Θυμός, ζήλια, θλίψη, ζήλια και απογοήτευση. Άπαξ και τα νιώσεις μπορείς με τη μια να τα αναγνωρίσεις, να τα περιγράψεις, να τα ονομάσεις. Κι όμως, είναι πιθανόν να μην ξέρετε πώς να ονομάσετε ένα από τα πιο υπέροχα συναισθήματα της ζωής. Βρίσκεται παντού στην καθημερινότητά μας και σίγουρα έχετε βιώσει το ίδιο συναίσθημα σε διάφορες περιστάσεις, όπως όταν ανταμώνετε με την οικογένεια ή με άλλους αγαπημένους σας μετά από καιρό – όταν κρατήσατε για πρώτη φορά στην αγκαλιά σας το νεογέννητο μωρό σας- όταν η ομάδα σας κέρδισε ένα πρωτάθλημα- όταν ακόμα όταν διαδηλώσατε για τα κοινά στο κέντρο της Αθήνας ή όταν συμμετείχατε εθελοντικά στην υποστήριξη ευπαθών ομάδων. Όταν κάνατε έρωτα για πρώτη φορά με τον σύντροφό σας. Εκείνη η φορά που είδες πρώτη φορά λάιβ το αγαπημένο σου συγκρότημα. ‘Όταν ένα γατάκι σκαρφαλώνει πάνω μας, μας γλύφει το χέρι, κουλουριάζεται και αποκοιμιέται στο στέρνο μας.

Ας πάμε τώρα λίγο πίσω. Μήπως σε οποιαδήποτε από αυτές τις στιγμές, νιώσατε ένα όμορφο ζεστό, χνουδωτό συναίσθημα στην καρδιά σας; Μήπως κλάψατε με δάκρυα χαράς; Μήπως αισθανθήκατε να πνίγεστε από ευτυχία; Μήπως ανατριχιάσατε από ηδονή; Ήσασταν τόσο χαρούμενοι που νιώθατε σχεδόν σα να αιωρείστε; Ίσως βάλατε το χέρι σας στην καρδιά σας και είπατε «Αααα!». Αν τα βιώσατε όλα αυτά, πιθανότατα αισθανθήκατε κι εσείς αυτό το μυστηριώδες συναίσθημα. Στη συνέχεια, πιθανόν να θέλατε να αγκαλιάσετε τους πάντες και τα πάντα, να μιλάτε στα σύννεφα και στα ουράνια τόξα -όπως λένε και οι Ramones, ή να τηλεφωνήσετε στους παππούδες σας για να τους πείτε πόσο πολύ τους αγαπάτε ή να τρέξατε μέχρι το σπίτι του αγαπημένου σας να του πάτε την αγαπημένο του γλυκό.

Δεν είναι ακριβώς συγκίνηση, νοσταλγία, περηφάνεια, ηδονή, ενθουσιασμός, ευδαιμονία αυτό το συναίσθημα που μας προκαλεί ζεστασιά, ανάταση, βαθιά ικανοποίηση, ακόμα και ανατριχίλα. Είναι κάτι άλλο, το οποίο μετά από μια μεγάλη έρευνα στην οποία συμμετείχαν πάνω από 10.000 άτομα από 19 διαφορετικές χώρες, μια ομάδα επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες, αποφάσισαν να ονομάσουν ‘kama muta‘, όρος δανεισμένος από τα αρχαία σανσκριτικά που σημαίνει «συγκινημένος/η από αγάπη», γραμμένο στην όμορφη γραφή Devanāgarī ως काममूत.

Σύμφωνα με τα πορίσματα αυτής της έρευνας τα οποία συγκεντρώθηκαν σε ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό με τον τίτλο “Kama Muta: Discovering the Connecting Emotion” (Kama Muta: Ανακαλύπτοντας αυτό το συνδετικό συναίσθημα), το kama muta διαρκεί λίγο (καναδυό λεπτά το πολύ), όταν είναι έντονο όμως συνοδεύεται από κάποιες συγκεκριμένες σωματικές αντιδράσεις: ένα ασαφές αλλά θερμό συναίσθημα στο στέρνο, μούσκεμα των ματιών ή και δάκρυα, κόμπος στον λαιμό, ανατριχίλες.

Το Kama muta μπορεί να αναγνωριστεί από αυτά τα 6 χαρακτηριστικά:

• Προκαλείται από την ξαφνική εντατικοποίηση της κοινού μοιράσματος – δηλαδή, ξαφνική “αγάπη” ή καλοσύνη
• Είναι σύντομo (συνήθως λιγότερο από ένα ή δύο λεπτά, αν και μπορεί να επαναληφθεί με γρήγορη διαδοχή)
• Είναι θετικό (αν και μπορεί να συμβεί στο πλαίσιο άλλων, αρνητικών συναισθημάτων)
• Όταν είναι έντονο, συχνά συνοδεύεται από το ίδιο σύνολο σωματικών αισθήσεων: μια ζεστή, ασαφής αίσθηση στο κέντρο του στήθους, υγρά μάτια ή δάκρυα, κόμπο στο λαιμό, ρίγος και συχνά ένα χαμόγελο και τοποθέτηση των παλαμών στο στήθος, μερικές φορές λέγοντας “Αχ!”
• Υποκινεί την αφοσίωση και τη συμπόνια σε κοινό μοίρασμα – επίσης γνωστή ως “στοργή”.
• Ανάλογα με τη γλώσσα και το πλαίσιο, συχνά επισημαίνεται με τους προαναφερόμενους όρους.

Σε διάφορα πειράματα με περισσότερους από 10.000 συμμετέχοντες σε 19 έθνη και σε 15 γλώσσες, που περιλάμβαναν παρατήρηση, συνεντεύξεις, μελέτες ημερολογίων, συγκριτική εθνολογία και ιστορία, αποδείχθηκε ότι αυτά τα έξι χαρακτηριστικά συχνά συνυπάρχουν, στα συγκεκριμένα πλαίσια που αναφέρονται παραπάνω, και πολλά άλλα στα οποία η αγάπη ευδοκιμεί.

Έρευνες πραγματοποιήθηκαν επίσης σε εκκλησίες και τζαμιά, σε χώρους ποίησης και μνημεία, σε προγράμματα θεραπείας ανώνυμων αλκοολικών και διατροφικών διαταραχών, σε κέντρα τοκετού και με νέους γονείς. Εξετάσαμε εκατοντάδες ιστορικές πηγές και εκατοντάδες εθνογραφίες από διαφορετικούς πολιτισμούς σε όλο τον κόσμο.

Σε μυριάδες περιβάλλοντα και πολιτισμούς, οι επιστήμονες εντόπισαν το ίδιο ακριβώςμοτίβο: το kama muta και τα έξι χαρακτηριστικά του προκαλούνται με συνέπεια βλέποντας βίντεο αναπάντεχης επαφής ή καλοσύνης, επιβεβαιώνοντας ότι είναι ένα συναίσθημα. Έτσι, για παράδειγμα, όταν δείχνουμε στους συμμετέχοντες σύντομα βίντεο που περιλαμβάνουν αγάπη ανάμεσα σε φανταστικούς χαρακτήρες, αυτοί τείνουν να νιώθουν ζεστά συναισθήματα στην καρδιά, συχνά μαζί με δάκρυα ή ανατριχίλα, όπως ακριβώς διαπιστώνουμε στην παρατήρηση των συμμετεχόντων στις λειτουργίες των Σούφι και της Πεντηκοστής όταν ο προσκυνητής αισθάνεται ξαφνικά θεία αγάπη.

Το kama muta σχετίζεται στενά με την αγάπη, αλλά δεν είναι το ίδιο. Η αγάπη είναι ένα συναίσθημα διάρκειας (μικρής ή μεγάλης), το kama muta είναι η στιγμιαία αίσθηση που εμφανίζεται μαζί με την σπίθα της αγάπης – ερωτικής, πλατωνικής ή και θρησκευτικής ακόμα. Μπορεί να έχει να κάνει με ένα άτομο, με μια οικογένεια, με μια ομάδα, με μια κοινότητα ή με τον κόσμο όλο. Μπορεί να αποτελεί εκδήλωση ευγνωμοσύνης για μια απρόσμενη τρυφερότητα ή για ένα θερμό καλωσόρισμα.

Δηλαδή, αισθάνεστε kama muta όταν αναδύεται μια νέα αγάπη (όπως ένα πρώτο φιλί ή όταν κάποιος σας δείχνει καλοσύνη), ή όταν η υπάρχουσα αγάπη γίνεται ξαφνικά εμφανής, ή όταν νιώθετε την αίσθηση του ανήκειν, της σύνδεσης και της ταυτότητας, όταν για παράδειγμα συμμετέχετε σε μια πορεία ή μια διαδήλωση.

Αυτό το συναίσθημα είναι παντού γύρω μας. Οι αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που προκαλούν ισχυρό kama muta γίνονται συχνά viral, για παράδειγμα, χαριτωμένα γατάκια, κουτάβια και ιδιαίτερες φιλίες με ζώα. Η δημοτικότητα ορισμένων βιβλίων (ειδικά συναισθηματικών μυθιστορημάτων) και ταινιών (ειδικά ρομαντικών κωμωδιών) υποψιαζόμαστε, ότι συχνά οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο kama muta που προκαλούν. Το kama muta είναι συχνά η ουσία της ρητορικής και της ποίησης, όπως στα σονέτα του Ουίλιαμ Σαίξπηρ και στα χαϊκού του Ματσούο Μπασό. Πολλά είδη μουσικής το προκαλούν με ποικίλους τρόπους, όπως και ορισμένες εμπειρίες ταύτισης με τη φύση. Φαίνεται να είναι ένα παγκόσμιο συναίσθημα, που υπάρχει σε διαφορετικούς πολιτισμούς σε όλη την ιστορία.

Πολλές κοινωνικές πρακτικές έχουν εξελιχθεί πολιτισμικά μέσω της ικανότητάς τους να προκαλούν αυτό το ευχάριστο συναίσθημα. Όσο περισσότερο μια μορφή λατρείας, ένα είδος μουσικής ή μια αφήγηση παραπέμπει στο kama muta, τόσο περισσότεροι άνθρωποι το αναζητούν, μιλούν σε άλλους γι’ αυτό και το αναπαράγουν. Όταν μια ταινία της Pixar, μια πρόβα γάμου ή ποίηση ή φωτογραφίες παραπέμπουν στο kama muta, εξαπλώνονται σε όλο τον κόσμο. Οι ιεροκήρυκες, οι ρήτορες, οι δημιουργικοί μάρκετινγκ και οι πολιτικοί σύμβουλοι που μπορούν να δημιουργήσουν σκηνές που προκαλούν αποτελεσματικά το kama muta είναι πιο επιτυχημένοι από εκείνους που δεν μπορούν. Οι θρησκευτικές πρακτικές που προκαλούν kama muta πιθανότατα προσελκύουν περισσότερους πιστούς και παρακινούν όσους το έχουν βιώσει να προσηλυτίσουν και να ιδρύσουν νέες εκκλησίες. Το kama muta συγκινεί τον κόσμο.

Οι επιστήμονες που διεξήγαγαν την μελέτη τονίζουν επίσης τις θεραπευτικές ιδιότητες του kama muta. Όταν οι άνθρωποι νοιώθουν απομονωμένοι, ευάλωτοι, αποκλεισμένοι και ευπαθείς, το kama muta μπορεί να λειτουργήσει ως συνδετικός κρίκος. Οι ασθενείς που αισθάνονται kama muta με τους ψυχοθεραπευτές τους συχνά είναι περισσότερο αφοσιωμένοι στην θεραπεία τους. Το ίδιο ισχύει και για όσους συμμετέχουν σε ομάδες απεξάρτησης. Οι μετανάστες επίσης που βιώνουν την εμπειρία του kama muta με ανθρώπους από τη χώρα υποδοχής τους, προσαρμόζονται πολύ πιο εύκολα σε μια ξένη κουλτούρα. Και οι άνθρωποι που έχουν εμπειρίες kama muta με μετανάστες ή ΛΟΑΤΚΙ άτομα γίνονται πιο πιθανό να τους αποδεχθούν.

Ακόμα και μια μικρή αλλά απρόσμενη εκδήλωση ευγένειας, καλοσύνης, γενναιοδωρίας ή τρυφερότητας μπορεί να είναι αρκετή για να πυροδοτήσει την εκχύλιση του kama muta: ένα ταπεινό αλλά συμβολικό δώρο, μια αγκαλιά, μια πρόσκληση σε δείπνο ή σε πάρτι, μια επίσκεψη στο νοσοκομείο. Επομένως, το kama muta είναι αυτό που σου συμβαίνει όταν ξαφνικά δεν αισθάνεσαι ούτε ασήμαντος ούτε μόνος.

❇︎ Δείτε επίσης: Το ξεφλούδισμα ενός πορτοκαλιού ως ένδειξη πραγματικής αγάπης

Ακολουθήστε το OLAFAQ
στο Google News