετε για τον περίπατό σας πιο ενδιαφέρουσες περιοχές με ελκυστικές μυρωδιές. Μπορείτε να πάτε σε ένα πάρκο και να περπατήσετε κατά μήκος μιας θαμνώδους γραμμής, κοντά σε μια λίμνη ή σε άλλες περιοχές με άγρια ζωή. Σημεία από όπου μπορεί να έχουν περάσει σκίουροι και πουλιά, αφήνοντας πίσω τους συναρπαστικές μυρωδιές για να ανακαλύψει ο σκύλος σας».
Δοκιμάστε επίσης μια χαλαρή πεζοπορία σε μια δασώδη περιοχή ή ένα χωράφι ή ακόμη και ένα πάρκο σκύλων πριν γεμίσει με άλλα σκυλιά. Επιλέξτε ένα αρκετά μακρύ λουρί. Η απόσταση δεν έχει σημασία, αλλά όπου κι αν πάτε, έχετε τον νου για τυχόν περισπασμούς, όπως άλλα σκυλιά που πλησιάζουν.
Οι εκπαιδευτές σκύλων αναφέρονται σε αυτές τις δραστηριότητες ως “sniffaris” (sniffing safaris), οι οποίες συχνά φέρνουν τους ανθρώπους και τα κατοικίδιά τους πιο κοντά.
Πόση ώρα πρέπει να αφήνετε τον σκύλο σας να μυρίζει στις βόλτες;
Όσο θέλει! Δεν υπάρχει συγκεκριμένη οδηγία, αλλά η σύσταση του Becker είναι 30–60 λεπτά. Εάν το πρόγραμμά σας δε σας το επιτρέπει, δεν πειράζει. Ακόμη και 10-15 έξτρα λεπτά, δύο φορές την ημέρα κάνουν τη διαφορά. Για παράδειγμα, όταν βγάζετε τον σκύλο σας να κάνει την ανάγκη του, κάντε παρέα για μερικά επιπλέον λεπτά μετά την ολοκλήρωση της δουλειάς του, ώστε να μπορεί να εξερευνήσει όσο το δυνατόν περισσότερες μυρωδιές.
Ο Becker λέει ότι όταν προσφέρετε αρκετό χρόνο στον σκύλο σας για να μυρίσει, γίνεται πιο ισορροπημένος συναισθηματικά και σωματικά.
