Πως συνδέονται τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με το άγχος

Μελέτες έχουν συνδέσει τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης με την κατάθλιψη, το άγχος, την κακή ποιότητα ύπνου , τη χαμηλότερη αυτοεκτίμηση, την απροσεξία και την υπερκινητικότητα – συχνά σε εφήβους και εφήβους.

Ωστόσο, αυτές οι μελέτες έχουν σχεδόν εξ ολοκλήρου παρατηρητικό ή συσχετιστικό χαρακτήρα, που σημαίνει ότι δεν αποδεικνύουν εάν η μία προκαλεί ή όχι την άλλη.

Ένα κοινό επιχείρημα κατά της θεωρίας ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κάνουν τα άτομα πιο καταθλιπτικά και μοναχικά είναι απλά ότι ίσως όσοι είναι πιο καταθλιπτικοί και μοναχικοί έχουν την τάση να χρησιμοποιούν τα κοινωνικά μέσα ως τρόπο προσέγγισης.

Μια πρόσφατη έρευνα για τον θάνατο της Βρετανίδας έφηβης Molly Russell το 2017 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η 14χρονη «πέθανε από πράξη αυτοτραυματισμού ενώ υπέφερε από κατάθλιψη και τις αρνητικές επιπτώσεις του διαδικτυακού περιεχομένου». Για ορισμένους ανθρώπους, η απόφαση αυτή θα αποτελέσει επιβεβαίωση αυτού που υποπτεύονταν εδώ και καιρό ή όντως βίωναν: ότι η παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να είναι επιζήμια για την ψυχική μας υγεία.

Φυσικά αυτό δεν ισχύει πάντα. Πάνω από 50 εκατομμύρια άνθρωποι στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι ενεργοί σε τουλάχιστον μία πλατφόρμα. Αυτό είναι πάνω από το 80% του πληθυσμού, μια σαφής ένδειξη του πόσο αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας έχουν γίνει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Οι νέοι είναι πιο πιθανό να έχουν προφίλ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από τους μεγαλύτερους σε ηλικία, με τους περισσότερους από αυτούς να διατηρούν προφίλ σε περισσότερες από μια πλατφόρμες και εφαρμογές. Οι νέοι αντιμετωπίζουν επίσης περισσότερα προβλήματα ψυχικής υγείας από οποιαδήποτε άλλη ηλικιακή ομάδα. Μεταξύ του 2017 και του 2021, το 52,5% των νέων ηλικίας 17 έως 23 ετών στην Αγγλία βίωσε επιδείνωση της ψυχικής του υγείας.

Αν τα ανεπίσημα στοιχεία που συνδέουν αυτά τα δύο πράγματα, οι έρευνες που αποδεικνύουν πραγματικά αυτή τη σύνδεση είναι περιορισμένες. Οι μελέτες τείνουν να μετρούν μόνο τη συσχέτιση μεταξύ της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της ψυχικής υγείας σε μια χρονική στιγμή, αντί να εξετάζουν τις επιπτώσεις σε βάθος χρόνου που θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε αν τα ίδια τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προκαλούν προβλήματα ψυχικής υγείας.

Τα ευρήματα είναι επίσης μικτά. Για παράδειγμα, ορισμένες μελέτες υπογραμμίζουν την αυξημένη έκθεση σε βλάβες, άγχος, κατάθλιψη και διαδικτυακό εκφοβισμό που μπορεί να επιφέρει η παρουσία στο διαδίκτυο.

Ωστόσο κάποιες άλλες, υποδεικνύουν ότι η παρουσία στο διαδίκτυο μπορεί στην πραγματικότητα να αποδειχθεί επωφελής, καθώς μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να συνδεθούν με άλλους και να αποκτήσουν πρόσβαση σε ψυχική αλληλοϋποστήριξη και βοηθητικές πληροφορίες.

Σε ένα πρόσφατο εργαστήριό όπου συμμετείχαν νέοι, ερευνητές και κλινικοί ιατροί, διερευνήθηκε πώς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παροχή υποστήριξης για την ψυχική υγεία και να προσεγγίσουν ένα ευρύ σύνολο νέων ανθρώπων.

Επί του παρόντος η ίδια ομάδα διερευνά το πώς θα μπορούσε να βελτιωθεί η υποστήριξη προς τους νέους που αναζητούν βοήθεια για θέματα ψυχικής υγείας τα οποία μπορεί να σχετίζονται με τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Οι επιπτώσεις που έχουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στην ψυχική μας υγεία μπορεί να εξαρτώνται από τον τρόπο με τον οποίο τα χρησιμοποιούμε. Ακολουθούν τέσσερις συμβουλές που θα σας βοηθήσουν να διατηρήσετε τον έλεγχο.

Να είστε προσεκτικοί

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε είναι να σκεφτείτε πώς, γιατί αλλά και πόσο χρησιμοποιείτε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τα χρειάζεστε για τη δουλειά σας; Για κοινωνική συναναστροφή; Για ακτιβισμό; Για έμπνευση; Τα χρειάζεστε για να κρατάτε επαφή με την οικογένεια σας; Στρέφεστε σε αυτό για συμβουλές;

Οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης και πολλοί άνθρωποι που συμμετέχουν σε αυτές έχουν τις δικές τους ατζέντες – και συχνά προσπαθούν να σας πουλήσουν πράγματα. Επομένως, προσέξτε πόσο χρόνο και ενέργεια δίνετε στους πωλητές και τους χρήστες και σκεφτείτε τι θέλουν από εσάς όταν τους συναναστρέφεστε.

Για να μετρήσετε ποιες χρήσεις είναι θετικές και παραγωγικές και ποιες επιζήμιες, ρωτήστε τον εαυτό σας απλά: «Πότε η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης με κάνει να νιώθω καλά, πότε με κάνει άσχημα και γιατί;»

Οι έρευνες δείχνουν ότι η ενσυνειδητότητα μας βοηθά να παρατηρήσουμε τι συμβαίνει στην παρούσα στιγμή και δημιουργεί χώρο ανάμεσα σε εμάς και τις σκέψεις μας. Το να είστε προσεκτικοί όσον αφορά τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να σας βοηθήσει να αποκτήσετε διορατικότητα και αποδοχή για το πώς σας κάνει να αισθάνεστε, και να ενεργείτε αναλόγως.

Να είστε ενεργοί, όχι παθητικοί

Οι έρευνες δείχνουν ότι η παθητική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπως η περιήγηση στις ροές ειδήσεων και το doomscrolling, συνδέεται με αρνητικά αποτελέσματα. Σε αυτά περιλαμβάνονται το να συγκρίνεται συνεχώς τον τρόπο ζωής σας με τη ζωή των επαφών σας, ο φθόνος και τα συναισθήματα άγχους και κατάθλιψης.

Αντίθετα, η ενεργητική χρήση των social media, όπως η αποστολή μηνυμάτων και η αλληλεπίδραση με αναρτήσεις, παρουσιάζει θετικότερα αποτελέσματα. Αυτά περιλαμβάνουν την αυξημένη ψυχολογική υποστήριξη, τη δημιουργικότητα και τη κοινωνικοποίηση.

Ακολουθήστε, μοιραστείτε και αλληλεπιδράστε με λογαριασμούς και άτομα που παρέχουν θετικό περιεχόμενο που σας αρέσει. Συμμετέχετε σε διαδικτυακές κοινότητες για να βρείτε ομοϊδεάτες σας και να κάνετε νέες φιλίες. Προσέξτε ποιους ακόλουθους αποδέχεστε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και χρησιμοποιήστε τις ρυθμίσεις σας για να βεβαιωθείτε άνθρωποι που εσείς σας ακολουθούν.

Κάντε ένα διάλειμμα

Υπάρχουν πολλές μαρτυρίες για ανθρώπους που είτε κάνουν ένα διάλειμμα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είτε το προχωράνε στα άκρα και τα εγκαταλείπουν τελείως.

Αν και οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της εγκατάλειψης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι άγνωστες, πρόσφατη έρευνα διαπίστωσε ότι ένα διάλειμμα μιας εβδομάδας οδηγεί σε σημαντική βελτίωση της ευεξίας, της κατάθλιψης και του άγχους, ιδίως για άτομα που χρησιμοποιούν πολλές ώρες, είναι εξαρτημένοι ή παθητικοί χρήστες των social.

Αν ανησυχείτε για την αλόγιστη χρήση που κάνετε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, να θυμάστε ότι πάντα μπορείτε να απομακρυνθείτε από αυτά. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι θα πρέπει να αποσυνδέεστε για λίγες ώρες κάθε μέρα, μία ημέρα την εβδομάδα ή ακόμη και μία ολόκληρη εβδομάδα. Ξεκινήστε με το να απομακρυνθείτε αρχικά για λίγες ώρες και στη συνέχεια επανεκτιμήστε πώς αυτό σας κάνει να αισθάνεστε. Εφαρμογές όπως το Hold και το Offtime μπορούν επίσης να σας βοηθήσουν να διαχειριστείτε τον χρόνο που περνάτε στο τηλέφωνό σας και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Πάρτε τον έλεγχο στα χέρια σας

Έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι η απομάκρυνση από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για κάποιο εύλογο διάστημα είναι ιδιαίτερα ευεργετική, ειδικά σε όσους η χρήση που κάνουν τους προκαλεί αισθήματα ζήλειας και φθόνου προς τους άλλους. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι έχετε τη δυνατότητα να επανακτήσετε τον έλεγχο. Καλό είναι να έχετε στο μυαλό σας ότι οι εφαρμογές και οι πλατφόρμες αποτελούν μόνο ένα εργαλείο. Εσείς έχετε τον έλεγχο.

Κάντε σίγαση, κάντε unfollow, μπλοκάρετε ή διαγράψτε οτιδήποτε ή οποιονδήποτε σας ενοχλεί. Αναφέρετε οτιδήποτε είναι καταχρηστικό ή ενοχλητικό στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης.

Επιπλέον, για να διατηρήσετε αυτόν τον έλεγχο, χρησιμοποιήστε τις ρυθμίσεις των social. Εάν, για παράδειγμα, το να βλέπετε πόσα likes παίρνουν οι άλλοι, σας οδηγεί σε αρνητικές συγκρίσεις, ελαχιστοποιήστε ή απενεργοποιήστε τα likes ή περιορίστε το τι βλέπετε.

Κατανοήστε τις ρυθμίσεις απορρήτου σας και επιλέξτε ποιος μπορεί να δει το περιεχόμενό σας και να επικοινωνήσει μαζί σας. Μάθετε πώς λειτουργούν οι αλγόριθμοι για διάφορες εφαρμογές για να καταλάβετε γιατί μπορεί να βλέπετε αρνητικό περιεχόμενο.

Είναι πολύ σημαντικό, αν ανησυχείτε για την ψυχική σας υγεία, ζητήστε βοήθεια. Μιλήστε σε έναν φίλο σας γι’ αυτά που περνάτε, σε κάποιο μέλος της οικογένειάς σας, στο σύντροφό σας, ή ακόμα καλύτερα σε κάποιον ψυχολόγο. Σε κάθε περίπτωση βοηθά το να ζητάτε ψυχολογική υποστήριξη και συμβουλές – και είναι, μάλιστα, το καλύτερο εργαλείο που έχετε στη διάθεσή σας.