Αν καταλαβαίνετε πως οι ίδιες σκέψεις παίζουν επαναλαμβανόμενα σε λούπα στο μυαλό σας, τότε θα πρέπει να ξέρετε πως δεν είστε μόνοι σε αυτήν την εμπειρία. Καθώς, λοιπόν, προσπαθείτε να αντιμετωπίσετε μια εμμονική σκέψη, ταυτόχρονα μπορεί να αισθάνεστε ότι δεν μπορείτε να ξεφύγετε από την παγίδα της. Και κάπου εκεί αρχίζουν να κάνουν παρέλαση ερωτήσεις όπως: «Τι άλλο να κάνω;» ή «Τι έκανα λάθος;», ή «Τι θα μπορούσα να είχα πει διαφορετικά;» και αυτές οι επίμονες ερωτήσεις που ψάχνουν απάντηση αλλά δεν βρίσκουν, συνεχίζουν να παρελαύνουν μπροστά σας διαταράσσοντας, με μοναδικό τρόπο, την ψυχική ηρεμία. Είτε πρόκειται για κάποιον καβγά με τον σύντροφό σας είτε για ένα επαγγελματικό ραντεβού που σας επηρέασε περισσότερο από ό,τι θα έπρεπε, ο εγκέφαλός σας φαίνεται να μην μπορεί να απελευθερωθεί από αυτές τις εμμονικές σκέψεις που τον ταλαιπωρούν.

Σε τέτοιες περιπτώσεις, θα ήταν ιδανικό να υπήρχε κάποιο είδος μαγικού κουμπιού που θα σας επέτρεπε να διακόψετε αυτήν τη ροή σκέψεων. Αν μπορούσατε να απενεργοποιήσετε το σύστημα σκέψης κατά βούληση, όλα θα ήταν πιο απλά και άνετα, όχι μόνο για εσάς, αλλά για όλους μας. Δυστυχώς, όμως, αυτή η δυνατότητα δεν υπάρχει. Ο άνθρωπος, κάποια στιγμή στη ζωή του, μπορεί να νιώθει καταδικασμένος στις εμμονές του.

Όταν αυτές οι σκέψεις αρχίζουν να γίνονται όλο και πιο αρνητικές, αλλά και να επιμένουν να σας ταλαιπωρούν, τότε έχουμε να κάνουμε με αυτό το φαινόμενο που ονομάζεται «μηρυκασμός σκέψεων». Δεν είναι εύκολο να το αναγνωρίσετε, ειδικά αν έχετε μηρυκαστική σκέψη μόνοι σας, απαλά επειδή το μυαλό σας μπορεί να έχει συνηθίσει να σκέφτεται με αυτόν τον τρόπο, και άρα να θεωρεί ότι αυτό που συμβαίνει είναι κάτι φυσιολογικό. Ωστόσο, αυτή η συνθήκη δεν παύει να είναι αγχωτική, αφού μια κατάσταση που πιθανόν σας έχει προκαλέσει πολλαπλές εκρήξεις άγχους, καταφέρνει να το μεγεθύνει, με εσάς να αγχώνεστε όλο περισσότερο για όλο αυτό το επιπλέον άγχος που κουβαλάτε. Έτσι, λοιπόν, πολλές φορές, το υπέρμετρο άγχος έχει την ικανότητα να διογκώνει μια κατάσταση, ώστε να νομίζετε ότι σας επηρεάζει περισσότερο, απ’ όσο πραγματικά μπορεί να συμβαίνει στ’ αλήθεια.

Αν βιώνετε μία περίοδο άγχους, είναι πιθανό να κάνετε επαναλαμβανόμενες σκέψεις και σταδιακά να πέσετε σε αυτή την “παγίδα”. Η επιθυμία σας, να απαλλαγείτε από τα προβλήματα που σας απασχολούν, μπορεί να σας προτρέπει να τα λύσετε μόνοι σας. Όμως, πιθανόν να μην έχετε τις απαντήσεις που χρειάζεστε για να ωφεληθείτε, με αποτέλεσμα αυτό να σας ωθήσει σε μια μεγαλύτερη προσκόλληση στα προβλήματα.

Προσπαθώντας να εξηγήσουν την αιτία πίσω από τον μηρυκασμό σκέψεων, κάποιοι μελετητές υποστηρίζουν ότι οφείλεται στην αδυναμία του ατόμου να αφήσει στο ασυνείδητο προβληματικές καταστάσεις οι οποίες έχουν περάσει στο συνειδητό.

Το αποτέλεσμα αυτών των συνεχιζόμενων σκέψεων πάνω σε κάτι αρνητικό, μπορεί να σας οδηγήσει να αποκτήσετε έναν αρνητικό τρόπο σκέψης, ο οποίος με τη σειρά του θα σας ωθήσει να σαμποτάρετε τον εαυτό σας. Κάθε είδους υπερανάλυση, θα σας κάνει να πιστέψετε ότι δεν είστε αρκετοί καλοί. Και κάπως έτσι ο μηρυκασμός ιδεών σχετίζεται με το άγχος, την κατάθλιψη, το μετα-τραυματικό στρες, ακόμα και με την βουλιμία.

Μια μελέτη στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ στο Ηνωμένο Βασίλειο εξέτασε τις σχέσεις μεταξύ των συνθηκών και των προηγούμενων εμπειριών ενός ατόμου κι αν αυτές συνδέονται με την ανάπτυξη της κατάθλιψης και του άγχους. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Peter Kinderman, Ph.D., διαπίστωσαν ότι ο σημαντικότερος τρόπος με τον οποίο οι παρελθοντικές εμπειρίες ενός ατόμου, όπως τραυματικά γεγονότα της ζωής, οδηγούσαν σε κατάθλιψη ή άγχος ήταν «όταν το άτομο συνήθιζε να αναπολεί και να κατηγορεί τον εαυτό του για το πρόβλημα». «Η κατάθλιψη και το άγχος δεν είναι απλές καταστάσεις και δεν υπάρχει μία και μόνη αιτία», σημείωσε ο Kinderman σε δήλωσή του. «Ενώ δεν μπορούμε να αλλάξουμε το οικογενειακό ιστορικό ενός ατόμου ή τις εμπειρίες της ζωής του, είναι δυνατόν να βοηθήσουμε ένα άτομο να αλλάξει τον τρόπο που σκέφτεται και να του διδάξουμε θετικές τρόπους ώστε να μετριάσουν και να μειώσουν τα επίπεδα άγχους».

Πώς θα απαλλαγείτε, όμως, από τις επαναλαμβανόμενες σκέψεις;

Μην έχετε τόσο υψηλές προσδοκίες από τον εαυτό σας

Αν είσαστε τελειομανής, πρέπει να αναρωτηθείτε αν αυτό σας οδηγεί να πιέζετε τον εαυτό σας, σκεπτόμενοι αν τα έχετε κάνει όλα σωστά. Αν επαναλαμβάνετε στο μυαλό σας σενάρια που σας κάνουν να πιστεύετε ότι δεν τα έχετε ελέγξει όλα ή ανησυχείτε ότι θα χάσετε στο μέλλον τον έλεγχο, ίσως σκέφτεστε συνεχώς τρόπους ώστε να κάνετε καλύτερη την κατάσταση, χωρίς όμως να καταφέρνετε να τους βρείτε. Αν θέτετε τον εαυτό  σας σε μία τέτοια κατάσταση, θυμηθείτε ότι δεν περνάνε όλα από το χέρι σας και ότι δεν έχετε την ικανότητα να προβλέπετε το μέλλον και τις καταστάσεις που μπορεί να προκύψουν.

Είσαστε άνθρωποι, θα κάνετε και λάθη, είναι αναμενόμενο και πρέπει να το αποδεχτείτε. Επίσης, κάτι άλλο που πρέπει να αποδεχτείτε είναι ότι δεν έχετε υπερδυνάμεις. Επομένως, πρέπει να σταματήσετε να αγχώνεστε τόσο πολύ, ή τουλάχιστον να προσπαθήσετε να το κάνετε.

Βάλτε χρονικά όρια στις σκέψεις σας

Όταν πιάνετε τον εαυτό σας να αρχίζει να σκέφτεται ξανά και ξανά τα ίδια γεγονότα, το ιδανικό είναι να σταματήσετε να σκέφτεστε εκείνη τη στιγμή και να απασχοληθείτε με κάτι άλλο. Ωστόσο, αν σας προβληματίζει τόσο υποσχεθείτε στον εαυτό σας ότι θα ασχοληθείτε άλλα 5 λεπτά με αυτό το πρόβλημα και τηρήστε το. Μετά επικεντρωθείτε κάπου αλλού.

Επίσης, μπορεί να έχετε την ανάγκη να επικοινωνήσετε με τους φίλους σας τα πρόβλημα, όμως αν φτάνετε στο σημείο να το υπεραναλύετε ή αν το επαναλαμβάνετε σε όλους, πέφτετε και πάλι στον μηρυκασμό. Έτσι, όχι μόνο δεν λύνετε το πρόβλημα, αλλά καταφέρνετε να αυξήσετε και την απογοήτευση που νιώθετε.

Απασχολείστε τον εαυτό σας με κάτι άλλο

Αν διαπιστώσετε ότι ο μηρυκασμός εμφανίζεται όταν είσαστε ξαπλωμένοι ή όταν οδηγείτε, μπορείτε να δείτε ένα ντοκιμαντέρ ή μία ταινία και στη δεύτερη περίπτωση, να βάλετε ένα podcast, ή το αγαπημένο σας είδος μουσικής. Αυτές είναι οι πιο εύκολες λύσεις, όμως υπάρχουν κι άλλες στις οποίες μπορείτε να καταφύγετε. Κάποιες από αυτές είναι να ασκηθείτε, να μιλήσετε με έναν φίλο σας, να βγείτε έξω και να χορέψετε ή ότι πιστεύετε ότι μπορεί να λειτουργήσει ευεργετικά και να σας αποσπάσει την προσοχή.

Γράψτε το πρόβλημά σας σε ένα χαρτί

Το χαρτί είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να βάλετε σε εφαρμογή αυτό το βήμα. Η επαφή με το χαρτί θα σας κάνει να συναισθανθείτε καλύτερα το πρόβλημα και να επικεντρωθείτε στην ουσία του. Επίσης, μόλις το γράψετε και θα το έχετε βγάλει από μέσα σας, σκίστε το και πετάξτε το. Με αυτό τον τρόπο θα νιώσετε το βάρος του προβλήματος να φεύγει και θα σταματήσει να σας απασχολεί σε τόσο μεγάλο βαθμό.

Πολεμήστε την υπερανάλυση

Ίσως πρέπει να αναρωτηθείτε: «θα αλλάξει κάτι αν σκέφτομαι τόσο το πρόβλημα;». Όσες απαντήσεις κι αν προσπαθήσετε να δώσετε, όσες φορές κι αν το σκεφτείτε, δεν θα εξαρτηθεί από εσάς το αποτέλεσμα. Οι αστάθμητοι παράγοντες, μπορεί να έχουν κυρίαρχο ρόλο στο τέλος και να μην ξέρετε και εν τέλει να έχετε ξοδέψει τόσο χρόνο, βασανίζοντας τον εαυτό σας, χωρίς να έχετε κάποιο όφελος.

Αν μπορείτε να κάνετε κάτι για να αλλάξετε την κατάσταση, τότε μπορείτε να αφιερώσετε χρόνο για να σκεφτείτε. Αν, όμως, δεν εξαρτάται από εσάς η κατάληξη της κατάστασης, τότε να βάλετε τον εαυτό σας σε αυτή τη διαδικασία, είναι χαμένος κόπος.